UIT DE PERS.
V3 3 0ste STAATSLOTERIJ.
GKETZROKZKZEZN- ZPZRICrZEIISr.
Oemeente Schaden.
Oemeente Zijpe.
•s
1
]eerd, geboord of ondervonden wat met christelijkheid of met
eJen godsdienst in strijd was.
flet gevolg was, dat de predikant, van wien bet genoegzaam
ekend is» dat bij zelf niet tot de „drijvers" behoort, het ge-
oe]en van den kerkeraad inwon. Deze heett blijkbaar de
DT)Sequentie der zaak niet aangedurfd, want reeds den volgenden
g ontving het meisje de uitnoodiging om op den bepaalden
ter bevestiging te komen, wat dan ook geschied is.
(G. Ct.)
Ben in Nederland nieuwe vorm van hypotheekneining
?ordt tegenwoordig opengesteld door de Noordelijke Hypotheek-
»nk, gevestigd te Zorgvlied. In samenwerking met twee
[^vensverzekering-Maatschappijen verstrekt zij nl. gelden ter
[een met beding van 1ste Hypotheek, aflosbaar in annïteiten,
ju dier voege, dat hetgeen bij overlijden van den geldnemer
„0j onbetaald is, wordt afgelost door de Levensverzekering-
j[Jatschappij, zoodat de geldnemer zijne goederen onbezwaard
jan zijne erfgenamen kan achterlaten.
In eene vergadering der anti-revolutionaire kiesvereeniging
(e Leiderdorp werd het zondenregister van den gemeenteraad
Wicht.
flat de raad aan den singel een gebouw zal stichten tot
roniDg van een derden veldwachter, met gelegenheid voor eene
L&a&vïerkschoo], brandspuithuis, stembureau enz., en eene dure
ötai]dspuit had gekocht, was groote overdaadhet rijden van
eell omnibus (waaraan de raad part noch deel heeft) eene gekke
nieuwigheidde oprichting van een telephoonkantoor eene zaak
^ie niet op den weg van het gemeentebestuur ligt.
Ook wordt van anti-revolutionaire zijde beweerd, dat de
straatverlichting eene kostbare uitvinding van den nieuweren
tijd is, die de menschen tot uithuizigheid aanspoort. Volksbelang
Van zijn vrienden moet men'thébben. De Limburgsche
Koerier, een Roomsch blad, laat zich aldus over de nieuwe
schoolwet van de regeering uit„Om de godsdienstige bezwaren
van ons volk in slaap te sussen, biedt zij hem eenige zilver
lingen aan. De Judaspenning!" 't Is pleizierig voor de
legeering. Zij behoeft zich echter, gelooven wij, niet onge
rust te maken. De rechterzijde zal wel overwegen, dat die
Judaspenning" een ton of acht is in goede gangbare Hollandsche
munt, wel waard, dat daarvoor heenstapt over veel, zelfs over
gemoedsbezwaren{Nieuw Leven.)
De Onderwijswet. Het Volksblad, het
orgaan van de vereeniging „Volksonderwijs," zegt in zijn No. 17
onder het motto „Het Hoofdbeginsel", het volgende:
„Het heeft ons getroffen hoeveel er van oordeel zijn, dat dit
wetsontwerp al vrij bezadigd en gematigd is. Het hangt er
maar van af, welke gevolgen men zich van de agitatie tegen
de openbare school had voorgesteld. Er is van haar door hare
vijanden zooveel kwaads gezegd, dat men zich nauwelijks anders
heeft kunnen voorstellen dan dat, als éénmaal de verbonden
clericale partijen de macht in handen kregen, zij daarvan geen
ander gebruik zouden maken dan om te verwezenlijken wat
tegen het einde van 1884 dr. Schaepman, in zijne brochure:
(Grondwetsherziening. Een woord over onzen politieken toestand",
als zijn ideaal en dat zijner partij ontwikkelde, namelijk dat na
verloop van tien jaren zelfs- het laatste spoor van het openbaar
onderwijs verdwenen zou zijn.
