St. Vincentsnacht te Schagen 1168.
Burgerlijke Stand der gemeente Schagen
Burgel- Stand der gemeente Barsingerhorn
Burgerl. Standdergezneente Haringearspel
<e middernacht weer uit Appingedam trrngkomt
en dan eene hartsterking wil uemen. De lijkwagen
vervolgt lijn weg en gaat, m lijn last bekomen
te hebben, weer terug. Onderweg verrockt een
reiziger den voerman mede te mogen rijden. »De
bok is reeds bezet,» was het antwoord, vwilt gij
achterin gaan ritten ga dan uw gang.' De voet
ganger plaatste zich achterin bij het lijk. V eldra
kwam men aan de herberg, waar de voerman zijne
hartsterking zou nemen. De herbergier verwachte
hem. Nauwelijks reed de lijkwagen mrt zijn vracht
naar binnen, of de personen op den bok verlangden
een bittertje. De herbergier nam de bestelling aan.
rGecf mij er ook een,» riep eene stem uit den
wagen. De kastelein, niet wetende dat er nog een
derde levende persoon achter in den lijkwageu zat
verschrikte zoodanig, dat hij flaauw viel en nog
aan de gevolgen van dien schrik lijdt.
Te 6 ure ongeveer, had in den middag van
30 Maart te Leeuwarden een zeer treurig ongeval
plaats. Terwijl de scheepstimmerman D. Hakker
bezig was zijn leerling, een jongeling van 17 jaren,
een met hout geladen schouw langs de Dokkum-
mer-Ee naar zijne werf op de Oldc Gahleën te
vervoeren, kantelde het ranke vaartuigje, door een
intusschen opgekomen hevige omweersbui getroffen
om, met dii gevolg, dat beiden onuiiddelijk in de
diepte verdwenen. Eeuigen tijd later werden zij
levenloos opgehaald. Lakker laat eene weduwe met
twee kinderen na.
Te "Wijster, Drenthe hebben 3 zrons yan
J. B. voor de loting der Nationale Militieiti 1S07,
1871 cn 1875 allen hetzelfde nummer 33, ge
trokken.
Bij den veehouder T. Oskam, te 1.inschoten,
heeft eer. koe dezer dager, drie flinke levende
kalveren ter wereld gebragt.
De eerste kivitseijeren zijn aan Z. M. den
Koning aangeboden door den heer M. van Lith,
hofleverancier te 's Hagc.
In de Gasfabriek te Overschie heeft Donderdag
11. eene ontploffing plaats gehad van een der ijze
ren stoouikistcn, die gebezigd worden hij de heen-
derkokerij. De stukkeu van de stooinkist vlogen
boven de huizen uit. Gelukkig hebben er geen
persoonlijke ongelukken plaats gehad, wat in den
dicht bebouwden omtrek der fabriek zeer licht het
geval had kunnen zijn.
De gendarmerie van Valenciennes heeft een
Hollander gearresteerd, die instrumenten verkocht
1 - w MlvwUlVIJbll V» piattljh (.vvj>c^;
en brochures bevattende inlichtingen omtrent de
meest geschikte manier om lieden op den groot en
weg aan te randen en over verschillende middelen
om het slagtoffer te doodca zonder veel gerucht
of geschreeuw.
Dezer dagen hebben de te Schinveld gesta
tioneerde kommiezen procesverbaal opgemaakt tegen
den veldwachter der gemeente Jabeek, wegens
frauduleus vervoer van gedistilecrd.
Te Sittard is tot lid van den Baad gekozen
de heer J. Tomei, vroeger postdirecteur te Schagen.
Te Görlitz stond dezer dagen eene jonge
dame van 27 jaar teregt, die hare vriendin twee
Daar kondigt trompet-geschal de aankomst van
nieuwe strijders aan. De te Winkel en Njzdorp
gelegerde Edelen en strijders, waaronder de Heeren
van Schelliukhout, Blokker cn Berkhout, nemen
deel aan den strijd. Ofschoon de magt der Grafe
lijken verre die der Westfriezen overtrof, werden
zij toch van alle kanten bestookt; Egmoods banir eis
in handen der Scagers gevallen, en hij zelf een lijk
de Edelen en Bidders, AHart van Egmond, Floris
Buijs en Bruin van Castricom, zullen evenmin
als de genoemden hunnen vaderlijken Burgt weder
zien; slechts beijveren zich hnnne vasaallen, om
de lijken hunner meesters op eene kar te laden.
