TELEGRAMMEN'
f 733.05
van dwaling zoeht te overtuigen.
De ondervinding heeft dan ook aan de leer, dat
niemand zonder schuld lijdt, voor goed een einde
gemaakt, althans ten opzigte van de individuen.
Maar ten aanzien van de volken, schijnt men over
het algemeen niet van dit veroordeel te willen
wijken. Is een volk ongelukkig, dsn wordt het
door de meesten, ook voor schuldig gehouden.
Nu de Polen het onderspit hebben gedolven,
zegt men, zij waren eigentlijk toch niet rijp voor
de vrijheid, nu de Denen onder de overmagt zijn
bezwekengaat men moeite doen om zichzelven
op te dringen, dat het regt aan de zijde der
Duitschers was.
Wel ia waar worden niet alle ongelukken als
straffen van veronderstelde zonden beschouwd; die
ongelukken, welke niet als de gevolgen van zedelijke
of maatschappelijke gebreken kunnen worden aan
gemerkt, worden uitgezonderd. Maar er ligt in
die onderscheiding iets zeer willekeurigs. Alle on
heilen staan min of meer in verband met de
zedelijke gesteldheid van een volk. Een land wordt
getroffen door een hongersnood, gij zegt, dit is
geheel vreemd aan den zedelijken toestand van het
volk, maar een ander land wordt overstelpt door al
de jammeren van een burgeroorlog, en gij ziet
daarin de straf van sommige, door de natie,
gepleegde misslagen. Maar als dan die hongersnood
het gevolg was van gebrek aan vlijtspaar
zaamheid, goed overleg en als die burgeroorlog
voortspruit uit de gebreken van eene verouderde
staatsinrigting, hoe zoude dan uw oordeel zijn?
Als ons de vraag gedaan wordt, waarom zijn
deze volken gelukkig en gene ongelukkig, dan is
het ongeoorloofd om met eene magtspreuk te
antwoorden, omdat de eersten zedelijker zijn dan
de laatste». Waarom zijn de Nederlanders in hunne
opstand tegen Spanje geslaagd en de Belgen niet?
Waarom hebben de engelsche omwentelingen aan
Engeland vrijheid en de fransche omwenteling aan
Frankrijk slavernij aangebragt? Waarom heeft de
hervorming in Duitschland vaste wortelen kunnen
schieteu, maar is zij in Bohemen uitgeroeid
Moeijelijk is het antwoord op al die vragen te
geven, de oppervlakkigheid beantwoordt ze echter
kort weg met de magtspreuk: omdat de eerste
ze verdienden, de laatste niet.
Even als bij het individu, zoo brengt ook
bij een volk, het kwade steeds kwade vruchten
en het goede steeds goede vruchten voort. Maar
het goede en het kwade is vaak zoo vermengd,
dat wij moeijelijk kunnen nagaan, wat de overhand
heeft, daarbij blijft het eene zaad eeuwig sluimeren,
terwijl het andere aanstonds opschiet en vruchten
geeft, ook valt de eene goede vrucht dadelijk in
het oog, terwijl de andere zich schuil 1 oudt;
eindelijk leert de geschiedenis ons slechts, als het
ware, de buitenzijde van een volk kennen, dit
alles te zamen genomen moet te weeg brengen dat
wij nimmer uit den ongelukkigen toestand van
een volk de gevolgtrekking mogen maken, dat
zijne onzedelijkheid de oorzaak er van is geweest.
In onze dagen is ons land welligt het gezegendste
•der wereld. Laat ons niet ophouden der Voor
zienigheid daarvoor dankbaar te zijn, maar laat
ons vooral, bij die dankbaarheid, nimmer laag
neer zien op volken, die minder gelukkig zijn,
•en hoeden wij ons vooral om bij ons het hoog
moedig denkbeeld aan te kweeken, dat die voor
spoed een loon onzer zedelijkheid zonde zijn.
GEMENGDE BERIGTEN.
Te Schagen heeft zich eene sub-commissie
gevormd, ten behoeve der algemeene verloting van
voorwerpen van kunst en smaak te 's Gravenhage
te houden, waarvan wij hier achter prospectus en
plan in hun geheel mededeelen, opdat die com
missie wanneer «ij zich aanmeldt, de ingezetenen
niet onvoorbereid vinde.
