1 1 101ÏJ.
Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad.
BBIEVEISr FB^HSTaO
Twaalfde Jaargang.
*5tYnn
'Jfif
Tijdsbeschouwingen
Jid. 559.
SCHAGER COURA
ABOXNKMKMTSPRIJS VOOR DRIE MAANDEN
Voor Schagen 1,00.
Franco per post door het geheele Rijk 1,15.
Afzonderlijke Couranten#0,10.
Verschijnt iedereu Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door alle
- M-
Naar volksheil zonder deugd te dingen
Is arbeid aan een rots te biên.
PRIJS DER ADVERTENXlëN
Van een tot vijf regels0,75.
Iedere regel meerder0,15.
De 35 cents zegelregt niet mede gerekend.
Groote letters naar de ruimte die zij beslaan.
TJITO-EEF3TER WED. F. <T. O DIDERICH.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
Het nieuwe ministerie. Wij behoeven
voorzeker onze vreugde niet te betuigen over de
optreding eener vrijzinnige regering. Iederdie
eenigzins liberaal in Nederland denktkan niet
anders dan ingenomen zijn met de wending die
de zaken hebben genomen.
Onze natie is grooten dank verschuldigd, in
de eerste plaats aan Z. M. onzen gëeerbiedigden Ko
ning, die door zijn wijsheid en bezadigdheid ons
vaderland voor dreigende staatsschokken heeft be
waard en in de tweede plaats aan den grijzen
leider der liberale partij die zoo spoedig een be
st nur van bekwame liberale mannen heeft weten
zameii te stellenzich zelven daarbij geheel op
d.-u achtergrond plaatsende. Naar onze meening
verdient hij vooral in dit laatste opzigt hoogen
lofvooreerst maakt hij daardoor een einde aan
den personen-strijd de mannen door hem geko
zen zijn tochde heer van Bosse uitgezonderd
allen nieuwe mannen.
Geen der conservatieven kan tegen de nieuwe
ministers eenige persoonlijke rancune hebben we
gens den heftigcn parlementairen strijd der laatste
maanden. Had Thorbecke zich geplaatst aan het
hoofd van het nieuwe ministerie zoo zouden vele
voorstanders van het afgetreden bewindzich out
persoonlijke redenen tegen hem hebben gekant
nu kunnen allen de nieuwe ministers als vrieuden
begroetenhierdoor is dus verzoening in de 2e.
Kamer, tusschen de verschillende partijen, mogelijk
gemaakt.
Daarenboven brengt de verstandige terughouding
van Thorbecke te weegdat de natie zich leert
gewennen aan eene liberale regering zonder Thor
becke daardoor wordt de liberale partij in de
gelegenheid gesteld om een nieuwen leider te kie
zen die Thorbecke kan vervangen als deze haar
eens ontvalt. Doch hoe men ook over de hou
ding van Thorbecke in deze denke zeker is het,
dat ons vaderland thans veel geruster de toekomst
te gemoet gaat. Onze fondsen rezen dadelijkwel
een bewijs dat de beurs vertrouwen heeft in het
nieuwe bestuur.
Thans zijn vrijheid en Oranje weder ver-
eenigd, en het is op deze twee grondzuilen, dat
onze nationaliteit en onafhankelijkheid voornament-
lijk moeten slennen. Zou het niet goed zijn zoo
de natie in een dank-adres aan deu Koning hier
over haren dank te kennen gaf In die adres
sen zoude men zonder kwetsing van anders den
kenden den dank der natie kunnnen betuigen
dat hij door zijn wijsheid op eenmaal een einde
heeft gemaakt aan alle bitinenlandsche twees]»alt.
Verpligting van de liberale partij je
gens het nieuwe ministerie. De liberale
partij moet door de rampen der laatste jaren veel
geleerd hebben, zij moet tot het besef zijn geko
men, dat zij alleen door eendrngt aan het hoofd
der zaken kan blijven en die eendragt kan alleen
door een zeker soort van discipline worden
verkregen. Niet alleen de liberale leden der Ka
mers, maar ook de dagbladschrijvers moeten zich
voortaan aan die soort van discipline gewennen
waardoor men ter wille van de zegepraal der
groote zaak soms eigene inzigten in dingen van
minder belang, opoffert. Vooral de bestrijding eener
liberale regering door liberale schrijvers moet op
houden zorgvuldig moet men vermijden om de
zwakke zijden der regering in het licht te stellen,
men late zulks gerustelijk over aan de conservatieve
bladen.
