8 SKPTK!
Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad.
Hoe nu?
Duitschlands eenheid.
M 676.
Veertiende Jaargang.
Ao. 1870
ADVERTKrrnëN van een tot vijf regels f 0,75; iedere
regel meerder ƒ0,15. Oroote letters naar de ruimte die
ADVERTENTIEN worden voor dit blad aangenomen voor Duitschland, Oostenrijk en Zwitserland door tusschenkomst van
de heeren HAASENSTEIN en VOGLER, dia tot dat einde hunne kantoren gevestigd hebben te: Hamburg, Frankfort a/d Main
Berlijn, Leipzig, Dresden, Keulen, Stutgart, Weenen, Praag, Bazel, Zurich, St. Gallen, Geneva en Lausanne.
SCHAGER COURANT.
Dit blad verschijnt op Woensdag avonddoch wordt
met een bijvoegselbevattende het jongste Schagcr-
marktberigtden volgenden avond verzonden aan hen
die zulks verlangen.
Brieven franco aan de uitgeefster.
Abonnementen op dit blad worden door alle
Prijs per jaar 3,Franco per post f 3,60.
Afzonderlijke nummers f 0,07|.
zij beslaan.
Naar volksheil zonder deugd te dingen
Is arbeid aan een rots te biêu.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
De zucht der Duitsche volken om zich in eene
eenheid te herscheppen en aan zijne uitingen in
wetgeving en invloed een zelfden vorm te geven,
behoort tot de natuur-aanleidingeu. Immer ook
is de behoefte daaraan in Duitschland gevoeld,
maar immer bleef die eenheid als een schaduw
beeld zweven voor de verbeelding zijner groote
mannen. De Hamlet is het gepersonifieerde
Duitschland. Klaar staat het doel voor oogen. In
de keuze der middelen echter altijd aarzeling en
zoo de keuze eindelijk wordt gedaan, immer een
onbeslissend en alleen daarom ongeschikt middel,
De geduchte oorlog tusschen Frankrijk en Duitsch
land is naar het vrij algemeen oordeel in Duitsch
land noodzakelijk geweest in het belang der
Duitsche eenheid.
De voortreffelijkheid van het middel moet dan
natuurlijk gezocht worden in den gezamenlijken strijd
der Duitschers en in de vernedering van Frankrijk.
Vooreerst hebben de Duitschers niet allen gestre
den. Oostenrijk dat een talrijk zuiver Duitsche
bevolking heeft, heeft wijsselijk zich van den strijd
onthouden.
Ten anderen is het niet zoo zeer de vraag of
de Duitschers hebben te zamen gestreden dan
wel of zij met hetzelfde doel gestreden hebben.
Dit achten wij niet het geval. De vorm dien de
Pruissische koning aan de eenheid vau Duitsch
land wil geven, is die van een Duitsch keizerschap
waarin het huis Hohenzollern gebiedt, doch
door de Zuidduitschers is de oorlog juist mede
gevoerd om dit te voorkomen. Hoe ook bezien is
dus het middel, het geweldige, vreeselijke, men-
schenleerende middel dat men gekozen heeft om de
eenheid vau Duitschland te bevorderen onge
schikt.
Doch brengt de vernedering van Frankrijk
Duitschland nader tot zijn eenheid Ongelukkig
denkbeeld dat het welzijn van een volk ten koste
van het andere bevorderd moet worden I Met grond
moge beweerd kunnen worden dat de heerschzucht
van Frankrijk een voortdurend beletsel was voor
een gevestigden vrede, die heerschzucht brengt
immer zijn eigen wrange vruchten mede. Frankrijk
heeft hen thans zeer zeker kunnen smaken maar
immer heeft het die vóór zich in zijn bewogen
staatkundigen toestand. Doch hierin hopen wij dat
de Bondskanselier niet zal mistasten. Hierin dat
hij na den strijd niet in eene vernedering maar
eerder in eene edelmoedige behandeling van Frank
rijk den waarborg zoeken zal dien Duitschlands-
eenheid schijnt te behoeven.
Wij meenen dit te mogen verwachten van het
bezadigd, zich zelf beheerschend karakter van Bis-
inarck. De verleiding en de aanleiding is echter
sterk en bekend is het dat wie zich zeiven over
wint sterker is dan die, wie landen verwint. De
vrede van Europa is niet bestaanbaar met een
gekrenkt Frankrijk, doch een vereenigd Duitsch
land, dat om zich te vereenigen slechts een prak
tischer toeleg heeft te geven aan de groote in
tellectuele schatten, waarover het te beschikken
heeft, zal in een gelukkig Frankrijk geen vijand
vinden.