Nog staan rondom den standaard van Holland eene
menigte Edelen en Bidders pal. Lang en met
onbezweken moed houden rij zich tegen de woe
dende Westfriezen staande, en nog is niet beslist,
aan wiens zijde de overwinning is, toen in 't
einde de Graaf met zijn leger komt opdagen,
en zich in den strijd mengende, de Westfriezen
voor een oogenblik doet terug dienzen. Groot was
de schok, dien z^j nu hadden door te staan; de
overgebleven Kennemer Edelen en Bidders, Gerbrind
van Alkmaar, Iknjaart van Heilicbloe, Akersloot
en Dirk van Persijn, banen zich eeuen doortogt
om zich met den Graaf te vereenigen; verscheide
ne Edelen, en daaronder de Jong van Monster,
Everard van Noordwijk, benevens de drossart Gerrit
Spijsdrager, moeten dien gewaagden stap met hun
leven bekoopen. Toch worden nu de Westfriezen
door het groote .Grafelijke leger bijna geheel om
singeld, en eene vreese'ijke slagting heeft er onder
hen plaats; maar telkens komen nieuwe strijders
aanzetten, laDgs de meren en over de terpen, ran
cehtc lokkeu stil met eer. schaar afknipt h.id, ter
wijl zij haar bij het weggaan den mantel hielp
aandoen. Onder de getuigen waren twee kappers
als deskundigen, die verzekerenden, dat de haarlok
ken met de kleine schaar, die de beschuldigde bij de
hand had, onopgemerkt hadden kunnen afgeknipt
worden. Ook dat de lokken eigen haar waren, over
tuigend bewezen. Het lof veroordeelde de jonge
dame, die door haar vader verdedigd werd, tot 45
mark boete of 5 dagen gevangenis met de ko*t»*n
wegens feitelijke mishandeling. Zij heeft zich oniuid
delijk in hooger beroep voorzien.
Men heefteen plattelands-docter leelijk beet
gehad. In eene drr koudste nachten toch vnn
dezen winter werd des avonds te 9 uur aan rijn
huis gescheld, en toen de meid de deur open deed,
zeiae een man, dat hij gezonden was door «-en
rijke dame, die in een dorp, twee uur van den
docter af woonde en ernstig ongesteld was, zoodat
zij geneeskundige hulp inriep. De arts had wel
is waar niet veel lust om paard en wagen te laten
inspannen cn er in dat weer op uit te gaan. Maar
mevrouw G. was een goede patiënt en bovendien
wie wist hoe ziek rij was. Hij liet dus het rij'u g
voorkomen, zette den bode naast den koetsier op
den bok en reed weg. Digt bij het dorp vroeg
de bo.le vergunning om «f# te stappen, daar
hij regtstreeks naar zijn huis wenschte te gaan. De
dotter reed dus alleen naar mevrouw G., die zich
echter in blakcndcn welstand bevond. Verdrietig
keerde de arts naar zijne woning terug, waar hij
den volgenden dag een briefje ontving, waarin de
anonieme schrijver zeer zijn dank betuigde, dat
de docter hem wel naar huis had willen rijden;
hij had geen gelegenheid kunnen vinden om er
per as terug te keeren en had er tegen op gezien
om in dat afschuwelijk weer den afstand te voet
af te leggen.
Men meldt uit Winkel, dd. 24 Maart
Wie bij avond door ons dorp wandelt; staat
niet zelden aan allerlei gevaren bloot. Hier komt
hij til zachte aanraking met den kop van een paard,
welks geleider ergens in huis een boodschap doel
of een uurtje aan den onschuldigen dienst van
Amor wijdt. Daar stoot hij zich aan een kar, door
den eigenaar voor eene wijle alleen op den weg
gelalen. Ginds tast hij mis bij het zoeken naar
een brug, terwijl hij aan den overkant moet wezen.
