MUillEN NIEUWS'
&DIIRTENTI!'
ZONDAG
23 OCTOI5KR.
NATURA ARTIS MAGISTRA.
¥¥X
Ao. 1881.
No. 1447
25ste Jaargang.
Bekendmakingen.
SCHAGER
Dit blad verschijnt drie maal per week maandag-
Woensdag- en Zaterdagavond. Bij inzending lot
's middags 12 lire worden Advertcntiën in het
cerstuitkomende nummer geplaatst. Ingezonden
stukken een dag vroeger.
Prijs per jaar 3.Fmneo per j>ost 3.GO
Afzonderlijke nummers f 0.05.
Advertcntiën van een tot vijf regels f 0.75
iedere regel meer f 0.15. Groote let ers worden
naar plaatsruimte berekend.
1'OLITIE.
GEVONDEN:
te SCHAGEN,
ie in bet begin der maand October j.l.
een GOUDEN RING.
ae in den nacbt van Dingsdag 11 —op Woens
dag 12 October dezes jaars:
een GOUDEN BROGUE;
In lichtingen omtrent genoemde voorwerpen
zijn te bekomen 4ier Secretarie der gemeente
Schagen.
VERLOREN:
op Dingsdag den 4"n October op bet stati
onsplein te Schagen of langs den weg naar bet
Buurtje (geur. zijpe
Een bankbillet van t a5.
Zij die hieromtrent inlichtingen kunnen geven,
worden verzocht zich daartoe aari te melden ter
Secretarie der gemeente Schagen.
VERMIST:
op de markt te Schagen van 20 October j. 1:
een SCHAAP;
met een roode verwstip aclner op het reg-
terbil.
Zij die hieromtrent inlichtingen knnnen geven,
worden verzocht zich daartoe aan te melden ter
secretarie der gemeente Schagen.
De Natuur is meesteres over de Kunst. Zoo
luidt het opschrift, dat boven deu dierentuin
te Amsterdam geplaatst is. De spreuk is
schoon; want de meester moet nog geboren
worden, die op doek een dier zoo kan terug
geven, als het werkelijk en in zijn natuurstaat
is. -Is 't eene waarheid, dat de natuur bo
ven kunst gaat, dan is hij ook de grootste
kunstenaar, die de natuur het uaaste nabij
komt.
Op het gebied van welsprekendheid is hij
het die eene bepaalde heerschappij over zijn
gehoor weet uit te oefenenop het gebied van
den maatschappelijken omgang is hij, die zich
ongekunsteld vrij en onbedwongen be-
DOOR
GOM! ItASNIlAlf
(/liet toeval was barmhartiger dan de men
sehen, de dag der gerechtszitting brak aan,
ik sprak zelf mijn verdediging uit. Ik ben
niet wel bespraakt, ik heb slechts weinig ge
zegd, maar dat weinige was waarheid en drong
door tot het hart, ik werd éénstemmig vrij
gesproken
u Vrij l Zoo ging Roland voort. Niet
altijd sluit dat woord geluk iu zich. Toen
het gebouw verliet, moest ik mij bedenken
waarheen ik mijn schreden richten zou een
tehuis had ik niet meer, eu voor niets ter
n ereld wilde ik terugkeeren tot hen, die den
eersten steen op mij geworpen hadden. Ik
weegt, de natuurlijk gevormde man, die is zoo
hij zich vertoont en die zich niet opgesmukt
vervormt of verwringt en zich geweld aan doet,
oux onnatuurlijk te zijn. Hij is de kunste
naar, die te bezielen weet door eenvoud eu
die door zijn penseel een wereld weet te schep
pen van geest en leven, waaraan slechts de
bezielende adem ontbreekt, om tot ons te spre
ken en om ons te doen gelooven, dat wij wer
kelijk met een kunstproduct te doen hebben.
Maar om zulk een kunstproduct naar waar
de te beoordeelen moet men kunstzin bezitten
en gevoel voor het waarachtige schoone heb
ben. En dat is ieder niet gegeven.
Slechts weinigen kunnen er zich op beroe
men, zooveel smaak - zooveel esthetisch ge
voel te bezitten, om het waarlijk schoone met
grond te beoordeelen en om alzoo een waar
dig criticus te zijn. Dit kost studie en veel
oefening en men moet zelf een kunstenaar
wezen, wil men over 't werk van een ander
oordeelenen dan nog blijft 't waar, //dat
zij, die op troonen zitten nog geen koningen
zijnmaar zij die weten te regeerenwant
niet ieder is 't gegeven ook al is men een
ingewijde om een goed criticus te zijn.
Och, dat men zoo dikwijls wordt beoordeeld
door hen, die van de zaak geen verstand
hebben en dikwijls veroordeelenomdat het
aan hun smaak niet voldoet. De middel
klasse', die van lieverlee een gevoel van ei
genwaarde kreeg, is even veel eischend in
de letterkunde als iu het schilderen. Een let
terkundige moet schrijven, wat zij wil lezen,
anders wordt hij niet gelezen. Wanneer
deze met zijne verbeelding bij groote onder
werpen toeft, staat het hem vrij zich zelf te
(behagen, hij wordt niet verbrand, maar hij
blijft in de kou staan, schrijf om mij te be
hagen, zegt de democratie en ten einde nu
de democratie te vermaken, of zelfs om hare
aandacht te trekken, moet de schrijver alle
onderwerpen laten varen, die ongenietbaar zijn
voor de menigte en moet hij zich bij onder
werpen bepalen, waarin de menigte zich ver
waardigt belang te stellen.
