Nederlandsche Letterkunde.
(JEWOXE BEIUGTEN.
Vondeldichter der Godsdienst-Vrijheid.
in. HET GEDICHT.
GEMENGDE BEKIGTEN.
Rigting Amsterdam en Rotterdam.
Rigting Helder.
Schagerbrug en 'tZand.
St. Maarten en St. Maartensbrug,
Barsingerborn c. a.
Winkel, N. Niedorp, O. Niedorp
en Veenhuizen.
I
in liet coloniale stelsel schuilt in de 20 millioe-
nendie wij voor onze huishonding nit de Oost
noodig hebben. Was het volk gezind die op te
brengen dan had eene hervorming van het coloni-
aal systeem geen groot bezwaar. Nu brengen on
ze belastingen nagenoeg 73 millioenen op en men
berekent dat ingeval ieder opbragtwat hij werke
lijk verschuldigd isdit een vierde meer zou zijn.
Indien nu onze dagbladen wat minder klagten
aanhieven over de slechtheid der regering en wat
meer moeite deden om het verstand des volks in
dit opzigt opleklaren en luide tot zijn geweten wis
ten te spreken dan zouden zij oneindig meer dan
thans behulpzaam zijn om het groote struikelblok
weg te nemen. Door de afschaffing van het dag
bladzegel wil men de oprigting der dagbladen be
vorderen maar wat zal het batenzoo de dagbla
den zich bij voorkeur tot de regering en niet tot
het volk rigten
De regering hoort genoeg waarschuwende stem
men zij kan ook wel gezegelde dagbladen koopen
maar het onwetende volk heeft aansporing en op
wekking noodig, En ziebij de hoogmoedige
rol van beoordeelaarster der regering vergeet onze
dagbladpers ten eenemale de natie.
Voor eenigen tijd werd te B. in Overijssel eene
opligterij gepleegddie bewijst dat het ook Hol-
landsche avonturiers niet aan overleg ontbreekt.
Bij den heer P. een gezeten inwoner aldaar was
sinds eenige maanden eene huishoudster geplaatst
die in alle opzigten voldeed. De heer des huizes
maakte zich daarom ongerusttoen er herhaaldellijk
brieven uit Rotterdam aan haar adres kwamen
waaruit hij afleidde, dat zij over eene andere con
ditie in onderhandeling was. Hij vroeg haar ein
delijk naar de strekking van die brieven, waarop
de huishonster hem verhaalde, dat zij opzetelijk de
zaak voor hem verzwegen had omdat zij daardoor
in eene valsche positie tegenover haar heer geraakte;
zij had namelijk een erfenis gekregen van vier ton
gonds. Ten bewijze legde zij de verschillende brieven
van een Rotterdamschen notaris over waaruit
bleek dat zij inderdaad in het bezit was gekomen
van dit fortuin hetwelk geheel bestond uit planta
ges in Indië. Maar uit die brieven bleek tevens
dat voor het administreren van deze bezittingen
een veel te hoog bediag werd betaald eu na lang
overleg bood de heer P. aan om naar Indië te gaan
en de zaak te administreren voor f 12000. De
huishoudster zon zijn huis huren en ook verdere
zaken werden geregeld. Voor de reis per landmail
en uitrusting was echter drie diuzend gulden noodig
die noch de heer P. noch de huishoudster bezat.
Hij vroeg dit geld ter leen aan zijn patroon
die zich daartoe bereid verklaarde, vooral na het
lezen der correspondentie van den notarismaar
aan den heer P. toch iu overweging gaf om eenig
nader onderzoek in te stelleo. Hij zelf schreef
Het door mij bedoelde dichtstukje luidt
's Lauds treurspel weer verjaart om wiens gedoem-
de tronwe
Als wees en weeuw in rouwe
Bedrukt en troostloos trenrt Hollands goê ge meent
Op Grootva&rs koud gebeent
Zoo ras de aartslastertong van 't huichelaars
synode,
Den aard des afgronds Gode
Aanleeg en hief Godsnaam tot zuivering van haar
zaak
Gebrandmerkt op haar kaak
Ontbrak het zegel om door gruwel kracht te
geven
Met kwetsing van het leven,
En 't afgemarteld bloed der allervroomste borst,
Waar belsche wraak naar dorst,
De bastard-vierscbaar dan naar 't schoppen
van volks vaders
Geschandvlekt als verraders.
