GEMENGDE BEIUGTEN.
INf.EZO\DEN STUIKEN.
Postkantoor Schagen.
Hulpkantoor Barsingerhorn.
Hulpkantoor 't Zand.
burgerlijke slaini der «emeenlc Schagen.
deze gasten zich niet enkel vergenoegden met de
opbrengt vsn hou doedelzak mnziek maar ook nog
de banden naar eens anders eigendom uitstaken
werd'kan het langer oponthoud aldaar ontzegd.
Dit berigt kan van not rijn voor de aanstaande
Schager kermis, ten einde ons voor die vervelende
wanklankige straat muziekanten te vrijwaren.
Blijkens achterstaande advertentie is, bij S. Gil-
tjes te Helder, in het licht verschenen eene broehore
getiteld de Gemengde School in Nederland
door J. H. W. StiXGis, hoofdonderwijzer te Scha-
gen de opdragt geschiedde aan de Centrale—kies*
vereeniging te Alkmaar, wier bestaar in de voor
rede zegt
filet bestuur der Centrale Kiesvereeniging in het
Kiesdistrict Alkmaar waardeert in de uitgave van
dit geschrift de welgeslaagde poging van een on
der wijzer om de gemengde lagere school aan zijn
landgenooten te doen kennen zooals zij in Neder
land reeds gedurende een halve eeuw heeft bestaan
en thans nog bestaat, sedert de wet van 1857 ten
opzigte der godiestige gezindheden onpartijdiger
zelfs dan vroeger, zuiver neutraal.
«In onderscheiding van vele andere geschriften,
wordt hier minder geredeneerd dan geschetst. Min
der op redenering en betoog dan op ervaring
beroept zich deze schrijverdie zelf reeds meer
dan 35 jaren bij het ondewijs werkzaam isen
gedurende 25 jaren aan het hoofd vau verschil
lende scholen heeft gestaan.
f Aan de vruchten kent men den boom,en het
thans levend geslacht in Nederland zelfs voor
verreweg hel grootste gedeelte in gemengde scholen
(openbare of bijzondere) onderwezen zal waar
schijnlijk met den schrijver de vrachten niet zoo
verwerpelijk achten dat de boom dient geveld te
worden. Het handhave hem da:i ook bij de aart-
staande verkiezingen
„Inzonderheid verdient de aandacht de zeer jniste
opmerking van den schrijverwaaraan dikwijls niet
gedacht wordtdal de aanval wel gerigt wordt
tegen de openbare school, die neutraal en ge
mengd moet zijn, maar inderdaad elke gemengde neu
trale school geldt, ook de bijzondere; elke school,
in één woord, «Har het godsdienstig onderwijs niet
geheel met het maatschapelijke is verhouden en als
dooreengeneven.
„De herinnering aan eigen schooljaren zal on
getwijfeld bij de lezers de beste bondgenoot van
van den schrijver zijn.
f Mogen velen zijn geschrift lezen, eo daarbij hun
eigen ondervinding raadplegen."