't Is gemakkelijk mannen te noemen van
genie uit de letterkundige wereld, wier werken
of geheel onbekend voor het publiek of wel door
eenig ondergeschikt werk bekend zijn, dat
I toevallig niet buiten of boven den algemee-
nam een rijtuig en liet mij naar een hotel
brengen. Toen ik het gebouw verliet, had
menigeen mij wel de hand toegestoken, maar
ik deed alsof ik het niet bemerkte toen
was het niet meer noodig.
//Ik had een onderhoud met den curator.
Het was reeds bepaald dat er 70 percent van
de massa zou komen, ik gaf mijn huis, mijn
villa eu mijn inboedel prijs, en verzocht slechts
ontslagen te worden van de verplichting om
de regeling mijner zaken bij te wonen.
z/'s Avonds kwam mijne vrouw ik liet
haar niet toe, ik heb haar nooit wedergezien.
Eenige mijner zoogenaamde trouwe vrienden
van vroeger lieten zich aanmelden ik liet
ze afwijzen. Maar het noodlot had mij nog
één geluk gelaten, ik behoefde niet te bede
len bij hen, die ik zoo diep verachtte. Dank
zij de zorg mijns grootvaders, bestond er een
nlï fi n T?n-n KoVirkftlVi nfori UU111IIOTI OU VrOllWOll
stichting van behoeftigen mannen eu vrouwen,
die de naam van Roland dragen. Nooit had
nen smaak uitviel Poëzij wordt onder
steld de hoogste vorm der letterkunde tejzijn
en veel poëzij wordt er geschreven; maar
er is slechts één dichter, die bij de menigte
bekend ishij heeft voor zijn tijd goed werk
geleverd en hij faalde niet in de hoogere kunst,
omdat hij er zich niet aan waagdemaar voor
't overige is 't werk van dezen kunstenaar
eene concessie aan de democratie of aan den
smaak of de belangstelling der massa. Ande
re dichters durfden meer en waren minder
gezien. Wanneer zij geringer stof behandel
den heeft men hun ook aandacht ge
schonken van 't oogenblik af, dat zij hooger
ducht namen verdween de belangstelling. Wij
lebben eene menigte acteurs en actrices die,
was de smaak van het publiek wat meer ont
wikkeld, nog meer bekwaamheid zouden aan
den dag leggen, door in verhevener rollen op
te treden.
Wanneer men vraagt, waarom zij zich zelf
en het publiek niet zoeken te beschaven, dan
is 't beantwoord, //dat het publiek niet wil
ontwikkeld worden, en beproefden zij iets van
dien aard zij zouden weldra tot den bedelstaf
geraken." 't Publiek houdt san //liansworsten-
streken, mooije beenen en 1111 en dan een
weinig opgeschroefd of dronkemansgevoel" en
zulke zaken worden geleverd? Een aantal
zoo genaam.le tooneelspclen worden opge
voerd; maar de allerbeste zijn platte grappen
met hier en daar eene pathetische ontboeze
ming, juist genoeg, 0:11 den titel te reg vaar
digen. Wat voor een toon el vereischt wordt
is overdrijving, vreemdsoortigheid, verrassing,
op schudding en verwarring en op de muren
van menigen schouwburg mogt wel geschreven
staan; //Gij, die hier bu<nent:e dt, laat let
terkunde en kunst varen."
De moderne komedie in haar hoogsten glans
bestaat blijkbaar in het ronddragen van een
ketel met heet water en het vuil maken van
een tafellaken door hem op de verkeerde
plaats neer te zettenen jonge lieden, die niet
kunnen spreken zamen te brengen met jonge
vrouwen, die niet kunnen spellen hen te
voorzien met overdreven eigenaardigheden en r
en iemand, die gilt, sterft en weer levend te
voorschijn komt, op te voeren.
't Is niet uit hatelijkheiddat we dit op
de democratie schrijvenhare overheersching
iemand hiervan gebruik gemaakt, en door
interest op interest was het kapitaal aanmer
kelijk vermeerderd. Hierdoor werd aan mijn
vrouw een tamelijk groot inkomen verzekerd
en werden mij de middelen verschaft om zonder
aan iemand de minste verplichting te hebben,
de zee over te steken. Ik liet mijn zaken over
aan een advocaat, die alles voor mij zou re
gelen en vertrok."
Maar mijne moeder?" vroeg het jonge
meisje, w zijt ge ook van haar gescheiden zon
der haar vaarwel te zeggen?"
Hij schudde het hoofd.
11 O neen; gij waart gedurende mijn verblijf
in de gevangenis geboren, niemand had do
moeite genomen mij dit te doen weten, maar
ik vernam het toen in het hotel. Zie, Eva,
dat is het grootste offer geweest 't welk ik
ooit gebracht heb. Ik ging naar Zahrenburg
om afscheid vau haar te nemen, ik ging naar
het huis waar de man leefde, die zoolaag te-