Algemeen Nieuws-, Advertentie Landbouwblnd'
11
13
Edmondo de Amicis
over hollandsche letterkunde.
Gemengde berichten.
Ao 1880
24ste Jaargang.
No 1329
SUIU.III
Dit blad verschijnt twee maal per week. JVoens
dag- en Zaturdag avond. Bij inzending tot 's mid
dags ia ure worden advertenticn in het eerstuitkoinend
No. geplaatst, ingezonden stukken een dag vroeger.
Abonnementen op dit blad worden door alle
Naar volksheil zonder deugd te dingen
Is arbeid aan een rots te bién.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.6o.
Afzonderlijke nummers f 0.07J.
Advertentiën van een tot vijf regels J O 75; iedere
regel meer ƒ0.15. Groote letters naar plaatsruimte.
Postdirecteuren en Boekbandelaren aangenomen.
czz
s
Bckcnrimakinxcu
GEVONDEN:
Een IUJTUIG-BOS.
Inlichtingen zijn te bekomen ter gemeente
Secretarie van Schagen.
Burgemeester en Wethouders van Schagen
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat
de nieuwe regeling van bet onderwijs aan de
gemeenteschool aldaarin werking treedt met
1 OOTOBER a.s.
Wijders, dat het meer uitgebreid onderwijs
zal omvatten: Voortzetting der vakken van
het lager onderwijs, Fransche Duitscheen
Engelsche taalWiskundeGymnastiek en
Ilandteekenen.
Het onderwijs in de Engelsche taal en Hand-
teekenen zal echter later aanvangen, wanneer
de daarvoor benoemde onderwijzeresse in functie
zal zijn getreden.
Verdere inlichtingen worden gegeven door den
hoofdonderwijzer aan de gemeenteschool.
Schagen. 21 September 1880.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
G. LANGENBERG.
De Secretaris,
DENIJS.
overige menschheid te blijven; een zekere
beperktheid van natuurlijk vernuft, die bij hen
een overmatig overwigt heeft gekregen, boven
de verbeeldingskracht; ingeschapen liefde voor
het exact en bepaalde, waaruit de langwijligheid
is voortgekomen, waarin de groote denkbeelden
zijn verdronken; de godsdienstige secte geest,
die in nauwen kring, geesten beeft geketend
die bestemd waren om zich op een groot tooneel
te bewegen, maar deze en ook andere redenen
verklaren het verwonderlijk verschijnsel niet
voldoende, dat er in de geheele nederlandsche
letterkunde geen schrijver kan genoemd worden
die waardig is om de grootheid van zijn vader
land te vertegenwoordigen, een naam die in
eenen adem met Rembrandt en Spinoza kan
genoemd worden.
Het zoude evenwel onbillijk zijn om ten
minsten met enkele pennetrekken te wijden aan
de drie voornaamste figuren van deze letterkunde,
waarvan twee tot de zeventiende en een tot de
negentiende eeuw behoort; drie oorspronkelijke
dichters, aan elkander zeer ongelijk, die in
zich de geheele hollandsche poësie insluit, te
weten: Vondel, Cats en Bilderdijk<
noodzaakt om een ellendig ambt bij de bank
van leening te bedelen, weinige jaren voor zijn
dood omhelsde hij het catholieke geloof en
bezield door eene nieuwe inspiratie schreef hij
het treurspel «de maagden, en een gedicht: >de
geheimenissen van het altaar., dat een van zijn
beste dichtstukken is. In hoogen ouderdom
stierf hij en werd bijgezet in een kerk te
Amsterdam, waar men hem, helaas eerst een
eeuw na zijn verscheiden, een gedenkteeken
oprigtle. Behalve zijn treurspelen schreef hij
zegezangentoegewijd aan zijn vaderlandaan
de beroemde hollandsche vlootvoogden en aan
prins Frederik Hendrik. Maar het tooneel is
zijn voornaamste roem. Bewonderaar van de
grieksche treurspeldichters, hield hij de drie
eenheden steeds in het oog en naast deze nam
hij van hen over, de reijeu en bet boven
natuurlijke, de Voorzienigheid nam de plaats
in van het noodlot, de duivelen en engelent
de goede en kwade geesten van het christendom
die der goedgunstige of wrekende goden van
het heidehdmn hij ontleende al zijn onderwerpen
aan den bijbel. Zijn meesterstuk is het treurspel
Lucifer, tweemaal opgevoerd, en zulks in
Vondel is Hollands grootste dichterhij werd wwrwil vaa de biJ,,u onoverkomelijke moeije-
Er is in Nederland eene in het oog vallende
ongelijkheid tusschen hel uitbreidens vermogen
van het staatkundige, wetenschappelijke en
handelsleven en dat van het letterkundige leven.