Merkt men fouten op zoo doe men zijn best
omzonder ze dadelijk aan de groote klok te
hangen ze langs bedekten weg te verbeteren.
De geschiedenis der twee laatste jaren moet ons
vrijwaren voor eene herhaling van znlke betreurens
waardige feiten van liberale zijdeals b. v. de
handelwijze van den heer van Nierop in de Tweede
Kamer ten aauzien van de kanalisatie-maatschap
pij of van den hevigen aanval der Arnhemsche
Courant op van Bosse. Want is de behoudende
regering ook geweken de vijand is daarom nog
niet geheel overwonnen, De dagblad-part ij
blijft toch nog in volle kracht aanwezig en zoo
lang die partij niet geheel is weggestorvenblijft
onze binnenlandsche rust in gevaarwant het
moet steeds als een waarschuwing in herinnering
blijven, dat die partij heeft aangedrongen niet
alleen op een derde Kamer-outbindingmaar
zelfs op herhaalde ontbindingen, tot zoo lang het
liberaal element in de Kamers geheel vernietigd
zou zijn. Daarom zoo lang die partij blijft be
staan blijve de liberale partij vast aan een ge
sloten.
Onafhankelijkheid van ambtenaren.
Het handelsblad geeft aan de nieuwe regering in
overweging om de woorden te gedenken, die een
Belgisch liberaal minister in 1859 sprak, vol-
Jgens welke het de eerste pligt van een openbaar
'ambtenaar is om het bestuur waartoe hij behoort,
(getrouw en eerlijk te dienen en om wel
'verre van dat bestuur door daden of woorden
tegen te werken, in denzelfden geest te handelen
nis het verantwoordelijke hoofd der admini
stratie. Wij rekenen ons verpligt een klein protest
tegen deze woorden aan te teekenen. Vooreerst
omdat men verkeert handelt de belgische regering
als een model van liberaliteit aau te halen. Meer
dan eens toch hebben wij betoogd, dat er bijna
geen illiberaler regering is dan de zoogenaamde
liberale regering in Belgie. Maar ook ten ande
ren, omdat de belgische minister naar ons ge
voelen in die woorden een schroomelijk misbruik
maakt van de dubbelzinnige beteekenis waarin
men de uitdrukking ministeriele verant
woordelijkheid kan opvatten.
Naar onze meening geldt de ministerieele ver
antwoordelijkheid alleen tegen de onverant
woordelijkheid des konings, niet tegenover de
ambtenarenhoogstens kan de minister aanspra
kelijk worden gesteld voor de daden die de amb
tenaar op uitdrukkelijken last van den minister
heeft verrigt, maar de ministeriele verantwoorde
lijkheid ook uit te strekken op daden die door
de ambtenaren geheel buiten hunne functies
zijn verrigt, is een ware ongerijmdheid. De auib-
tenareu blijven buiten hunne betrekking even goed
vrije Staats-burgers als ieder ander.
Strekt men de ministeriele verantwoordelijkheid
verder uit, dan beperkt men willekeurig de vrij
heid van een aanzienlijk getal ingezetenen. Als
Nederlanders moeten wij de vrijheid van een ieder
in bescherming nemen en dus ook van de conser
vatief gezinde ambtenaars. Vrijheid in alles en
voor allendat moet onzer aller leus zijn. Geen
anti-nationaler systeem dan het stelsel van vrees-
aanjaging. En wil men aan dat stelsel eenige
klacht geven, dan moet men ook ambtenaren dur
ven ontslaan en de ondervinding heeft geleerd,
dat het ontslaan van ambtenarenbuiten het ge
val van regtstreeksche pligtverzaking
altijd hoogst nadeelig op de regering terugwerkt.
Het tweede ministerie Thorbecke beeft voor een
goed deel zijn goeden roep verloren door het ont
slag van Stieltjes, en niets heeft het ministerie
Heemskerk meer in discrediet gebragt dan het
gebeurde met professor Buijs en burgemeester Pijls.
Men spiegele zich aan zulke voorbeeldenmen late
toch vooral de ambtenaren vrij in alles wat niet
onmiddelijk tot hunne betrekking behoort. Het
spreekt echter van zelven dat de ambtenaar zede-
