gens vervoegen moest aan de oude brug, waar elk, die
hen noodig had, hen zou kunnen komen huren." Niets
nieuws dus onder de zon, gelijk men hieruit alweder ziet,
want het was in hoofdzaak hetzelfde stelsel, dat thans
op het ter Beurze gevestigde arbeidsbureau gevolgd wordt.
In die dagen van aartsvaderlijk bestuur zorgde de stede
lijke regeering echter niet enkel voor de mannen. Ook
op de belangen der schoone sekse werd een wakend oogje
gehouden. „Om ledigloopende jonge meisjes van de straat
te houden," werden deze, bij keure van den lden Sep
tember 1529, verwezen naar de kapellen van het Sint-
Jorishof en het Sint-Pieters-gasthuis, alwaar het stedelijk
bestuur eenige vrouwen met spinnewielen, haspels, kaar
den en ander gereedschap had aangesteld," om haar een
handwerk te leeren." Zoo tijden, zoo zeden. Verbeeld u eens,
dat in onzen tegenwoordigen tijd het gemeentebestuur
zulke vaderlijke zorgen wilde gaan wijden aan de ledig
loopende jonge meisjes op de Amsterdamsche straten
Bij de ziel van mijn grooten voorvader Gijsbrecht van
Aemstel zaliger! ik geloof, dat men op zijn minst wel de
ruimte van het heele Paleis voor Volksvlijt zou mogen
huren, om al die juffertjes plaats en werk te geven.
Het idee is te gek om van te praten, maar met dat
al geloof ik, dat de directie van ons Volkspaleis tegen
zoo'n verhuuraccoordje geen de minste bedenking zou heb
ben. Dan was men van heel wat zorg en beslommering
af en de toekomst der onderneming weer voor een gerui-
men tijd verzekerd. Thans is die toekomst niet geheel vrij
van dreigende wolken, aangezien de rentabiliteit der zaak
ondanks alle aangewende pogingen om met inspanning van
alle krachten het hoofd boven water te houden, veel te
wenschen over laat. Dit is dan ook de reden, waarom een
der grootste aandeelhouders (de benijdenswaardige man
heeft niet minder dan 500 aandeelen in zijn bezit) bij het
bestuur heeft aangedrongen om het houden eener buiten
gewone vergadering, ter bespreking van de meest wen-
schelijke maatregelen om de exploitatie van het Volks
paleis winstgevender voor de belanghebbenden te maken.
De plicht der christelijke naastenliefde gebied mij, ter
wille der genoemde belanghebbenden to hopen, dat die
vergadering tot het gewenschte doel moge leiden. Maar
ondanks al het goede dat men in Volksvlijt genieten kan
(except de bediening), ondanks de heerlijke muziek die men
er hoort en de verrukkelijk gedecoreerde balletten die
de bezoekers er te zien krijgen, heeft „het paleis"
niet meer dien toeloop van vroeger, deels omdat het op
een langen duur uiterst moeielijk valt het publiek telkens
door verrassende nieuwigheden te trekken en te boeien, en
deels omdat het Volkspaleis min of meer uit de mode raakt,
gelijk het met al zulke dingen gewoonlijk gaatzij heb
ben hun tijd van bloei en van verval. De aandeelen staan
nu om en bij de 50 pet. genoteerd; het zal mij benieuwen
of zij na de bovenbedoelde vergadering, op 8 November
te houden, merkelijk zullen rijzen.
Vijftig percent is niet veel; maar het is toch nog altijd
een respectabele koers tegenover de aandeelen - Park
schouwburg, die dezer dagen niet eens de vier percent kon
den halen. De publieke verkooping van „de kast" - zooals
men in de tooneelwereld een schouwburg noemt - zal zich
nu wel niet lang meer laten wachten. Wat de voorstel
lingen zelf betreft, is het hier op het oogenblik stil; de
nieuwe stukken van betoekenis komen gewoonlijk later in
het seizoen. Het meest opmerkelijke in de laatste dagen
was telkens het optreden van Possart in zijne meester
lijk gespeelde rollen, benevens de opvoering van het blij
spel »Fiacre 117" door een uitstekend Fransch tooneel-
gezelschap. Doch dit stuk, hoe geestig ook, is zoo door en
door scabreus, dat ik er liever 'het zwijgen toe doe.
29 October '86.
Cï ijsbrecht.
