Nederlandsche Letterkunde.
GEWONE BEIUGTEN.
IE.MEING DE BEBIGTEIV
Yondeldichter der Godsdienst-Vrijheid.
VI.
Burgerlijke stand der gemeente Schagen.
Burgcrl. Stand der gemeente Barsingerhorn e.a
Burgerlijke stand der gemeente SI, Maarten
Zondag stond i* te Keulen eene trouw in i,
hechtenis genomen die zich bij den commissaris van j
politie had aangemeld om hem mede te (leelen dat
zij deo dezer dagen afgebranden schouwburg in j>
brand had gestoken. Die trouw, welke eerst zeer
onlangs oit de gevangenis is ontslageo verhaalde
dat zij daags voor den brand bij den kassier van
den sohnnwburg in dienst was Betreden dat men
baar echter onmiddelijk de dienst weder had op-
cezegd en dat zij nit wraak over die behandeling
den schouwburg in brand had gestoken. De gees
telijke bij wien zij gebiecht had had haar aan*
gespoord om hare misdaad aan de politie te bekennen.
Tot dus ver is liet niet uitgemaakt of het ver- i
haal der bedoelde vronw at dan niet waarheid
behelst.
In de prov. Groningen stond in de vorige 1
week vcor het geregtshof te regt de persoon van
M. W. oud 64 jaren gewezen deurwaarder bij 1
de regtbank aldaar beschuldigd vsu zes misdaden
van het als bekleeder van eene openbare bediening 1
in de uitoefening zijner functie begaan van valsch-
heid door valsche handteekening en zes inisda-
den van het zich bedienen van die van valsche j
handteekening voorziene stukken wetende dat zij i
valsch waren doordien hij ouder zes door hem
uitgebragte exploiten het relaas van de registratie i
heeft geplaatst en de handteekening van den beer
O itvanger der registratie daaronder heeft nagemaakt
die exploiten niet op zijn repertoire heelt geplaatst,
zich de voor registratie en repertoire verschuldigde i
gelden geheel ol gedeeltelijk heeft doen uitbetalen, 1
zich die heeft toegeëigend en van die exploiten
wetendedat de daarop gestelde registratie en
handteekening valsch waren gebruik heeft gemaakt.
Zeventien getu:gen werden in deze gehoord. De 1
beschuldigde bekende volmondig zijne schuld. Het
O. M. requireerde de schuldigverklaring van den 1
beschuldigde aan dp hem te last gelegde misdadeo
en diens veroordeeling te dier zake tot tuchthuis-
straf voor den tijd van 5—2U jaren twaalf geld- j
boeten ieder van f fiü subsidiaire gevangenisstraf i
van 7 dagen voor elke boete en de kosten.
Op Maandag den I dezer maand is aan het 1
Station van den Noord Hollandschen Spoorweg te
Schagen, een vreeseliik ongeluk gebeurd bij aan-1
komst van den eersten trein uit Amsterdam des
voormiddags ten II J uren hsd de stooker Is-1
Dnceen jongeling van 22 jaren, de onvoorzig-
tigheid van de machine te springen vóór de trein
volkomen stil stond uiet het ongeluk gevolg dat
hij viel en mtgleide ouder de wagenswaar
schijnlijk doordien zich een weinig sneeuw op het
trottoir bevond het' wiel dat nog slechts eene
Doch het treurspel is reeds geëindigd dat dan
ook de toon der bittere staatkundige vijandschap
zwijge. De zitl des edl'en is reeds ontkerkerd
uit de gevangenis des stofszij is reeds geste
gen ten hemel van daar ziet zij nog eens naar
benedenhare oogen zoeken naar de plek waar
zoo straks het akilige drama werd gespeeld
zoeken naar het mishandelde stoffel ke omhulsel,
dat zij heeft afgelegd. Hemel wat moet zij aan
schouwen
Zij ziet haar lijk mishandeld door woeste bar-
baarschheid de dolle moordlust speelt met romp
en hoofd het verblinde graauw wascht zijne
handen in het nog versche en laauwe bloed
sommigen der aanzienlijksten doopen er hunne zak
doeken injawie kan het ter naauweruood ge-
loovenwreeder dan wolven slurpen anderen dat
bloed met gulzige teugen op.
De geest ontkerkerd zag van 's hemels hoo-
ge deelen
Den dollen moordlust spelen
Met romp en hoofd en 't bloed verstrekken
versch en laauw,
Een roof aan 't plondergraauw.
En met welke gewaarwordingen aanschouwt de
ziel des martelaars dat vreeslijke schouwspel
Brandt zij van verontwaardiging en toorn tegen
die vloekwaardigen Hoor hoe zij spreekt tot
die verblinden die wolvendie hyena's
Zoo kind'renriep hijzoo vermaak u op
mijn leste
halve wenteling te doen had ging hem over de
beenen en verbrijaelde beiden.