Verwijst ons bestevaar met afgeleefde strot
Te verwen 't hofschavot
Geduldig stapt bij met zijn stoksken Daar
het ende.
met dat doel naar zijn correspondent te Rotterdam
en ontving ten antwoord dat er geen notaris van
dien naam sis de opgegevene bestond ook geen
zaakwaarnemer of eeoig ander persoon die ïich
met dergelijke zaken bezig hield. Den volgenden
dag seinde dej correspondent dat men de dame niet
moest lateo ontsnappen en weldra verscheen dan
ook de politie, die de hnishoodster in verzekerde
bewaring nam. De geheele correspondentie was
geffngeerd en slechts door een toeval werd voor
komen dat de opligterij tot het eind werd voort
gezet.
De gravin van Eglinton een der schoonste
vrouwen van Schotland verloor de liefde vau haar
gemaal om de zonderlinge reden dat zij hem 7
dochters en geen enkelen zoon geschonken had.
De graaf trok de zaak zoo ver dat hij haar op
zekeren dag mededeeldevoornemens te zijn zien
voor eeuwig van haar te scheiden.
alk ben bereid daartoe mijne toesteming te ge
ven", zei de gravin; amaar ik eisch dat gij mij
eerst alles terug geeft vat ik u ten huwelijk heb
mede gebragt adat zal geschieden mevrouw;
uw bruidschat zal u tot den laatsten penning
terug betaald worden". a Daarvan spreek ik niet
mijnheer geef mij de jeugd de onschuld en de
schoonheid terug die ik u ten huwelijk bragt, en
ik verlaat u op staanden voet De graaf ge-
troflen door dat antwoordsloot zijne vrouw in
zijne armen en sprak nimmermeer van scheiden.
Voor eenige dageu overleed te Beekbergen
eene bejaarde vrouw Janna van Essen genaamd
zij woonde aldaar alleen in een ellendig hutje en was
gedurende meer dan twintig jaren door de diako-
nie onderhouden op wier kosten zij ook gedurende
hare laatste ziekte werd verpleegd. Na haar over
lijden echter werden op onderscheidene plaatsen
in hare hut verborgen gevonden eene som van f 200
aan geld eenig zilver en andere voorwerpen be
nevens linnen en kleedingstukkendie zij sedert
jaren bij de bedeelingen van de diakonie had weten
magtig te worden doch ongebruikt had opgebor
gen.
Op de doitsche kust is bij een ligten schok
van aardbeving een rots van 400 voet hoogte in
zee gestort. Deze rots droeg den naam v»n den
Kouinginne Stoel en was bekend om het vergezigt,
dat men op den top had. Er is niets overgebleven
dan vlak bij de kust eenige stukken kalksteen die
boven het water uitsteken. Er zijn bij het geval
geen menschen omgekomen de bewoners der na
burige dorpen kwamen vrij met den schrik v.n het
geweld dat de val maakte en dat verscheiden
seconden aanhield.
Tot Griffier bij het kantongeregt te Schagen
is benoemd de lieer Mr. S. P. J. Kros, advocaat
en plaatsvervangend kantonregter te Helder.
In de vorige week hebben te Amsterdam ernige
brandjes plaats gehad een schoorsteenbrand in de
badkamer van de Ned. Isr. kerk op de Deventer
Houtmarkt; bij de wedowe de Boer, op de Klo-
veniers ^urgwal een in de Jodenkerkstraat een
op de Jodenbreestraateen op de Leprozengracht
en een in de 2e. Bloemdwaisstraat door onbe
dachtzaamheid van eene beschonkene vrouw.
Op enkele kleine uitzonderingen na wordt de on-
Van doorgesolde ellende,
Van last eu bareuswee. O bauk des doods,
o zand
Waartoe verzeilt ons land
De ziel nn zeilvlug om door de athrs nit
te varen
Regrauwt de trage jaren
Eu noopt den onderdom. Haar frisscbe jonge moed,
Wil brnisen door zijn bloed.
Na onschuld en gebed getroost voor 't zwaard
te bukkeD
Door boezoems open rokken
Zag elk in 't opregt hartdat allezins bestreen
De maat sloeg als voorbeen
Hij knieltacb acb hij sneeft met sleep
van nederlagen
En storting aller plagen.
De boom van DnitschlaDd kraakt en siddert overal,
Van zoo vermaard een val.
Van zoo vermaard een val besterft de
vreugde en hope
In 't aanschijn van Eorope
Enroop gevoelt dien slag zij zocht en zit verdoofd,
Om 't ploffen van dat hoofd
Dat hoofddat heilig hoofd dat spring op
springvloed schatte
Dat Nassaus glorie stntte
Dat hoofd dat Spanjen eer bet sloot zijn
gouden mond
Op gouden bergen stond.
langs door Napoleon uitgesproken troonrede als
zeer vredelievend beschouwd -.vredelievend en oorlog
zuchtig sehijnt, met betrekking tot Napoleons
redevoeringen synoniom te zijn.