De te Schagen door eene commissie van 14
leden gebonden collecte ten behoeve van het
*Roode Kruis heeft opgebragt de som van
Aan bet comité te Alkmaar is reeds
vroeger, door eenige particulieren over
gemaakt 103.—
Op de inteekeningslijst voor het ge-
dicht van den heer de Breuk te Hel
der, is geteekend voor 350 exempl.
f 0.30 en f 131.30 in geld, te zamen
voor 236.30
Zoodat door de gemeente Schagen
met eene bevolking van nog geene 2700
zielen, aan het «Roode Kruis* reeds is
bijgedragen voor eene som van 1072.85
Wieringerwaard, 6 September. De collecte
heden langs de huizen der ingezetenen, ten voor-
deele van «het Roode Kruis* gehouden, heeft de
som van f 500 opgebragt.
Aan de openbare lagere school te Leerdam
is weder de betrekking van hulponderwijzer voor
de laagste klasse vacant. Boden zich een paar
maanden geleden ter vervulling dier betrekking
niet minder dan vier en zestig sollicitanten
aan, de eerste sollicitant de bestedie zich thans
heeft aangemeld, bezit akte van toelating voor 't
volgende:
1. Voor
gewoon lager onderwijs,
2.
de fransche taal,
3.
de dnitsche taal
4.
de engelsche taal
5.
de wiskunde
6.
de gymnastiek,
7.
het handteekenen en
8. is sollicitant ook volgens den brief van aan
gifte in staat, tot het geven van muziekonderwijs.
Of ZE. ook geëxamineerd is in natuurkunde
is ons niet officieel gebleken.
Welk een schat van wetenschappen en knnsten
en dat om tegen een jaarwedde van ruim f 300
aan kinderen van 5 a 6 jaren het ABC en wat
daarbij behoort te doceerenWaarlijkhet gou
den tijdperk is voor de lager onderwijzers nog
niet aangebroken.
Te Nancv hebben eenige Fransche vrouwen
een verfoeijelijken moord gepleegd op vijf zwaar
gekwetsten Pruissische soldaten, die in een huis
aldaar lagen. In den avond van den 23 Augustus
liet de ziekenoppasser hen eenigen tijd alleen; toen
hij tegen 1 uur des nachts terugkwam, vond hij i
de kamer met kolendamp gevuld en de gewonden 1
bij de deur op den grond liggen; zij waren vreeselijk i
mishandeld. Twee man van de garde, die eeu wonde 1
aan de voeten hadden, verworgd; van een ulaan,
die een schot in den hals had, was de schedel
opengespleten; aan twee andere gewonden waren
ODtelbare messteken toegebragt; alle vijf waren
dood. Toen men de kamer nader doorzocht, vond
men io een hoek een jong meisje ligt gewond in
zwijm liggen. Toen zij was bijgekomen, deelde zij,
onder bedreiging van doodgeschoten te znllen worden
als zij niet bekende, mede dat acht vronwen en
meisjes, waaronder de eigenares van het huis met
hare beide dochters en vijf andere burgervrouwen,
uit wraak de Pruissen gedood hadden; zij hadden
hen eerst door kolendamp bedwelmd en daarna
om het leven gebragt. Deie vronwen, ook de drie
meisjes van 17 tot 23 jaar, allen nit Nancv, werden
door den krijgsraad tot den strop veroordeeld. Den
27 Augustus werd het vonnis voltrokken.
Uit Saarbrücken schrijft dd. 1 Sept. een geacht
lid van het Roode Krnis-.
Wat ik hier zie, verrast mij niet; wij wisten
wel wat wij te gemoet gingen, doch het gaat alle
verwachting te boven. Ik kan geen woord vinden,
afschuwelijk genoeg om die ellende uit te drukken
die zware wonden, die soms geheel verbrijzelde
ledematen, het is horribel, ik zeg dit duizend maal
achtereen. O, dat gekerm! Gelukkig gewent men
er aan; ik hoor dat geschreeuw onder eene operatie
en als ik niet help, sta ik als een ongevoelige
mijn sigaar te rookeD. Men zal zeggen: wat is
de mensch wreed! doch men kan niet anders; wij
moeten, om te helpen, ons ongevoelig honden en
als die oogenblikken voorbij zijn, komt onze hnlp
weder te pas om de lijders moed te geven en de
afgematten op te beoren. Zij danken dan zoo vorig,
allen zijn zoo erkentelijk en men spreekt ons aan
om bij de Hollanders io de tent te liggen; zij
weten het al, dat zij bet daar goed hebben.