De chirurgijns Koelman en de Boer uit Schagen
waren zeer spoedig en de heer Haaremaker uit den
Helder, per telegram ontboden reeds ten 12 j ure
op de plaats des onheils tegenwoordig; in den na
middag van denzelfden dag werd het ééne en den
volgenden morgen het andere been geamputeerd
beide ver boven de knie.
In den loop van laatst zemelden dag bragt zijne
familie die te Haarlem woonachtig is als mede
het meisje waarmede hij over veertien dagen dacht
in het huwelijk te treden hem een bezoek de
patieut bevindt zich vrij wel en volkomen bij zijn
positive zijn toestand blijft echter zorgwekkend.
In den afgeloopen week verkondigde Dr. Zaal
berg predikant te 's Gravenhage zoo bij billet-
teu als adverteutieu in couranten dat bij op Diugs-
dag den 2 Maart 1869 des avonds teu 7, ure te
1 Schagen eene voordragt zonde honden alle Scha
ger dames waren gekleed en alle stallen gevold
met rijtuigen vau personen die op 2 3 ja zelfs
op 4 uren afstands wonen, doch zich, in weerwil
van liet niet gnnstige weder de reis naar Schagen
g'-troost hadden om den grouteu redenaar te hoo-
ren toen er een telegram uit 's Gravenhage arri
veerde, luideude «dooreen ongelukkig toeval kwam
ik te laat aan het spoor". Wij uopen dat het
ongelukkig toeval kleiner zij dan de teleurstelling
door de belangstellenden ondervonden. Een tweede
telegram beriglte dal Z. W'eleerw. stellig zoude ko
men op Donderdag den 4 Maart hetgeen door
achterstaande advertentie verder bevestigd wordt.
Te Bergen op Zoom heeft een korpernal vati
het 3e. regiment infanterie zich iu de kazerne door
een gewetrschot van het leven berooid men denkt
i dat er een streek doorliep. Ue conservatieve
Koninklijke Harmonie te Tilburg ia ontevreden
i over de benoeming van den nieuwen burgemeester
aldaar, zij beeft dan ook, tegen bare gewoonte,
i bij gelegenheid van 's Konings laatsten verjaardag
1 niet willen illumineren met de praerogatieveu
der Kroon wordt raar omgesprongen. Te Gre-
nobel heeft de baronnes de Üraijer met een re
volver haar echtgenoot door het achterhoofd en
haren zoon door de hersens geschoten waarna zij
zich zelven een kogel door het hart heeft gejaagd
men vond een brief waarin te lezen stond dat
zij iu ellende gedompeld was eu geen kracht ge
voelde om dat langer te dragen.
Op een bal te Maastricht verloor iemand
een gouden horologie waarschijnlijk werd het
hem ontstolen later ontving hij het over de post,
in een couvert terug de dief heeft er denkelijk
geen raad tnede geweten. De koning vau Pruis-
sen heeft bevolen dat een der oudste poolscbe ge
denktekenen naar men zegt uit den Piasten tijd,
de zoogenaamde muizentoren iu het district Inow
raclaw waarin volgens de sage de vorst Popie!
door de muizen werd opgegeten op staatskosten
moet worden in stand gehouden. In het Oos-
teurijkache leger kan men tegenwoordig bijziende
Ik offer 't lijf ten beste
Miju ziel, ach! dat de Staat geborgd waar' door
mijn dood
Vindt rust in Godes schoot.
Jahet zijn zulke woorden die voegen in den
uioud vau een Christelijken staatsmandie als
martelaar voor de goede zaak die hij diende
moet sterven neen zulke gezegden kon geen
heidensch dichter leggen in den mond zijner ge
storven heldenwelk een verheven christelijke
geest ademt niet in die woorden. Is het niet of
wij hier een weerklank hooren van de bedenwel-
ke eens ontvloeiden aan de lijipen van den ster
venden Zaligmaker Vader vergeef het hun want
zij weten niet wat zij doen eu Vader in uwe
handen beveel ik mijnen geest.