Als eene bijzonderheid vermelden wij dat voor
ruim 50 jaren in de gemeente Zijpe het echtpaar
Liurcns Bestevaar en Neeltje Bruigom, met tieu
kinderen gezegeud was, waarvan er op dit oogeu-
blik oog zeveu in levru zijn en zes t. w. Willem,
Neeltje, Jan, Maartje, Fietcr en Trijntje, door
elkander ieder 70 jaren tellen Pieter is thans te
perken. Een ontelbare schare van Kampioenen doemde
op, allen brandden van begeerte om den aterling
in het stof te vergruizen. En toen de grijze en
ridderlijke Bilderdijk het zwaard uittrok voor zijuen
leerling, toen werdeu op eens duizend pijlen op
dezen gerigt. De man die nog kort te voren als
de eer eu het wonder van Nederland was beschouwd
werd toeu aangewezen als de vijand en de vloek
van den Staat. Dat ging zelfs zoover dat toen de
groote dichter eens eene vergadering van het ko
ninklijk instituut bijwoonde allen hem als ware hij
een verpeste schuwden, zoodat dc diep gegriefde
grijsaard alleen moest blijven zitten, tot dat ein
delijk de edele Kemper wars van dat ergerlijke
tooneel, naast hem plaats nam. Het door IJuta-
ma bestuurde schip was vooraan, maar ook elders
werd met verwoedleid gistreden. Men heeft liet
in laleruu tijd dikwijls vader IJutama met bitter
heid verweten, dat hij den dwerg zich zoo tegen
over een reus als Bilderdijk kou pverstfUpn, ik
geloof gedeeltelijk ten regte, gedeeltelijk ten on-
regte. Niemand keurt meer dan ik dien smaljenden toon
af welke in de letteroefeningen tegen Bilderdijk
en Da Costa werd aangeslagen, maar IJutama en
de zijne hadden overigens eene goede en heilige
zaak te verdedigen. Het was hun pligt om de
zaak der verdraagzaamheid en die des vooruitgangs
tegen eenige mannen, die uit zucht naar contre-
dictie zich opwierpen tot kampioenen voor de
duisternis te verdedigen.
^In dat opzigt heeft Nederland zich gunstig
van Duitscbland onderscheiden. Toen daar toch
de half—God Gotbe in zijne romische elegien in
zijn wallonwartschaften, zelfs in zijn Wilhelm
Meister, een zedelooze leer predikte, die ware
zij gevolgd van onze tijdgenooten een ellendige
hoop svbarieten zoude gemaakt hebben. Toen
Schagen in Borghorn als rietdekker gevestigd.
Men zegt d»t keizer Napoleon te Eins eene bijeen
komst met den koning van Prnissen zal hebben.
Dezer dagen zijn nit Zwolle weder zes jong»lingen
naar Rome vertrokken om bij het Pauselijke leger
in dienst te treden.
De stichtsvicaris II. Richter, te Mnnchen,
spreekt nirt minder dan 30 talen. Volgens of
ficiële berigten heelt de ronder-lvphns in Gsllicie
geheel opgebonden en is het land thai.a vrij van
die ziekte. In een hoi» op de Regoliersbreed-
straat te Amsterdam heeft eene gas—ontploffing
plaats gehad, waardoor de ruiten werden verbrij
zeld, doch geenr persoonlijke ongelukken voorvie
len; in den tuin van Nieuw Frackendaal aldaar
is een reeds tot ontbinding overgegsm kirider lijk
van het vronwelijk geslacht en op een stoep op
de Leidsche gracht een dito levend kind gevonden.
De leden van den raad te Csstiicnm komen
niet a's zij ter vergadering worden opgeroepen, zij
laten den burgemeester nllcen, zoodat de debatten
niet hevig zullen zijn. Men zegt dat de stad
St, Petersbnrg nan het verzakken is en d»t zij
biunen kort, geheel zal zijn verdwenen. Het
telegraaf-kantoor te Schagen is, voor het pobliek,,
geopend van 8 ure voor- lot 1 ure namiddags en
van 3 tot 10 nre namiddags. üe tonwsla^ers-
knecht W. Bolder te A'kfnsar, heeft zijne vrouw
doodelijk verwond door haar met een bijl het hoofd
te willen klieven.
-1 11 1 - j
Scherpsfliullerscorps le Schagen.
Schietoefening op Zondag den £3 Mei 1869.
18 Schutters verschoten 180 patronen op 100 pas
waarvan S7 treffers. De serurant vaandeldrager mankte
ia 15 schoten 18 punten in 13 treffer*. l>e sergeant-
majoor Schrllings in 10 schoten, 10 punten in 8
trelfers.
Zondag 30 Mei e. k. schietoefening voor het grhrele
corps; terwijl er zaturdngs gel»geilheid is tot schie
ten voor de huilengewone leden, inits vrijdags te voren
hun voornemen kenbaar raaki mie nan deu koinaintidnnt.
