BEURSTIJDINGEN.
HARKTBERIGTEN.
- - - - - - L - 1
Dingsdag den 26 Mei 1868.
Amsterd. W. S, 2JpC. 5+J; 3pC. 63}.
Rusland, oude 6pC. 93] j 1831 5pC. 78]
Oostenrijk, Metaliek 5pC. 46] idem A. 61
idem Nationale 1851 5 pCt. 50
Spanje, thans 2}pC. 34}; 3pC. 324
Portugal 3pC. 39.
BI. Grieken, 5pC. 12.
Mexicanen 8pC 15
Londen, YVisselk. zigt 11,90,2 m. 11,84.
Parijs, 57 56}.
Hamburg 35} 35.
Bordeaux 15 dagen 65} *56}
Metal. Coopons f 21,65
idem nationale r niet genoteerd.
MtiRZMMN STOEKUI.
De reclacl'xe vereenigl zich niet altijd met de ge
voelen» der inzendert van geplaatste stukken.
Mijnheer d. B. Cl
Paar de redactie der Schager Courant de welwillendheid
heeft, mij eenige ruimte in haar blad af Ie staan, acht
ik m(j geroepen om diarvan gebruik te maken, om
een woord vau waarheid en ernst te spreken over het
door u in de Heldersche courant geplaatste stuk over
het ouderwijs iu Sehagen.
Niet, omdat uw stuk mij too belangrijk voorkomt,
maar om zoo mogelijk mijnen medeburgers, voor zoo
verre zij daarin belangstellen en het behoeveu, beter
de oogen te openeuen hen te waarschuwen 'tegen
raeuschrn, wier onjuiste oordeelvellingen bij minder
nadenkenden veel kwaads stichten, en die sedert ver
scheidene jaren trachten de openbare school iu discre
diet te brengeuwelligt om daardoor eeu geheim doel
te bereiken, en daarbij vaak uiet scbuweu de waarheid
ge»eld aan te doeu.
De hoofdpunten iu uw stuk zjjn: le. vele kinderen
uit deze gemeente gaan elders ter echoolea 2e. bet
onderwgs te Sehagen kost te veel aan de gemeente
omdat het niet goed is.
Even als de meeste naamloote schrijvers zjjt gij
voorzigtig genoeg, dit laatste niet te zeggen, maar
tussclien de regels te laten leren.
Gij zegt: „Vele kinderen vau hier ontvaDgen on
derwijs te Haringhuizen Barsingerhorn Valkoog,
Schagerbrug, «na."
Wat beleekcut dat enz. Heeft het eene geheime
bedoeling, of dient bet slechts, om de zaak wat ster
ker te kleureu even als die honderden guldens schade
voor de gemeeutekas, dat zeer zeker eene groote over
drijving ia? Of zijn u soms ook andere verkeerde
praktijken bekend? De zaak is te ernstig, om die met
dubbelzinnigheid te behaudelen.
Het misbruik echter bestaat en ik zou geen belang
in het onderwijs moeten stellenom daarbij ouver-
tchillig te blgven, ofschoon ik te veel gevoel van ei-
geuwaarde bezit om mij persoouljjk daardoor beleedigd
te achten.
Maar waarom wilt gjj de redenen niet onderzoeken,
daar gij toch reeds aanneemt, dat zij wel goed tullen
zijn? Zijn de ouders, die hunne kinderen elders zenden
dan allen zulke degelgke oordeelkundige mensclien
zulke rtgtschapen burgers, dat een onderzoek onnoodig
ia, betwelk gij later zeil zoo sterk aanraadt? Of was
a daartoe geen laat gegeven Of is het u enkel te
doen, het goede le miskennen en een misbruik aan te
wjjieu om daarover te juichen terwijl de oorzaken
u onverschillig zjjn Of behoort ook gij tot diegenen,
die stelselmatig het onderwgs in verachting toeken te
brengen Maar hoe zal dan bet misbruik worden
weggenomeu
Dewijl ik intuaschen niet zoo onverschillig ben, heb
ik de Zaak zooveel mogelijk onderzocht eu bevonden:
dat het getal van die soort van kinderen sedert de
laatste jaren teer is verminderdzoodat het in verge
lijking van dat der schoolpligiigen gering is; dat
verscheidene kinderen later weder naar de school te
Scbagea terugkeeren, zooder elders veel geprofileerd te
hebbes, omdat het hun aan de vermogens ontbrak;
dat de een het soms doet, om den ander plezier te
doen; a. omdat bij digter bij eene andere gemeeote
woont; 6. uit wispelturigheid; c omdat zjjn
kind wegens slecht gedrag was gestraft geworden,
d. omdat de moeder bet verkoos; e. omdat thans tjj-
deljjk in de kerk wordt schoolgehoudenenz.
