Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad.
SO0ITOEMB&G
18 FE1EM1M.
m 595.
Dertiende Jaargang.
ao. 18(59.
De rustverstoorders.
a
(ii:\yom: beuigten.
SCHAGER COURANT.
Dit blad verschijnt op Woensdag avond doch wordt
met een bijvaegselbevattende het jongste Schager-
marktberigtden volgenden avond verzondenaan hen
die zulks verlangen.
Brieven franco aan de uitgeefster.
Abonnementen op dit blad wordeu door alle
Prijs per jaar f 4,Frauco per post f 4,60.
Afzonderlijke nummers f 0,10.
ADVKRTEKTiëx van een tot vijf regels f 0,75; iedere
regel meerder f 0,15. De 35 cents zegelregt niet rne-
dcgcrekcnd. Groote letters naar de ruimte die zij beslaan.
Naar volksheil zonder deugd te dingen
Is arbeid aan een rols te biên.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
Onder dezen titel zag eene brochure het licht
van den heer Auton Boelen, officier vau het
Ncderlandsche Oost—Indische leger. Blijkena de
inleiding gaf een vlugschriftonlangs door een oud
koloniaal onder den titel »het cultuurstelsel tegen
zijne bestrijders verdedigd* uitgegevenhein de
pen in de hand. Het geldt hier wef-r de koloni
ale strijd en de schrijver doet zich kennen als ecu
groot voorstander van de vrije cultuur op Java.
In de meer welsprekende dan logische en in de
meer geestdriftige dan welsprekende bladzijden die
ons worden voorgelegd wordt liet belang van den
Javaan op warme wijze verdedigd.
De schrijver deelt blijkbaar zijne overtuiging
mede, maar dit is ook de voorname waarde van
het boekje. Geregelden gang van denkbeelden en
helderheid van voorstelling missen wij dikwijls.
Zoo is het boekje evenzeer een aanklagt tegen de
jezuitcn als een pleitrede voor de Javanen en het
valt niet te ontkennen dat de aandacht hierdoor
wtl wat te veel van het eigenlijke onderwerp af
geleid worJt. De stelliug des schrijvers is deze
De geregelde gang vau ontwikkeling voor Java
is diewelke de liberale partij verlangt. Wanneer
die geregeldo gang wordt tegengewerkt, is er
rustverstoriug en ala zoodanige rustverstoorders
brandmerkt hij de ultra katholieke, en de oudgas-
teu partij en zulks iu hunne organen *de Tijd* en
*het Dagblad.* Daarom waarschuwt hij de Ne
derlanders en daar wij dit ook ten allen tijde ge
daan hebbenmogen wij den schrijver gerust de
hand bieden. Wij twijfelen echter, of de wijze
waarop hij in liet strijdperk is getreden wel doel
matig zij. Dit is dau ook blijkbaar bij hem min
der de vraag geweest.
Uit de volheid van zijn hart heeft hij gesproken,
eugelijk dit met ieder het geval isdie zich te
veel laat beheerschen door zijn gevoel de zaak
waarvoor hij uittrok beeft bij te dikwijls uit liet
oog verloren. De toestand van den militair op
Javaboudt gedurende geruimen tijd zijne aan
dacht uitsluitend bezig en ofschoon dit niet onbe
grijpelijk is iu den krijgsman naauwkeurig bekend
met liet moeijelijke en precaire lot van den officier
in Indieterwijl ieder zijne brochure voldaan
zou uit de hand leggeuwanneer hij met al zijne
kennis had aangetoonddat het der liberale par
tij op Java niet te doen is om eigen belang, laat
hij door de velerlei onderwerpendie voorbij on
zen geest gaan onze overtuiging ongemoeid. Het
is echter in zekeren zindie onervarenheid als
schrijver welke ons het best heeft voldaan.
Er is niet aan te twijfelen of zij, die met
wooideu weten om te gaan kunnen er gemakke
lijk in slagen j om eeue stelling waarschijnlijk te
maken. De waarheid laat zich veel meer voelen
dan zien en wanneergelijk hiereen officier van
het Indische legerzeer zeker beter vertrouwd
met het zwaard dan de pen naar zijne overtui
ging een woord spreekt tot het Ncderlandsche
volkdan kan incn in de ongeregelde trocpcn-
verdeeling en iu liet onverantwoordelijk onverde
digd laten van zoo ineuige post wel de onbe-
dachtzaaiulieid vau den schrijver erkennen maar
moet de moed der overtuiging te meer worden
geprezen.
Mannen als de schrijverkunnen op Java veel
goed doen maar te meer naar mate zij zich
naamver bepalen tot hunnen oumiddelijken kring.
Den Javaan te helpen zijn toestand te verbete
ren, den naam van Hollander in Indie bemind te
maken dit is de eigenaardige roeping van cdel-
gevoelende mannen als de schrijver. Op te tre
den als hervormer of als aanvoerder eener partij
vereischt weder geheel bijzondere gaven en wij
houden ons overtuigd dat de schrijvernaar In
die de zekorheid mede zal nemen dat door de
leiders der partij iu Holland de vrede niet gc-
tcekend zal worden met Dagblad of Tijdvoor
dat de Javaan zal zijn vrijgemaakt van willekeurige
beschikking.