Elders valt hij een eerzamen burger, die juist zijn
woning verliet, op al te hartroerende wijze in de
armen, botsingen, kneuzingen, onverwachte bad'n
even zoovele vrije giften van de duisternis, behooren
Jwu v/v/X. WlalfCkfr lllCt lüt Üu t<cKlr,uuii)hodot)Men
troost zich intusschen met de gedachte: het is
altoos zoo geweestwaarom schijnt de maan ook
niet juist wanneer het donker is Nu heeft zich
onlangs een zeventigtal ingezetenen met het eer
biedig verzoek lot den Baad der gemeente gewend,
dat voortaan de dorpsstraat gedurende de donkere
winteravonden door lantaarns inogt worden verlicht.
Doch de meerderheid der heeren heeft geoordeeld,
dat op het adres afwijzend moest worden beschikt.
Zij schijnt te meeneu, dat het verstandiger is,
den put te dempen als het kalf verdronken is en
gaf niet onduidelijk te kennen, dat men eigenlijk
's avonds op straat niets te maken heeft, behoudens
enkele uitzonderingen, waarin men zich van een
liandlantaaru zal mogen bedienen. Wie nu, door
alle dorpen en gehuchten, en als dol en in wanhoop
zwaaijen de Westfriezen niet hunne zware knodsen
en strijdbijlen in het Grafelijke leger ora;|aan alle kan
ten stapelen rich lijken opeen; de Graaf met de zijnen
wijken, en de zegen blijft aan de Westfriezen.
Graaf Floris, zelf eender dapper, te Bidders van
zijnen tijd, zag bijna al zijne Edelen en Bidders
om zich vallen; achlervolgens sneuvelden zijne vas
aallen bij tientallen tegelijk. Zijnen spijt niet ver-
bergende over het te niet gaan zijner hoop, en
het verslaan van zijne gansche legerinagt, ruimt
hij het veld en neemt met zijne weinig overgeblevene,
de lijken zijner gesneuvelde Edelen met zich
voerende, de vlugt.
De eerste stralen van de opkomende zon begroeten
den dag van St. Vincent. Was de nacht vreesse-
lijk en verschrikkelijk geweest, akelig was de aanblik,
die zich nu aan het oog voordeed. Op den voorgrond
het slagveld met al zijne verminkte lijken, waarvan
die der in den beginne gesneuvelden door de
streDge vorst reeds waren bevroren, en geleken
op beelden van marmer of albast, terwijl het ver
goten bloed de sneeuw, zoover het oog kon reiken,
bad doorweekt en, op nienw bevroren, aan het ge
heel een aanzien had gegeven, als van een opper
vlakte gepolijst koraal. Terzijde de nog rookende
puinen van het geplunderde en verbrande Scagen,
alsmede de moede en afgestreden Scagers eD andere
Westfriesche strijders, hunne gewonde makkers van
het slagtveld dragende. Te midden van alle die
dooden en verminkten, zweeft als een enkele, tnnar
schitterende lichtstraal, als een troostende engel,
de Joukvrouwe van fiarinihuizen, aan het hoofd
harer gezelschajjuffers en vrouwen uit haar gevolg,
van het eene einde des slagtvelds tot het andere,
om hulp en bijstand te bieder, aan die gewonden
de duisternis misleid, verdrinkt, een arm of een
been breekt, heeft het aan zichzelf te wijten.
27 Maart j.1. wilde vrouw Dubbel te Mid-
dclhamis met hare huisgenooten ter kerk gaan,
doch kon den sleutel der huisdeur niet vinden.
Denkende dst haar man, die reeds vooruit was,
den slentel had medegenomen, nam rij een tweeden,
dien zij bezat, en sloot daarmede hare woning. Doch
na de godsdienstoefening te huis komende, ontdekte
de bewoners, dat in hunne afwezigheid het huis
door een dief was bezocht, die uit een kabinet plus
minus 260 had medegenomen. Daar niemand der
huisgenooten wist waar de vermiste sleutel was,
ouderstelt men, dat die in handen van den dief is
gekomen, en hem den toegang tot de woning heeft
verschaft.
