Iets over den roman en
het romanlezen.
Burgerlijke stand der gemeente Schagen.
Burgerlijke stuud der gemeente SI, Maarten.
BEURSTIJDINGEN.
MARKTBERIGTEN.
van Grertje Biesboer28 dito. Jacobzoon vin
Jan Groet en van Trijntje Kuiper.
ONDERTROUWD: Ueeue.
GEHUWD: Geene.
OVERLEDEN- Geene.
HEMELWERK.
V.
auteurs der liefde-romans, dan moet hij door
eene grondige beoefening der geschiedenis zich
de middelen verschaffen om de historische perso
nen naar waarheid te schetsen.
De geschiedenis moet alzoo dienstbaar worden
gemaakt aan den roman maar daardoor wordt
ook juist de roman wed r het geschikte middel
om de geschied-kennis te verspreiden onder het
algemeen. De historische roman waarvan Walter
Scott de schepper washeeft even als de bur
gerlijke roman, die Richardson tot vader had
eenen bijna onbegreiisjen invloed over de be
schaafde wereld uitgeoefend. In onze eeuw heb
ben beide romans als het ware gedongen om den
voorrang. Langen tijd is de kamp tusschen bei
den onbeslist gebleven. Tegenwoordig schijnt de
Wit speelt en geeft in 3 zetten raat.
Oplossing van de schaakspel-opgaaf No 10 4.
Wit. Zwart.
E2 op E3f C3 op D2f
E3 C3+ E6 F4
C3 D8f D2 Cl
G7 B2f mat.
anders
E2 op E3f CS op D4
ES DSf D4 C4t
|)3 CSf C4 C3
C7 B5f mat.
Goede oplossingen ontvangen van Jb. F. te
St. Maarten en J. P. te Spanbroek.
Ingeschreven van 25 31 Mei 1868.
GEBOREN: 25 Mei. Guurtje, dochter van Coroe-
lis Kout en van Grietje Schotel.
ONDERTROUWD: Geene.
GEHUWD: 30 Mei. Meindert Liglhirt jra. oud 25
jareu te Warm, abuizen met IJda Schouten jd. oud 23
jaren te Schagen.
OVERLEDEN 25 Mei. AriaD Lvngerijs ouJ 23 j.
30 dito. Klaas Biesi>oer oud 3 m.
Ingeschreven van 25 Mei 1 Juiijj 1863.
GEBOREN: 27 Mei. Kl«asje dochter vau Willem
Govers eu vau Trjintje Keus. 29 Mei. Lourens
Zoou van Pieter Smit en van Guur'je Bas30
Mei. Machiel zoon van Reiudert Bijposl en van
Geertje Bakker.
ONDERTROUWD Geene.
GEHUb D Geene.
OVERLEDEN 26 Mei. Maartje Kleibroek oud 5
jaren; 27 dito. Geertje de Geus oud 7 jareu;
Jacob Blom oud 66 jaren.
Dingsdag den 2 Junij 1868.
Amsterd. W. S. 2jpC. 55». SpC. 64J.
Rusland, oude 5pC. 94j Is3i 5pC. 78{
Oostenrijk, Metaliek 5pC. 47{ idem A. 62J
idem Nationale 1854 5 pCt. 51'
Spanje thans 2»pC. 35J; 3pC. 32j
Portugal 3pC. 39.
BI. Grieken5pC. 12.
Mexicanen 3pC 15
Londen Wis.-elk. zigt 11,90,2 m. 11,e*.
Parijs, i r 57 II 56J.
Hamburg, 3ój 35.
Bordeaux 15 dagen 65 J i i 56!
Metal. Coupons f 24,67 J
idem nationale f niet genoteerd.
door J. H. S.
V.