Het zou mij met moeijelgk vallen, als de kieschheid
het niet verbood, hierbij sommige burgers te noemen;
maar waartoe zou dat dieDen Het misbruik beslast
in Sehagen, eten als in vela andere gemeen'ea, en
ik ben het volkomen met u eens, dat een ernstig
onderzoek zeer geweoscht is; Kg kunt er niet sterker
naar verlangen dan ik. YVelligt ware het misbruik
reeds voor lang weggenomen, indien de meer bevoeg
den hadden getracht vooroordeelen legen te gaan en
uit te roegen in plaata van door slilzwggen, zoo niet
door een dubbelzinnig schouderophalen daaraan voedsel
te geven. Gjj ziet echter, hoe weinig deel het on
derwijs soms daaraan heeftmaar wat bljjft er dan
l overig van uwe uitdrukking„dat de ouders ongetwij
feld daarvoor hunne goede redenen hebben Getuigt
I zij van kinderlijke liglgeloovigheid of van boos opzet
'Ik wil de beslissing liever overlaten aan het oordeel
van onpartijdige, reglschapen mannen dan langer met
i u of den zoogenaamden Veritas daarover te twisten.
Verder hebt gjj gezegd, of laten raden, dat het
onderwijs te Sehagen te veel kost omdat het niet
goed is.
De beteckenis van het woord goed is meestal(doch
vooral in het onderwijs door de uiteenloopende verroo
geus der kinderen en de verschillende zienswijzen der
ouders) even betrekkelijk als die van het woord schoon.
Wat de een voortreffelijk noemt, heet bjj den ander
goed of tamelijk, of welligt nog minder. Iudien gjj dus
het onderwgs niet goed noemt, was het uw heilige
pligt geweest te verklaren, welke gebreken het heeft.
Dat had uuttig kunnen zjjnik althans tvensch niets
vuriger dan de zaak zoo voortreffelijk mogelijk te ma
ken en daarom is elke gegronde aanmerking mjj s'eeds
welkom geweest. En zou dit bij de schoolcommissie
uiet hetzelfde geval zjjn
Doch wat hebt gjj gedaan? Naamloos, in een vreemd
blad, noemt gij het onderwgs niet goed, zonder eenige i
redeu daarbij te voegen. Is dat huma in gehandeld
Getuigt het van liefde voor de plaats uwer inwduiugi
eu voor de zaak van bel onderwijs Ot beeft het ook
ten bjjzonder doel?
