»8I»BR»AB 25 Mm MM. Algemeen Nieuws-, Advertentie- Landbouwblad. Gemengde berichten. Ao« 48 21sle Jaargang;. No. 1009 nekenrimaking. Iets over lezingen. SCiïAGER COURANT. Dit blad verschijnt op Woensdagavond; doch wor<l' met een bijvoegsel bevattende het jongste Schager marklberigt den volgenden avond verzonden aan hen die zulks verlangen. Brieven franco aan de uitgeefster Abonnementen op dit blad worden door alle Prijs per jaar 3.Franco per post 8.60, Afzonderlijke nummers f 0.07} ADVERTENTiës van een tot vijf regels f 0,75; iedere regel meerder f 0,15. Groote letters naar plaatsruimte. Naar volksheil zonder deugd te dingen Is arbeid aan een rots te biêu. Postdirecteuren en Roekhandelaren aangenomen. Burgemeester en Wethouders van Schagen; noodigen bij dezen belanghebbenden uit, die over den jaren 1876 van de gemeente iets te vorderen heb ben hunne rekening vóór of op den 1ste Februarij a. s. ter plaatselijlijke Secretarie in te leveren. Schagen den 2de Januarij 1877. Burgemeester en Wethouders voornoemd, G. J. MULLER, De Secretars, DENIJS. M en kan in bet tegenwoordig saizoen bijna geen dagblad inzien, waarvan men niet uit onderschei dene, schier onbekende plaatsjes vindt vermeld dat deze of gene spreker er heeft gelezen. In zulke berigten vind ik een gunstig teeken voor onze volksbeschaving, zij leeren ons toch dat die be schaving in alle hoeken van ons land hare tolken heeft of zendt, dat op alle plaatsen de zaak le vendig is, om iels goeds en nuttigs te hooren en zonderling, terwijl de kerken in den regel telken jaren minder bezoekers vinden, krijgen die le zingen steeds grooteren loop. De oorzaak van dat verschil is niet moeijelijk nategaan, naar de kerk gaande moet men zijn geweten en godsdienstzin mede nemen, maar bij lezingen als zaken van uit spanning kan men die thuis laten. De onderwerpen door lezingen nagaande heb ik gevonden dat soms over natuurkunde, soms over staathuishoud kunde, enkele keeren over een zedekundig onder werp wordt gelezen, maar dat zelden of nooit uit de geschiedenis een stof wordt gekozen en dat overigens drie vierde gedeelte der lezingen in eenvoudige verhaaltjes bestaan. De lezers van verhalen vinden overal het meeste bijval, Cremer, Piet Paeltjes, Koopmans van Boekeren, de Veer, Greve en wie niet al meer trakteeren ons volk op zulke verhalen. De vertellingen zijn in den regel aardig om aantehooren, en hebben eene zeer ze delijke strekking, maar naar mij voorkomt is er toch iu dit eindeloos vertellen iets dat ons volk kinderachtig moet maken. Geeft kinderen (zegt vader Cats) zoete koek en vrouwen zoeten most, Maar al wat op de tonge bijt is regte mannen- kost, en mij dunkt, dat mag ook op de lezingen wel van toepassing zijn. In die verhaaltjes steekt, buiten de vaak fraaije omkleeding, meest zoo weinig in, de stijl is meest los en bevallig, maar mist pit en kern. Een stijl zoo als die van Hoof' en onzen nooit overtroffen Puttgieter als grbijtcld uit marmer, deugt over zalke verhaaltjes niet, men u ort wel over bijval vinden, gemakkelijk te begrijpen pikant, geestig en hier en daar gevoelig zijn. Bij het luiste ren naar zulke lezingen blijft het verstand in dommelingen rust en ziedaar etn zeer gevaarlijke zijde. Geen ware volksbeschaving die zonder kracht I en degelijkheid kan bestaan. ij leven in een eeuw waarin de gijmnastie teiegt wordt gehuldigd. Tot de goede ODtwikkeliug van den ligchaamsbouw onzer knapen is inspanning en oefening der spierkracht 1 volstrekt noodig, maar met den geest van het volk is het niet anders. Eene natie, die geen andere lezingen hoort dan d'.e waarbij zij zich niet behoeft intespannen om ze te vatten, en geeu andere boeken leest, dan die ze bij den eersten aanblik geheel