Terwijl de arbeid der Hollanders, onder eiken
anderen vorm de grenzen van hun land heeft
overschreden, is de letterkundige arbeid in dat
enge perk besloten gebleven, wat dit feit t.og
vreemder maakt is dat Holland, (bij al zijn
letterkundigen rijkdom geen enkel werk heeft
voortgebracht, dat een europeschen naam heelt
verworven, ten ware men de werken van Spinoza
den eenigen grooten wijsgeer van zijn land
onder den letterkundigen arbeid rangschikke of
dat men de latijnsche boeken van Erasmns den
rotierdaiiischeu geleerde, die trouwens zoo goed
als vergelen zijn, ook onder de hollandsche
werken rekene. Eo toch is er geen land ter
wereld waar de natuur en de geschiedenis zulke
geschikte onderwerpen aanbiedt om de geesten
te bezielen voor zulke dichterlijke werken, die
de verbeelding der volken treften. De wonder
bare veranderingen van den grond, de ontzag
gelijke overstroomingen, de fabelachtige zeeioglen
hadden eene oorspronkelijke en magtige poësie
moeten voortbrengen, die tot zelfs in de vertalin.
gen zich als overweldigend en oorspronkelijk
zoude doen kennen. Om welke reden is dit niet
het geval? men kan er verscheidene oorzaken
voor aanvoeren: de aard van den hollandscben
geest, die altijd met het nut voor oogente
vaak aan de letterkunde een praktisch doel
wilde geven; eene andere geheel tegenovergestelde
neiging, die er nogtans wellicht haar oorsprong
liit ontleent, de neiging om boven het hoofd
der menschheid in de lucht te zweven, ten
piude zoodoende uief op gelijke hoogte met de
lijklieden van de voorstelling, welke sinds ver*
Loden werd door de protestantsclie geestelijkheid*
liet onderwerp van dat treurspel is de opstand
van Lucifer en de voornaamste personen ziju
de goede eb gevallen engelen.
Wordt vervolgd.
geboren 1587 te Keulen, waar zijn vader was
gevlugt, die hoedemaker was, nadat hij uit
Antwerpen was gevlugt, om zich te onttrekken
aan de vervolgingen van de Spanjaarden. Reeds
als kind keerde de toekomstige dichter terug
naar zijn vaderland, in een karretje, terwijl
zijn onders onder het uiten van gebeden en
het opzeggen van bijbelteksten hem te voet
volgden. Zijn eerste studiën maakte bij te Am
sterdam Reeds op zijn i5e jaar, was hij al
in zekere mate beroemd als dichter, zijn uit
stekende werken dagteekenen eerst van 1620.
Tot dat tijdstip kende hij geene andere dan
zijn moedertaallater leerde hij fransch en latijn
en legde zich met ijver op de classieke studiën
toe, op zijn vijftigste jaar wijdde hij zich aan
liet grieksch.
Zijn eerste treurspel (want hij was in de eerste
plaats treurspeldichter) «Jeruzalem Verwoest»
maakte geen opgang. Zijn tweede. .Palamedes.,
in hetwelk hij onder grieksche namen Oldenbar
nevelds vreeselijk-treunge gesihiedenis, gevallen
als het slachtoffer vau Maurils lieersclizuclit druk met condensatie, een en ander afkomstig
voortelde, haalde hem eene geregtelijkejvervolging ',un faDriek. te London, de ketels, water-
1 leidingen en verdere onderdeelen zijn hier te
op den hals. Hij besloot te vluchten en zicli te
r lande vervaardigd,
verbergen tot dat bet vonnis zoude worden
uitgesproken, tegen alle verwachting v
In den nacht van 1920 September is
ouder de gemeente Schagen eenig vee duurden
bliksem gedood, alsmede een koe vau deu beer
Jb. Zij|» lo Wieringenvaard.
Op den ae September jl. had met gunstig»
uitkomst de otficieele proefuialing plaats van de
nieuwe mach menen ter bemaling van den
llolendreclitscheeu Bullewijker polder, (gemeente
Ouder Amstel;opgesteld in liet gebouw, waaruit
de- werktuigendie niet meer aan de eiscbeu
des tijds voldeden zijn verwijderd.
Het water opvoer werktuig is de Hevelcentri-
I fugaalpouip van Joha en Heorij Gwijnne, bewogen
door een direct werkend stoomtuig van hoogen
Het plan is ontworpen door de Ingenieurs
de W. C. en K. de Wit te Amsterdam, aan wie
uitspraak zacht; slechts tot eene boete van
f 3oo werd hij veroordeeld. In 1627 deed hij
ook de levering werd opgedragen
Hij de nauwkeurige proefnemingen, die twee
dagen duurden en namens hel Bestuur geleid
een reis naar Denemarken en Zweden, waar werden door den ingenieur A. Elink Sterk,
hij op eervolle wijze door Gustaaf Adolf werd bleek, dat liet uitgeoefende vermogen 11 pCt
1 meer en het kolenverbruik a3 pCt. minder w 1
ontvangen. Ell jaren later wijdde hij het nieuwe
amslerdamsclie tooneel gebouw in. met een
treurspel, waarvan de stolTe nationaal is: de
bij de vrij strenge voorwaarden was bepaald.
Bij een kastelein te Niewediep is Zaterdag-
Gijsbrecht van Anistel. dat men, den vervaardiger f v?!,d.ttl.' Pa*Ge''ore11 if" doeken gewik
keld, in de koffiekamer te vondeling pele-'d. liet
ter eere, telken jare eenmaal opvoert, zijne kinj is verloopt besteed. "De ouders ziju tot
laatste jaren waren de rampspoedigste. Tot nu toe onbekend.
armoede vervallen door de verkwistingen van
j «et noodige kapitaal voor den aanleg van
zijn zoon werd de oude grijsaard vermoeid duor eeil looulen spoorweg Haarlem -üverveeu—Zaud-
de studie en gekaakt door het ongeluk ge-
voor: i» bijeengebracht.