Kent gjj de gebreken niet? dan is al uw geschrijf*
uitts dau laster. Durft gij ze niet noemen Schaam
u dan, al ware bet enkel voor de redactie der Hel
dersche courant, welke toch wel met uwen naam zal
bekeud zijn. Wilt gjj niet? dan zou het mjj leed doen
de pen legen u te hebben opgevat. Kortom, maak
ons bekend met uwe aanmerkingen of zwijg t
Immers door uw afgebroken gezegde doet gij het
voorkomenals of het onderwijs alhier op een zoo
lagen trap staat, dat eene vergelijking mei alle omlig-
g.nde plaatsen ongunstig zou uitvallen. Zou er dun
weikelijk zooveel aan outbrekeu
Sedert 16 jaren sta ik aau het hoofd der openbare
school. Het spreekt van zelf dat ik geen oordeel zal
uitspieken voor zooverre het mij zelvtn betreft, doch
de volgende daadzaken mug ik toch onder uwe aan
dacht brengen. Gedurende dien tijd is het toczi/t op
het onderwijs uilgeoefeud, behaive door den heer In
specteur van het lager onderwijs in Noord-Hollar.d
door vier verschillende heeren Schoolopzieners en door
verschillende schoolcommissie!!. Vau geen van allen
kan ik mij berinuereu ooit aanree,'kingen tan gewigt
te hebben veruomen op het onderwijs zelf, dan voor
zooverre die uit plaatselijke omstandighedeu voortvloei
den die niet altijd terstond konden worden weggeno
men. Het getal der schoolgaande kinderen ia met
p. m. 40 pet. vermeerderd, dat toch wel niet enkel
aau hel loeuemen der bevolking kan «orden toege
schreven. De belangstelling der oudersofschoon over
bet slgemeen nog veel le wenscl.en overlatendeis
och merkbaar toegenomen; ztlfs de aanmerkingen van
sommtgeo, boe ongegrond soms ock bewijzen bet
Hetzelfde zou ik van deu gemeenteraad kunnen zeggen
en u wijzen op den aanbouw eener nieuwe school.
Over de vruchten vau het onderwijs mogen de ouders
oordeelen, wier kinderen gedurende dien tijd de school
heblxn bezocht. Doch genoeg: gjj moogt zelf oordeelen.
Gij begrijpt tchler, dat het niet in mij kan opkomen
te ontkennen, dat otschooo de zaak is vooruitgegaan,
er nog veel te doen overblijft. Ik behoef u slechts
te doen opmerken: dat het mij soms is gebeurd, dat
ik gtdureode een tijdsverloop van 5 jaren miustens 2
jaren aan p. m. 250 kinderen onderwijs heb gegeven
met één hulponderwijzer dat het schoollokaal slecht
was, dat ik voortdurend tegenwerking heb ondervonden
van bevooroordeelde burgers, dat ik vaak juist daar
geen steun vond, waar ik dien meende te mogen
verwachten, enz. Laat ons echter het verledene laten
rusten en van de toekomst verwachten wat nog aan
de goede zaak ontbreekt.
De toekomst is voor een goed deel in handen van
het gemeeoiebestuur en van de ouders. Ik zal de
verwaandheid niet hebben raad te geven, waar die
niet gevraagd wordt. Alleenlijk wil ik opmerken dat
het eerste, zooder medewerking der laatsienonmoge
lijk het doel kan bereiken. Dr zaak eisebt niet alleen
stoffelijke maar ook zedelijke ondersteuningen bel
productief maken vau het onderwijs, zoo als gij het
noemtzou toch alleen een vrg laag motief mogen
worden genoemd.
Nog eene kleine opmerking aangaande de cijfers.
Gij schijnt dieom effekt te makeneen weinig
onjuist te hebben gegroepeerd. De hoofdonderwijzer
beeft een trsctement van f 800 en de twee hulpon
derwijzers f950; dus te zamen f1750. Uwe opgave
vau p. m. f2000, is dus wederom sterk gekleurd.
Maar gesteldhet ware f 2000. Zou dat salaris in
eene bloeijende welvarende gemeente als Sehagen met
p. m. 2600 zielen zoo overdreven zijn? En als men
daarbij de schoolgelden in rekening brengtzal toch
het onderwgs wel zoo buitengewoon kostbaar niet
mogen genoemd worden,
i Maar het is zoo, dan moet het goed zijn.
Dusals het niet goed tsgééo geld zelfs niet
i om het te verbeteren gééo nieuw schoolgebouw, al
'is het oude ook slecht en ongezond voor otizn kin -
i dertjesal bestond ook het hoofdgebrek in een ge-
1 brek aan onderwijzend personeel géén geldom
daarin te voorzien neendau moet het maar geheel
vervallen welligt ontstaat er dan na eenige jaren van
verwildering en toenemende onkunde eene school
die
Doch neen, dat kan uwe bedoeling niet zijn. Lie
ver wil ik hopen dat ook uwe medewerking niet
zal ontbrekenwaar die moge gevorderd worden
Ik kan toch niet denkendat alleen het woord pro.
ductief aanleidinz heeft geseven tot uw schrijven eu
dat het woord degelijk niet in uw woordenboek ge
vonden wordt. Werkt tot dit laatste medegij zult
dau in alle weldeukenden en ik verzeker u ook
in mij bondgenooteo vindenhet stelsel van naam-
looze verdachtmaking echter zal de goede zaak veel
benadeelen niet bevorderenen de nadeelen zullen
nederkomen Diet op u niet op mjjmaar op de
kinderen die later onze plaats zullen innemen.