„lk heet Warberg en heb met liefde de gelegenheid aange
grepen Horst's vader een dienst te bewijzen ik hoop tenminste
dat het mij mogelijk zal zijn, hem nog te helpen."
Dora' scheen deze woorden niet gehoord te hebben.
„Horst heeft mij van u verteld," antwoordde zij en hare
oogen kregen meer leven.
„Hebt gij eenig bericht van hem
„Neen."
„Weet gij ook niet, waar hij is?"
Dora schudde zwijgend haar hoofd. De bedieude trad binnen
en meldde dat het hem gelukt was, iemand te bewegen, naar
de stad te rijden; deze persoon zou dadelijk komen.
„Ik zal nog eens naar den zieke gaan zien," zeide Leo en
begaf zich naar de kamer, waarin de baron lag. Dora bleef in
de kamer achter.
Nauwelijks een minuut later keerde Warberg terug.
„M evrouw, de bode is niet meer noodig," zeide hij haperende.
„De zieke is
„Dood dood riep Dora uit en staarde, hem met groole
oogen aan.
„Hij is gescheiden," bevestigde Leo.
De jonge vrouw beefde; zij scheen het gebeurde nog niet te
kunnen begrijpen.
„Het is spoediger gebeurd, dan ik vermoedde," ging Warberg
troostend voort, „nu kan ik het u wel bekennen, dat ook ik
zeer -zeer weining hoop koesterde."
Dora antwoordde niet, zij scheen zijne woorden niet eens
gehoord te hebben. Langzaam, met wankelende scheden trad
zij naar de sponde van den doode; zij zonk naast zijn bed op
een stoel neder en bedekte haar gelaat met beide handen.
Warberg zag geen traan in hare oogen en hij was daarover
ook niet verbaasd. Hij wist, dat zij haren echtgenoot niet had
liefgehad, en nu hij Buschbeck had gezien, begreep hij dit.
Kon aeze jonge, schoone vrouw den grijzen en doorzijn harts
tocht verzwakten man bemind hebben
Hij was haar in de kamer gevolgd. Om haar niet te storen,
tïad hij zich langzaam terug, waarbij zijn blik op de branden-
Siinnenlandsch Nieuws.
Naar wij vernemen zal door eenige jen
gemeente, onderstaand adres dezer dage e p
en belangstellenden ter onderteekening worden aana
uAun
Zijne Excelentie, den Minister van
Waterstaat, Handel en Nijverheid.
Ex cellentie.
De ondergeteekenden, allon inwoners dor gemeenton
Barsingerhorn, Oude-Niedorp, Nieuwe-Niedorp en hinkel, wen
zich eerbiediglijk tot U met het beleofd vepoek om den toegang 0
weg tot het Station vanden Holl.-Spoorweg te Schagen
te verbeteren, dat, ongeveer overeenkomstig de ro0d® kl P
hierbij gevoegde kadastrale kaartje, evenwijdig met de i t
van Rijkswege, een weg worde gemaakt naar het
den Holl.-Spoorweg. Het is waar, de bewoners van de kom der
gemeente Schagen en zij, die ten Noorden van het dorp w
hebben aan den bestaanden weg genoeg, maar voor allen, 0 0
Oostelijke en Zuid-Oostelijke richting van het Station wonen zou
de op het kaartje aangeduide weg in een lang gevoelde behoefte
voorzien. Is men van Lutjewal, Grootewal, Haringhuizen, aen
Ham, Westerkampen, Blokhuizen of Zijdewind tot aan den over
weg bij het wachtershuis No. 20 gekomen, dan is men nog slechts
2 minuten yaans van het Station verwijderd en toch wordt men
dan nog tot eenen omweg-van ruim 17 minuten gedwongen, daar
de toegang tot den spoorweg is verboden. Kon het bestuur der
Holl.-Spoorweg-maatschappij goedvinden de genoemde verbods
bepaling niet toe te passen op het gedeelte van den Spoorweg
(p. m. 200 Meter) gelegen tusschen het wachthuisje No. 20 en het
Station en wilde genoemd Bestuur vergunning verleenen om
's winters, als de wegen glad zijn, vee langs dat gedeelte der
spoorbaan van en naar het Station te drijven, dan zou daarmede
reeds veel zijn gewonnen, doch de gestrengheid, waarmede, voor
al in den laatsten tijd, voor de handhaving van meergenoemde
verbods-bepaiing wordt gewaakt, doet ondergeteekenden vermoe
den, dat slechts aan hun verlangen kan worden voldaan door den
aanleg van den boven omschreven weg, waarvan do kosten wel
iswaar ongaveer f 3000 kunnen bedragen, maar waarvan het
voordeel voor velen onberekenbaar groot zal zijn, terwijl de te
maken kosten wellicht nog eenigszins worden gecompenseerd
door de meerdere waarde van het vrij uitgestrekte, aan het Rijk
toebehoorende, terrein ten Zuiden «n Zuid-Westen van het Station.
