Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad. Nederlandsck Vredebond. Jtè 553. Twaalfde Jaargang. 30 ftPRIEu SCHAGER ABONNEMENTSPRIJS VOOR DRIE MAANDEN Voor Schagen 1,00. Franco per post door het geheele Rijk g 1,15. Afzonderlijke Courantenu 0,10. Verschijnt iederen Donderdagmorgen. Abonnementen op dit blad worden door alle PRIJS DER ADVERTBNTlëN Van een tot vijf regelsf 0,75. Iedere regel meerderg 0,15. De 85 cents zegelregt niet mede gerekend. Groote letters naar de ruimte die zij beslaan. Naar volksheil zonder deugd te dingen Is arbeid aan een rots te biên. Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen. TJITG-EBFSTER "WED. F. O". O DIDERICH. BRIEVEN FRANCO Te midden van het staatkundig geharrewar dat het nederlandtche volk verdeeld houdt ver toont zich toch menig verblijdend verschijnsel waaruit blijktdat er in den boezem onzer natie eene sterke begeerte is om eensgezind te blijven. Ook de bovenvermelde brochuredie te Utrecht bij J. L. Beijers is verschenengetuigt van dezen aandrang. Zoo rijkdom van denkbeeldenwetenschappelij ke behandeling en een goede stijl voldoende wa ren om die eensgezindheid bij de natie te bevor deren dan zoude voorzeker de schrijver van dit werkje zijn doel bereiken niemand toch kan dit geschrift lezenzonder de keunis en de weten schap van den schrijver te bewonderen maar toch betwijfelen wij of de beste weg om tot de poli tieke eensgezindheid te gerakenwel door hem wordt aangewezen. Het oogmerk des schrijvers is het tot stand brengen eener politieke partij-ver- eenigingdaartoe begint hij met het geven eener politieke geloofsbelijdenis, waarin verschillende par tijen een baud van eenheid zouden kunnen vin den terwijl hij die geloofsbelijdenis vervolgens op eene voortreffelijke wijze toelicht en ontwikkelt'; zij komt in hoofdzaak neder op de volgende punten lo. strenge handhaving der grondwet, 2o. onbeperkte godsdienstloosheid van den Staat 8. het voeren eener liberale colouiale politiek 4o. beperking van het zoogenaamde parlemen taire alvermogen. Men ziet hieruit dat de schrijver zich bij geene der bij ons bestaande politieke partijen wil aan sluiten. Het geschrift is dus gerigt zoowel tegen de ministeriele als tegen de liberale partij. Beurt om beurt worden van Znjlen en Thorbecke, het Dagblad en de Nieuwe Rotterdamsche courant ver oordeeld. Naar ons gevoelen ligt hierin de zwakke zijde van het geschrift. Het is onzen lezers bekend dat geen blad ster ker dan het onze op eensgezindheid aandringt daarom gelooven wij hun geen ondienst te doen als wij in het kort aantoonen in hoeverre de weg, die de schrijver wil begaan van den onzen ver wijderd ligt. lo. De schrijver der brochure wil zich bij geen der bestaande partijen aansluitenwij daarente gen behooren met hart en ziel tot de Thorbecki- aansche partij. Naar ons gevoelen toch zijn «le partijen de vrucht van de geschiedenis eener natiemen kan ze niet door een overeenkomst in het leven roepen, maar de omstandigheden moeten haar doen geboren worden. Wil men niet geheel alleen op zich zeiven staandan moet men zich aan een der par tijen aansluiten. Men behoeft niet blind te ziju voor de fouten zijner partij, men kan het goede in andere partijen erkennen en toch, met over tuiging en geestdrift een partij toegedaan zijn. Het streven van iederen welgezinde moet zijn mede te werken tot de veredeling en ontwikke ling zijner partijdoor die veredeling en ontwik keling bevordert men het welzijn van den Staat oneindig meer dan door strijd te voeren tegen alle bestaaude partijen, liet gaat met de partijen in den Staatals met de hartstogten in den mensch de leer der middeleeuwen was, overwin ning en uitroeijing dier hartstogten die onzer eeuw de ontwikkeling en veredeling harer. Even als de hartstogten de kracht en de kroon van den mensch vormen zoodra zij door het verstand geleid den door God aangewezen weg der veredeling vol gen, zoo maken ook de partijschappen welras de kracht eener natie uitals ieder medewerkt aan de verbetering en veredeling zijner partij. Te wer ken aan het tot stand brengen eener nieuwe partij gelijkt o. i. veel op de daad Ixion die zijn aardsch geluk vaarwel zegt om in den nevel de nim mer tastbare gestalte zijner hemelkoningiane te omhelzen. 