23
Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblad.
Jagt cn Vissehcrij.
S65.
Achttiende Jaar^anir.
Acn 1874
Bekendmaking.
Is de
rege-
parlemcntaire
een regering
van transactie?
ringsvorm
Gemengde berichten.
SCHAGER COURANT.
Dit blad verrschijnt op Woensdag avond doch wordt
tnet een b voegsel bevattende het jongste Scbager-
m.irktberigtdun volgenden avond verzonden aan bun
die zulks verlangen,
brieven franco aan de uitgeefster.
Abonnemeutcu op dit blad wordpii door alle
ilSfl
Naar volksheil zonder deugd te dingen
o O
Is arbeid aan een rots te biên
Prus |>er jaar f 3,Franco per post f 3,ttU.
Afzonderlijke nummers f 0,07J.
ADVKRTKSTiës van een tot vijf regels f 0,75; iedere
regel meerder ƒ0,15. Groole letters naar de ruimte die
zij beslaan.
Boekhandelaren en Postdirecteuren aangenomen.
])e Burgemeester van £chagcn;-
in aanmerking nemende dat de aanvragen ter
hekoming van jacht en vischacten en van kostclooze
vergunningen tot uitoefening der visseheiij zeer
ongeregeld plaats hebben en de heer Commissaris
des Konings in deze provincie verlangt dal op den
1 klei aanst. de verzoekschriften aan hem zullen
worden ingezonden
Brengt andermaal ter kennis van de belangheb
benden, dat de .irfcuico verzoekschriften.hierboven
bedoeld, voor bet saizocn 187 4(75, ter Secretarie
der gemeente ter invulling verkrijgbaar zijn, dage
lijks, {de Zondagen uitgezonderd] des voomiddags
van 0 tot 12 uren.
Scliagcn den 21 April 1874.
De Burgemeester voornoemd.
G. J. MULLElt.
I)e hiorbovon gestelde is oon oude vraag, zij werd
o. a. bij ons beliundeld, in ccne zitting van de Twoede
Kamer der Staten Generaal welke tp den 16 Junij
1845 werd gehouden. Do Minister van Hall had ocnigo
dagen to voron zulke oeuo regering ccne regering van
transactie genoemd, hierop antwoorddohet toenmalige
lid der Kamer Thorbecko: Ik heb voorde vrijheid
„eonor uinistriole overtuiging hoogur achting dan do
„minister die, bij de raadpleging over hot tariof rege
ling inet eene vertegenwoordiging als eeno regering
„van transactie beschreef.
„Een gouvernement dat, dingende on toegevende,
„tusschon de uiteenloopend e overtuigingen door, op
„eene overtuiging afgaat welke 4'v van niemand is.
„Is dit wozenlijk eigenschap van onzen regerings
vorm, hot eerste cn beste, wat wij te doen hebben
„zal dunkt mij, zijn niet do grondwet te verbeteren,
„maar se, althans in zooverre zij ons een stelsel van
„vertegenwoordiging scheukt, af te schaffen want het
„is een regeringsvorm zonder waarheid cn zonder
„kracht. Of is kracht aan de zijde van hem, die
„spreekt en handelt zonder overtuiging? Wij hebben
„hier wonderlijke dingen hooren verhalen van den
„staatsman: logica of gezond vorstand wonl ons voor-
„gesteld als staatkundige onbekwaamheid. Ik geloof
„niettemin ook ten aanzien van dan staatsman aan den
„regel, dat men slechts goed doet, hetgeen men doet
„met overtuiging.
Dcse woorden van onzen staatsmau zijn echt ka
rakteristiek, even als allos wat hij in zijn beste oogen-
blikken heeft gesproken zijn zij onwoderlegbaar.
