8 06T0BER. Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad. Nog eensliet lager onderwijs. M 576. Twaalfde Jaargang. A. 186S. SCHAGER COURANT. ABONNEMENTSPRIJS VOOR DRIK MAANDEN: Voor Schagen 1,00. Franco per post door het gehele Rijk r 1,15. Afzonderlijke Courantenv 0,10. Verschijnt iederen Donderdagmorgen. Abonnementen op dit blad worden door alle Naar volksheil zonder deugd te dingen Is arbeid aan een rots te biên. TJITOEEFSTEE WED. F. J~. Gr. XDIXDEZRIOIX. PRIJS DER ADVERTENTlëN Van een tot vijf regels0,75. Iedere regel meerder. 0,15. De 85 cents zegelregt niet mede gerekend. Groote letters naar de ruimte die zij beslaan. Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen. BBIEVEN PBANCO De eerste gelegenheid de beste hebben de le den der Tweede Kamer aangegrepen om over de grieven te spreken tegen de openbare lagere school. Eene aanzienlijke minderheid ondersteunde een amandement op het adres van antwoord waar bij vooral aan de aandacht en zorg der regering werd aanbevolen de bezwaren van velen in den lande tegen het lager onderwijs. 31 leden der Kamer achtten die aanbeveling noodig. "Wat is dit Wat gebeurt er toch eigentlijk in ons land Wordt op onze school misbruik gemaakt van het vertrouwen der ouders? Is op groote schaal eene staats-inkwisitie werkzaam, die andersdenkenden vervolgtdie de ouders verpligt afstand te doen van hunne kindfrenhebben er van staatswege opligtingeu plaats gehad van kin derenten einde hun gedwongen een onder* ijs te doen ontvangendat met het geloof der ouders streed Wordt er gespot op de school met ze delijkheid en godsdienst en is de benaauwdheid der geloovigen onder deu druk der tirannj zoo hoog gerezen, dat nagenoeg de helft van de leden onzer Kamer het noodzakelijk acht om uitkomst te vragen aan het hoofd van den Staat Wij staan waarlijk verlegen met een antwoord. Aan de eene zijdede heilige overtuigingdat door het gezag van de wet, elke dwang der gods dienstige gevoelens onmogelijk is gemaakt van de andere zijdeeen strijd om onsgestre den door. achtenswaardige mannen, waarbij zij voorgeven dat het de kapitaalste der kwëstiën vrijheid van ouderwijs geldt Onze stem is te zwak om weerklank te vin den toch nog eens, een protest tegen de poging van onderwijs met godsdienst te verwanen en om door onbestemde beschuldigingen de neutrale school voor een kweekschool van ongodsdienstigheid te laten doorgaan. Wat wil men toch? De vrij heid wil men blijkbaar niet. Zoodra professor Bron w er s voldoet aan de vereischten der wet, kan hij onderwijzen dat Adolf van Nassau een zwendelaar is geweest. Hij schrijft dit neer en laat dit drukkenaan een anderom deze kritische karakter beschouwing aan te nemen of te verwerpen. Gelieft een an der van Adolf van Nassan een held te maken en het zoo jengdig afgesneden leven voor te stel len als de baziswaarop onze onafhankelijkheid gevestigd iswelnugoed dit magwaarom niet? Ook op school mag dit. Men kan een onderwijzer in de geschiedenis toch niet dwingen om wat hij weet niet te weten en om voor waar heid te verkondigen wat hij geene waarheid acht. Alleen zij de onderwijzer gedachtig dat hij ge schieden is inoet onderwijzen en wel niet met het doel om bestreden ineeningen te doen strek, ken tot voedsel van partijzucht en godsdienslhaat maar om den leerling uit het verledene, uit de geschiedenis zonder toevoeging van godsdienstige sympathiën of antipathiën de personen en de fei ten te geven zoo als ze zijnnaar des onder wijzers beste kennis. Deze toestand bestaat, maar dit wil men niet. Men schijnt te willen een staatsleer een door ieder goedgekeurde uiteenzetting der geschiedenis, buiten welke geen waarheid meer is. klaar een staatsleer wil men zoozeer niet, ieder had liever zijn