Door de Vereeniging tot Ontwikkeling van den Landbouw
in Hollands Noorderkwartier is aan de Tweede Kamer der
Staten Generaal, onderstaand adres verzonden
M ij n e He er en!
Met den meest verschuldigden eerbied geeft de Vereeniging tot
ontwikkeling van den Landbouw in Hollands Noorderkwartier
U te kennen:
dat zij met leedwezen heeft kennis genomen van de ontwerpen
van wet, door de Hooge Regeering aanhangig gemaakt, waarbij
wordt voorgesteld, in afwijking van den regel, gesteld bij art. 254,
eerste zinsnede der gemeentewet, aan de gemeenten Alkmaar,
Hoorn, Purmerende en Edam toe te staan de heffing van wik-
en weegloonen, en wel tot «en bedrag van ten hoogste tachtig
cents per honderd kilogram, tot 31 December 1891.
Te meer, omdat zoowel van andere als van hare zijde, meermalen
bezwaren tegen die uitzonderingswetten, en nog onlangs door haar,
bjj gemotiveerd adres, aan Z. M. den Koning het eerbiedig verzoek
is gericht, om, in het belang van den Landbouw, te willen bevor
deren, dat de heffing van bedoelde loonen tot het wettig bedrag
worde teruggebracht.
Viel niet te verwachten, dat in eens geheel aan haar verlangen
werd tegemoet gekomen, het vasthouden aan het oorspronkelijk
èn bjj herhaling èn gewijzigd toegestaan maximum, beneden welk
cijfer in geene der genoemde gemeenten de heffipg plaats heeft,
heeft bij haar bittere teleurstelling verwekt.
Zjj had zich zeker gevleid, dat eindelijk gevolg zou zijn gegeven,
aan den wil van den vader der gemeentewet, wijlen den Minister
Thorbecke, die in 1865 in de ontwerpenwet van dezelfde strekking
bereids verlaging dier loonen, tot zeventig cent per honderd kilogram,
had opgenomen; aan de voorspiegeling, by de Memorie van beantwoor
ding op die wetsontwerpen gedaan; dat eindelijk gehoor zou zijn ver
leend aan de stemmen, toen en later bij de behandeling, tegen die
wetten opgegaan; ten minste aan die stemmen, welke op geleidelijke
verlaging hebben aangedrongen, opdat de beginselen der gemeente
wet op gemeentelijk belastinggebied, ook ten opzichte van de wik-
en weegloonen, ten slotte hare volle toepassing mochten erlangen.
Te ontkennen is niet, dat twijfel omtrent den aard dezer rechten
is geopperd, doch de herhaalde indiening dezer uitzonderingswetten
en gevolgde vaststelling, de overweging waarop ze zijn berustende,
de geschiedenis der gemeentewet, de stukken tusschen de Regeering
en de Tweede Kamer gewisseld, en de beraadslagingen, over die
wetten gevoerd, leeren afdoende, dat de wik- en weegloonen, vol
gens art. 238 der gemeentewet, zyn eene belasting, beheerscht
wijnsflesch viel, die op een zijtafeltje stond. Zonder dat Dora
het bemerkte, nam hij de flesch met zich mede.
In de voorkamer zette hij zich neder, hij was vermoeid;
zijn lichaam deed zijn rechten gelden. Zijne vermoeide oogen
zonken toe, de half verlichte schilderijen aan de wanden sche
nen zich meer en meer te verwijderen, het was hem alscfzij
leven krijgen en gelijk schimmen zich in de verte bewegen.
Eindelijk tiad Dora weder binnen.
„Verontschuldig mij, dat ik vergeten heb, aan u te denker),
zeide zij met zachte, bevende stem. „Ik was er niet op voor
bereid, dat dat de dood zoo spoedig zou intreden. Nu zal
ik zorg dragen, dat er dadelijk voor u een kamer gereed wordt
gemaakt."