J)e redactie vereenigl zich niet altijd met ;le ge
voeleni der inzervier* van geplant «te «tntti-n.
Mijnheer de Redacteur
Ik ncht mij verplicht u bij deze vriendelijk te
verzoeken eene kleine rectificatie omtrent mijn
laatste schrijven betreffende den Heet 's Jacob in
uw geacht weekblad te willen opnemen.
Bij nader onderzoek is het inij namelijk geble
ken, dat de Heer 's Jacob wel met eene vrouw,
die den ltonmsch-Catholieken godsdienst belijdt1
gehuwd is, doch dat ZEds, kinderen tot nog toe
tot geen kerkgenootschap bebooren, maar later
zelf eene keuze moeten doen. Nog werd mij door i
een ander verzekerd dat de kinderen van den lieer
boog ieder nederig het hoofd en die het niet
deed liep gevaar door de^bliksems der Schlegels
getroffen te worden. Maar toen Bildenlijk eu zijne
leerlingen bij ons eene leer predikten die in strijd
was met den zuiveren geest der nieuwe tijden,
toen greep ieder naar eelt wapen om den aan
valler te bestrijden. Kan men dan IJutnme ten
kwade duiden, dat hij het ook deed? Maar
zegt men, Bilderdijk was een ridder en hij was
een gemeene dorper, uit eerbied voor de ridder
schap had hij zich aan den strijd moeten ont
trekken. Toen Anjou in 158£ een verraderlijken
aanval deed op Antwerpen, stond een gemeene
bakker op van zjjn trog om met zijn bakkers-
werktuig een der meest voordringende ridders van
zijn paard te werpen. De val van dezen werd
de oorzaak dat de ridderlijke dttrn deerlijk werd
geslagen, f.lntame deed als die bukktr en des
wegens verdient hij eerder lof dan blaam. De
aauval van Rilderdijk en de zijnen op den staat
der 18e eeuw was in werkelijkheid een verraad
aau onzen tijd gepleegd.
De eeuw waarin wij leven is toch uitsluitend
het terrein door de Voorzienigheid ons ter cul
tuur gegeven. Slechts door de bebouwing van
dien grond kunnen wij nattig zijn. De roeping
der groote mannen moet dan zijn ons te vormen
tot ware en edele kinderen van onzen tijd. Da
Costa heeft dit later zelf ingezien, en in zijn ge
dichten van meer gevorderden leeftijd ten volle
regt aan het goede onzer eenw laten wedervaren,
maar in 18££ en 1823 zag hij en Bilderdijk het
ten eene male over het hoofd. Ondertusschen
was LJutama niet geheel in zijn regt, mannen als
BUderdjjk en Da Costa, die oodanks hunne dwa
ling toch immer even uitstekend bleven zoowel door
hun gaven als karakter mogten niet behandeld
's Jacob wel tot de Protcstanlsche kerk beltoorden
Doch hoe het zij, ik heb gemeend u dit te
moeten medcdeelen. Misschien zijn er onder de
lezers van uw geacht weekblad dezulken, die van
meer nabij met den Heer 's Jacob bekend zijn,
en die dus over dc meerdere of mindere g<-»<chikt-
heid van dien Heer om als lid van de .Tweede
Kamer zitting te nemen, beter kunnen oordeelen
dan ik. Zooveel is echter zeker, dat de Heer
's Jacob minder met. de belangen van het kies-
di«trict Hoorn bekend is, dan de Heer van Aker
laken, van wien op eene te Hoorn gehouden kies
vereeniging zoo breedvoerig is aangetoond, dat ZE.
de geschikte peisooo is, om dc plaats van den
ITeer de Bosch Keinper in de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, te vervangen, niet alleen om ZEd.
bekendheid met het kiesdistrict Hoorn, maar ook
omdat men van ZEd. met volkomen zeker
heid kan zeggen, dat de openbare of gemengde
school in ZEd een warm verdediger zou vinden.