eigen leer gepropagandeerd door den Slaat, en hoe zonderling ook, daar ieders eigen leer verschilt, voegt zich toch ieder, die met het kennelijk doelom de geschiedenis en de wetenschap in hel algemeen, le zien, niet onbe- i vangenuiaar zoo als hij ze wil zien, zoo als zijne godsdienstige meening de feiten gaarne zag bij elkanderom een staatsschool te bestrij den die volledige vrijheid van onderwijs huldigt. Welk menschelijk verstand kan er bij om zulk eene geschiedenis te verklaren Ziet gij, lezer! hier ligt de fout. Het is niet te doen om Adolf van Nassau waarom het de weienschap te doen ismaar men wil de godsdienst naar buiten- brengenmen wil aange toond hebben uit het feitdat Adolf een slecht mensch was dat ieder die zich verzet tegen hel katholicisme een slecht mensch is. Het kan zijn nut hebben dat een volk in de vereering van het voorgeslachtin de liefde voor enkele groote mannen een door de tijden immer sterker wordenden band vindtvan eenheid maar men zoekt niet het nut van het volkmen zoekt, ter verheerlijking van een eigen godsdien stige meening, feiten zoodanig te vermengen, tot het volk bloost over zijne afkomst. En waartoe zou znlk een stelsel leiden? O! De drijvers dezer beweging mogen toezien 1 Zij hebben voor God te verantwoorden, niet wat er gebeuren zal door de verspreiding van waarheid de oitdeeling van kennismaar de jammeren die nit blinden godsdienstijver gedienddoor halve wetenschap voortvloeijen Thans reeds dragen zij van wat gebeurt de aansprakelijkheid. Wat wij zien is onbegrijpelijk, ten zij men eene godsdienstige beweging erkenne in het verzet tegen de schoolwet. Enkele leden der Kamer mogen door andere drijfveeren worden bezield: godsdienst doet een van Nispen, een de Brauw, vijandig staan tegenover een Kern- per en Godefroi. Dit is de opheffing van den Staat. Zoodra een godsdienstig geschilpunt zich vlecht in de overweging der staatsbelangen kan inen aan de constitutie niet trouw zijn. De 1 Staat beveelt en de godsnienst mag geen bevel erkennen. Wij vertrouwen dat de oppositie terug zal dein zen voor het werk der verwoesting, dat zij heeft aangevangen. Wij hebben eene regering, die niet zal wijkeu en wij hebben een volkdat gods dienstig is. De verschillende belijdenissen die worden aangehangen strijden niet met liefde voor het vaderland, met behoefte aan wetenschap; met eerbied en vertrouwen voor andersdenkenden. Dc tijd is voorbij dat men de menschen kon doen gelooven wat men wilafgescheiden van het belang dat hen tot elkander brengtontstaat er meer en meer eene eenheid van overtuiging, dat betzelfde doel langs verschillende wegen bereikt wordt en dat ieder burger voor God en zijn land kan leven wanneer hij door de vrijheid beschermd wordt. Op nog een belaugrijk punt in de discussie waartoe het adres van antwooord heeft aanleiding gegeven, moeten wij de aandacht onzer lezers vestigen. Enkele leden der Kamer hebben uit drukkelijk verklaard dat zij met het oog op de algemeene verkiezingen in 1SC9 eene stemming over de amandemeuten wenschelijk achten. De een heeft dit in verbloemder termen gedaan dan de andermaar niet onduidelijk gaven de heeren Heijdenrijck W. van Goltstein en D. Koorders te kennendat zij op herkiezing meenden te mogen rekenen nu zij op eene zoo waardige en doel treffende wijze de belangen der kiezers hadden gediend. vlk weet wel,* zoo sprak de heer Koordersrdat de heer de Bosch Kemper heeft gezegd dat hij deze kwestie van de verkiezingen wilde afscheiden. Ik geloof dat gaarne en ver wonderen zon het mij nietindien door méér leden van de vergadering in dat verlangen werd gedeeld. Maar ik meen dat de kiezers er anders over denken zullen.*

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1868 | | pagina 1