Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad.
M 578.
Twaalfde
Tijdsbeschouwingen.
Jaargang.
SCHAGER
ABONNEMENTSPRIJS VOOR DRIE MAANDEN:
Voor Schagen 1,00.
Franco per post door het gehe°le Rijk n 1,15.
Afzonderlijke Courantenn 0,10.
Verschijnt iederen Donderdagmorgen.
Abonnementen op dit blad worden door alle
Naar volksheil zonder deugd ie dingen,
W' Ay f. F Jft. (t HjjP jf^, Is arbeid aan een rots te biêu.
TJIT3-EEFSTEE WED. ï3. J". Gh DIDEEIOH.
PRIJS DER ADVERTENTlëiï
Van een tot vijf regels0,75.
Iedere regel meerder0,15.
De 35 cents zegelregt niet mede gerekend.
Groote letters naar de ruimte die zij beslaan.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
BBIEVEN FH^ZSrCO
haat'lijk klinkende woorden.
I Voor een goed deel mag deze onbetamelijkheid
De Spaansche omwenteling en ^e|welligt worden toegeschreven aan ecne minder
Nederlandsche protestanten. Met geest- beschaafde opvoeding, die de voornaamste woord-
drift wordt de Spaansche staatsomwenteling toe- voerders der R. C. partij ten deel viel voor een
gejuicht door de groote meerderheid onzer protes-goed ^e(>i moet zjj ec|lter ook wor,jen ^vreten
tantsche landgenooten. Deze toejuiching spruit aan ,]e ongelukkige gewoonte onzer daghladsehrij-
ïlatuurlijk minder voort uit staatkundige meeniu- j vers om bij voorkeur zulke woorden Ie gehrui-
gen dan wel uit een in onze dagen weder fel kell j (Jje behagen aan de min beschaafde ijver-
aangegloriden afkeer van het catholicismus. j aars hunner partij. Dan hoe dit ook zij, zeker
De leiders en woordvoerders van de catholieke j j9 het dat de R. C. schrijvers hij al dat gi -chreenvv
partij ten onzen mogen wel een weinig lot na- eM getier de belangen hunner geloofsgenoott-n al
denken komen bij het gejuichwaarmede een ge- zeer wei„jg j„ het oog houden,
beurtenis wordt begroet, die daarom vooral nis De anti-papistische geest, welke door dat ge-
yerblijdeud wordt beschouwdomdat zij de pause- schreeuw wordt opgewekt-strekt toch tot nadeel
lijke hiërarchie weder afbreuk dreigt te doen zoowel van hunne stoffelijke als zedelijke belangen,
want zeiven dragen zij grootendeels dc schuld van Eene godsdienst toch, die de meerderheid vijan-
dat weder ontwaken eener dreigende anti-papisti- <jjg tegen zich over ziet verbergt zich bij vnor-
sche gezindheid. De wezentlijke belangen der keur jn |,ct duister en datrdoor wordt zij ulligt
catholieken zijn bij ons op eene even roekeloo- bevangeniloor een slaafschen geest van vreeze
ze als ergerlijke wijze in de waagschaal gesteld j en bekrompenheid. Ook voor de stoffelijke be
door de voornaamste organen en woordvoerders langen der Roomschcn kan drze ontijdig opge-
dier partij, zoo als de Tijd, de N oord H o 1- wekte geest van onverdraagzaamheidriet dan
1 ander, Alberdingh Thijm, B r o u w er s „adeelig werken.
e»z- I Onze R. C. organen schatten naar wij ge-
Geen grooter roekeloosheid dan om in een l0oven de kracht hunner partij veel te hoog,
land, waarde groote meerderheid protestantsch iszjj beweren, dat die partij, zoo zij al niet de
de protestantsche gezindheid op allerlei wijzen te meerderheid heeftnogtans mngtig genoeg is om
kwetsen door het bezigen van scheldwoordenschaal naar een der beide partijen te doen
welke zij werpen naar het hoofd van zoo vele overslaan maar wanneer door hun geschreeuw
gestorvenendie door het grootste gedeelte onzer zoowel bij de behoudenden als bij de liberalen
landgenooten als heiligen worden vereerd. ij Pen even sterke anti-papistische geest ontwaakt
kennen volgaarne aan onze R. C. landgendbten dan zegt het weinigwelke partij zij op het kassen
op de onbepaaldste wijze het regt toe, om hunne brengt, daar zij dan toch door beiden min of
gevoelens te openbareu en hunne eigendom melijke i mcer onderdrukt zal worden toch daarenboven
zienswijzen ten aanzien van de vaderlatidsche gc- hebben de gebeurtenissen van April 1853 en van
schiedenis in het licht te stellenmaar «ij be- J'ebruarij 1S6S bewezen dat deze beweering
twisten hun de bevoegdheid otn uitdrukkingen 'e V niet geheel vrij van grootspraak is, want in 1853
bezigen, w.tardoor zoowel het godsdienstig als het j kregen de behoudenden en in 1863 de liberalen
vaderlandsch gevoel van de meerderheid wordt t (je meerderheidondanks alle aangewende moeite
gekwetst. van je u]tra—monfaansche partij.