Madrid, 8 Sept. Heden avond heeft alhier
eene demonstatie op groote schaal ter eere van de
Fransche republiek plaats gevonden; 20,000 burgers
met 40 banieren, waarop inscriptiën als «leve de
vriiheid, gelijkheid en broederschap,* zijn onder
het aanheften van fanfares en het spelen der Marseil-
laise de stad doorgetrokken. De heer Castelar
heeft vol geestdrift eene aanspraak gehouden, zeggen
de, dat Spanje, bevrijd van zijne Koningen, niet
zon achterblijven om het voorbeeld van Frankrijk
te volgen, ten einde eene confederatie der Vereenigde
Staten van Europa tot stand te brengen en is ge
ëindigd met de kreet: »Leve de Fransche republiek!*
die door de volksmenigte met de grootste geestdrift
herhaald is. Een Franschmsn beeft nit naam van
Frankrijk dank gezegd. De heer Figueras heeft
gezegd: Wij zullen heden de Fransshe republiek
met onze sympathie ondersteunen, wachtende op het
oogenblik om haar met ouze armen hnlp te ver-
leenen.» Die woorden zijn met geestdrift vernomen.
De orde laat niets te wenschen over.
Brussel; 10 September. Het Journal de
Liège meldt, dat het Belgische ministerie beslo
ten heeft de franschen Republiek even als in 1848
te erkennen, en dat dus die erkenning eerlang te
wachten is. Daarvan is berigt toe gezonden aan
den heer Beijens (den belgische gezant te Parijs),
die het zelve officieus den heer Favre zal mede
deelen.
Parijs. 10 September. (Officieel berigt.)
Pruisische veldontdekkers zijn te Chateau-Thierry,
Montinirail, la Ferté sous Jouarre en Vailly sur
Aisne gezien. Onder de Pruissen beerscht eene
strenge krijgstucht; het plegen van roof wordt door
hen tegengegaan. De spoorweggemeenschap
tusschen Parijs en Nogent sur Seine en tusschen
Chaumont, Mulhouse en Bazel is onbelemmerd.
De prefect van het departement der Vogesen kon
digt aan, dat de toestand van het departement
verbeterd is. Er zijn geene pruisische manoeuvres
waargenomen. Het garnizoen van Toul heeft,
met gunstig gevolg, versche idene uitvallen ge
daan.
Volgens geruchten brengt Bazaine den bij
Metz geposteerden 'vijand gevoelige verliezen toe
en heeft hij een uitval gedaan naar den kaut vau
Pont-k-Mousson.
De Pruissen hebben een trein met ammunitie,
die voor Straatsburg bestemd was, buit gemaakt.
Parijs, 10 September. De Regering heeft het
volgende bekend gemaakt: Gisteren ochtend zijn
600 Pruissen te Chateau-Thierry aangekomen.
Ook la Ferté-Gaucher is door pruissen bezet.
De commandant van Laon, de generaal Theremin,
heeft de citadel overgegeven, ten einde de stad te
sparen. Te half één ure des namiddags is het
kruidraagazijn benevens een gedeelte der citadel,
met den Pruisischen staf, met eenige honderden
Pruissen en met eenige mobille garden, in de
lucht gesprongen. De Pruissen zijn zeer ontmoe
digd.
Vrijdag II. zijn te Montmirail Pruissen aange
komen. Zij hebben de jongelieden, die aldaar
voor de conscriptie bijeengekomen waren, in hech
tenis genomen.
Parijs, 10 September. De particuliere corres
pondentie per telegraaf is in de Seine-departementen
geschortde voor de dagbladen bestemde telegram
men zullen echter voortdurend worden aangenomen.
Een telegram uit Coulommiers meldt, dat de
Pruissen gisteren te la Ferté sous Jouarre (dep.
Seine en Marne, ruim 50 kilometers van Parijs)
verwacht werden. De Italiaausche gezant, de heer
Nigra, heeft van zijne regering instrnctiën ontvangen
strekkende om met het voorloopig bewind betrek
kingen te onderhouden, volkomen overeenstemmende
met de tasschen de twee landen bestaande sym
pathie.
Parijs, 10 September, Yan wege de Regering
zijn de volgende berigten bekend gemaakt.
Volgens berigt uit Epinal van heden, loopt te
Nancy het gerucht, dat Bazaine, bij zijn jongsten
uitval in de rigting van Pont-a-Mouson, de saksische
landweer belangrijke verliezen heeft toegebragt.
Een telegram uit de coulommiers berigt, dat
vijandelijke veldontdekkers gisteren te Montmirail
en te Sezanne, beiden in het dep. der Mame zijn
doorgetrokken, en dat twee legercorpsen, elk van
10,000 man, de steden naderden. De telegra
fische gemeenschap met Soisons (dep. der Aisue)
is afgesneden. Gisteren naderden de vijand
Chauny (dep. der Aisne).
Inwoners van Laon, die hier ter stede aange
komen zijn, verzekeren, dat gisteren-namiddag, nadat
de pruisische staf in de vesting was binnengekomen,