Dit is niet alleen het streven van de leiders
der partij, maar bet Nederlaudsche volk laat zich
meer en meer in dien geest hooreu en de verte
genwoordiging verbeidt met ongeduld bet oogeublik
om de band aan het werk te slaau. Wij deelcn
als proeve eene bladzijde uit de brochure mede:
»Gij weet toch welredacteur van de Tijd, op
welke wijze het batig saldo grootendeels verkre
gen wordt. Het is u toch bekeud, wat opium
pacht, lombard pacht, en zoovele andere pachten
op Java voor instellingen zijnen welke heilloo-
ze gevolgen zij na zich slepen. Gij hebt toch
wel eens vau gedwongeu arbeid gehoord. Kunt
gij u b. v. wel eene voorstelling maken van de
gouveniements zoutaanmaak op Java en Madura
-Zoo niet, ga dan daarheen eens een kijkje nemen
laat u geleiden naar de zoutpannen te Sedajoe
Sumanap of elders; aanschouw daar die ongeluk
kige mannenvrouwen en kinderendie onder
eene tropische zontegen een ellendig karig loon,
gedwongen dat zont vergaren.
Kom eenige jaren later terugen vraag waar
die lieden van weleer gebleven zijn. Men zal a
alsdan naar den hemel wijzenen in de omliggen
de kampongs brengenalwaar u een vreeselijk
schouwspel wachtde meeste nog overgeblevenen
dergenen die uwe belangstelling wektenthans
aan geraamten gelijk zijn blind. Akelig tasten
zij in het rondof zitten hartverscheurend gela
ten neergehurktals een verlosser den dood te
verbeiden.
Wie verstrekt die ongelukkigen hun voedsel
Hunne ouders Die zijn meestal dood of blind.
Hunne bloedverwanten Die zijn dikwerf even
eens blind of hebben blinden te verzorgen. Hun
ne kinderen Jawanneer die niet blind zijn
is bet antwoord. En als hunne kinderen ook
blind zijndan worden die ongelukkigen zeker
van gouverncmentswege gevoed Neenzij moe
ten zelfs tegen ongehoorde winstliet zout aau-
koopen dat door de kampong-bewoners voor het
gouvernement werd aangemaaktwee hemdie
daarvan een handvol zou durven met zich voeren
het ging hein even als in sommige streken den
Javaan die van de door hein zelf geplante koffie
durft drinken.
Men vrage eens wat voor den lioijang zout be
steed wordten tegen welken prijs dienzelfden
liovaug den inlander wordt geleverd. Alsdan
krijgt men een denkbeeld van dat verkregen goud.
En gij zegt, tot eene christelijke redactie te be-
hooren redacteur van dc Tijd eu gij wilt nog
langer van dnt goud
FoeiO kon die verlichte Christus nog eens
op de wereld komen, eu daar zieu wat eeu zich
christelijk noemend orgaan thans aan het volk ver
kondigt alsdan ging het u welligt op uw bu
reau als de toHcnisr in den tempel.
Te Cowes ia Engeland wis voor eenigen tijd een
lirMadigheids-bazar geopend ten voonleele der ar
men. Ouder de dauies die zich daar wel mt t deu
verkoop wiideu belasten w»s er eene de be
koorlijkste van alleumiss Paulioe Markham,
actrice aan Astlev-theatredie kassen verkocht.
Foei Ocii ueen Oordeel zelf. »Eeu kus
koopeu Mijnheer fluisterde unas Pauline met
uitdageadeu blik tot de bezoekers van den bazar
Geen mogelijkheid om te weigeren Eeu kas
kost m»ar 12 gulden. Men betaalt, ru nu
Miss Psaline bragt nu met een allerliefst lachje
haar mond even aan een sierlijk blad rozenrood
papier, vouwde dat in vieren en leverde deu koo-
per alzoo het verkochte goed.
In de Revue Britanniqne van December 1868
komt in de Croniqne Scientifique vooreen on
derzoek van bet vleesch extract (extractnin carnis)
door den phvsioloog Remmericli waaruit naar
zijne meemuK, zou blijken dat bet gevaarlijk is
daarvan groote hoeveelheden tr gebruiken. Zelfs
ia die geleerde van oordeel, dat dit artikel tot
het domein der pbarmacie zon moeten behooren
en geenzius mag aangemerkt worden als eeu een
voudig en zuiver voedingsmiddel.
Bij kleine giften van dit extract wordt de wer-
kiug (zamendrnkking) van het hart vermeerderd
en versterkt.
Bij groote giften wordt bet een vergift dat hart
verlamming teweeg brengt en doodt.
Bij aanzienlijke giften treedt de dood zeer spoe
dig in en het ophouden der werking van bet hart
gaat met stuiptrekken gepaard. Als oorzaak geeft
Kemmerich aan de hoeveelheid potach-zont (90°)
in het vleesch-extract aanwezig.
Onder den titel vanEen economisch
contract"bevat de Tcrnps curieus vtigelii-
