Volk"
Binnenlandsch Nieuws.
Eenige maanden later zien wij vrouw de
kander zal brengen, menige klove dempen
en velerlei bitterheid en valscbe oordeelvelling
wegnemen, het zal aan den strijd, dien vuj
voeren, van lijeverleden het wederzijds waar-
deerend en vredelievend karakter verleenen,
dat onmisbaar is, om dien strijd te doen ge
dijen ten bate van het geluk, de ontwikkeling
en den voorspoed van ons land en van
Kunnen andere "Vorstenhuizen bogen P
een sterk, d. i. talrijk jonger geslacht de
rampen die de laatste jaren ons Vorstenhuis
troffen, deden het op zijn grondvesten wan
kelen, en ons rest nog ééne telg, onze kleine
prinses, de hoop van het Nederlandsche volk
Hoe zouden wij dan beter onze dankbaarheid
kunnen betuigen, dat deze ééne hoop ons nog
bleef, dan door eene waardige feestelijke her
denking van den dag, waarop H. K. H. haar
geboortefeest viert
"Uit den aard der zaak zal het voor de
eene plaats gemakkelijker en uitvoerbaarder
zijn, dien jaardag feestelijk te herdenken, dan
voor de andere, doch zeker is het, dat elke
plaats het doen kan, terwijl het geenszins een
vereischte is, dat die feestviering door luister
steeds uilblinke. Ook de eenvoudige viering
heeft immers hare waarde.
Zoo zouden we bijvoorbeeld hier te
Schagen, dezen dag kunnen herdenken, door
het uitsteken van de N. vlag, een vacantie-
dag voor de schoolkinderen, het jaarlijksch
schoolfeest of de harddraverij op dien dag
te doen plaats hebben, enz. Trouwens, het zou
geen bezwaar opleveren, dunkt ons, een ant
woord te vinden, op de vraag: kunnen wij
hier dien dag feestelijk herdenken, en hoe P
als we maar de handen ineenslaan.
Voor deze plaats is het dan ook alleen de
vraag maar, of er personen gevonden zullen
worden, die genegen zijn, eene Commissie te
vormen, en de voorbereidende werkzaamheden
op zich willen nemen.
Hadden wij hier ter plaatse, wat men bij
voorbeeld in andereplaatsen heeft, namelijk eene
vereeniging van Volksvermaken, de weg, dien
we hebben te gaan, was ons aangewezen.
Maar nog moeten we hier voor dergelijke
feestelijkheden onzen toevlucht nemen tot de
hulpvaardigheid van particulieren.
Voor het oogenblik hebben wij dan ook met
dit betoog alleen het dool, het feit ter alge-
ineene kennisse te brengen en noodigen Be
langstellenden uit zich tot eene voorloopige
Commissie te willen vormen.
't Is waar, we hebben nog heel wat tijd
voor de borst, doch wij voor ons geven de
voorkeur aan de gelegenheid tot bedaard over
leg, dan aan overhaaste samenstellingen.
Plaatsgenooten, wier hart ook voor Oranje
klopt, helpt ons den 31sten Augustus tot een
nationalen feestdag te maken en laat daarbij
onze leuze zijn
„Eendracht maakt Macht"
W.
Schagen 23 Februari 1S86.
Ruim een honderdtal mannen woonden
Zaterdagavond in het Noord-Holl. koffiehuis
alhier, de lezing bij van den heer Frowein,
die tot onderwerp had gekozen
Algemeen Stemrecht.
Het zou ons te ver voeren, indien wij die
lezing hier in haar geheel of in uifgebreiden
vorm weergaven. Zij, die de lezing bijwoonden
zullen het met ons eens zijn, dat de heer
riowein op bezadigden toon de voordeelen van
het Algemeen Stemrecht opsomde en betoogde
dat in ons land, waar naar de regeling vol
gens het thans bestaande kiesstelsel slechts
een zeer klein gedeelte van het Nederlandsche
volk het recht heeft zijne regeerders te kiezen,
dat werkelijk een groot onrecht was jegens al
die anderen, die wol degelijk in het onderhoud
en de verdediging van ons Vaderland het hunne
bijdragen, waardoor zij wel deelen in de lasten
en met in de lusten. Een feit, dat met geen
mogelijkheid valt te ontkennen en trouwens
ook door niemand zal willen worden ontkend,
fe erkentenis evenwel van deze onbillijkheid
jegens het grootste gedeelte onzer Staatsburgers
dige WeSSsel tegenwoor-
nmGei!ïLk ^ftsburger weet, moet mei,
om kiesgerechtigd te zijn, o. a. een zeW
deze tml 7eCte belastino betalen. Juist
uitsluiten 5g|- T gr°0t aantal burSers
uitsluiten, die anders toch werkelijk door
bekwaamheid en ontwikkeling op dit, recht
ten volle aanspraak maken. De stand ccliter,
die het meest door deze bepaling achteruit
gezet wordt, is volgens den heer Frowein,
de Werkmansstand, die, zijns inziens, zoo
zeer behoefte heeft, aan mannen, welke in
's Lands vergaderzaal hunne belangen zouden
kunnen voorstaan. Mannen, zooals bijv. de
heer Heldt.
