AllCICCl 1
Llll
Zondag, 14 November 1886.
30ste Jaargang. No. 2037.
d
AMSTERDAMSCHE KRONIEK.
DWALINGEN DES HARTE.
Gemeente Schagen
Bekendmaking.
Roman van FRIEDRICI1 FR IEDR1CH.
XX.
Uitgever: J. WINKEL.
Bureau: SCHAGtl JLaan, 5.
SCHAGER
COURANT.
Dit blad verschijnt tweemaal per week: Woensdag- Zater
dagavond. Bij inzending tot 's middags 12 ure, worden ADVER
TENTIES in Det eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN èén dag vroeger.
Burgemeester en Wethouders van Schagen, brengen ter alge-
meene kennis, dat door Cornelis Zeeman vergunning is ver
zocht, den stal, deel uitmakende van zijn perceel, kadastraal
bekend in Sectie A, No. 720, aan de Marktplaats alhier, te
mogen inrichten tot Slachterij.
De bij het verzoek gevoegde, bij de wet voorgeschreven
teekening met toelichting, liggen ter inzage ter Gemeente
secretarie. Bezwaren tegen het verleenen dier vergunning, kun
nen schriftelijk worden ingediend, en des verkiezende nondeling
worden toegelicht, in eene door het Gemeentebestuur ten
Baadhuize aldaar te houden zitting, op Vrijdag, 26 November
a. s., des voormiddags, van 10 tot 12 ure.
SCHAGEN, den 12en November 1886.
Burgemeester en Wethouders voornoemd;
G. LANGENBERG,
de Secretaris,
HENIJS.
Zoodra wij half November naderen, begint Amsterdam
zich toe te rusten voor het Sint Nicolaas-feest. Daarvan
kan men zich ook nu weer overtuigen, als men met dit
mooie, frissche weer een wandeling langs onze straten doet
en dan het oog eens laat gaan over de verschillende uit
stallingen (die in onzen deftigen tijd eigenlijk étalages"
heeten) achter de groote spiegelruiten der winkels en maga
zijnen. Voor zulk een wandeling schijnt hier nogal veel
belangstelling te bestaan, want 's middags tusschen tweeën
en vieren wemelt het over de trottoirs van Kalverstraat,
Nieuwendijk, Utrechtsche straat, Breestraat enz., van kijk
lustige wandelaars, of eigenlijk meest wandelaarsters, die
zich vermeiden in de beschouwing van al het moois, dat
daar te zien is. En er is dan ook werkelijk nu reeds veel
bezienswaardigs. Banketbakkers, boekverkoopers, galanterie-
44.)
In den korten tijd van hun onderhoud had Leo den
kleinen geestelijke lief gekregen. Ook hij geloofde de menschen
te kennen, en hier had hij iemand gevonden, dien hij onvoor
waardelijk vertrouwde. Ebers was een dienaar der kerk en
van den godsdienst en toch had hij zich met geen enkel woord
op dezen beroepenmaar uit zijne groote, opene en zachte
oogen sprak eene ware vroomheid en uit elk zijner woorden
klonk het: „Geef aan de waarheid en aan het recht, elk zijn
oeiOnderzoek den mensch daarnaar, hoe hij denkt en hoe hij
handelt
Warberg kwam er eerst den volgenden dag toe, Netto op
tt zoeken en hem mede te deelen, wat hij van Ebers verno
men had.
Netto hoorde hem blijkbaar met ongeduld aan.
«Beste doctor, gij zegt mij niets nieuws riep hij uit.
//nat vooreerst de verzekeringen van den geestelijke betreft,
1 *il ik u gaarne gewonnen geven, dat Ebers een zeer voor
gelijk man is, die niets tegen zijne overtuiging zeggen zal,
maar Wat zijn zijne overtuigingen waard, daar waar wij bewijzen
n°odig hebben. De heeren verbeelden zich, beter dan anderen
e kunnen lezen in de harten der menschenik heb dit nog
B.ooit bevestigd gevonden, maar wel dikwijls waargenomen, dat
H'J zich zeer gemakkelijk laten bedriegen. Wat hij u gezegd
eeft van den „a(]er der gevangene, weet ik veel nauwkeuriger
an bij, en gij kunt er van overtuigd zijn, dat ik alles, wat
met in diens voordeel spreekt, zeer rijpelijk heb overwogen.