„Daarmede vergeleken, is wie zal het loochenen het
tbans ingediende wetsontwerp al buitengewoon gematigd. Maar
onschuldig is het bij verre na niet, en wie zich vleien mocht
ot dezen „matigen" prijs den schoolvrede te kunnen koopen,
dj herleze slechts de bovenbedoelde brochure van dr. Schaepman;
iet ideaal is volstrekt niet opgegeven, en dat de thans voor-
behagen wijzigingen nog slechts een eerste begin zijn, wordt
ook uitdrukkelijk in de memorie van toelichting erkend. Ondanks
Je schijnbare gematigdheid van dit wetsontwerp, geldt het dan
•ok thans de beslissing omtrent een hoogst gewichtig beginsel;
et geldt de eerste beslissende trap op een weg, vol gevaren
oor de algemeene volksontwikkeling en waarop geen terug
eeren mogelijk zal zijn.
„Subsidie aan de bijzondere niet voor allen toegankelijke
ïhool uit de openbare kas, wij blijven het, ook al hebben de
ieuwe kiezers eene tijdelijke meerderheid der kerkelijke partijen
i de tweede kamer gebracht, natuurlijk in strijd achten met
o grondwet, met hare letter, maar ook en bovenal met haren
;eest en met eene veertigjarige interpretatie. Aan den eisch der
oogenaamde „rechtsgelijkheid", door de kerkelijke partijen
sedert een aantal jaren reeds gesteld, ligt eene onjuiste rede
nering ten grondslag. Om dien eisch te kunnen rechtvaardigen,
Was het eerst noodig de groote massa op het dwaalspoor te
beugen en het wanbegrip ingang te doen vinden, dat de openbare
school slechts voor de „liberalisten" is, die zeer ten onrechte
ouderwijs door allen laten betalen, en van hunne tegen-
fauders verlangen, dat zij bovendien hunne eigene scholen
'ehostigen zullen. Maar zeiven weten zij ook wel beter, dat
eze voorstelling onjuist is, getuige het zeer groote aantal hunner
'^verwanten, die voor hun kroost niet slechts van het hooger
n middelbaar, maar ook van het lager openbaar onderwijs
ebruik maken. Dat onderwijs is niet het onderwijs der
hberalisten", het is een tak van den openbaren dienst, ingericht
eu gebruike van alle burgers en ten bate van het algemeen
elang op zoodanige wijze, dat het niemands overtuiging kan
mnken, maar dan ook natuurlijk slechts geven kan wat voor
len bruikbaar is. Wien dit niet genoeg is, hij kan het aan
dien, waartoe zelfs de overheid, die zelve de aanvulling niet
'en kan, lokalen, licht en vuur beschikbaar stelt; of hij kan
volkomen vrijheid, behoudens de in de grondwet gestelde
>orwaarden omtrent bekwaamheid en zedelijkheidheid der
'derwijzers, zich zijn onderwijs zoo inrichten gelijk hij zelf
'1maar nu ook nog over rechtsongelijkheid te klagen, omdat
overheid hem geene belooning of aanmoediging schenkt voor
et geheel vrijwillig gebruik dat hij van zijne vrijheid maakt,
k na het betoog, door den minister Mackay in 1 zijner
memorie van toelichting ten gunste van het subsidieeren van
het „vrije" onderwijs geschreven, blijven wij dit eene onjuiste
redeneering achten.
„De minister legt vooral den nadruk op de „belemmeringen"
de „tegenwerking", welke het „vrije" onderwijs van den =staat
zou oudervinden, op wiens steun het eerder aanspraak zou
hebben. Deze klacht komt, dunkt ons, uit dezelfde scheeve
voorstelling voort. De maatregelen, door de wetgevende macht
in 1857 en 1878 ten aanzien van het openbaar onderwijs
voorgeschreven, mogen in de gevolgen voor het „vrije" onderwijs
den strijd om het bestaan hebben verzwaard, het bewijs moet
nog geleverd worden dat er ooit één maatregel is genomen met
doel en strekking om het „vrije" onderwijs te belemmeren of
tegen te werken. Ten aanzien van het volksonderwijs, bij de
grondwet zelfs der overheid als een voorwerp van aanhoudende
zorg aanbevolen, heeft de staat niets anders gedaan dan b. v.