De kleine Napoleon is gevallen gelijk de groote,
zijn oomdie op St. Helena stierf. Dezeeen
krijgsgenie, van artillerie-officier tot generaal, kei
zer van Frankrijk, meester van Europa opgeklom
men, gesteund door den elleudigcn roem, die in
de pcsldampen vergaard werd van de slagvelden,
gedrenkt en gemest met het bloed der duizenden
geslagte onuoozelen, onnoozelen, omdat ze zich
gewillig niet alleen, maar zelfs met krankzinnige
vreugde ter slagtbank lieten leiden, deze Na
poleon de groote stond te wankel om niet neer
te storten onder den last der eerzucht, die onder
toenemenden voorspoed aangroeit, gelijk de vrek
kigheid van den woekeraar bij de vermeerdering
zijner schatten. Gene, de kleine, van balling,
zwerveling en gevangene, listig en zwijgend specu
lant president en keizer geworden, gesteund door
leugens en kunstgrepen zonder eenigen roem
stond te wankel om zich staande te houden op
een bedriegelijken grond, ondermijnd door dwaze
inbeelding en zorgeloosheid.
Deze is in de handen der Pruisen, zooals zijn
naamgenoot in die der Engelschen gevallen. De
7000000 stemmen van Frankrijk, schragen van
zijn troon in den vrede, waren hem nutteloos iu
de dagen van moord en verwoesting, 't Is wel
een gepaste uitroep, die van Pruisens monarch
welk eene wending onder Gods bestuur 1 Dat ze
ook hem eene les zij en hij niet verdwaasd worde
door de ijdele eer, waarmede een dwaze wereld
hem overlaat en nog overladen zal.
Maar krijgen wij nu vrede Pruisen heeft ver
klaard dat het niet tegen Frankrijk vocht(ba
wat leelijk woord in een 19de eeuw) maar tegen
Napoleon. Dit is nu onmogelijk gewordendus
kan men niet meer vechtenof Frankrijk moet
het willen, 't welk niet zeer aannemelijk is, en
zal het vrede worden.
Maar de overwinnaar, die het zwaard moet aan
gorden, omdat hem den oorlog verklaard werd,
zal vergoeding van oorlogskosten of schadeloos
stelling vorderen.
Dit is billijk; doch te betreuren is 't dat ze
nooit ten laste komt van degenen, door wier luim
gril, wil, eigenbelang of leedvermaak de lasten ver
oorzaakt worden. Beide volken hebben reeds na
deel genoeg. Verdriet en rouwgemis van dier
baren, gemis van hen, die in het onderhoud hun
ner gezinnen voorzagen, verlies van mannen, door
hunnen onnatuurlijken dood of door verminking
aan nuttigen arbeid onttrokken, zij zijn reeds na-
deelen, verschrikkelijk grootte verschrikkelijker
voor hen, omdat de kwaal, die ze voortbragt, niet
zoo zeer huist bij hen, als wel in het ziekelijken
brein en 't onmenschelijke hart van legerende per
sonen en geslepen staatkundigenwier loosheid
zich uitput tot het plukken van lauweren en het
oogsten van eer, waar de wijsheid mee spot.
Napoleon is rijk. Welnu, laat Wilhelm in de
eerste plaats zijne kapitalen verbeurd verklaren,
en dat Frankrijk de rest betale, omdat het niet
geweigerd heeft, toen zijn meester het misdadig
bevel gaf op moord en doodslag uit te gaan
Laat het daardoor betrekkelijk arm worden Waar
om niet Armoe is geen schande. Zij zal
integendeel eene aanwinst zijn, omdat ze het mid
del zal worden ter verdrijving van die ellendige
weelde, welke de hoofden bederfthet ligchaam
verzwakt en het genot van 't maatschappelijk leven
verkankert. En dan zij Pruisen te vredenOf
zal het aan van Molkte opdragen eene nieuwe
grenslijn te trekken en nieuwe landen te annexeren?
Maar waarom Is dat vergoeding van schade
Is een land rijkerof alleen uit een militair
oogpunt sterker, wanneer het in uitgebreidheid
wint
Is het, ten opzigte van rijk zijn, voor een
land niet onverschillig of het groot of klein zij,
als het maar dankbaar die zegeningen mag genie
ten, welke het van eene goede staatshuishouding
mag verwachten
Pruisen zal misschien te kennen gevendat
het voor eigen veiligheid en als waarborg voor
den vrede tegenover Frankrijk een voormuur, de
Yogesen bijv. noodig beeft.
't Is echter gebleken, dat die behoefte niet be
staat. De Bheinische Zeitung in baar vers E n d-
1 i c h evenwel zegt reeds, dat Duitschlands grond
gebied vergroot is en nu eerst het zoo gewenschte
geheel uitmaakt. Wat alleen nog overblijft te