Bij de vrije discussie, werd door den neer
Ensing den Spr. gevraagd, of „Meer uitge
breid Stemrecht" niet beter de naam was,
dan „Algemeen Stemrecht." Dc heer E.
verklaarde zich tegen Algemeen St., daar dan
aan vele onbevoegden het stemrecht zou
moeten worden gegeven; wel wil ZEd. een
uitgebreid stemrecht, zoo ver mogelijk, en
gelooft dan ook in hoofdzaak met den heer
Frowein mede te kunnen gaan, doch weuscht
eene zekere grens aangegeven te zien.
De heer Onnekens sluit zich aan bij den
heer E., en vraagt of niet „Ontwikkeling van
het Volk" vooraf moet gaan.
De heer Frowein repliceerde hierop, dat de
beteekenis van het woord „Algemeen Stem
recht", in danzelfden geest is op te vatten
als de uitdrukking „Algemeeiie Dienstplicht",
d. i. met behoud van eenige uitzondering
en wenscht uit te sluiten hen die zich dit
recht onwaardig mochten toonen, die eenig
crimineel vonnis ter hunne laste hebben en hen,
dienoch lezen noch schrijven kunnen. Als de ge
makkelijkste wijze om dit laatste te kunnen con-
stateeren, geeft de heer Frowein de volgende
maatregel aan: Bij geval van eene verkie
zing, wordt daarvan aan de kiezers kennis
gegeven en worden zij tot deelneming opge
roepen, terwijl ieder kiezer tegen overgift van
dit oproepingsbewijs, op het kiesbureau een
stembiljet krijgt, dat hij aldaar moet invullen.
Daardoor wordt dus dadelijk bewezen [of de
man kan lezen en schrijven en wordt tevens
verhoed dat iemand door omkooping zijn briefje
door een ander laat invullen.
Hierna werd deze vergadering gesloten.
„Zwarte Griet," de arme weduwe, wier
man als betrapt wilddief door den opzichter
van het kasteel harer woonplaats, werd dood
geschoten, waardoor zij met haar eenig kindje
in groote armoede achter blijft, zweert den
opzichter wraak, en houdt haar zoon onop
houdelijk voor, dat hij zich op „den moor
denaar" van zijn vader moet wreken, en voedt
hem op tot wilddief en spitsboef; zelve tracht
zij haar kostje te verdienen, door het houden
eener „taveerne," en door te fungeeren als
kaartlegster, hetgeen haar bij de bevolking
van het plaatsje tot een tooverkol stempelt
en haar, die Griet de Zwart heet, den bij
naam van Zwarte Griet bezorgt.
Op het tijdstip waarop deze geschiedenis
begint, bestaat het huisgezin van den opzich
ter uit slechts eene dochter en eene zuster.
Zooals vrouw de Zwart in het genot harer
wraakzucht zeide, had zij na den dood van
haren man uit het huis van den opzichter
reeds een viertal lijken zien wegdragen.
De geschiedenis van dit stuk verder volgende,
heeft er ter eere van den nieuwen Burgemeester
des avonds vuurwerk plaats, bij gelegenheid
waarvan de weduwe de Zwart haar zoon
verleidt, volgens een in het werk gesteld plan,
met een bekenden deugniet dier plaats, bij
den opzichter in te breken en uit een secretaire
een acte weg te nemen, volgens hetwelk de
grond, waarop de hut van Zwarte Griet staat,
behoort aan den Burgemeester, welke die hut
dan ook wil opruimen.
Deze zoon, hoewel door zijn moeder steeds
aangespoord tot wraak, aarzelt met zijn wraak
neming, omreden hij de doehter van den
opzichter bemint, doch op het feest dit meisje
met den nieuwen Burgemeester ziende dansen,
ontvlamt in hem de jaloezie, en geeft hij zich
aan de verleidende stem zijner moedor over.
..Op het oogenblik van de inbraak wordt
hij evenwel door den opzichter betrapt en in ziju
woede staat hij gereed dezen te doorsteken,
toen door het hooren van het gezang zijnerliefsté
zijn arm verlamd wordt en hij voor den vader
nederknielt en vergiffenis smeekt, belovende
een beter mensch te worden.
Teruggekomen bij zijne moeder, die hem in
het park opwacht, deelt hij deze het gebeurdo
mede en verwijt haar dat zij hem tot zulk een
slecht mensch heeft gemaakt, en in zijn toorn
niet bemerkende dat zijne moeder hem toch
lief had en alleen zoo gehandeld heeft in hare
dwaling, vloekt hij haar en vertrekt.
