Brieven uil Amsterdam,
i.
#1 n n en lan dsch /V ie mvs.
Januari, '85
De eerste maand van het jaar heeft ons
wederom geleerd, dat er niets bestendigs is
op dit bencdenrond.
De thermometer daalde van zachte voor
jaarskoelte tot vijlden graden onder nul, of
wel even zooveel graden vorst, een standpunt
dat in geen jaren door het kwik was inge
nomen. De Amstelstad leverde dan ook een
eigenaardig schouwspel op. Wel is waar stond
het handelsverkeer nagenoeg stil, maar de
levendigheid op het ijs was des te grooter.
Daarheen trok een ieder; alles woelde en
krioelde daar in bonte mengeling dooreen en
de breede Amstelstroom was als in een dorp
herschapen, of geleek op een legerkamp niet
al die vlaggen en tentjes. In den loop der
jaren is er heel wat veranderd: het ijsver
maak droeg toen een ander karakter dan thans
het schaatsenrijden was wel het geliefkoosde
vermaak van jongen ond, maar bepaalde zich toch
meer t«t de burgerklasse, terwijl het thans tot
den goeden toon behoort. Vrouwen op liet ijs,
vooral dames, werd vroeger voor ordinair
gehouden thans zwiert de bloem onzer
jufferschap lustig over de spiegelgladde baan.
Met dat al heeft het ijs toch zijne populari
teit en zijn eigenaardig karakter behouden;
het is n.1 het neutrale terrein waar rang en
stand vergeten worden, waar politieke par
tijen broederlijk naast elkander zwieren, waar
zelfs do goloofs-strijd zwijgt in 't kort,
het ijs is een republiek tégen wil en dank.
Ook hier is duchtig geprofiteerd; schitterend
waren de ijs-feesten in hot Willemspark, des
avonds verlicht door een vijftal electr.sche
lampen, gelijkstaande met eene lichtsterkte
van duizende kaarsen. Als ware dit nog niet
genoeg, was het terrein versierd met tal van
lampions die bovendien nog door de rijders
werden gedragen. Stel u hierbij voor, een
honderd-tal vlaggen en opwekkende muziek,
en ge kunt u een denkbeeld vormen van het
verrassend effekt, dat de vijvers van het
Willemspark leveren.
Ook de keizersgrachten deden des avonds
denken aan een Venetiaaüschen nacht." Naar
het eiland Marken wandelde men als op den
vasten wal en tusschen dat eiland en Üffam
was het niet minder druk.
Daar zag men het eigenaardig schouwspel
der ijsschuitjes, die over de spiegelgladde baan
voortgleden met eene snelheid waar die van
den spoortrein nog niet bijhaalt.
En nu ia al die pret plotseling uit. Water
op het ijs tranen in de oogen onzer schoe
nen, wie het maar al te goed beviel aan de
hand van een galanten rijder over de baan te
zwieren.
Aan afwisseling ontbreekt het evenwel hier
niet; tal van vermakelijkheden bieden eene
ruime keuze aan. In den Parkschouwburg
in een der koffiekamers staat een z. g. jockey-
billard, dat volgenderwijs is ingericht. Een
paar poppetjes, als kinderspeelgoed, kunnen
langs een gleuf voortgeschoven of gerold Worden,
en stuiten dan tegen een veer, waardoor ze
teruggedreven wordenop hun terugtocht nu
blijven ze bij een zeker nummer staan, dat
de winst of het verlies bepaalt. Niet alleen
behoeft men hoegenaamd geen kennis van
het biljartspel te bezitten, maar men kan ook
de uitwerking van den stoot volstrekt niet
berekenennu eens geeft eene forsche stcot
winst, dan weder had zwakkere beweging de
gevvenschte uitwerking gehad. Hieruit volgt
mijns inziens, dat het //jockey-biljart" niet
anders is dan een hazardspel en het is nlij onbe
grijpelijk dat het woidt toegelaten.
De Parkschouwburg zelf, hoe fantastisch
schoon het gebouw ook moge zijn, maakt tot
nog toe niet zulke schitterende zaken als wel
wenschelijk en noodig zou zijn. Er
moet iets heel bijzonders gebeuren om de groote
ruimte geheel gevuld te krijgen; tot nog toe
„Zoo als gij wilt ik blijf nog."
Zonder groot keerde Tilly hein den rug too. Hj
was woedend op den schilder en do barones, op
Ilermaiin, op do beide geredde meisjes, op allo
aanwezigen, daar zj den referendaris als een hold
prezenElk woord van den schilder, trof hom gelijk
een speldeprik. IIij had de bewondering van alle
mensclien kunnen verwerven, wanneer lij de lust had
gehad, zijn leven te wagen. Was de roferendaris dan
tenminste dan nog maar verdronken, dan had men
hem toch gelijk moeten geven, dat hot onmogeljk
was de bcido meisjes te redden.
lij kceide alleen naar de stad terug.