1 le®itz heeft door onzinnige speculatiën aan de beurs zijn
vermogen verloren, hij heeft in den beginne ook zeer weelderig
Jj^eefd, omdat hij geloofde, als schoonvader van een baron
Jj^rtoe verplicht te zijnmaar om die dwaasheid bekommeren
J ous niet. Hij heeft alles verloren. Zonder middelen kwam
'J ''aar Buschbeck, deze weigerde evenwel hem in zijn huis
nemen; dat de dochter niet meer partij trok voor haar
er, is in ieder geval opmerkelijk en getuigt niet. bijzonder
°°r de goedheid van haar hart. Niemitz vond toen op de
D°erderij, in welker bestuurder hij een oud vriend herkende, een
vn u Chts.oord- Het is natuurlijk, dat Niemitz over de hart-
l tigheid van zijn schoonzoon niet zeer verheugd was; hij mag
eiü dus vijandig gezind zijn, maar daaruit de verdenking te
Prijs per jaar f3.Franco per post f3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVER1ENÏIËN van 1 tot 5 regels f0.75; iedere regel meerf0.15
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
en speelgoedwinkels zullen zich ook dit jaar niet onbetuigd
laten en maken zich, ondanks den slechten tijd en de niet
zeer bemoedigende vooruitzichten wat het debiet betreft,
weer bij vernieuwing gereed om flink voor den dag te
komen. En de modemagazijnen óóklaat ik die vooral
niet vergeten, daarvoor spelen zij een veel te gewichtige
rol in het leven van onze dames. Nu, ik hoop maar dat
onze winkeliers zich niet voor niets zooveel moeite met
uitstallen en groepeeren zullen gegeven hebben en dat Sint-
Nicolaas zich ook voor hen weer eens de milde en goed
gunstige Amsterdamsche bescherm heilige" toont. Hoe de
waardige man er toe gek omen is, juist de hoofdstad des
Rijks zoo onder zijne bijzondere bescherming te nemen,
hoop ik in mijn volgende kroniek, vandaag over veertien
dagen, eens te vertellen. Het is dan al niet heel ver meer
van 't Sint-Nicolaasfeest af, en de vriendelijke lezers van
de Schager Courant kunnen mijn proza dan genieten meteen
stukje letterbanket in de eene en een glas punch in de
andere hand. Santé Misschien sturen zij mij wel uit dank
baarheid op strooiavond de een of andere mooie surprise
thuisvoor 't gemak zal ik daarom onder aan mijn vol
gende kroniek met groote letters mijn adres laten zetten
als ik het niet vergeet.
Menig winkelier denkt intusschen, onder het maken van
zijne mooie uitstallingen, met een bedrukt hart aan den
slechten tijd en vreest niet dat er geen menschen bij hem
zullen komen kijken, maar wel dat alle kijkers geen koo-
pers zullen worden. Want van dat laatste soort bezoekers
moeten zij het juist hebben! Kregen zij hun zin, dan liep
het bij hen even druk als b. v. Woensdagavond in het
Paleis van Volksvlijt bij het concert van Christine Nils-
son, de wereldberoemde Zweedsche liederen-zangeres. Ver
bazend, wat een menschenmassa was daar opeengehoopt
ondanks den hoogen toegangsprijs; ik kan mij niet her
inneren, ooit zulk een keurbende van kunstlievende Am
sterdammers in het Paleis bijeen te hebben gezien. Maar
het was de moeite waard, dat moet er van gezegd
worden! Geen van die duizende concert-gangers zal zich
zijn geld en zijn avond beklaagd hebben, want het heer
lijkste en innigste, wat de menschelijke stem weet te ge-
putteu, dat hij uit wraak daarover, den baron vergiftigd zou
hebben, dat gaat toch te ver. Niemitz, dien ik sedert jaren
ken, is volstrekt niet de man, die den moed tot zulk een daad
bezit. Hij was altijd vreesachtig en durfde nooit ferm tegen
iemand optreden."