De 18e. eeuw was de eeuw der gelijkmaking i
en des ongeloufs de 19e. eeuw (althans j in het
begin), die der wederopbouwing van liet neder-
geworpene. Hoe fel de storm der omwenteling
ook had gewoed over de heiligdommen der gods-
dieust, de massa bleef in Frankrijk gehecht aan,
het voorvaderlijk geloof. Ondanks alle pogingen glans des historischen romans een weinig getaand
van staatkunde en wijsbegeerte bleef liet volk en de burgerlijke roman weder bestemd om al-
innerlijk gehecht aan het geen het gekregen en leenheerscher op dat gebied te wordenzoodat
geleerd had van zijne voorvaderen. Zoodra de dan ook onze eeuige van Leitnipna zooveel
springvloed van omwenteling en hervorming weder roem te hebben behaald door ziju historische ro
verliep, kwam het oude weder in het licht. Op mans geëindigd is in zijn Klaasje Zevenster aaii
deze zich uit den algemcenen vloed weder op- 7 onze letterkunde te schenkeneen burgerlijke
heffende plekken bouwden de romanschrijvers bij j romandie misschien in schoonheid alleen voor
voorkeur de kasteelen hunner verbeelding. c Cieldings meesterstuk moet onderdoen. Deze
In Frankrijk predikte Chateaubriand in zijueoverwinning vau den burgerlijken roiuan hangt
godsdienstige romansals zijn René en Atala de v waarschijnlijk w eder te zaïnen met de zegepraal,
restauratie van het catholyke geloofin Duit*chland die de democratische begrippen in de laatste 15
vleide Hoffinann door zijne huiveringwekkende jaren weder overal hebben behaald,
spookromans het geheimzinnig volksgeloof aan Doch het wordt lijddat ik deze vrij dorre
spoken en schimmen, en in Engeland, het land geschiedkundige schets afbreke, ik hoop dat zij
der aristocratische denkbeelden en regeringsvorm l mijne lezers niet al te zeer verveeld moge heb-
kwam Walter Scott door zijne historische romansben zij was noodzakelijk om aan te loonen wat
in verzet tegen de democratische rigting en het edele vernuften er toe noodig waren om den
uitsluitend gezag van den derden stand want 1 roman te maken tot datgenewat hij ia onze
zonder de personen uit het gewone^ leven geheel eeuw is geworden en hoe alle geslachten en vol
te verdrijven van het tooneeldeed hij echter hij ken der aarde hebben medegewerkt om het eens
voorkeur in zijne romans, groote historische figu- 200 ZWi*kke plantje te doen groeijen tot een
renals die van vorstenveldheerenstaats- boomdie boven alles uitsteekten om het
mannen enz. optreden. ruwe hijna onbewegelijke steeoen b. hl te bezie-
Deze reactie tegen de alles gelijkmakende kracht 'en den ge" os die thans over de beschaafde
van de 18e. eeuw heeft aan den ro.nau een i wereld zijn toov rstaf zwaait.
nieuwe aantrekkelijkheid gegeven. Aan het een- S grootste schrijvers en uitmuntend-te dichters
toonig gekweel der fransche vrijdenkersaan de van a"e natiën hebben ieder het hunne bijge-
nog vervelender bestrijding van het geloof aan Uran' oin 'n onze dagen ilie ontzaggelijke be
spoken eu schimmen, maakten Chateaubriand en weegkracht te scheppen, die d-n toestand der
Hufinann gelukkig een einde en daardoor hebben wereld heeft veranderd. In den roman werd
zij den romau en de letterkunde voor een goed MI1 den geest onzer eeuw geschonken een alver-
deel gered, daar toch anders onder den helleren 'nietend wapen en een wijd en zijd weerklinkende
maar ijskouden hemel der verlichting menige bloe- bazuin. Met dat wapen heeft hij duiztmdc din-
sem der poesie zoude verwelkt zijn. ïen die 'net hem in strijd waren in huisselijken
Ook Walter Scott heeft door zijn verzet tegen kf'"g en op staatkundig gebied, vernield, door
de democratische rigting der 18e. eeuw aan d<-n j dien bazuin heeft hij soms standen tegen stan»
roman groote diensten bewezen, waut het valt Jen volken tegen volken en onderdanen tegen
toch niet te ontkennendat beschouwd uit het koningen opgehitst. De roman is in onze lie-
oogpunt der kunst die rigting zeer nadeelig opschaafde wereld eene nj igt gew orden die in
deu roman beeft gewerkt. Immers is het zekerwerkelijkheid sterker is dan die der ontelbare le-
dat de lezers ineer belang moeten stellen in de genendenwelke aau ministers en koningen blin-
lotgevallen van groote historische personen, dan delings gehoorzamen.
