«OSDEROAG
O&WGWSTBS.
Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad.
H 567.
Twaalfde Jaargang.
TTIT3-EEP3TER WED. !P. <T. O. DIDEEICH.
BÜIEVEN PEANCO
De Staat en de Ambtenaars.
SCHAGER COURAÏ®
ABONNEMENTSPRIJS VOOR DRIE MAANDEN
Voor Schagen f l»0ü.
Franco per post door het gehecle Rijk #1,15.
Afzonderlijke Couranten#0,10.
Verschijnt iederen Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door
alle
PRIJS DER ADVKRTKNTlëN
Van een tot vijf regels0,T5.
Iedere regel meerder#0,15.
De 35 cents zegelregt niet mede gerekend.
Groote letters naar de ruimte die r.ij beslaan.
Naar volksheil zonder deugd te dingen
Is arbeid aan een rots te biên.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
i.
Meermalen hebben wij het reeds gezegd onze
groote liberale bladen zijn over het algemeen niet
te liberaal gezind jegens de ambtenaren. De oor
zaak van deze onvrijzinnigheid is niet ver te zoe
ken. Die bladen worden toch voornamenllijk ge
schreven voor onze handeldrijvende!:— en nering
doenden burgerstand.
Vele personen uit dezen beschouwen de amb
tenaren om eene uitdrukking te beziuendie
vroeger echter meer in de mode dan thans was,
nog zoo'n beetje als landopeters als inenschen
die de kost verdienen met niets te doen en klaar
blijkelijk zit er in onze liberale bladen nog wel
iets van dien zunrdeesem. Door de uitbreiding
van bet stelsel der minislriële verantwoordelijkheid
in deze, werken zij mede om de magt van
den burgerstand te vergrooten. Door toth de
ininistriele verantwoordelijkheid uit te strekken op
de daden van alle ambtenaren onderwerpt men
natuurlijk ben geheel en al aan het miuistriële
oppergezag.
Is de burgt rstand door de Kamers meester van
de ministersdoor de ministers wordt zij ook
meester van de ambtenaren. Geen wonder dat
de onafhankelijkheid der ambtenaren tot nog toe
slechte verdedigers heeft gevonden bij onze libera
le bladen. In de ztak van S t i e 11 j e s R oor da
van Eijsinga, van Vloten, euz. hebben zij
bijna allen eenpirig partij gekuzeu voor het gezag.
Aitezeer vetloreu zij daarbij uit het oog, dat
menzoo men de vrijheid en onafhankelijkheid
der natie waarlijk wilvoor de vrijheid en onaf
hankelijkheid van allen moet waken en dat eene
gepaste en wettige onafhankelijkheid van ambte
naren ons even dierbaar moet zijn als die van
koopliedenindustriëlen en landbouwers.
Uitbreiding van dc ininistriëie verantwoordelijk
heid is uitbreiding van het gezaguitbreiding
van het gezag is uitdooving van het gevoel van
onafhankelijkheid bij de ambtenaren en zonder dit
gevoel kan er geen corps van goede ambtenaren
bestaanen ook niet gedacht worden aan eene
getrouwe en krachtige uitvoering der wetten.
Een ambtenaar, die de wet met kracht wil
uitvoerenmoet zich onafhankelijk gevoelen van
de personen tegenover welke hij staatmaar bij
gevoelt zich dit niet meer zoodra bij in die per
sonen kiezers en dus almagiige gebieders over zijn
heer en meester, den rainfsicr, ziet. Daarom is het ambten-bejag op eene al te sterke wijze aan.
het van groot belang voor het algemeen dat de Men weet toch dat ieder mensch zich zeiven
grenzen van onafhankelijkheid des ambtenaars op bovenmatig gelukkig waaDt.