ten opzichte van den postpakketdienst of de rijkspostspaarbank;
aan de spoorwegmaatschappijen en aan van Gend Loos heeft
de staat evenzeer de vrijheid gelaten pakketten te vervoeren,
als aan de bestaande spaarbanken om hare werkzaamheid voort
te zetten, maar indien nu de spoorwegmaatschappijen, van Gend
Loos en de particulieren spaarbanken om subsidie kwamen
aankloppen, omdat de staat het pakketvervoer en de bevordering
van het sparen in het algemeen belang binnen den kring zijner
bemoeiing heeft getrokken en daardoor hun arbeidsveld beperkt,
hunne ontwikkeling „belemmerd" en „tegengewerkt" heeft,
hoe zou dan het antwoord moeten luiden?
„Gesteld evenwel dat het beginsel in onze wetgeving zal
worden opgenomen, dan is het de vraag of de wijze waarop
het in het aanhangige wetsontwerp wordt toegepast, aanbeveling
verdient, vooral met betrekking tot de belangen van het onderwijs.
Hierbij willen wij eerst stilstaan, alvorens aan de toonen dat,
ook afgescheiden daarvan, het aangeboden wetsontwerp de
erkenning van het beginsel der zoogenaamde „rechtsgelijkheid"
gepaard doet gaan met eene door niets gerechtvaardigde bena
deeling van het openbaar onderwijs, terwijl ongelukkigerwijze
bovendien de gelegenheid maar al te veel verzuimd is om de
onderwijswet van weinig betwiste gebreken te zuiveren."
Een nieuw wetsontwerp. De minister
van Justitie heeft een nieuw voorstel betreffende de sociale
wetgeving aan de Tweede Kamer doen toekomen, bevattende
„bepalingen betreffende een voortgezet onderzoek door eene
staats-commissie omtrent den toestand van fabrieken en werk
plaatsen met het oog op de veiligheid, de gezondheid en het
welzijn der werklieden". Dr. Schaepman zegt in liet Centrum
(no 150), daarin eene hulde te zien, door den minister van
Justitie geheel terecht aan zijne medeleden in de ontbonden
commissie van enquête gebracht. Dr. S. ziet daarin tevens eene
verklaring, dat de staats-commissie niet een anderen weg zal
inslaan dan de parlementaire commissie deed, maar eenvoudig
met meer middelen toegerust, met meer vrijheid van beweging
begaafd, hetzelfde terrein zal bewandelen en naar hetzelfde doel
streven.
Het nu ingediende voorstel is eene bijzondere wet voor een
bijzonder geval. Zelfs de waakzaamste ijverzucht zal, meent dr.
S., daarin geene poging kuDnen ontdekken om het aan de
Staten-Generaal toegekende recht van enquête te verminderen
of in te krimpen. Op den eersten Januari 1891 houdt met de
wet de staats commissie op. Zij kan dan hare werkzaamheid
verricht en het doel van hare werkzaamheid de grondige, vol
ledige en zoo mogelijk alzijdige voorbereiding der sociale wetgeving
bereikt hebben.
Bij de behandeling onzer jongste sociale wet acht dr. S. het ge
bleken hoezeer een degelijk onderzoek ter voorbereiding van soort
gelijke zaken noodig is.
Woensdag had in het „American Hotel* de aangekon
digde vergadering plaats van de afdeeling „Noord-Holland van
den Zuid-Noord-Hollandschen Bond van Roomsch-Katholieke
Kiesvereenigingen, waarop ook alle nog niet toegetreden katho
lieke Kiesvereenigingen in Noord-Holland waren uitgenoodigd,
ten einde de houding bij de aanstaande verkiezingen voor de
Provinciale Staten te bespreken. "Vertegenwoordigd waren de
Kiesvereenigingen van Amsterdam, Nieuwer—Amstel, Haarlem,
Haarlemmermeer, Bevtrwijk en Zaandam. De vergadering werd
gepresideerd door Mr. B. M. Bahlman, voorzitter van den ge
noemden Bond. Na eene ampele en zeer geanimeerde discussie
werd besloten met de anti-revolutionnaire partij, wat de provincie
Noord-Holland betreft, in dier voege samen te werken; dat te
Haarlem tegenover de aftredende leden der Staten, één katho
liek en twee anti-revolutionairen tot candidaten zullen worden
gesteld, dat te Nieuwer-Amstel tegenover het eene aftredeude
liberale lid een katholiek zal worden aanbevolen, en dat te
Amsterdam eene gemengde lijst van katholieke, anti-revoluti
onnaire en radicale caiididaten zal worden opgemaakt.