En hiermede Mijnheer de Redacteur heb ik ge
meend het vorig berigt omtrent den Heer 's Ja
cob genoegzaam gerectificeerd te hebben, met be
tuiging van alle achting heb ik dan de eer le zijn
Uw dienstwillige B. Z.
Brieven geadresseerd aan onbekenden, verzonden
over de maand April.
Jacob LeeuwenA. P. PolderJ. v. Leeu-
wed, wed. de Wilde, Bommel; J. Boot, Hoogwoud;
Jan Wiszen (2 stuks), Utrecht; A. Bakker, Zijpe;
Dirk Jongjan, Benningbroekvan der Kloot, Rot
terdam; Wiagings, Utrecht.
11. J. F. Flemiciï, Amsterdam.
.Tan IJf, Zaandam.
l)e Directeur van het postkantoor Schagen.
HEIJLIGERS.
Ingeschreven van lü22 Met 1869.
GEBOREN: den 18 Mei, Hendriks, dochter van
Evert krans en Diruwertje Snnf; 18 dito. petrus,
/oon van Cbristiaan vnu Lint en Sophia Mone; 21
dito. Francisru», zoon van Jacob fileeker en Trijntje
Korver;— -U dito. Wybrnnd zoon vsnJnn Dekker en
Dieuweitje Rentenaar21 dito. Jacob zoon van Coi-
oelis Kuilman en Amje Kooij.
ONDERTROUWD: den 22 Mei. Maarten Klerk,
j.ro. 23 jaren en Tryulje (lovers, j d. 23 jaren.
GEHUM D: 22 Mei. Barteld Visscherj.m. oud
24 jaren en Maria Selderhrck j d. 20 jaren.
OVERLEDEN, don 18 Mri, Dirk Plukker, ou
bijna 3 jaren 19 diio. Anna Siroonier oud ruim 20
jaren. 21 dito. Jan Berkhout oud 68 jaten 22 dito.
Siraon Kruit ruiu 7 jaren. 22 dito. Cornelia Groot
65 jaren. 21 dito. Cornelis Munter 8 wtken.
i
worden als gemeene schavuiten. Al was de taal
van Bilderdijk zelve vaak scherp, ruw, ja! gemeen,
tegen hem hadden ter wille van zijn dichterlijk
koningschap altijd waardige uitdrukkingen, nimmer
scheldwoorden moeten worden gebezigd. Boven
dien haddot immers IJutama en de zijnen den
geest ltuuner eeuw achter zich, zij konden dus het
bewustzijn hunner kracht met zich omdragen, om
die reden moesten zij ook edelmoedig geweest zijn.
Maar waaraan was toch die buitengewone verbit-
teriug toe te schrijven Waarom werd de gal bij
zulke rustige en bezadigde mannen als van Kam
pen, Wiselius eu Warnsink zoo bijzonder gaande?
De oorzaak is niet gemakkelijk op te sporen. Wij
leefden toen onder het regime van W illem I. W ij
wilden de liberaliteit, maar slechts datgene, welke
ons van wege de regering werd toegediend. Slechts
een liberaliteit u la Porobal. Frederik de Groote
en Josephus II was ons naar den zin. Schrik en
beving overviel ons zoo dikwerf wij dachten aan
de mogelijkheid, dat de regering eens ophield li
beraal te zijn. Als de liberale pap ons niet werd
toegediend dan zouden vrij immers allen duister-
lingen worden.
En zie, Bilderdijk en de sijuen deden niet al
leen hun best om die pap ons smakelijk te maken,
maar ook om de voreten te doen ge loeven dat wij
geen pap, maar de roede verdiend hadden. In
ons oog waren zij dus ellendige spelbedervers. Was
het dan wonder dat de geleerden, die deelden in
de algemeene volksopinie met verbittering werden
vervuld.
Doch daar roept mijne vrouw dat het eten ge
reed staat, vergeef mij mijn lang geschrijf, want
bedenk dat reeds Horatius den ouderdom praat
achtig noemt. Thans vaarwel.