eene duidelijke wijze worden aangewezen. Van De speler waagt zich aan een hazardspel
groot belaug is het voor den Staat dat de toe- waarin hij oneindig meer kans heeft om te ver
stand der ambtenaren zooveel mogelijk worde ver- liezen dan om te winnen, alleen omdat hij zich
beterd. Twee wegen staan er om dat doel te t zeiven voor het geluk geboren droomt. Ieder
bereiken open: de eeiste is verhooging van trac- deelnemer in de loterij denkt meer aan de prij-
teinenten, de tweede: het ueven van meerdere j zen van f 1000U0, 40000 of 20000 dan aan
waarborgen voor hunne onafhankelijkheid. de nietenofschoon hij zeker veel meer kans op
Onze burgerstand is over het algemeen mild en de laatsten heeft. Maren er in onze Staats—lo-
goedhartig en zal de personen die iu zijn dienst terij in plaats van den eenen prijs van f 100000
staan niet gaarne het noodige onthonden. Ook j honderd prijzen van f 1000 een groot aantal
onze Tweede Kamer, die voornamenllijk als eenpersonen die nu op den hoogsten prijs specu-
vertegenwoordiging van dien «land moet worden j leereu Zuuden hun geld in de beurs houden,
beschouwd is dan ook over het algemeen nog al Zoo ook gaat het met hoog bezoldigde ambten,
mild ten aanzien van de ambtenaren. Slechts zei-Ofschoon een ieder moest begrijpen dat er voor
den is eene voorgestelde verhooging van jaarwedde hem zclven weinig kans is van zulk een ambt
afgestemd. te erlangen toch vertrouwt men op zijn goed ge-
Voor zooverre dat mindere ambtenaren betreft luk. Dat hoog bezoldigd ambt wordt dus voor
keuren wij dit over het algemeen volkomen goed, velendie anders iets anders zoude beproefd
want de Staat mag uiel toelaten dat een aantal hebbeneen prikkel om mede deel te nemen aan
zijner dienaren broodsgebrek lijde. Maar wij ge- het posten-bejag. Nu is er niets nadeeliger dan
looven dat een verhooging der tractementen van zulk een algemeen streven naar ambten. De
de hoogere ambtenaren in geeuen deele is aan te bronnen van bestaan en bloei voor de maatschap
raden. Het is eene heilige pligt voor den Staat f pij zijn landbouwkoophandel, nijverheid, scheep-
om het werk dat moet gedaan worden op de vaartenz. naar deze moeten de zonen onzer bur-
beste maar ook op de goedkoopste wijze gers geleid worden. Ongelukkig het land waar
te doeu verrigten. de burgers ambtenaren zoeken te worden, maar
Wanneer een ambt nu op eene goede wijze door hooge bezoldigingen aan de arabren te ver
voor f 20U0 wordt waargenomen dan is het ver- l binden doet men die zucht bij hen Ontslaan,
keerd dat daarvoor om den ambtenaar het leven De vergeving der ambten kan op tweederlei
gemakkelijk en geuoegelijk te maken f 3000 wor-1 wijze geschieden De veidienste der sollicitanten
de uitgetrokken. Want de Staat behoeft even- of de protectie kan de deur zijn die brengt tot
min voor het genot en gemak van zijne ambte- den staatsladder. Heet de hand welke posten uit-
naren als dat van andere personen te zorgen zijn
pligt is alleen om het werk dat gedaan moet
wordenop eene goede wijze te doen volbrengen.
deelt, protectie, dan is het uit met de aan
geboren burgerlijke fierheid, die ons volk zoo
goed staat, dan worden onze burgerzonen salet-
De ambtenaar kan vorderendat hij van den jonkersdie vooruit moeten komen door de lui-
Staat het noodige krijge om op eenvoudigen bur- men van bnnne chefs te verdragen door compli-
gerlijken voet te leven maar meer ook niet. menten te moeten maken voor de leelijke dochters
Nu gelooven wij, dat men, als men geen al van referendarissen en directeurs,
te groot huisgezin heeftop burgerlijken voet van Geldt de verdienste daarentegen alleen bij het
f 2000 kan leven, heeft men meer noodig dan vergeven van posten, dan zullen de jongelieden
offert men dit meerdere zoo ligt op het altaar zich moeten onderwerpen aan vergelijkende exa-
van overdaad en weelde. Nu is het juist de mens. Zulk een examen, hoe anders ook door
pligt van den Staat tegen de overdaad te waken. ons voorgestaan, heeft toch zijn nadeelige zijde,
In geen geval mag de Staat al is het ook slechts want in den regel is het getal der begeerigen
aan eeu of twee ambtenaren zulke hooge tracte- zoo grootdat slechts een derde gedeelte kan
menten uitdeelendat zij anderen in de oogen worden toegelaten. Het andere j gedeelte gaat
steken zulke hooge bezoldigingen moedigen toch t ongetroost naar huishet heeft een drie- of vier-