Mogteu de ingezetenen onzer gemeente dit nooit
uit het oog verliezen
Sehagen 26 Mei 1868.
J. II. W. Slangen.
Solui gen den 21 Mei 1868.
Aangevoerd 4 Ossen f120 a 150; 14 magere
gelde kocijeti f 100 a 160; 46 Kaltkoeijen I 125
a 175; 18 Vaarzen f 80 a 110; 18 i.ucli*. Kal»
veren f 2,50 a 4 688 magere Schapen f 5 a 20;
2400 Lammeren (3 a 11; 22 magere Varkens
f 15 a 22; 84 Biggen f5 a 9; 14 Bokken eu
Geiten f 0,50 a 5 konijnen f 10 a 75 ets. Kip
pen 50 a 80 ets. Eenden 30 a 60 ets. Duiven
10 a 25 ets. Boter 724 ets. per kop of f 096J
per N. tC. Kaas 20 a 224 cts- Per 8. Kip—
Eieren f2,10, Eend dito f 2,85 per 100.
Purmerende 26 Mei. Aangevoerd Boter f 1,05
o 1,25 ptr N. 8. 112 vette Kalveren 70 a 90
els. per N. 8. 56 nucht. dito f5 a 12; 97
vette Varkens 170 a 90 ets per N. 8. 16 ma
gere dito f 16 a 24 259 Biggen f 5,50 a 7,50;
Kip-Eijcren f 2,40, Eend dito f 3,05 per 100.
Alkmaar, 22 Mei. Kleine kaas f 25,50dito
f28, commissie dito f32, middelbare dito f30,
dito gras f32, laagste prijs fll aangevoerd
55+ stapels, wegende 1 12077 N. 8.
23 Mei. Aangevoerd 2 Paarden f50 a 70; 13
Koeijen f 110 a 180; 18 nucht. Kalveren f 2,50
a 7; 632 Schapen f7 a 25; 782 Ijammvreu
f3,50 a 8; 7 Geiten f+ a 5; 6 Bokken f40
a 70 ets. 150 magere Varkens f 10 a 25 250
Biggen f 4 a 8 Boter per kop 574 a 10 ets.
25 Mei. Aangevoerd 150 Kalveren f35 a 80;
9 nncht. dito f 5 a 8 1 Schaap f 13 95 vette
Varkens 38 a 48 ets. het 8.
Hoorn 16 Mei. Gerst f7 a 8, Haver f4,50
a 6, witte Erwten f 1 5 groene dito f 15 bruine
Boonen f 13 u 17, Mosterdzaad f 20,50 Karwei-
zaad f 21,50.
20 Mei. Kleine kaas f 27 aangeroerd 209
stajmlswegende 53521 N, 8.
Medemblik, 20 Mei. Kleine Kaas f27,50
zangev. 81 stapels; Boter 11,05 per N, 8. Kip-
ijeren f2.50. Eend-dito f3 per 100.
Leeuwarden 22 Mei. Boter le. soort f38,50
2e. sooit 133, 3e soort f 24,-50.
Leijden23 Mei. Boter le. kwal. f 1,20 a
1,30, 2e. kwal. f 1,07 a 1,17.
Amsterdam25 Mei. Tarwe in een doen
b. Pools, f 440 per 2400 kilo.
Rogge in loco tot verlaagde prijzen met weinig
handel; Berdianski f227 Galatz f223 Peteisb.
f212, alles contant zonder korting; verder op
gewone conditiën Taganrog f 225 230 Petvrsb.
f230 alles per 2100 kilo. Op levering vooral