„Ik dank u, mevrouw," antwoordde Warberg, opstaande. „Mijn
tijd staat mij niet toe, hier te blijven, maar ik bid u dringend,
aan u zelve te denken en u rust te gunnen."
„Zou ik die vinden?" vroeg Dora met een onbeschrijflijk
smartelijk lachje. „Gij moogt in dezen nacht niet weder huis
waarts keeren."
„Wanneer het mogelijk ware, zou mij intusschen daardoor
een groote dienst worden bewezenik heb in de stad eenige
zware zieken, zij wachten mij morgen vroeg en ik heb niet den
tijd gehad hen er kennis van te geven, dat ik misschien later
zou komen. Gij weet, zieken zijn ongeduldig."
„Maar gij zult dan uw nachtrust geheel en al opofferen
„Als arts ben ik daaraan gewoon. Kunt gij mij een rijtuig
bezorgen!"
„Wanneer gij het verlangt, zal ik het doen."
„Ik verzoek er u om."
Dora verliet het vertrek. Na korten tijd keerde zij met een
flesch wijn terug.
„Ik heb den bediende uitgezonden, om den wagen te halen
zeide zij, terwijl zij de wijnflesch op tafel zette. Zij wankelde
zij was zoo afgemat, dat de flesch haar bijna ontviel.
Leo sprong toe.
„Mevrouw, ik moet er op aandringen, dat gij u rust gunt
riep h\j uit.
wordende door liet beginsel, in art. 254 nenr^i
Eene opklimming tot de wording dor wahT 84
gemeentewet leidt voorts tot do wetenschan,n ï«aW:
den historischen oorsprong, tot stavingdar'^160n w --
genoemde vior Noordhollandsche steden on ri/n^ken
zooals door een enkel afgevaardigde is ged^n 1 i
bestaan hoeft. ë6ctaan> «een
„Op publiek rechterlik gebied en daartoe bBh„
heffing van belastingen, kan van geen verkrui» k«t ïm,
z\jn," zoo luidt de bestrijding van dit argumen?r?chW «L*
Verslag, d.d. 5 Maart 1866. mhety.
Ook Zijne Excelentie de Minister van Staat a
Minister van Binnenlandsche Zaken, Heemskerk te8enw.-r.,
v.if.t.in.Q* va li 22 Decoinbor 1876. rïn.t. hii i .v6rklaQ*,i
zij niet erkennen, noch mot de juistheid daarvan ?Aeba%<L?
De aanzienlijke opbrengst moge deels voortvloRin
hoeveelheid producten, wolko tor markt worden „bk Uitlb»
hooge bedrag der heffing is de overwinst te dankfr Maar?
TNr, rrAirrvl rv fvrflili-In n CT rlfl.t-. Hn.JVmm Hn kBl),
De gevolgtrekking, dat daarom do belasting niet a
is onjuist on wanneer wordt golet op het feit dat
kende twintig koeien, iedere koe op een productie van o^ fe
kaas gerekend, jaarlijks f 40,- alleen aan wik- en w
de bijkomende onkosten geheel uitgesloten, - bet^rflöl)|)e#'
de druk duidelijk in hot oog. <aMan
Klachten over de heffing tot het aangegeven hooeoLvi
niet dan bij uitzonbering tot de Hooge Regeering 7iin
niettemin zijn ze in stilte genoegzaam geslaakt en vn gektl*
woordig bij de lage prijzen van het zuivel wórdt aAT
zeerste gevoeld. 6 «nih
Het vrijwillig gebruik - en dit kan als zeer betrekke
aangemerkt - verandert het karakter der heffing nint
Artikel 238 der gemeentewet kent meerdere dienstm
vrijwillig wordt gebruik gemaakt. en>
Het onderscheid, gemaakt bjj Koninklijk besluit van q
tusschen rechten, die voor hot vrijwillig of voor hof
gebruik van gemeente-inrichtingen worden gevordw/-®
meergenoemde wet opgeheven. Artikel 238 verklaart allé B
voor het gebruik of genot van gemeentewerken of inr
tot plaatselijke belastingen. ijM
Het mag waar zijn, dat de bedoelde gemeenten zich in j
tot bevordering van het marktverkeer, door aanleg van»!