Gelijk men weet, bestond de krijgskunst van Napoleon
I voornamentlijk daarin dat hij zijn voornaamste krach
ten op één punt concentreerde en daarmede de zwakste
zijde van den vijand aanviel. Een sclfdo taktiek volg
de onze staatsman in zijn kunst van redenoren. Altijd
wist hij de zwakke zijde in de argumenten van zijn
tegonpartij te ontdekken en tegen die zwakke zijde
concentreerde hij dan alle kraehtcn. Een gouverne
ment dat tosschen de uiteenloopende overtuigingen door
op eene overtuiging afgaat tcelke van niemand is,
wordt daarmede met-een bestuur van transactie op
eene uitnemende wijze aangeduid en veroordeeld
Zulk een bestuur kan niet deugen en toch heeft ook
dit systeem beroemde aanhangers gehad ja! wat meer
is, de meeste bekende staatslieden van Europa be
schouwen heden ten dage het parlementaire stelsel nog
als niet anders. Tegenover Thorbeeke stond in 1845 de
Minister van Hall 't was oen man van uitnemende
bekwaamheden, maar hij miste die onschokbare staat
kundige overtuiging, die alleen epp groot ^jki'.smau
kan makon. Zijn togenstander to verschalken door
zame nkoppeling van belangen en vrcczon, hierin lag
zijn voornaamste kracht.- Ten bewijze behoef ik alleen
de wot der vrijwillige loening in 1844 on do spoor-
wi gwot in 1860 nantchnlen. Nog scherper dan in
1845 werd in latorcu tjjd zijn politiek door Thorliccko
veroordeeld, toen dezo haar als eeno parositiesche zich
om allo vreemdsoortige belangen schagorondo staat
kunde beschr.*cf.
Zulk eeno /tarasitisehe staatkunde moet dan ook als
van zeiven uit oen stelsel tun transactie voortsprui
ten; waar m<>u goeno eigene overtuiging volgt 011 door
loven en bieden du overtuiging van anderen aan het
wankelen zoekt to brengen, daar moet men toekomen
om door 't voorspiegelen van belangen de tegenstan
ders van liunne standpunten aflctrekkon. In zijn beste
tjjden hoeft Thorbeeke nooit van zulk een transigeron
of zamenkoppcling van tegenstrijdige belangen willen
weten. Toen bij do verdedi-ing der onderwijswet in
1856 do Minister van der Brugge zijne transactie ten
opzigto van het onderwijs door eeno hooge beeldspraak
verdedigde: zeggendo nionschon zijn geen rotsen, en
moeten tot elkander komen, gaf Thorbocko hem
wel gelijk, muar hjj voegde er bjj, dat 0011 noderland-
scho staatsman zich steeds voor den geest moest roo-
pen, dat de grondlegger van do iicderlaudschc vrijheid
en don noderlondsclien staat in zijn wapen een rots
voordo, met hot devies: rustig te midden tam de woe
lende golven.
I11 olize dagen vindt door hot voorbeeld van Bis-
marek hot denkbeeld dat do parlementaire regerings
vorm oen stelsel van transactio is weder bjj do moesten
ingang, 011 onze anticloricalo bladen zullen hot natuur
lijk hierin wel weder met den man, bjj wionzjj zwoe
ren eens worden, immers zjjn de belangrijkste wetten
in Duitschland alleen teil gevolge van transactie tus-
Bclien regering cn volksvertegenwoordiging tot stand
gekomon. In de laatste week was de aanneming der
legerwet alleen de vrucht van zulk oene transactie.
Zal do uitkomst Thorbeeke of Bismark gelijk geven?
Zal do geschiedonis eenmaal do staatkunde van dezo
cvonzoer als die van onzen staatsman van Hall ver-
oordoelen? Onze met Jezuiten-rroes bevangene man
nen zullen zeker ook in deze geen feilbaurheid in
hunnen afgod willen aannemen.' Hot zij zoo. Maar
men beproeve dan toch ook eens afdoende' redenen
togen Thorbockcs veroordeeling van het stelsel van
transactie in to brengen. Is dat onmogelijk dan govo
men den vadcrlaudscliun staatsman gelijkmaar zal
men wolligt zeggen in theorie mugc dat waar zjjn in
praktijk loeren wij. dat toch cigentljjk niets zonder
transactio tot stand komt.
Ik geef toe, dat ook bjj ons vele wetten alleen ton
gevolge van een afmattend stelsel van loven en bieden
er zjjn doorgegaan. Maar die wetten hebben zij goed
gewerkt? Waren zjj oen kracht in de hand der rege
ring? Onze onderwijswet, onze militicwet, onze wet
op do regteriijke organisatie waren de vracht van zulk
eeno transactie. En onze onderwijswet beeft die uit
drukking van christelijke deugden (dio vrucht der
transactio) haar genade doen vinden in de oogen der
confessionelen en orthodoxen, onze militiewet hoeft zij
ons een beter leger bezorgt? En onze regterhjko
organisatie, men kent haar treurige geschiedenis. Zal
dan de plant, die in Nederland vergiftige vruchten
draagt in Duitschland gezondheid aanbrengend ooft
opleveren? Wij gelooven het niet Intnsschen bestaat
er tosschen de bij ons en in Duitschland gesloteno
transactiën een aanmerkeljjk verschik Bij ons isjhet
parlement in Duitschland de regering steeds de sterksto
partij, Tan daar natuurlijk dat het moeste voordeel der
transactie bjj ons aan het parlement in Duitschland
aan de regering ten deel valt. Bij ons verzwakken
de transactiën, het bestuur, in Duitschland brengen zjj
het volk tot slavernjj.