begrijpt, moet op den duur verslappen. Zeker ik wil de dicht en schrijftrant van Hooft, Huighens, Bilderdijk, Staring, Kinker en Pottgieter, geenzins in alle deeleo, aanprijzen als model om n»tevolgen,*maar toch zoude ik ons volk beklagen als alleen bet kernachtige en vaak moeijelijk te begrijpen ln hunne woorden het afschrikte oin ze voortdurend te lezen, en toch vrees ik dat de verhaaltjes manie ons dat gevaarlijke pad doet inslaan. Men leze eens eene der schoone lierJicbten van Bil. derdijk of Kinker of een der verhalen van Pott gieter, wat zijn zij, in den beginne althans, moei jelijk te begrijpen, wij zijn als op een stroom, waar de golven links en regts om ons heen spuiten wij weien niet waarheen wij ons zullen stuweu, naauwelijks zijn wij de eene golf te boven of eene andere komt ons overvallen, wij voelen het dat wij met geesten te doen hebben, die boven ons staan, geesten die hun eigen logica volgen en niet dte van het algemeen. In den omgang met zulke geesten voelen wij ons zeiven veriteffen. De moeite die wij hebben om zulke stukkeu te begrijpen loont zich spoedig zeiven. Terwijl onze heden daagsche verhaaltjes niet anders dan allegaartjes spelen zijn, z in zulke stukken als het schaakspel. Men moei er bij denken, berekeningen maken, zich inspannen, maar ziedaar juist voor den d< gelijken man een bron van genot. Maar wat wilt gij dan, vraagt men mogelijk, wilt gij den mond der lezers doen verstommen, wilt gij de catheders terugbrengen naar de plaats van waar zij van daan kwamen en waar zij hooren,-de scholen Geenzins, maar ik wil aan die lezingen, geen overdrevene waarde gehecht hebben. Men spreekt van de kracht des leveudeu woortls, in tegenstelling van het onbezielde des geschrevenen, ook ik wil die meerdere kracht niet ontkennen, ofschoon de voor- dragt soms meer strekt om den indruk te ver- flaauwen dan te verhoogen, maar toch zou ik met volle gerustheid durven beweeren dal onze volks beschaving meer op boeken dan op lezingen moet steunen. Wil men dat de kracht van het levende woord er bijkome, het zij zoo, inaar men volgt dan het voorbeeld der va Ier-d na, de huisvader leze dan zijn gezin de stukken voor. De degelijke en uiigcbrtide kennis onzer vaderen in de 17e eeuw steunde op het lezen van boeken en de voorlezing door den huisvader, men kon toen morijelijker stukken verduwen, omdat men alles kon herlezen. Over het algemeen kan men bet als een groot gebrek van onze wetenschappelijke kennis beschouwen dat zij algemeenen inaar geen diepen grond heeft. Ontleend aan tijdschriften en couranten is zij zonder inspanning verkregen, en daarom ook bijna zonder waarde. Slechts de kennis die door ernstige naspo- ringen en nadeuken wordt ingeoogst, heeft voor den inensch waarde. Ik vrees dat de lezingen alleen hel gevolg zullen hebben dat ons volk allengskena het populaire wetenschappelijk gepraat voor de ware wetenschap, en oppervlakkige verhaaltjes voor ware poësie zal houden. Door het polderbestuur van Burghorn, ge meente Schaden is, in de plaats van wijlen den heer A. J. van Cantfoit, tot secretaris benoeuid de heer P. Fuis Jnz. Aanstaanden Ziterdag den 27 dezer des avonds ten 7 ore zal de heer G. J. Hengeveld leersar aan de veeaarisenij school te Utrecht, te Schagen ten huize van den logementhouder A. Steen man voor de leden der afdeeling Schagen van de Hollandache Maatschappij van Landbouw, eene voordragt houden. De leden der omliggende afdeelingen, hebben tot het bijwonen dier voordragt, vrijen toegang. Een in Londen levende olifant werd daar ten wtldoener der menschheid. Een zwaar beladen omnibus bleef onlangs op een avond in een straat, dié gerppareerd werd, steken, en de paarden spanden zich vruchteloos in om het zware gevaarte