Zwart, thans tante Margriet genoemd, door
bemiddeling van den braven dorpspastoor, ffi0
haar bewusteloos, in het park vond liggen en
aan wien zij haar hart had geopend en wien
zii hare schuld belijdde, liefderijk opgenomen
en verpleegd in het huis van den opzichter.
Doch de smart had hare krachten zoo onder,
miind dat zij haar einde nabij was. In haar
stervensuur evenwel komt haar zoon, dien
zij in den strijd hij had bij het leger dienst.
genomen gesneuveld waande, nog tot haar
terug, wederkeerig schenken zij elkander ver^
giffenis en stervende legt de moeder dc hand
van de dochter van den opzichter, met diens
toestemming, in die van haar zoon.
Ziet hier, in korte trekken de geschiedenis
van het drama dat Zondagavond in het Noord-
Hollandsch Koffiehuis alhier werd opgevoerd
door het Noord- Zuid Hall. tooneelgeschap,
onder directie van den Heer W. Hart. Door do
keuze van dit stuk heeft de Heer 1 Iart opnieuw
bewezen, dat hij er steeds op bedacht jj
degelijke stukken op te voeren, die bepaald
eene gunstige strekking hebben.
De wijze van opvoering was uitstekend ea
verdient allen lof. In de eerste plaats noemen
wij Mevrouw Ilart, die in hare rol van „Zwarte
Griet" getoond heeft in het gemoedsleven door
te dringen en dit op waarlijk natuurlijke en
schoone wijze weet weer te geven.
De heer W. Hart, in zijn rol van den
deugniet Jan de Kreiter, bewees daardoor ook
in komische rollen flink op zijn plaats te zijn,
en ook de heer W. Henrijs, Pastoor van
Zuidwijk, gaf ons een dorpsgeestelijke weder
van den echten stempel, een vriend en herder
zijner gemeenteleden.
Ten volle was het dan ook verdiend dat
het publiek op zoo ondubbelzinnige wijze blijken
van ingenomenheid gaf, en een tot wierziens
wordt den Heer Hart en zijn gezelschap toe
geroepen.
Onze Harmoniekapel voltooide door de uit
voering van eenige schoone muzieknummers,
op dezen avond het kunstgenot.
Volgaarne voldoen wij aan een verzoek
door het Bestuur der G. en S. „Lyeurgus"
alhier tot ons gericht, om door middel van
ons blad meêtedeelen, dat genoemde vereeni
ging, om verschillende redenen, dezen win
ter geene openbare uitvoering geeft.
Om echter aan haren kunstl. leden en verdere
belangstellenden, weder eens het bewijs te ge
ven van het nut der gymnastiek en dat het
haar ernst blijft met hare beoefening, stelt
zij zich voor, op Dinsdagavond den 9en Maart
a. s. Vasten-avond) in het locaal van dei
Heer Kos alhier, een ouderlingen wedstrijd
te houden in vrijoefeningen, ioes/el oe/eninp,
hoog- en verspringen, waarvoor, naar wij ver
nemen, den winners fraaie prijzen en diplo
ma's zullen worden uitgereikt.
Behalve genoemde wedstrijd- nummer!,
komen op het programma nog voor „Keurtur-
nen aan de toestellen" en een „Slot—groep"
met Bengaalsche verlichting, terwijl danvoo:
het eerst zal worden gezongen een, door de;
Heer Roep alhier, der vereeniging opgedragei
turnlied.
Hoeveel gelegenheid tot
allerlei gebied, den laatsten
aangeboden, gelooven wij
pogingen als deze worden
nuttige van eene werkelijk
de gymnastiek, aan het aangename te ver
binden, een woord van aanbeveling en 1'
aansporing om dezen onderl. wedstijd te h
zoeken, volstrekt niet misplaatst is, te mes
daar o. i. de gymnastiek nog veel te vreifi
wordt gewaardeerd. Bovendien brengt 10
matige entree, voor 50 ets toch zijl®1!
het locaal van' den Hr. Kos, van heden
en mede op den avond van den wedst'r
introductie- kaarten verkrijgbaar, dit
zoek in veler bereik.
De groote hardrijderijen op schaaf
beginnen weerzinwekkend te worden door
staaltjes van kwade trouw, die er van arttl,
hcht komen. Zoo meldt een Deen nu ia
N ationaltidende, dat do HollandJ
zich te Hamburg van de volgende list
lenden. Zij lieten hunne tegenstanders
uitrijden, maar bleven hun dicht op de h'e'tl
zoodat de voorrijder voor hen den wind
breken en zij door de zuiging dor lucht
gelijk vooruit geholpen werden; zij koD.
zoo met veel minder inspanning dan dev0
rijder voortkomen. Eindelijk op korten afs'3'
ontspanning of
tijd ook wori
toch dat, w»s:
gedaan, om
goede zaak