Ingeschreven van 23 tot en met 29 Maart 1875.
GEBOREN: 24 Maart Coruelia Catharina,
dochter van liermann Johannes Oud eu Neeltje
Verdwaald.
ONDERTROUWD: 26 Maart Siraon Smit jm.
van beroep werkman oud 25 jaren en Grietje
Groenveld j l. zonder beroep oud 22 jaren heiden
wonende te Schagen 26 dito Maarten Mildijk jm.
van beroep schoenmaker oud 26 j.iren eu Trijn
tje Raven jd. zonder beroep oud 19 jaren beiden
wonende te Schagen.
GEHUWD: Geene.
OVERLEDEN: 26 Maart Meinoutje de Boer
oud 16 jareu dochter vau Jau de Boer en Meinoutje
Kosscn.
Ingeschreven 23 30 Maart 1875.
GEBOREN: Geene.
GEHUWD: Geene.
ONDERTROUWD: Geene.
OVERLEDEN: 26 Maart Gerrit Melten oud
10 jaren zoon van Simou Melteu en van Antje
Hoedjes.
Ingeschreven van 22 29 Maart 1875.
GEBOREN: 25 Maart. Maartje, dochter van Wig-
gert Kok en Maartje Tesselaar. 26 dito. Pieter zoon
van .lan Bond en Marijtje Blom.
ONDERTROUWD: 27 Maart. Johannes Stigter
en Anna Elisabeth Hartbeke, beiden wonende
te Haringcarspel
GEHUWD: Geene.
0\ERLEDEN: 22 Maart. An'je Strooper oud
6 jaar kind van Jau Strooper en Wiihelmina Snijders.
EIARKTBERIGT5N.
Schagen 25 Maart. Aangevoerd 5 Paarden f 60
a 175 10 stuks Rundvee. Ossen f a Stieren
f 250 a Geldckoeijen f 120 a 250 Kalfkoeijen
f 160 a 170 Hokkeliggen f 130 a Nuchtera
Kalveren f 3 a 13 200 Schapen f a vette
dito f a Lammeren f a Overhouders
f 20 a 30 Bokken en Gieten f 3a- 81 Var
kens f 9 a 12 Biggen f7 a 9 Konijnen f 0,20
a 0,70 40 Kippen f 0,50 a 1,30 Eenden f a
Duiven f aGans-Eijeren f
waar helpen nog niet te laat was. En eindelijk
ginds in het verschiet, de vlugtende Graaf met
weinigen der zijnen, nog asn den strijd ontkomen,
naauwelijks genoeg om de lijkwagens te vervoeren,
waarop de gesneuvelde Edelen waren geladen, om
die achtervolgd door de rouwe van gansch Kenne-
merland, in de Abdjm van Egmond te doen begra-
veu. Inderdaad, die aanblik was akelig.
Wel was Scagen een offer geworden van dien
strijd, maar een offer voor de vrijheid, en schooner
en grooter zou het uit die puinen verrijzen. Wel
waren bijna alle Scagers gesneuveld, en die niet
sneuvelden, afgestreden tot den dood, maar de
overwinning en de dierbare vrijheid bevochten, z66,
dat die vrijheid nog mier dan eene eeuw bewaard
bleef. En welk geslacht der Kennemer Edelen
:.ad niet éen zijner telgen verloren van onderschei
dene waren zelfs de laatsten, de stamhouders
bezweken en zoo in het niet verdwenen. Geknot
en gelnuikt was de hoogmoed der Kennemer Edelen;
gestuit en paal en perk was gesteld aan de heersch-
zucht des Graven; hij liet het dappere Westfriesche
volk zijne vrijheid en onafhankelijkheid.
Fel woedden t moordend staal en vuur,
Op Schagens terpen rei;
Maar 't Graaflijk leger was niet meer.
Vernietigd week de rest van 't heer:
Westfriesland vocht zich vrij,
A! vras ook 't offer duur.
Slechts ronkend puin van hout en steen
Was Schagens veege rest;
aar, fier op *t offer dat het bragt
En dat der dorp'ren heldenkracht
Die vrijheid had gevest,
Hees 't schooner dan voorheen.
