NIEUWS
ZONDAG
UND80QWBLAB.
17 APRIL.
Ao. 1SS1.
25ste Jaargang.
Ao. 1390.
Bekendmakingen.
Theorie en Practijk.
Gemengde
berichten.
SCIIAGER COURANT.
Dit blad verschijnt twee maal per week:
Woensdag- en Zaturdagavond. Bij inzending tot
's middags 12 lire worden Adverlentiën in het
eerstuitkomende nummer geplaatst. Inr/ezonden
stukken een dag vroeger.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60
Afzonderlijke nummers f 0.05.
Advertentie*i van een tot vijf regels ƒ0.75;
iedere regel meer f 0.15. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend.
POLITIE.
GEVONDEN
in de gemeente Behagen, een SLEUTEL.
Inlichtingen worden verstrekt ter gemeente secretarie aldaar
GEVONDEN:
op de markt van 3 Maart 1881, te Schagen,
EEN PAAKDEDEK.
Inlichtingen hieromtrent zijn te bekomen ter
gemeente secretarie aldaar.
GEVONDEN:
in de gemeente Schagen, een ROZEKRANS.
Inlichtingen zijn te bekomen ter Gemeente
Secretarie aldaar.
Burgemeester en Wethouders van Schagenbrengen ter alge-
nuene kennis, dat door Alilert van der Molen, slagersknecht wo
nende te Winkel, vergunning is verzocht, het perceel in deze
gemeente, kadestraal bekend i n Sectie cno. 684 in de Hoep
te mogen inrigten tot sLiglenj.
De desbetreffende stukken, liggen van af heden ter Secretarie
ter iirzage, terwijl op Dinsdag den 26en dezer van des morgens
10 tot 12 ure, ten Raadhuize alhier door het Gemeentebestuur
zitting zal worden gehouden, tol onderzoek der bezwaarschriften
tegen dat verzoek ingebragt.
Schagenden 12 April 1881.
Burgemeester cn Wethouders voornoemd,
De Burgemeester
G. LANGENBERG.
De Secretaris.
DENIJS.
Het weten is wel schoon;
Maar 't doen gaat boven weten;
doch, de vereeniging van theorie en practijk,
van wetenschap en kunst, is de grootste
zegepraal der menschelijke vermogens; daardoor
wordt de heerschappij van den geest over de
stoffelijke wereld uitgebreid en bevestigd
daardoor alleen zal de mensch meer en meer
aan zijne verhevene bestemming voldoen, 0111
heer der Schepping te zijn! Niet (in de afge
trokken bespiegelingen van het verstandniet
in de ruwe oefening van ligchamelijke kracht;
maar in de vereeniging en harmonische
zamenstemming van ligchamelijke en verstan
delijke vermogensdaarin ligt het hoogste
toppunt van 's menschen ontwikkeling voor
den toestand, waarin hij zich op aarde bevindt,
als verstandig en zinnelijk wezen.
Bij de ouden was er tusschen wetenschap
en kunst een breede scheidsmuur opgetrokken
maar ziet, welke verderfelijke invloed daar
door ook op den toestand hunner maatschap
pelijke inrigtingen werd uitgeoefend. De
wetenschap werd als eene Godheid vereerd;
men sprak van hare priesters en van haar
heiligdom, waarin zij bewaard en aan de
oogen der menigte onttrokken werd. "Wat is
er van de wetenschap der ouden geworden
Zij werd in geheimnissen gewikkeld, in
onverstaanbare woorden vervat, met nietige
fabelen vermengd, en handwerken en kunsten,
zij werden als het verachtelijk bedrijf dei-
slaven beschouwd en der beoefening van
den vreijen man onwaardig gerekend.
En die vrije mannen, waaraan werden hun
tijd en hunne krachten besteed? Als zij de
wapenen niet droegen, om eene vreemden
aam al af te weren of hunne zwakkere na
buren te onderdrukken, dan zwierven zij rond
in de galerijen, om de sierlijke voordragt der
wijsgeeren te hooren, of stroomden naar de
markt waar de welsprekende volksleider hunne
driften in beweging wist te brengen, of
bezochten de spelen en worstelperken, die het
beste middel waren, om aan die vrije burgers
den last van hun vrijen tijd dragelijk te maken.
Men droeg er roem op niet te kunnen lezen
en schrijven, als zijnde een edelman. Zoo kon
noch de wetenschap noch de kunst eenige
beteekenis voor liet maatschappelijke leven
verkrijgen.
Hoe geheel anders is het nu, nu de menscli
de lucht, het water, den stoom tot zijne j
slaven gemaakt heeft en de nijvere klasse de
kracht en de zenuw van den Staat isNu
de burger zijn vrijen tijd aan nuttige bedrijven
besteden kan!
't Doen gaat boven weten; maar beiden
moeten hand aan hand gaan. De wetenschap
zoekt, de practijk oefent uit. De laatste is
de oudste; door haar werd de kunst verkregen
en nieuwe uitvindingen afgeleid. Niet
alleen een vak beoefend met de handen, het
verstand moet er ook bij, 0111 nieuwe ontwer
pen te zoeken, 't bestaande te volmaken, om
door de beschouwing nieuwe resultaten te
verkrijgen.