in die van personen uit het gewone leven ge-
Maar wat is zij die heerschzppij van den roman
men. Om ons gevoel en onze verbeelding rrgtvoor het menschdom Is zij eene weldaad ol
levendig te treffen moet men de peisonenvoor j e,le 'loek Zij is het geen van beiden. Gelijk
welke men ons medelijden hoopt gaande te ma- iedere andere zaak zoo is zij op zich zelve noch
ken plaatsen op eene hoogtedie hen boven de g°vdtioca kwaad inaar zij wordt een zegen als
gewone omgeving verheft. Een koning te zien
veijagen uit zijn paleiswerkt sterker op onze ver
beelding dan een daglooner te zien verdrijven uit
zijn hutons gevoel wordt meer getroffen als wij
eene voormalige vorstin hooren bedelen om een
bete broodsdan zoo wij eene eertijds rijke vrouw
uit den burgerstand zien gebragt tot dtn bedel
staf. Vooral knoopt onze belangstelling zich zoo
gaarne aan groote historische figuren.
De opgang der werken van Walter Scott en
van zijne navolgersdie aan deze neiging der
menschen in hunne romans voldoening wisten te
geven moet voornamentlijk daaraan worden dank
geweten. Doch zoo de schrijver niet wil vallen
in de fout van mejufvrouw Scuderi en andere
zij goed wordt gebruiktzij wordt een vloek
als zij misbruikt wordt en voornamentlijk als zij
in de dienst der zonde treedt. De rotnan heeft
groote voordeden over de beschaafde wereld uit
gestrooid maar zij heeft ook groote nadeelen be
rokkend. Het zij mij vergund in de twee vo -
gende nommers een weinig bij be den stil te staan.
Ik zal natuutlijk op verre na niet alle voor-
en nadeelen van het romanlezen kunnen opnoe
men en mij tot eenige punten moeten bepaleD.
Hoe nadeelig dat eeuwige bestrijden van bet
geloof aan spoken op het dichterlijk genie van de
grootste geesten heeft gewerkt kan men Zien in den
geesteniiener van Schiller. Om toch den geest
fijner eenw niet altezeer te kwetsen .moest de zoo be
langwekkende ge stenziener veranderen in een
k e r m i s—gooc hel aa r en bet in den aanvang ioo
medeslepend verhaal zich eindelijk in een JiZuiten-
streek oplosssen.
Purmerende 2 Ju i|. Kleine Kaas f 26,50
Poter f 1,05 a 1,15 p«»r N. tc. 83 vette Kalveren
6) a 80 ct«. per N. tC 38 nuchtere d'to f 5 a
12; 9t vette Varkens 41 a 54 et* per N. K. 12
magere Varken* f 16 a 24; 307 Rijgen f 5,50 a
7,50; Kip—Eij reu f 2,4), Eeud-Ltieren f 3,15
per 100.
Alkmaar29 Mei. Kleine kaas f28, dito
gras i 26 commirsie rtito f 29 middelbare dito
f 26 gras dito f 30,50 laagste priia f 9 aan
gevoerd 476 stapels wegende 96528 N.
30 Mei. Aangevoerd 2 Paarden f 100 15 Koeijen