Het is onzen grooten vaderen der 17e. eeuw-
dikwerf verweten, dat zij bovenmate hard waren
in geloof en gevoelensin menigerlei opzigt is
dit verwijt niet ongegrond maar de christelijke
vergevensgezindheidvan wie kunnen wij haar be
ter leeren dan van ben De twee grootste staats
lieden der 17e. eeuw moesten beiden in een jam
merlijken dood den dank hunner tijdgenooten voor
al hunne moeiten en zorgen inoogsten. En de
dichtersdie beider dood hebben bezongen Von
del en Brandt stellen ze voor als na bunnen dood
met zegenende blikken nederziende op hunne
verblinde moordenaars. Is zulk een geest van
christelijke vergevensgezindheid en berusting wer
kelijk aanwezig geweest in het hart van Olden-
barneveld
Misschien niet in die mate als de dichter heeft
geïdealiseerd maar toch rept de geschiedenis van
geen enkel bitter woord, dat in zijn laatste levens
dagen aan zijne lippen is ontvallen. Zelfs in een
soldaten gebruiken de keizer heeft bepaald dat
zij tot den rang van sergeant-majoorbrillen
mogen dragen zou Z. M. een kijkje genomen
hebben in het Schager-scherpschutters reglement
Hoe zou hij anders op dat idéé zijn gekomen
POSTKANTOOR SCHAGEN.
Brieven gerigt aan onbekende personen over de
maand Januarij 1869, verzonden aan het
Postk. Schagen; G. Raven, \Vieriugerwaard
Migiel WitWillemstadH. ter BeekBarsin
gerhornA. van Beusekom Heer Hugo Waard;
P. VolkersOude Niedorp.
Hulpk. Barsingerhorn: G. G. van den Berg,
Amsterdam P. de Vriesidem.
Hulpk. Schagerbrug: A. G. Kramer, Amster
dam.
Hulpk. WinkelC. Groot l)z., Wieringer-
waardA. Rentenaar, de Zijpe.
De direct, van het postk. Schagen,
HEIJLIGERS.
i nrztT
Ingeschreven van 21 27 Februarij 1869.
GEBORKN: 25 Febr. Jan, roon van Jacob Breg- J
man en van Trijntje Sl.iijj,
ONDERTROUWD Geene.
GEHUWD Geene.
OVERLEDEN 25 Febr. Jansje Denijs oud 12 jaar
en 6 maanden.
Ingeschreven van 23 Februarij 2 Maart ]S69.
GEBOREN: 28 Febr. Lonria, zoon van Simon Ko
ning en van Neeltje Zwakmau.
ONDERTROUWD Geene.
GEHUWD: Geene.
OVERLEDEN; Geene.
Ingeschreven van 15 February 3 Maart 1869.
GEBORKN: 5 6 Febr. Doede zoon van Henri
Theodore du Saar en Calharina Elisalieth Brouwer;
17 dilo. Dirk, zoon van Dirk de Geus en Manrljc
Klinkhamer; 24 dito. Everlzoon v*u Dirk Leeu
wenkamp en Neellje Neefkes Grietjedochter
van Jan Roos eu Djenwertje de Jong 1 Maart, I
Griclje, dochter van Simon Koning en Neeltje Dek-
ker.
ONDERTROUWD: Geene.
- s
ander opzigt heeft Vondel hem welligt niet ten
volle regt laten wedervaren. Oldenbarneveld droeg
in zijn boezem een tedergevoeliger hart dan de
dichter heeft vermoed. Hoe pal ook staande te
genover zijne vijandenhoe fier ook tegen zijne
regtersdie fierheid was even vreemd aan onge- i
voeligheid als aan kwetsende trots. Zijn zonen
mogten toen de vader reeds lang gekerkerd was
met vlaggen en wimpels den aanstaanden triomf
hunner partij vierende vader bleef altijd stil cn
gelaten in zijne gevangenis en die laatste roeren
de brief door hem aan zijne vrouw en kinderen
geschrevendruipt als het ware van tranende
daarin voorkomende slotwoordenkust elkander
ter mijner gedachtenismet den kus der liefde
neen zij verraden geenzints den stoïcijn maar ge
tuigen van een diep gevoelige ziel.
Doch gelijk ik reeds heb gezegd Vondel ziet
in hem den menscbden vader en den echtge-
i noot voorbij om hem alleen als een ideaal van
J een christen staatsman te bewonderen. Bij het
i scheppen van dat ideaal wordt de ziel des dicb-
ters zelve veredeld want zijn het in den aanvang
alleen felle partijzucht en bittere godsdiensthaat,
i die spreken uit zijn toon aan het slot ruischeü
niets dan verdraagzaamheid en christelijke verge*
i vensgezindheid uit zijn woorden.
Zoo had dan de dichter iu zijn verbeelding den
geest des gestorvene gezien en zijne stem gehoord-
i hij had hem als een heiligen verrezenen uit de
doode zien verrijzen en gelijk dezen in Gods va-
i derschoot rust zien vinden. Maar de stem zweeg
de geest onttrok zich aan de menschelijke blik'
i ken niets ziet de dichter meer dan het bloedige
lijk niets hoort hij dan de winddie laDgs he*
zwarte gevaarte treurig huilt.