weder in beweging te brengen, ofschoon de helft der pas sagiers was uitgestegen. Toevallig kwain een Van de olifanten, die door den prins van Wales was meegeno nen, uit Indtë, met zijn wachter voorbij. Op een wenk van den oppasser drukte het dier zijii kop tegen den achterkant van den .omnibus en in een oogwenk was het voertuig weer in be weging, De justitie heeft te Huizum, „Friesland# zich me.t een «onderliug voorval moeten inlaten. Er werd til. ontdekt, dat een schip persvrouw reeds eenigen lijd had verborgen g houden dat haar «nau overleden was, ounlat zij vaii het dierbaar lijk niet scheiden kon. Middel tegen winterhanden en wintervoeten. Misschien is hel voor 't oogenhlik overbodig, middelen tegen de/.o kwaal meê te deelen. Het schijat wel, dat de winter, na-lat hij ijjdens de Kerst dagen even kwam kjjken, ons dit jaar niet meer bezoeken zal. Maar hij kan uog wel komen, en met hem het lastige en pijnlijke euvel, dat wij hierboven noemdeu. Onder alle middelen, welke lot hiertoe tegen winterhanden en wintervoeten, ook als er 0|ieu wonden ontstaan zijn, werden aaubevolen, heeft er geeu zoo goed succes gehad als eene op lossing van 1 gewich'sdeel gesneden kamfer in 4 gewiohtsdee'en warme lijnolie. Door de ontstoken plek daarmede dikwijls it: te wrijven, verdwijnt gewoonlijk de piju reeds in drie dagen geheel, en houdt men het dan nog acht dagen vol, dan is geen spoor van roodheid uieer waar te nemen. De Nederlajidsche vice-consul te Carlhagena (Vereenigde State» vau Colutubia), de heer Moreno en zijn zoon, riju, naar men aait den Messager (ranco-américaiu schrijft, den 8sten December ver* moord geworden. De zoon, die des avonds op een bauk op een der openbare wandelplaatsen was gezeten werd inet dolksteken vermoord. Tegelijkertijd werd door een groep mannen iu de nabijheid op de voorbijgangers geschoten. De heer Moreno werd, toen hij zijn zoon te hulp wilds komen, met sa bel houwen doodelijk gekwetst. Hij stierf spoedig daarna. Twee uren later werd een rijk inuoner vau Charthagena door oioordeuaara aangevallen en in eeg kamer van een apotheker, bij wieu hij ge- vlucht w?s, in koelen bloede geworgd. De moordenaars ziju gevangen genomen. Meu verwachtte dat de Nederlandsche Regeering de noodige voldoening zou eischen. De rechtbank te Wiesbsden in Duitschland heeft Jen 22 der vorige maand een molenaar, die meel roet zwaarspath had vervalscht en verkocht, veroordeeld tot 3 maanden gevangenisstraf, 1000 Mark (f 600} boete, en verlies van burgelijke rechten voor 1 jaar, zi,n helper tot l maand gevangenisstraf, beiden in de kosten, Zoo in ons lsud «ettelijke bepalingen bestonden, tegen het opzettelijk verval- schen, hoe menigen zou het lot van deze twee bedriegers deelen; doch wellicht waren spoedig de vervaLchingen minder, die thans op ongeloofelijk groote schaal onbeschaamd plaats hebben. Voor eenige dagen vermiste iemand te Utin- geradeel een gouden horloge. Beden van vermoeden was er tegen niemand; gemakshalve verdacht men een koopman, die dien dag had rondgeloopen met sinaasappelen; er kwam een oploopje en de koopman werd uit eene herberg gehaald, en ofschoon er niets bij hem gevonden werd en hij hoog en duur zijne onschuld betuigde, naar den toren gebracht, waar hij dien nacht op stroo doorbr cht. Morgeus werd bij ontslagen, omdat hel horloge terecht ge komen was. Zoo iets gebeurt hier te lande, en dan roept men wraak over Ru menie. Een der conducteurs op den trein, die in de vorige week van Gronau naar Enschede stoomde, mag waarlijk van geluk spreken. Hij zag op den spoorweg een hondje loopen en terwijl hij, nienws- gterig naai den afloop, naar het hondje keek, had

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1877 | | pagina 1