m- nïiüw
m SEPTEMBER.
k MNDBQÖWBMÖ.
m
TH1 A.
25-.tc Jaargang
Au 1SS2
Dit blad verschijnt drie maal per weekMaandag
Woensdag- en Zaturdagavond. Bij inzending tot
's middags 12 ure worden Adverientièn in het
ecrstuitkomende nummer geplaatst. Ingezonden
stukken een dag vroeger.
r£j 'i A' 15 A C.a
Prijs per jaar f 3Franco per post ƒ3.00
Afzonderlijke nummers f 0.05.
Adiertentièn van een tot vijf regels f 0.75.
iedere regel meer f 0.15. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend.
Bekendmaking.
kwitantie. Wrfjrus voldoening
der helli van «len aanslag
Scba;;em 5 Septeinlier 1882.
Durgetnee.siei en Wethouders voorn
li. LANGKSliFIlU.
De Séeri'tai'is,
niiisiis.
broodwinning en het gezegde na de verdrij-
j ving' nft het paradijs, dat we in het zweet
BEvOLKING; des - annschijns ons brood zullen verdienen,
Jellc I)OOrilVCl(l igettrgen hoezeer en hoelang men reeds van
c het groote belang der broodvoeding overtuigd
vroeger wonende te Doesborghthans te Schagen 0 0 0
wordt in zijn belang aangemaandzich 1O0 spoé 1S'
<lip tnoeelijk te vervoegen ter sec.etarie van/ I);it moedermelk het meest uitmuntende
laatstgtnoemde gemeente. j voedsel is voor kinderen, kunnen we dagelijks
zien, wanneer wij het gezonde mollige wicht
I' A T F. N T F N. J 0p moeders schoot aanschouwen en 0111 eene
Burgemeester en Wethouders van Scliagen, 1 vergelijking tusschen moedermelk en brood te
brengen hij dr/.e ter kennis var, belanghebbenden, maken behoeven we slechts beiden bestand-
da, de patenten. ,01 u.toefen,ng der beroepen met plkanr t(J verfgelijken.
van TAP..KR, sLIJTKIt wtjnen en ste, ke .ranken Moederme,k bestaat uit: 'boter, kaasstof of
en koff:jiiuishouder„ voor het diensti.iar ittoaioj
ter secretarie persoonlijk knm.en worden afge Kaseuie, nielksumer, zouten en water ver
haald. des morgens van ij tot 12 ure, onder houding als2.00, L.o2, O.üO, 0.4ü, eil S/ 9b
overlegging van de kwitantie. Wrgeus voldoening ]w'l' 100 deden.
rood (per 100 deelen tarwe) bestaat uit
zetmeel, kleefstof, dextrine, vetten, zouten en
e.-lsiof in verhouding als: 69.73, 18.30, 7-77,
2.20, 2 61 en 2.71.
j liet blijkt, dat bij melk de koolstof höii-
j d -'i-de stoffen melksuiker en boter veel
j grooter procenten innemem dan de stikstof
houdende (caseïne).
I De verhouding der bestanddeelen van brood
doet zien hoe groot de overeenkomst met
hou-
stikstof
Tarmemeel.
60,4
62.2
08.43
13
12.5
14.45
5
4.3
1.25
4
3
0.05
1.60
3
2.5
14
15 3
14.22
O
Naar aanleiding van een Engelsche kro-l moedermelk is en vergelijkt men de verin
niek van 't Handelsblad over ./bruin brood", j ding der koolstof houdende tot de stiks
m. a. w. over de meest voedzame broodberei-1 houdende stoffen in beide, dan blijkt, dat deze
ding, ontvangt het blad verschillende inge
zonden stukken, waarvan wij op een ons ge
daan verzoek, maar vooral met het oog op
het zeer belangrijke van de vraag, een arti
kel overnemen. Het is van den heer C. J.
Kikkert, luitenant-kwartiermeester te 's Hage,
en luidt, aldus:
is bij melk 6 61: 1 en bij tarwe 4,181.
Namen wij rogge dan zou de overeenkomst
nog veel sterker spreken, want hierin is de
verhouding als 5.96 tot 1. Daar echter de
verhouding der kleefstof in taiwe en rogge is
als 3 tot 2, zal men wel steeds aan de tarwe
de voorkeur blijven geven. Mcu lette er nu
Terecht noemdet gij het van veel belang j vooral op dat wij spreken over tarwe, zooals
hoe en op welke wijze men goed verteerbaar, j j„ fjjt blad bedoeld werd met het brood in
voedzaam en smakelijk brood kan bekomen. Engeland, of om nog duidelijker te zijn, we
Het brood is steeds het voornaamste voedings bedoelen tarwe zooals dit aan onze militairen
middel geweest en wordt alleen in de laatste jp bet zoogenaamd munitie-brood wordt ver
tijden door de keukengerechten meer en meer strekt, dus ongebuild en met zemelen. Hoewel
verdrongen, er zijn geene voedingsmiddelen f wjj jiet niet eens zijn met Klenke, die ver-
bijna, die zoo volkomen in de bestanddeelen klaarde, dat de eigenlijke voedingswaarde van
overeenkomen met moedermelk als broodenhet brood in ziju zemelgehalte gel gen is,
de spreekwoorden broodschrijver, broodnijd, j gelooven we toch, dat met de zemelen een
zeer groot gedeelte kleefstof aan het graan
wordt ontnomen. Om ul. de voedingswaarde
van tarwezemelen en tarwemeel met elkaar te
vergelijken, laten wij hier twee bekende onder
zoekingen volgen.