„Kon bet ongeluk, dat hem heeft getroffen, ook niet zijn
karakter veranderd hebben bracht Leo hiertegen in.
„Neen, dat kan hoogstens de goede of kwade eigenschappen
tot ontwikkeling gebracht hebben, die reeds vroeger in hem
sluimerden, en moed heeft hij nooit bezeten
„Behoort er dan moed toe, om iemand te vergiftigen?''
Zeker, want zulk een berekende kop als Niemitz, denkt aan
de gevolgen, aan de strafbaarheid van een dergelijke daad.
Overigens is de apholheker, gelijk de bedienden getuigden,
sedert langen tijd niet bij den baron in buis geweest en hij
is twee dagen voor den dood van den baron vertrokken.
„Maakt juist die reis hem niet verdacht?"
„Ik zou niet weten, in hoeverre Het spreekt van zelf
dat ik hem, zoodra ik weet waar hij woont, nauwlettend zal
gadeslaan, ofschoon dit volgens mijne overtuigiug geheel en al
onnoodig is.*
Leo deelde nu Netto de woorden en de verzekeringen der
zieke zelve mede.
Netto haalde even de schouders op.
„Dat zelfde heeft zij ook mij en den rechter van onderzoek
gezegd; dat zij ook uwe belangstelling voor haar tracht te ver
werven, is alleen een bewijs, dat zij haar zaak zeer zwak gevoelt.*
„Gij dwaalt," bracht Leo hiertegen in. „Het schijnt haar
volkomen onverschillig te zijn, of zij veroordeelt wordt of niet,
want het leven heeft voor haar toch geen waarde meer."
„Dat zegt zij, maar wat staal er u borg voor, dat zij de
waarheid heeft gezegd? Ik geloof haar niet, al heeft hare schijn
bare kalmte nog zooveel aanstekelijks en overtuigends. De
vrouwen zijn veel moeielijkei te overtuigen dan de mannen,
omdat zij beter de kunst van bedriegen verstaan. Ik heb mis
dadigsters gekend, die zelf bij de onloochenbaarste bewijzen
harer schuld nog altijd de onschuldigen, beklagenswaardigen
en miskenden speelden. EeD harer, die was aangeklaagd, haren
stiefzoon vergiftigd te hebben, hield er xelfs ,een dagboek op
na en teekende iederen dag de smarten en kwellingen op, die
zij als onschuldige moest lijden. Ja, in dat boek stond nog
een inderdaad aangrijpend gebed, waarin zij met deemoedige
gelatenheid het aan God overliet, haar te beschermen, daar
Hij hare onschuld kendebet was zeer vroom en overtuigend.
Desniettegenstaande werd zij veroordeeld tot levenslange tucht-
ven, werd door die merkwaardige, rijkbegaafde vrouw
haren hoorders geschonken op een wijze, die tegelijkertijd
het oor streelde en het hart verkwikte. Er ligt in Christine
Nilsson's zang iets stichtends en verheffends, iets dat tot
eerbied en aanbiddende bewondering stemt; of liever, is
het Woensdagavond velen als mij gegaan, dan hebben we
eigenaardige, ongewone indrukken gekregen, die we on
mogelijk onder juiste bewoordingen zouden kunnen
brengen. De toejuichingen barstten na elk nommer met
daverend geweld los, schoon zij na zulk een onbeschrijf
lijk reinen, ietwat weemoedigen zang een min of meer
storende uitwerking hadden. Men had liever uren lang in
stilte willen peinzen en droomen over het gesmaakte ge
not. Doch dan had het overtalrijke publiek er misschien
nog gezeten. Het moet voor de directie van het Paleis
een streelend schouwspel geweest zijn, zulk een eivolle
zaal te overzien. Men heeft dezer dagen een vergadering
gehouden ter bespreking van maatregelen om het Paleis,
dat nu reeds sedert jaren geen dividend afwerpt, aan eene
meer winstgevende wijze van exploitatie te helpen. Al de
discussiën liepen (ouder gewoonte in ons lieve vaderland)
uit op het benoemen van een commissie, dieenfin,
die doen zal wat commissies bijna altijd doen: papier en
tijd vermorsen. Ik weet beter raad: men late iederen
avond Christine Nilsson optreden, en binnen drie dagen
zijn de aandeelen een paar honderd percent gerezen.