Wordt Vervolgd.
geschiedde dit slechts zeer zelden. Met het
bal masqué gelijkt het er iets naar; het eerste
toch, den 17 dezer gegeven, zal de directie
zeker den stillen wenscb ontlokt hebben „zoo
moest het eiken avond zijnEen optocht van
vijfhonderd mensHien, waarbij ook enkele die
ren, zooals een drommedaris, een paar bokken
en geiten, hunne welwillende medewerking ver
leenden, was te recht de groote aantrekkelijk
heid. De echte toon heerschte echter, evenmin
als verleden jaar, onder do bezoekers. Maar,
we zijn ook eigenlijk nog pas beginners in het
vak, hoewel ik niet geloof dat we er ooit zulk
een handigheid" in zullen verkrijgen als onze
zuidelijken vrienden.
't Is merkwaardig hoe druk de publieke
vermakelijkheden bezocht worden in een tijd
als doze, nu te recht geklaagd wordt over
duurte en werkeloosheid.
De commissie tot tijdelijke werkverschaffing
heeft hare handen vol, en voorziet in eene
behoefte, die zoo menig winter reeds heerschte,
maar waarvoor toen zoo het scheen, nog geen
kruit gewassen was. Honderde weerbare
mannen liepen hier geregeld des winters
zonder werk en wat daarvan de gevolgen
waren wie heeft den moed het te onder
zoeken? Nu echter kunnen alle ambachten
werk bekomen en het is een eigenaardig
tooneel dat het arbeidsveld buiten de Muider-
poort thans oplevert. Tusschen de hocmen staat
een groote loods, waar de werklieden kunnen
verpoozen, zich kunnen „verversehen" ais ze
willen, want er is koffie te krijgen voor één
cent per kop. Ook dit is dus een republiek,
want men vindt er wel vijftig ambachten of
handwerken vertegenwoordigdschilders, met
selaars, stukadoors en draaiers zelfs, allen
handteeren de spade. Dat voor sommigen van
hen de overgang van de werkbank of werkplaats
naar de open lucht, van de verfkwast of den
troffel tot de spade niet zoo gemakkelijk was,
is hun aan te zienmaar er wordt verdiend,
en dat is het voornaamste. Ruim drieduizend
man waren de vorige week in dienst en er
werd circa twintigduizend gulden in een week
aan loon uitbetaald. Evenwel zou de kas op
deze wijze spoedig uitgeput zijn, maar esn
deel van die som komt terug en wel van de
gemeente, die natuurlijk het werk, dat voor
haar wordt verricht (tot nog toe de aanleg
van parken) betaalt, hetgeen toch bij lange na
niet de uitgaven dekt.
Sciiagïn, Dinsdagavond hield het depar
tement Schagen van de Maatschappij „tot nut
van 't Algemeen", zijne tweede algemeene
vergadering in dit seizoen.
Een flink bezette zaal en een algemeene
medewerking, maakten dszen avond vooral tot
een recht genoegelijke en aangename.
Het was nog eene een van dia ouderwet3che
nutsavonden, die bezield waren door een
gezelligen en vriendschappolijken geost.
Vooral de zang door ds leerlingen dar
Depart. Zangschool, cnrler directie van don
heer Th. Roep, was het glanspunt van dezen
avond.
En terechtEen dertigtal meisjes en jongens,
allen keurig netjes gekleed en gekapt, desar
zoo lief te booren zingen. Dat doet het hort
eens recht goed. Dat ongekunstelde, dat be
koort. De liederen door die kinderen gezon
gen zijn
1. Afscheid van 't Vaderland, van "Worp.
2. Kerslied, Schulz.
8. Vlaggenlied, Mozart.
4. Lofzang, Roethoven.
5. Verdreven van Huis, Ilays.
welk nummer verdienstelijk werd geaccom
pagneerd door de jongejuffrouw T. Vador,
terwijl de solo hierin werd gezongen door den
jongenheer Knol.
en 6. Morgengroet van Viotta.
Deze nummers werden in drie afdeelingen
voorgedragen en werden afgewisseld door een
allerliefste quatremains door de jongejuffrouwen
M. Roggeveen en T. Vader en door de gee
stige Voordrachten van de Ileeren W. Rog
geveen Cz. en P. de Heer, en wel, de heer
lt. met de novellle.- „De Amsterdamscho
Straatfiguren, van T H. Koelman" en de heer de
II. met de novelle: „Een bangenacht, van Justus
v. Maurik. Door mejuffrouw N. Stammes
werd hierna een zeer lieve Solo voorgedragen
getiteldHeimwee.
Na eenige minuten pauze werd door eenige
Ileeren clilletanten het vermakelijke blijspel
„de Twee Vrienden" gekruid met de noodige
zang, verdienstelijk opgevoerd.