De aandeelen voor bloedvorming en adem
haling zijn in zemelen op 109 kg. 14 en 50
kg. en in meel 11.8 en 74. De zemelen blij
ken dus voor bloedvorming rijker te zijn.
Klenke bepaalde de verhouding als hieron
der. Voor:
Grove zemelen. Fijne zemelen.
Zetmeel
Kleefstof
Vetten
Celweefsel
Zouten
Water
Uit de analyse blijkt dus duidelijk, dat do
voedingswaarde van zemelen boven twijfel ver
heven is en vooral dat de tarwe met zemelen
veel meer overeenkomst vertoont met de moe
dermelk dan de tarwe zonder zemelen. Millon,
die zegt dat de tarwe en dus daarvan de ze
melen slecht twee procent onverteerbare stoffen
bevatten is, geloven wij, niet van overdrijving
vrij te pleiten, maar zeker heeft hij volkomen
gelijk met de opmerking dat er met de ze
melen meer dan 69 procent der voedzame
bestanddeelen voor het meel worden afgeschei
den. De voedingswaarde daar gelaten blijkt
het echter dat het tarwe brood met zemelen
veel gezonder is. Even goed als zoovele die
ren vooral vogels, groote hoeveelheden volko
men onverteerbare stoffen noodig hebben tot
spijsverteering der voedzame bestanddeelen,
he ft ook de mensch maagprikkeling noodig
voor eene geregelde en gezonde werking van
de vetering werktuigen.
De verhouding van verteerbare en onver
teerbare stoffen nu is in zemelen en zuiver
tarwemeel ongeveer als 64: 1. Dit schijnt
ten zeerste in strijd met de opgegeven ver
houding voor voedsel waarde, doch is het niet
als men nagaat dat wij van ruim 60 pet.
weggeworpen voedselwaarde in zemelen spra
yen. Eenige dagen geleden leverde Dr. F. Q.
llouta/i
van KARL HEIGEL.
(3)
„Je moeder is een goed mensch, maar ik
ben bang, dat ze zichzelve en anderen het
leven door haar grillen en kuren menigmaal
moeilijk maakt."
„Dat is mogelijk, doch in dit geval zijn
haar wenschen meer dan grillen, 't Is
werkelijk hoog tijddat ik een beroep ga kie
zen."
Het gezicht van den fabriekheer nam plot
seling eene zeer ernstige uitdrukking aan.
//Daaraan heb ik zelf ook al reeds menig
maal gedacht," gaf hij ten antwoord. „Ik wil
^ns zeer openhartig met je spreken. Je be-
z't geest en, voor je leeftijd, een bewonderens-
waardigen schat van kennis. Maar dat zijn
"og eerst de fondamenten, waarop het huis
taoet worden gebouwd, 't Geen voor een goede
ontwikkeling tegenwoordig wordt geëischt is
wet gering, is zeer veel zelfs, maar voor alles
vordert ze daartoe den mensch zeiven in ziju
geheel, 't Is niet meer voldoende, dat men
zegt „ik dien". De wereld vraagt terstond:
„Bij welk wapen?"
„Maar juist omdat dit het geval is, moet
ik terug. Hier is het een Eden. Lucht, licht,
de omgeving, het landschap, de goede meu-
schen, die er het leven in brengen, werken
op mij als muziek. Hier heb ik volop genot,
in het gevoel alleen reeds, dat ik besta. Maar
het geweten vermaant mij en zegt, dat ik zulk
een paradijs eerst moet verdienen, en daarom
moet ik naar het geraas en gewoel van de
stad terug, waar het wachtwoord is„Ik
wil.
„Goed. Maar wat wil je daar dan be
ginnen?"
Deze met een fijn lachje gestelde vraag van
zijn beschermer bracht den jongen man in
verwarring. Hij wist daarop geen antwooi d te
geven, ten minste geen zoodanig antwoord,
dat een practicus als Wohlgemut was, zou
hebben bevredigd.
„U spreekt van de eischeD, die voor de
ontwikkeling gesteld worden," zei hij eindelijk.
„Zou men de beoefening der schoone kunsten
daartoe tegenwoordig niet meer rekenen? Hoe
dikwijls zag ik bij het hooren voordragen van
een-fraai gedicht uw oogen fonkelen; hoezeer
zijt ge geheel oor als mijnheer Söderland piano
speelt! Uw kabinet van schilderijen zou een
vorst u mogen benijden, maar ik benijd den
dichter, den musicus, den schilder, de hun
verleende gave, ik vind het de eervolste taak,
de taak, die den mensch het meeste waardig
is, als men den braven, die ons voedt, ons
kleedt, ons huisvesting schenkt, het levenspad
veraangenamen, als 't ware met bloemen be
strooien kan, en ik zou, op 't gevaar af van
geen positie te verwerven, dadelijk er toe kun
nen konten dien weg te betreden, wanneer ik
zeker was dat dit plan uw goedkeuring weg
droeg. Want voor schrijver gevoel ik de stof
en de kracht in mij."
Onrustig streek Wohlgemut over zijnen brui
nen, krullenden baard.
Wel is ivaar kwam de bekentenis van den
jongen man hem niet zoo geheel onverwacht