Doch alle gekheid op een stokje, want er zijn hier veel ern
stige dingen aan de orde Zoo krijgen we in het laatst van
deze en het begin der volgende maand hier de paling-pro-
cessen, die echter niets met visch of vischvangst te maken
hebben, maar eenvoudig voortvloeien uit de deelneming
van 23 personen aan de onlusten, die een gevolg waren
van de in 't laatst van Juli ontstane standjes over het
palingtrekken. Of dit allen verklaarde socialisten zijn, die
bij deze gelegenheid terecht zullen staan, zou ik niet dur
ven zeggen, maar dat er onder die 23 meer dan één is,
die om wat liefs zou willen dat hij nooit van zijn leven
een paling of een palingtrekker gezien had, zal mijn goed
gunstige lezer wel voetstoots van mij willen aannemen. Velen
hebben er zich op afkeurenden zin over uitgelaten, dat het
liuisstraf."
„Was zij ook werkelijk schuldig?" vroeg Warberg. „Ook
de rechters hebben dikwijls gedwaald."
„Zij was schuldig, want toen zij veroordeeld was, en er
roor haar geen hoop meer bestond, bekende zij zelve hare
misdaad en beschuldigde haar moeder van medeplichtigheid.
Deze ontkende niet, toen zü in hechtenis genomen werd, maar
stierf, nog vóór zij veroordeeld werd. Ziet gij, ik gaf toen dat
dagboek aan een mij bevrienden gees'ehjke te lezen; deze was
opgetogen van de uitingen eener onschuldige ziel en zou zich
voor hare onschuld borg gesteld hebben. Gij zult begrijpen,
dat ik na zulke ervaringen wat hardvochtiger ben geworden
en mij niet zoo gemakkelijk meer laat bedriegen."
Leo verliet den rechter in zeer gedrukte stemming. Niette
genstaande hij er zich zooveel mogelijk tegen verzette, sloop
de twijfel zijn gemoed binnen. Hij kende Dora iu ieder geval
ook nog maar weinig, het zou mogelijk kunnen zijn, dal hij
zich door haar liet bedriegen Eerst toen hij haar den vol
genden dag weder bezocht en haar in de oogen keek, keerde
zijn vroegere vertrouwen weder terug.
Hij vertelde haar, dat Ebers bij hem was geweest en haar
liet groeten. Hare oogen kregen toen nieuw lsven.
//Hij weet, dat ik onschuldig ben, want hij kent mij,' zei-
de zij. „Wanneer gij hem weder ziet, zeg hem dan, dat ik een
groot deel der eenzame uren hier do irbrsng niet in mijne
herinnering terug te roepen, de gelukkige oogenblikken, in
zijn huis doorgebracht. Dat zijn lichtpunten iu mijn leven!*
Dora genas slechts langzaam. Niet alleen uit plichtgevoel
bezocht Leo haar dagelijks; hij stelde op het levendigst belang
iu haar, want nu hij haar nader had leereu kennen, kon niets
meer zijn geloof aan hare onschuld doen wankelen, ofschoon
men haar in de geheele stad voor schuldig hield.
De bewoners der kleine stad groeiden in het ongeluk der
jonge weduwe. Toen Niemitz voor jaren geleden, na den dood
zijner vrouw Dora op een kostschool had gedaan, hadden velen,
wien dit niets aanging, zich op de leelijkste wijze daarover
uitgelaten. In een kleine gemeente verbeeldt een ieder zich het
rechtte hebben, de familiezaken van zijn buurman op de onbarm-
hartigste wijze te beoordeelen. Men zag in de zeer natuurlijke
en begrijpelijke handeling van den apotheker niets anders dan
hoogmoed en zelf—overschatting men beschuldigde hem er van,
dat hij te trots was, om zijn dochter inet de overige dochteren
der plaats te laten opgroeien.
Toen Dora dan na jaren van de kostschool in het ouder
lijke huis terugkeerde en zeer bescheiden leefde, heette het al-