Na een warm woord van dank aan alk
die hun best hadden gedaan dezen avond zr!
recht belangrijk en aangenaam te maken, sloot
de voorzitter dezo vergadering, er den w'enscj
aan toevoegende, dat deze avond door nJ
vele dergelijken mag worden gevolgd.
Er is te Edam op zeer eigenaardig
wijze van de felle vorst partij getrokken, te!
behoeve van de industrie. Op de boerenplaat,
Vredeveld, in den zoogenaainden Uilen boei
van de Purmer, is door de directie der Edam.
mer stoomzuivelboerderij een kunstmatige ijj,
berg opgericht, om daardoor, op een goedkcooe".
re wijze dan andsrs, te voorzien in het Ij»
dat des zomers aan die inrichting noodig j,'
In November van 't vorig jaar gaf ds beet
Eduard Peiler in de Duitsche Landbouwcoy.
rant een beschrijving van de wijze, waarot
het hem macrmalen gelukt was om ijs ij
bewaren, en deze methode is thans door
firma Tuijn en Co. gevolgd. Wenneet deze
proefneming, die in ons land waarschijnlijk
eerste is, gelukt, dan z&l zij ongetwijfeld na.
gevolgd worden door de inrichtingen, die veel
ijs noodig hebben. Een beschrijving aan den
ijsberg is daarom misschien niet ondiondi»
Reeds voor eenige weken werden cp
„Vredeveld" de noodige voorbereidende maat.
regelen genomen. Er Werd «en daarvoor g«.
schikt terrein uitgezocht dat zoowel aan dt
zuid- als aan ds westzijde deer hoornen U
schut was. Dit terrein werd eenigsins opge.
hoogd en bedekt met een rasterwerk Tan rijs,
een groet roester waarop de ijsberg Loog en
droog cou Lemen to staan, en dat gelegen,
heid zou g6V3ü aan 't water om langs oen
greppel weg te leopen. Zoolang nu de vers
aanhield, werden zware vierkante blokken ij
nauwsluitend naast elkaar er opgelegd,
met water begoten om goed vast te vriezen,
en alle tocht te verwijderen. Een tweed
laag werd als metselstenen cr opgelegd, e:
bot water gaf weer esnheeht cement. De een
laag volgde daarop de andere zoodat es
grcct en maaier" geheel werd gevormd. D:
aldus gevormde ijskogel word rijkelijk me
water overgoten, en leverde een schoon ge
zicht op, maar dat spoedig voor do cogen oi
liever voor de zonnewarmte bedekt moes:
worden. Daartoe word da reheele ijsmassa
omringd door eon zangselmuur von ruim 5C
cM. dikte, terwijl alles weder met bladrit!
werd bedekt tegen hot verstuiven en tevens
om het afioopen van het hemelwater te oe
vorderen. Karrevracnten zaagsel worden
voor gebruikt.
Het geheel heeft daardoor in de verte vol
komen het uiterlijk gekregen van een grooli
hooiklamp. De omvang op den bodem is 2f
M. bij een hoogte van omstreeks 8 rste
Do ijsmassa, die er in verborgen zit, word
op 60.000 kilogram geschat. Het ijs, dat ei
voor gebruikt is, is uit ds slcoton van
Purmer genomen, waarvan het water doori
veelvuldige regens uitmuntte dcor helderheid
Natuurlijk moet die berg zoolang raogsliji
gesleten blijven. Wanneer Let ijs gehrsit
most werden, dan moet de berg van bovo
af worden stuk gehakt. Daartoe is de krc«
gedekt met aanoengevlochten bhdriet,
els 't ware een raam vormt waarboven es:
dikke laag zaagsel is gestort.
Er heeft zich te Edam een hevig ge"
van diphtheritis voorgedaan met dooclslijk®
afloop. Daar dit het eerste geval was in f
stad, zijn deer den Burgemeester (om
besmetting tegen te gaan) onteigend on
brand, de voorwerpen waarmede de lijder®
aanraking was geweest.
Een 25-jarige ongehuwde moei® 3
Groesbeek bij Nijmegen, lag haar zoontje*81
18 dagen bij avond heimelijk in de U11^
v&n een dorpsgenoote, om daar de kleine®
zijn lot over te laten. Toen de bewoonster'
hare dochter het kind daar vonden, g1"?
zij onmiddelijk met den vondeling naar buil"
cn lagen hem 't was reeds acht ure
in het open veld tusschen een paar boerek0
struiken, 't Luid geschrei van 't arme **lC
werd in de nabijzijnda woning vernore-1
wier inwonenden het kind herkenden e"
ten tien ure weder bij do moeder bracn
De Rechtbank te Arnhem eischte tegen
der drie vrouwen deswege esn celstraf
45 dagen.
1
De vereeniging tot Ontwikkeling
den Landbouw in Hollands' Noorderku'8®
zal in April of Mei te Hoorn een tontöonst?
houden van stieren en vrouwelijke fokt10
geboren in 1884.
