k LANDBQOWBMïh
&LGSKIBK- Ni]
ZONDAG
19 NOVEMBER.
TBTÏA.
Ao 18S2
26ste Jaargang
So 1613.
Kcnc herinnering.
CBAGER Kil RUT.
Dit blad verschijnt drie maal per week. Maandag
Woensdag- en Zaterdagavond. Bij inzending tot
's middags 12 ure worden Advertentiën in het
eerstuitkomende nummer geplaatst. Ingezonden
(hikken een dag vroeger.
Prijs per jaar f 3Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 0.05.
Advertentièn van een tot vijf regels f 0.75.
iedere regel meer f 0.15. Groote letters worden
naar plaatsruimte berekend.
foor de bewoners van Schagen, voor de
frs dezer Courant, kan het, dunkt mij,
onaangenaam zijnom eenige jarenneen
|e jaren terug te denken en eene herinnering
rijden aan het oud en adelijk huis te
lagenmeer bekend onder den naam van
iSchager Slot.
Dit Slot is zijnen oorsprong verschuldigd
i Willem, natuurlijken zoon van Hertog
irecht van BeierenGraaf van Holland.
Deze Willem werd in het jaar 1394 door
i hertog Albrecht beschonken met de heer-
iieid van Schagen.
Nauwelijks had hij dit verkregen, of hij
de in zijne nieuwe heerlijkheid eene ver
plaats hebben, die geheel overeenkomstig
smet zijne hooge geboorte en daarom liet
in het dorp Schagendat juist met stads-
hten beschonken was, bezuiden de kerk,
aanzienlijk en stevig slot aan het markt-
1 bouwen
)e heerlijkheid Schagenbevatte toenmaals
dorpen BarsigerhornHaringhuizen, Kol-
n en Burghorn.
Laat wij u mededeelen, hoe het slot er
De voorpoort of poort van de voorbrug,
met een zwaren en stevigen ringmuur
i omgevenwas hoog en sterkhad eenen
lerwetschen en sierlijken gevel, en daar
st ter rechterzijde eenen ronden torenmet
i spitsen kap ruim 50 voet hoog. Toren
kap waren met leien gedekt. Op deze
irt stond nu en dan eene wacht en op die
irt placht de rentmeester der heerlijkheid
verblijf en kantoor te houden.
'Vanneer men deze poort doorging, ver-
nde zich een groot en net beplant voor
in, aan welks einde men eenen breeden
er zag liggen, welke rondom het kasteel
i Om in het kasteel te komenmoest
ii een steenen brug, op drie bogen ge-
Iseld, overgaan; vervolgens kwam men
?s eene ophaalbrug door eene zeer stevige
ge en vierkante binnenpoort, gedekt met
vierhoekig torensgewijze oploopend
Daar binnen gekomen vertoonden zich
Roman
32) van KARL HEIGEL.
'ij treden de kamer van Sara binnen. Wellicht is
van het geheele huis de eenvoudigste gemeubel-
ttiaar stellig zeker is ze de vroolfjkste, de vriende-
■te; het jonge meisje vinden we aan het open raam
waaruit ze vol verwachting naar de zuidpunt
'bet meer staart. De scheepsklok en het stoom-
W weerklinken van daar, zonder dat wij een stoom-
ontdekten; 't zijn alleen zijlschepen, die voor an-
%gen, welke ons oog bespeurt. Daar bevindt zich
6olijk een der bewonderenswaardigste sluizen van
Wen. In kanalen, die flinkweg midden door het
plaatsen, waar de rivier groote stoomsnelheid be-
*n aan watervallen zoo rijke rotsachtig land zijn
wen, stjjgen de schepen door middel van sluizen
f1 ze langs reuzentrappeu opwaarts werden gevoerd
zevenhonderd voet boven de oppervlakte der zee
aten even zooveel. Daar! Sara's oogen glinste-
^ant op de bepaald aangegeven plaats worden
vT'pen der masten, wordt de schoorsteen van de
acht geworden stoomboot zichtbaar; door den
jn het rotsbekken trap voor trap op geheven,
j. L"1' stoomschip langzaam op de hoogte van het
feu thans begint de machine weder te werken
ter rechter en ter linker zijde -in ieder der
vier hoeken, drie geweldig sterke vierkante
torens en een ronde, hooger dan de poort;
uit welke men door twee wijde glazenven
sters met ijzeren tralies dicht bezet, het uit
zicht had over het plein en de voorpoort.