Indien de wetenschap aan de nijverheid
niets anders dan het enkele stoomwerktuig
geschonken had, dan had zij reeds genoeg
gedaan, om hare aanspraken tegenover eene
ruwe en gedachtelooze practijk te regtvaardigen,
Den scheikundige gelukt het, met de
eenvoudigste middelen, aan 't vergankelijke
hout, naar willekeur, of de hardheid van
ijzer, of de ontbrandbaarheid van steen, of de
buigzaamheid van 't leder te geven, 't Was
een brilleslijper, die door eene toevallige
verbinding van de glazen, die hij bewerkte,
de eerste aanleiding gaf tot het samenstellen
dier twee verwonderlijke werktuigenden
verrekijker en het microskoop, waaldoor men
eene oneindigheid van nieuwe werelden vond
in de diepte des hemels en eene nieuwe
schepping van bezielde wezens in een water
droppel.
Een stuk lak, met een wollen lap gewreven,
verkrijgt de merkwaardige eigenschap, om een
veertje naar zich toe te trekken; dat is eene
natuurkundige waarheid, die tot de zamen-
stelling der electriseermachine voertmaar
hoe geheel anders vertoont z%ch die waarne
ming, als wij Franklin zien, die zijn vlieger
doet opsteigen, om het bliksemvuur aan de
wolken te onttrekken, die met de eenvoudigste
middelen onze schepen en gebouwen tegen
de vernielende werking van het onweder
beveiligt.
Welken werkman kon het immer in de ge
dachte komen, om eene brug van een paar
duizend voet lengte op te hangen aan een
ijzerdraad? of, zoo al dat stoute denkbeeld
den een of ander vlugtig voor den geest moge
gezweefd hebben, hoe kon hij den vorm der
bogt, de zwaarte en afmetingen der deelen,
zonder wetenschappelijke kennisleeren
bepalen? Door ijzeren hangbruggen worden
rotsen vereenigd, tusschen welke de natuur
een wijden afgrond gesteld hadEn de gan-
sche bruggenbouw, 't zij men steen of hout
of ijzerof ijzerdraad gebruiktwat is
hij anders dan een doorgaande toepassing van
de beginselen der wetenschap? Een ge
woon werkman moge eene brug bouwen sterk
genoeg om menschen en rijtuigen te dragen
maar zonder eene grondige kennis der wetten van
het evenwigt zal zijn werk ongetwijfeld een
misgeboorte worden. Was het vreemd, dat zij
die de weldaad van het vuur ontdekken, die
de metalen leerden bewerken, die den ploeg
en liet weefgetouw uitvonden, in het aanden
ken der dankbare akomeli gschap, a's Goden
vereerd werden Die uitvindingen waren ge
heel het werk der praktijk; de theorie werd
er later uitgehaald, en door hare toepassing
de kunst volmaakt.
Schepen bevoeren wel de waterenmaar
nadat Archimedes den grond der werktuigkunde
gelegd had door de wet, die liet evenwigt
der drijvende lichamen bepaalt, heeft men
ijzeren schepen gemaakt, die den oceaan door
klieven.
Wordt vervolgd.
Woensdag 13 dezer vergaderde in de
kolfbaan van Mei. de Wed. *A. Knikker de
Vereeniging tot bevordering der Bouwkunst
alhier, waarbij alle belasting betalende burgers
uit deze gemeente als gast waren nitgenoodigd,
ter gezamentlijke bespreking van het door ge
zegde vereeniging ontworpen plan, tot daar-
stelling van een kanaal,
In de zaal was een keurig geteekend en goed
gedacht plan voor een kanaal benevens een op
groote schaal in kleuren bewerkt ontwerp
van een Sluis en brug ter beschouwing ge
steld.
Na voorafgaande vergadering der vereeni
ging voorn, werd op zeer welwillende wijze
aan het opkomende gastental door den leden
der vereeniging uitvoerige verklaring gegeven
van beide bouwplannen die met veel belang
stelling door de gasten gevolgp werd.
Omstreeks half acht werd door den voor
zitter der vereeniging, den heer A. W. Ge
zellen alhier, de vergadering met de gasten
geopend in ongeveer de volgende bewoordin-
gen:
Mijne Heer en!
Namens de vereeniging, tot bevordering der
Bouwkunst roep ik U allen „Hartelijk welkom"
toe, in onze vergadering.
Meermalen waagde deze vereeniging een
uitstapje op algemeen gebied, thans zelfs op
waterbouwkundig terrein en ik vermeen met
succes.
De groote behoefte aan water, tot aanvoer
van bouwmaterieel, wat jaar op jaar, groote
„te" groote offers eischt en bovendien het
bouwvak bemoeilijkt, heeft in de laatste ja
ren aanleiding gegeven tot de behandeling
der vraag.
Is het mogelijk en uitvoerbaar Schagen van
vaarwater te voorzien, in verbinding met om
liggende gemeente.
Voor de beantwoording dier vraag werden
Commissiën beroemd, voor het technische en
voor het finautieele deel.
Uit het eerste rapport bleek, dat die com
missiën het plan, in 1865 door den ingenieur-
Conrad, voor rekening der Gemeente ontwor-i