Verder werd nog besloten, om in districten, waar geen katho
lieke kiesvereenigingen zijn, in overleg te treden met de anti-
revolutionnaire partij, ten einde ook daar anti-liberale candidaten
te stellen tegenover de aftredende leden. {Centrum.)
Veroordeeld, door liet Kan tong-er echt
te Schagen in April 1889.
"Wegens
Openbare Dronkenschap
W. de B. to Rotterdam, P. H. te Zijpe, A. K. te Schagen,
C. K. te Winkel, P. Z. te Wieringerwaard, S. S. te Oude Niedorp,
K. B. te Schagen en L. S. Dzn. te Kolhorn, ieder tot f 0.50 of
1 dag hechtenis.
P. L. Szn. te Barsingerhorn, tot f 5.— of 2 dagen hechtenis.
J. Z. Jzn. te Schagen, tot 4 boeten elk van f 5.— of 2 dagen
hechtenis voor elke boete.
Openbare dronkenschap gepleegd bij le herhaling
P. D. te Barsingerhorn, tot een hechtenis van 4 dagen.
Als voren, gepleegd bij 2e herhaling
C. S. Jzn. te Oude Sluis, tot eeno hechtenis van 8 dagen.
Jacbtovertreding
C. K. te Helder, tot f 20.— of 4 dagen hechtenis.
W. S. te Barsingerhorn tot f 10.of 2 dagen hechtenis.
Rijden in een hondenkar op den openbaren weg:
K. G. te St. Maarten, A. S. te Schagen en J. D. te Schoorl,
ieder tot f 3.— of 1 dag hechtenis.
Nachtelijk burengerucht
A. B. Hzn., P. Z. en J. Z. te Wieringerwaard, ieder tot f3.—
of 1 dag hechtenis.
Diefstal van helm uit 's Rijksduinen
J. V. te Petten, tot 2 dagen hechtenis.
IJkwetovertreding
H. V. te Anna Panlowna. tot f 10.of 2 dagen hechtenis.
Ordeverstoring in dronkenschap
G. B. te Schagen, A. B.. J. Z. en P. Z. te Wieringerwaard,
ieder tot f3.of 1 dag hechtenis.
Aanwezig zijn in eene herberg na sluitingsuur
A. K. Pzn. en P. B. Jzn. te Kolhorn, ieder tot f 1.of 1
dag hechtenis.
Zich bevinden in den trein zonder plaatsbillet
W. J. K. V. te Wijk aan Zee, tot f3.of 1 dag hechtenis.
Straatschenderij
M. S. te Winkel, tot f3.of 1 dag hechtenis.
Spelen met- en om geld op den openbaren weg
A. K. en J. D. te Schagen, ieder tot f 1.of 1 dag hechtenis.
Afwezigheid van dienstplichtigen bij de brandweer
H. W. ,J. N., E. C. Jzn. en M. D., allen te Anna Paulowna.
ieder tot f 3.of 1 dag hechtenis.
Allen zijn tevens veroordeeld in de kosten verhaalbaar bij
lijfsdwang van hoogstens eene maand.
4de Klasse.
Prijs van f 5000:
- 2000:
1000:
u n n 400
it ti n 200
n ii n 100:
4de Klasse.
Prijs van f 25000:
1000:
ii n 400
200;
n ,i ii 100:
Trekking van 29 April
No. 12806
16159
11493 13932
1850 2170
20265
745 2054 3028 12694 12860 13321
15843 16996 19322
Trekking van 30 April.
No. 18729
6443
17215 17426
3187 14563
7424 10593
BURGERLIJKE STA1XD.
Ingeschreven van 26 30 April 1889.
GeborenJohan Pieter, z. v. Cornelis Anthonij Cau en Johanna
Jacomina van der Pant. Arie, z. v. Jan Grootes en Neeltje
Kossen.