Behalve deze twee vensters was er nog een
dakvenster om van daar een uitgestrekt gezicht
over het omliggende landschap te kunnen
hebben.
Deze poort doorgereden zijnde, kwam men
op eene ruime, met klinkers bestrate plaats,
aan welker linkerzijde eene galerij was ge
bouwd, waardoor men in de eigenlijke wo
ning, vertrekken en beneden zalen van het
adelijk slot kwam.
De torens, ter wederzijde der poort diep
uit het water opgetrokken, dienden tot zeer
verschillend gebruik; die aan de oostzijde
strekte tot eene woning des eigenaars; die aan
de westzijde daarentegen, werd in drie verdie
pingen verdeeld en gebruikt voor eene veilige
gevangenis voor strafschuldigen, kwaaddoeners
en andere aangeklaagde personenomtrent
welke ik later in meer bijzonderheden hoop
te treden.
Bij dit slot was een uitgestrekte boomgaard,
ruim twee morgen groot, zoo vol met alle
mogelijke soorten van vruchten, dat deze som
tijds verhuurd werd voor zes, ja zelfs zeven
honderd gulden.
Overal was dit slot beroemd wegens de twee
porphijr steenen pilaren, waarop de twee voor
ste hoeken van den schoorsteen in eene zeer
groote zaal rustten, en welke door een der
eerste heeren van Schagen uit de ruïnen van
het beroemd Carthago op een kruistocht wa
ren medegebracht.
Boven den schoorsteen, die op deze prach
tige pilaren rust las men op een langwerpi-
gen, zwarten steen in vergulde letteren een
latijnsch gedicht, door den geleerdeu dichter
Kaspar Barlaeus vervaardigd, dat in 't Nrder-
landsch ongeveer aldus luidt:
Bewouderaars van Oud-Cartago's wallen.
En Bijrza's hoog kasteel
In Dido's hofstad, lang door 's oorlogslot ver
vallen,
Hier ziet ge een eeuwrijk deel
Twee zuilen van die stad, gevoerd van het
Lijbisch strand
Door Batavieren vlijt.
Leer luer uit het verval van huizen, rijk en
land
Door s'oorlogs lot en tijd.
Wordt vervolgd
B....
V.
Raadsvergadering van den Gemeenteraad
te Schagenden 17 Nov. 1882,
avonds 6 uur.
Tegenwoordig: de Heeren Langenberg,
voorzitter, Denijs, secretaris, de Pater, wet
houder en de raadsledenGoversHazeu
v. d. MaatenVoorman en Stammes.
AfwezigSmitwethouder en de hh. Buis
Keet, Noë en Schenk.
Nadat de Voorzitter de Vergadering voor
j geopend verklaard hadwerden de notulen
der vorige vergadering voorgelezen en goed
gekeurd.
Nu werden de volgende zaken behandeld:
a. Missive van den heer Denijs uit Bever
wijk behelzende mededeeling verstrekking
het kapitaal voor de Leening der Gemeente
Schagen.
b. Ingekomen Missive van J. Streek, be
helzende mededeeling, dat hij genoegen neemt
met de voorwaarde der ruiling der beide
huizen.
c. Missive van Gedeputeerde Statenwelke
eene kleine aanmerking behelst omtrent hef
fing van den Hoofdelijken Omslag.
Burgemeester en Wethouders hadden gezet
„omtrent personendie na het vaststellen van
den Hoofdelijken Omslag of langer dan 3
maanden in deze gemeente hadden verblijf
gehouden."