Nadat herhaaldelijk de pogingen in het werk
gestfljl oul °°k te Behagen feest te vieren wanneer
?de vijf en twintig jaren over een volk dat
f hem lief heeft, geregeerd zal hebben, bleken vrucb»
leloos te zijn, heeft de Burgemeester dezer ge
meente getracht te vormen een Commissie van
feest viering op 12 Mei 1874.
Dc pogingingen door hem aangewend, zij waren
niet vruchteloos.
Immers zulks bloek toen het hoofd van hët
plaatselijk bestuur, die zich van vroegere bcinocrjin-
|gen ten deze moest onthouden, was opgetreden om
thans persoonlijk cenige ingezeten aan te zoeken
|die zich bij hem zouden aansluiten om in deze
Igeineente den 25 jarigen regeringsdag van Koning
Willem den Derde feestelijk te gedenken.
Eene Commissie is thans zaïnengesteld uit de
lleeren: G. J. MULLER, President j W.A.llA-
ZEU, vise President; /hr. Bh. A. H. van REVEN-
I OORDEN, Secretaris; E. G. C. J. 11EIJ LIGERS,
Penningmeester; 11. R. de MEÊR/oh*. liENt/S
C. <le VRIES-, C. N. VLAMING-, G. MEURS
II. li. VOORMAN-, /hr. S. ti. SPENGLER, die
zich voorstellen om vóór of op ZATERDAG den 25
APRIL a. s. in navolging van bestaande Commissies
in a ndere gemeenten, bij de ingezetenen gelden
in te zamelen om op den 12 en 13 Vlei 1874
openlijk blijk te kunnen geven van gepaste vreugde
ter herinnering, na een kwart eeuw, aan den dag
waarop Willem de Derde verklaarde vdat het een
grootsche roeping is Koning vau zulk een volk
te zijn i»
J.l. Vrijdag is de nieuwe veemarkt te Leeu
warden voor het gebruik geopend geworden, in
tegenwoordigheid van het prov. bestuur, het gemeen*
testuur, de Kauicr vau Koophandel en Fabrieken, het
hoofdbestuur der Friesche mautsschappij van land
bouw en veeteelt en nog andere genoodigden. De
uitloofde prijzen werden door den burgemeester
uitgereikt en wel aan J. Bakker, koopman te Dron-
rijp, voor het grootst getal hoorndragend vee (76)
een zilveren tafeltabaksdoos; aan lt. Sinit, koop
man te Heerenveeu, voor het grootste aantal
varkens 118) eeu zilveren cijlinder horloge, en aan
P. Tekstra, koopman te Dronrijp voor het grootst
aantal schapen (174) een zilveren zaktabaksdoos.
De veemarkt is groot 16000 centiaren en inge
richt voor p. in. 2000 runderen, 1000 kalveren
3000 schapen en 800 varkens.
Zaturdag middag was de Breede Haven te
'8 Bosch getuige van een woest tooneel. De sehip—
jier van een Pruisisch kolenschip had zijne vrouw
reeds verscheidene raaien mishandeld. Den vorigen
nacht o. a. was de politie op de been geweest, toen
men uit het schip om hulp hoorde roepen. Dien
middag hoorden de havenbewoners gelijke angst
kreten en nu besloten eenige wakkere werkgastcn
(dragers), om aau die tooneeltjes eens een einde
te maken. Men sprong op het schip Waar men
na een vreeselijke worsteling den woedenden
schipper magtig werd. Met behulp van een agent
werd hij naar het politie bureau gevoerd. Zijn ge-
heele lichaam droeg sporen van krachtigen slagen,
die de gespierde armen der ruwe dragers daarop
hadden gebeukt, maar ook zij hadden verscheiden
wonden gekregen. De honderden toeschouwers pre
zen de dragers voor vliet lesjes dat ze den vrou
wenbeul haddeu gegeven, Treurige bewijzen van
ruwheid in een eeuw, die roemt op beschaving I
Een Vrijdagavond bij het Departement
van Koloniën ontvangen telegram van den luitenant-
generaal vau Swieten, gedagteekeud Atchin 14 dezer.
i