2o Een belangrijk punt van verschil tusschen den schrijver en ons ligt in dat gene wat wij dikwijls in ons blad onder de benaming van ver eering der groote mannen hebben ontwik keld en verdedigd. De schrijver wacht de zege praal zijner toekomstige partij alleen van vastheid aan staatkundige beginsels wij wachten voor- namentlijk van groote mannen onze noodzakelijke hervorming. De groote bewegingen die de toe stand der wereld hebben Teranderd zijn allen voort- gebragt door groote mannen en niet door de ver kondiging van eenige denkbeelden, die per slot van rekening nooit veel meer waren dan eenige algemeene gezegdendie over aller hoofden heen Meer dan eens hebben wij gewezen op het verschil tusschen zedelijke en staatkundige beginsels, vastheid en zedelijke beginsels kan niet genoeg geprezen wordenmaar men kan een voor treffelijk man zijn en toch wankelbaar in staatkun dige beginsels. gingen. Het christendom is voortgebragt door Christus de hervorming door Luther en als men de zaken goed onderzoekt zal men vinden, dat de door bei den gepreekte waarheden er eigentlijk al heel wei nig deel aan hebben gehad. Alleen door groote persoonlijkheden kan de wereld gered worden. Daarom hebben wij in de vpreering van groote mannen steeds het geneesmiddel tegen vele kwa len van onzen tijd gezocht. In die vereering van groote mannen zien wij het tegenwigt tegen den verderfelijken geest van onzen tijd, die alles wat uitsteekt wil nederwerpen. In ieder tijdperk heeft men behoefte aan eene aristocratie, die zich opheft uit de cenloonige en effen oppervlakte van de alledaagsche wereld. In geen eeuw echter was de afkeer tegen alles wat uitsteekt sterker ontwikkeld dan in de onze en vooral bij onze natie speelt zij thans een hoofdrol. Daarom hebben wij waar wij konden Thorbecke verdedigd tegen den aanval van mannen die niet verdienden in zijn schaduw te staan daarom heb ben wij de onbarmhartige critiek die tegen onze groote vernuften werd uitgeoefendsteeds luide veroordeeld. In onze eenw moeten wij in groote mannen eene aristocratie tot stand brengendie kan opwegen tegen den uitsluitend democratischen geest van onze dagen. 3o. Het grootste verschil tusschen onze ziens wijze en die van den schrijver, ligt echter in de algeheele godsdienstloosheid van den Staat, welke de schrijver voorstaat. De schrijver wil toch alle bepalingen betrekkelijk de godsdienst uit de grond wet geligt hebben, en dus natuurlijk ook van de bescherming, die de Staat aan de kerkgenootschap pen verleent, niets hooren. Naar ons gevoelen is echter de godsdienst eene zaak die ons allen even dierbaar, zoo niet dierbaarder, moet zijn dan eigen dom en leven. En zoo de Staat verpligt is deze zaken te beschermenwaarom zal hij dan niet ook onze godsdienst tegen onregtraardige aanvallen mo gen verdedigen Naar ons gevoelen brengt onder wijs, zonder godsdienst, weinig of geene goede vruchten voort. Nu schijnt dit ons zeker, wil men zich geheel naar het Americaansche model rigtenen de gods dienst geheel alleen overlaten aan de zorg der particulieren, dan moet men ten aanzien van het onderwijs een zelfde stelsel volgen, dan zal onze grondwet in plaats van de bestaande bepa lingen betrekkelijk het onderwijs, dat eenig artikel

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1868 | | pagina 1