Alexander Chevalier is naar men zegt voor
nemens eene loebtreisover den Oceaan naar
Amerika te doen; bij beweert dien plaiziertogt in
drie dagen en drie nachten te zullen volbrengen
wij gunnen hem dit genot. De chef van liet
huis Kothschild te Weeneu heeft aan de Israëli
tische gemeente aldaar eene som van 200,000 ff.
geschonken voor den bouw van een gasthuis een
rijke jood kan tot nnt van het algemeen nog iets
missen. Het prachtige hótel van wijlen baron
van Brieoen iu het voorhout te 's Gravenhage
is voor prins Alexander aangekocht.
De steenkolen-productie in Engeland heeft
in het afgeloopen jaar rnim 100$ millioen ton
bedragen vertegenwoordigende eene waarde van
500 millioen gulden. Bij een apolhecar te Am
sterdam kwam dezer dagen een dienstmeisje en
vroeg om de gedroogde kruiden voor mevrouw K.
Lieve meid! zeide de apothecar, ik weet van
niets. Ja wel antwoordde het meisje, lees maar
op dit papiertje; de apothecar las gedroogde krui
den van Reotei en zond het meisje naar een
boekverkooper. Het groothertogdom Posen schijnt
thans een-i vergaderplaats der Jezuiten te worden zij
hebben daar talrijke instellingen opgerigt. De
engelschraan Normandy heelt een werktuig uitge
vonden om zeewater gemakkelijk tot drinkwater
te maken.
In de vorige week hebben stoutmoedige die
ven te Hoilbeck (Belgie) bij den heer B. liet var
ken gestolen alvorens het mede te nemen hebben
zij het geslagt en bij hun vertrek op de deur ge
schreven dat indien het volgende jaar het varken
niet vetter was, zij bet ciet weer wilden halen.
Eindelijk is de kroonprins van Belgie overleden,
hij was den 12 Junij 1859 geboren. Een ge.
nees- heel- eu verloskundige te Schoonhoven is
tot eene geldboete van f 75 veroordeeld omdat bij
geneesmiddelen leverde. Als iets zeldzaams uit
Tubbergen vermeld men dat bij den heer 11. Vee-
ders koopman en winkelier in het naburige Lan-
geveeu een jong varken is geslagtdat eene
zwaarte had van 391 halve ned. ponden. Het is
eeboren op den llden April 1868 en ges)«gt op
den 18ilen Jauuarij jl. en was das ruim ncgeu
maanden oud.
POSTKANTOOR SCHAGEN.
BUSLIGTING.
Te beginnen met 1 October 186S.
smorg. 5 en 12 uur, 's avonds 6,30 uur.
's morg. 10,30 uur's avonds 5 en 7,30 uur.
's avonds 3 en 11,30.
's morgens 5 en 12 uur.
'smorgens 7,80 en 's avonds 6,30 ure.
's morgens 5 en 's avonds 6,30 nre.
gg m
De geest ontkerkerd zag van 's Hemels hooge
deelen
Den dollen moordlust spelen
Met romp en hoofd en 't bloed verstrekken
versch en laauw,
Een roof voor 't plnndergranw
Zoo kinders riep hij zoo vermaak n op mijn leste,
Ik offer 't lijf ten be3te.
Mijn zielach 1 dat de staat gebergd waar
door mijn dood
Vindt rost in Godes schoot
De schim was heende stem voor wiud ook
heen gevlogen
Wij klaagden 't aan onze oogen
Eo 'toog was nadat licht in't nare nachtgevecht
De vrijheid kwijt en 't regt.
Eer ik overga tot de verduidelijking van het
gedicht en de aanwijzing zijner schoonheden moet
ik opmerkeD dat ik mij om in de gevoelens ende
gewaarwordingen des dichters te dringen ge
tracht heb mij zooveel mogelijk op zijn stand
punt te verplaatsen. Bij de behandeling van dit
onderwerp ben ik daarom even remonstrants en
advocaats gezind a'.s Vondel geworden. Als sprak
ik door zijn mond heb ik dos nitgevareu over
de synode van Dordrecht.de praedestiüatiede reg-
ters van Oldenbarneveld enz.
De woerdenwelke de lezer dien aangaande
zal lezen zullen hard klinken maar men beschouw©