anderzins bobben getroost, de vraag is, in hoeverre dsumff
nog lasten voortvloeien. daltlllt':
Vast staat, dat de wik- en weegloonen aan de vier
steden jaarlijks en bjj toeneming eene hoogst aanzientt.7
opleveren, waardoor eene onrechtvaardigheid wordt
betalers, die tot een hoogere storting worden gen
gemeenten toekomt; dat door de bestendiging een vicieusst 1
blijft gehuldigd, het stelsel om door niet ingezetenen
uitgaven te laten dragen, welke de gemeente in haar
noodig keurt
En waar de praktijk leert, dat iedere andere
zamerhand de middelen heeft weten te vinden tot
uitgaven, en de wetten in afwijking van het beginsel' vaj
254 der gemeentewet, successievelijk op enkele uitzonderii»
zijn komen te vervallen, daar wordt de stelling niet gewaad
ook de vier bloeiende Noord-Hollandsche steden, welke m
hulpbronnen bezitten èn direct èn indirect zooveel proflteera!
den kaasmakenden landbouwer, by goeden wil en ernstig str-!
niet bij dezen exceptionoelen toestand behoeven te blijven Ir
maar ook op andere wijze in de vervulling harer 1
weten te voorzien.
Met vrijmoedigheid onderwerpt zy bovenstaande
aan uw beter en rijper oordoel en overtuigd van uwe gri
belangstelling in alles, wat den Landbouw, dezen belan
van Nijverheid, van druk kan ontlasten en zijnen
bevorderen, richt zy tot U het beleefd doch dringend
daarheen te willen leiden:
Dat de ingediende ontwerpen van wet, aan
van wik- en weegloonen in de vier Noord-Hollandsttostefe
Alkmaar, Hoorn, Purmerend en Edam, niet dan gewijzigdtotvs
worden verheven, opdat, zoo in eens niet mogelijk, dan tap:
hand door geleidelijke verlaging, in overeenstemming men:
254 dor gemeentewet, deze loonen tot het wettig bedrag mi
teruggebracht.
't Welk doende, enz."
Met 1 November a. s. komt een gewij zigde
in werking op de lijnen Amsterdam Leeuwarden,merk
huizenStavoren
Er blijven in beide richten twee sneltreinen loopen,D«tes
sneltrein uit Amsterdam zal te 10 u. 13 min. in
te 11 uur vertrekken, en te Leeuwarden
uur 7 min.
De laatste sneltrein uit Leeuwarden, aansluitende w -
trein, die te 4 u. 33 min. uit Groningen vertrekt, w®
Leeuwarden te 6 uren en vindt te Amsterdam aan den t-
Dora scheen op het punt om in onmacht te vallen,
wist zich nog te beheerschen.
„Ik heb tijd genoeg om te rusten," zeide zij opsmai
toon.
„Den dooden valt niet meer te helpen, het is phc®
levenden te denken," ging Leo voort.
„Zal dit mij rust geven?" gaf Dora ten antwoonF
intusschen uw raad volgen, want ik voel, dat mijne
mij in den steek laten. Heb dank voor uwe we1""
Zij reikte Warberg de handdeze was koud en i
„Ik zou uw dank gaarne aannemen, wanneer m'j1
ïngen een gunstig gevolg hadden gehad," gaf
woord. llfit
Dora waggelde naar de deur van het vertre
doode lag.
Leo sprong op haar toe,
„Mevrouw, waarheen wilt gij?" riep hij uit.
Dora scheen eerst nu te bemerken, d*t zij ua''f j yoo»*'
deur was gegaan. Zij streek met de hand over e 5
„Ik weet niet niet meer, wat ik doe,' &n ff0
verliet langzaam het vertrek. o®
Leo liep nadenkend op en neder; hij dron ft
op te frisschen. Hij dacht aan Dora, die hem eeI
Zij had bij den dood van haren echtgenoot n'e.^
was toch hevig aangedaan. Da smartelijke tre
kon geen leugen zijnMaar was
deze door
Buschbeck te voorschijn geroepen Dit wist hij^ t(A
Horst wederkeerig bemind Deze vraag dro g
weder hij hem op. dat d
De bedieude trad eindelijk binnen en me 4
gereed stond. Leo wierp haastig den ®an van
zijn oog op de flesch, waarin zich hetover30 Wan
wijn bevond en haastig schoof hij die
Eenige minuten later zat hij in den
naar zijn huis. Wordt Ver7°lg
den*'
w