Gedep. Staten wilden voor het woord „ver
blijf' hoofdverblijf geplaatst zien.
Hieraan wordt met algemeene stemmen
goedkeuring gehecht.
d. Adres van G. Dignum, timmerman en
J aannemer van de herstellingen aan den kerk-
torenbehelzende verzoek om schadeloosstel-
I ling van f 200als zijnde de vroeger hem
i toegestane schadevergoeding, groot 100,
en stoomt de boot, nadat ze dat kleine stuk van ho
kanaal heeft afgelegd, over het meer. Doch ditmaal
wijkt ze geen oogenbl'k van haar koers af; ze legt
zoomin bij de ijzergieterij als bü het eiland aan. Daar
om wendt Sara zich met teleurgestelde blikken van het
venster af.
Of het nu de weerschijn van den gloed der onder
gaande zon, dan wel het opstijgen van haar bloed is,
dat haar gelaat kleurde toen haar moeder onmiddeljjk
daarna binnentrad, willen wij niet beslissen Me
vrouw Wohlgemut echter was van meening, dat haar
dochter bloosde,
„Wie heeft mijn Sara met Zoovool ongeduld staan
wachten?" vroeg ze met een fijn lachje. „Was het me
vrouw Nilson of wel waren het onze beschermelingen?"
„Met zooveel ongeduld?"
„Dat meende ik ten minste, toen ik je bjj het eer
ste luiden van de scheepsklok zoo driftig het venster
zag openmaken. Ik stond op het terras."
„Maar zijt gij dan ook niet Wij, dat ge menheer
Freiberg zult terugzien?"
„Ja - dat is te zeggen," hernam haar moeder aar
zelend, „laten we daarover eens een oogenblik met
elkander spreken," en tegelijkertijd trok zij haar doch-
ter naast zich op de sopha.
l Sara had alleen daarin met haar moeder overeenkomst,
I dat zij even groot was als deze. Mevrouw Wohlge
mut was zelfs thans nog bepaald een schoonheid. Als
kind van een aanzienlijk geslacht had zij uithoofde
van haar huwelijk met een burgerman menigen har-
t
den strijd te strijden, menige bittere pil te slikken ge
had. Doch thans was datreeds sinds langen tijd vergeten
Hoewel zij nimmer bijzonder vrooljjk was, wist zij door
haar bedaardheid, haar zacht karakter en haar helder
verstand alle schrandere menschen voor zich in te ne
men. Steeds toonde zjj zich de vrouw van goede hui
ze, nimmer de vrouw met zeer groot fortuin; zij wist
wanneer men juweelen dragen moet.
„Hoe bijzonder goedhartig papa is, weet je. begon
ze, onderwijl ze een bloem, die uit een vaas op tafel
was gevallen, weêr bij haar zusterbloemen stak, „Heeft
hn je desniettemin door mijn tusschenkonist doen we
ten hoe ge u ten opzichte van de Freibergen in bij
zondere gevallen hebt te gedragen, daar mogen de
bepalingen je hard toeschenen, maar zul je die toch
te meer in 't oog houden, juist omdat je vader zoo
goedhartig is. Papa verlangt dat je met juffrouw Frei
berg voorloopig niet omgaat. Versta me wel," vervolgde
ze snel, toen ze zag. dat Sara onwillekeurig een drif
tige beweging maakte, „voorloopig zeg ik geen nade
ren omgang geen intimiteit!"
„Omdat ze aan het tooneel is geweest! Wat is dat
onbillijk," T
Hildegarde, Sara's moeder, kon met laten eens te
lachen, .Daarom nu juist niet. Onze verhouding te-
genover'mevrouw Nilson alleen weerlegt die zienswp-
ze reeds. Die dame is ook aan het tooneel,
O, maar mevrouw Nilson is, zooals Jönszon ieder
oogenblik met een eed zal bevestigen, Zwedens groot
ste dramatische kunstenares. Die arme Thea ie lang