Even ongepast als wij het zouden vinden in t De toejuichingenwaarmede onze protestanten
een Protestantzoo hij de nagedachtenis van een de gebeurtenissen in Spanje begroeten moeten
Vondel, Vos of Anslo zoekt te bezwalkenalleen voomamenllijk worden geweten aan den anti—pa-
omdat zij R. C. waren of tot dit geloof oveigin- J pistischen geestdie door den onberaden ijver
gen even ergerlijk vinden wij hetdat meu van i onzer Roomsch Catholieken eensklaps weder is op-
R. C. zijde allerlei onbetamelijke woorden bezigt gewekt en die geest voorspelt weinig goeds,
om een Willem I, een Marnix en een Lodewijk Wij hebben dien geest dikwijls ten sterkste af-
v»n Nassau aan te duiden. En toch gaan de gekeurd en wij doen het ook nog, ofschoon wij
zoo even gemelde organen en mannen dag aan hem thans eenigzints verschooDÜjker achten dan
dag voort met dat roekelooze bezigen van alle vroeger.
Zeer zeker is het echter aftekeuren dat onze
protestanten uit een godsdienstig oogpunt eene
omwenteling, als die in Spanje plaats vindt, toe
juichen. Een gemoedelijk godsdienstig mensch
kan toch bezwaarlijk een omwenteling, voortge
sproten uit eenen militairen opstandgoed ken
nen zoo lang niet bewezen isdat er geen wet
tig middel tot herstel der geschokte maatschap
pelijke orde meer overschoot. Een regtgeaarde
protestant mag geen staatsscllokken toejuichen om
dat zij de R. C. hiërarchie met gevaar bedreigen.
Want zco hij al te veel verkeerds in dc R. C.
kerk meent te zien hij motl de verbetering van
den zachte» invloed des Evangeliesen niet van
geweld verwachten.
Niet van eene staatsomwenteling, maar van eene
nieuwe kerkhervorming is verbetering in de gods
dienstige gezindheid van een groot gedeelte or-
z«r It. C. geloofsgenooten te wachten. Wij hopen
dat die kerkhervorming nog met minder uiterlijke
vertoouing dan in de 16e. eeuw zal komen, dat
zij hijna onmerkbaarmaar inet kracht zal wer
ken en dat vooral hare vruchten zich in meer
dere zedelijkheid en meerdere liefde zullen open
baren.
De oppositie in N-ederland. De op
positie ten onzen gaat voort- met een allertreu-
rigsten rol te spelen. Zich met band en tand
verzettendetegen alleswat uitgaat van het
tegenwoordige ministerieschijnt het als moed
willigde oogen te sluittnvoor alles, wat het
volk werkelijk ter harte moet gaan en strekken
kan om het ie verheffen. Geene opwekking tot
eensgezindheid geene aansporing tot meerdere
vaderlandsliefde, geen wekstem tot zelfverbetering
en meerdere energiegaat van haar uit tot de
natie. In haar oog beslaat slechts een eenig
kwaad in Nederlanden dat kwaad ishet
ministerie van Bosse.
Tegen dien denkbeeldigen tooveuaar trekken
alle Don Quichotlen der oppositie te velde. Al
wordt ook het vaderland bedreigd door de heerscb-
zucht van Pruissen of van Frankrijk al bezwalkt
een partij van ultra-montaansche dompersde
eer van het voorgeslacht al randt eene heersch-
zuchtige geestelijkheidin de onzijdige volksschool
de ware kracht der natie aanhet deert haar
niet zij heeft geene andere rn'-pit g dan een mi
nisterie om ver te werpen wiens eenige fout is,
dat het de plaats heeft ingenomen van het ont-
bindings ministerie.
"IF
C0URAM