Ondertrouwd: Leendert Oudshoorn, jm., oud 26 jr. en Neeltje
Floor, jd., oud 21 jr., beide wonende te Schagen.
GetrouwdCornelis Tromp en Alida Knijn.
Overleden: Guurtje Hoep, oud 85 jr., 1 md.
Ingeschreven van 19 26 April 1889.
GeborenBartje, d. v. Frans van Dijk en Trijntje Goudsblom.
Gerarda Johanna, d. v. Gerrit Jongejan (overleden) en Elisabeth
de Moei. Adriana Catharina, d. v. Cornelis Rens en Neeltje
Schuit.
Ondertrouwd Cornelis Ylaskamp, jm., Arbeider, 25 jr. te.
Schagen en Antje Schotvanger, jd„ zonder beroep, 27 jr. te
Zijpe. Arie Portegijs, jm., zonder beroep, 25 jr. te Wieringer
waard en Jansje Strooper, jd., zonder beroep, 25 jr. te Zijpe
Pieter Stooper, jm., Landman, 31 jr. en Comelia Slijkerman, jd.,
zonder beroep, 22 jr., beiden te Zijpe. Cornelis Tol, jm., Landman,
37 jr. te Zijpe en Maria Filmer, jd., zonder beroep, 21 jr. te Sint
Maarten. Cornelis Gutker, jm., Landman, 24 jr. en Iefje Boontjes,
jdzonder beroep, 21 jr., beiden te Zijpe.
GetrouwdJacob Swager, wedr. van Trijntje Liefhebber, Land
man 38 jr. en Neeltje Schotvanger, wede. van Arie Blaauwboer,
Boerin, 39 jr. beide te Zijpe.
Overleden Wilhelmus Zomerdijk, 2 jr., 3 md., z. v. Cornelis-
en Elisabeth Filmer. Cornelia Roggeveen, 61 jr., echtge. van Hen
drik Krijt. Jansje Keizer, 3 md., d. v. Cornelis- en Maria Peetermans.
Trijntje Dekker, 75 jr., Echtge. van Cornelis Schrieken, eerder geh.
gew. met Jan Geel.
MARKTBERICHTEN
Hoorn, 27 April 1889. Aangevoerd
f
H. L. Rogge
a
2
v Tarwe
f
6.75
a
9—
17
Gerst
f
4.25
a
5—
11
Haver
t
2.75
a
4—
Witte Erwten
f
11.50
a
IS
Groene
f
11.25
a
IS—
- Grauwe
f
17.50
a
21—
Vale
f
12.50
a
17—
i
Bruine Boonen
f
9.50
a
16—
26
j
Geele
f
a
Witte
f
12.50
a
15—
Paarden
f
5.75
a
6.25
Karweizaad
f
9.75
a
Mosterdzaad
f
a
7
Paarden
f
100—
a
260—
5
Koeien
f 200. -
a
280—
83
Kalveren
f
6—
a
22.—
914
Schapen
f
20—
a
32—
49
Lammeren
f
5—
a
10—
36
Varkens
f
12—
a
18—
1
Zeug
f
27.-
a
90
Biggen
f
6—
a
9—
10
Geiten
f
2.50
a
7—
40
Kippen
f
-.60
a
1.25
3000
Kipeieren
f
2.80
a
3.25
2650
Koppen Boter, 5.2, lood.
f
—.50
a
—.52'
Alkmaar, 26 April 1889 Aangevoerd
Tarwe
f
5—
a
7.40
Karweizaad f
9.50
a
Rogge
f
4.75
a
dito oud f
a
Gerst
f
4.75
a
Blauwmaanzaad f
7.-
a
dito chev.
f
5.62' a
6,-
G. Mosterdzaad f
4—
a
Haver
f
3—
a
3.60
Kanariezaad f
a
Paardenboonen
f
6.60
a
G. dito. f
a
Bruine dito
f
7.—
a
12.50
Erwten: Groene f 10—
a
16
Citroen dito
f
a
Grauwe f
22—
a
Witte dito
f
14—
a
18—
Vale f
17—
a
Duivenboonen
f
a
Witte f
a
