UIT DE PERS.
H
Gemengd Nieuws.
en 7 afdeelingeu door J. J. Cremer. Het stuk speelt op een
dorp in Gelderland we meenden dus vergast te zullen worden
op eene voorstelling van die, zij het dan ook enkele, eigenaardige
volkstypen in Geldersch dialect en Geldersche kleederdracht,
welke Cremer zoo meestelijk kon schetsen. Noch het een noch
het ander was waar te nemen, bij het optredend publiek van
boeren en boerinnen zoomin, als bij Hansje, dienstbode van
Mevr. de Wed. Berthold, al moeten wij haar spel toejuichen.
Ontegenzeggelijk behoort er moed, veel moed toe om een
stuk als 't bovengenoemde op te voeren. We gelooven daarom
ook, dat de kamer te veel op haren schouder heeft genomen.
Rollen toch, als van Emma, dochter van de Wed. Berthold
eischen de meest geoefendste actrices, indien het n. 1. moge
lijk is, dat in eene vrouwenborst zulk een mengeling van de
meest tegenstrijdige hartstochten kan heerschen en door het
spel kan worden weergegeven. De vertolkster had een zware
taak en daarop lettende, kunnen we haar voor de uitvoering den
verdienden lof niet onthouden.
Wat de indruk vau het geheel betreft kunnen we, ondanks
de moeielijkheid van het stuk, toch de Kamer met den uitslag
niet geluk wenschen. Het eerste bedrijf, in 2 afdeelingeu ge
geven, liet het publiek; onvoldaan. Ook bleef het gehoor te
lang onkundig omtrent het ware karakter waarmede Caspar Baks
optrad, wat evenwel meer aan den auteur dan aan den acteur
te wijten is.
Het glanspunt was het 2e bedrijf, dat sterken indruk maakte
en waarin iedere persoonlijkheid in de hoogste mate den lof
verdiende, die haar door het donderend applaus werd toe
gebracht.
Ook moet, om der waarheid getrouw te blijven, gezegd wor
den, dat de rollen van Mevr. de Wed. Beithold en van Harmen,
den knecht van den majoor, uitnemend werden gespeeld. De namen
van Mej. N. Schermerhorn en P. Levendig mogen in deze met
eere genoemd worden.
De beide volgende bedrijven voldeden mede zeer goed, doch
het laatste scheen te willen afbreken wat de eersten hadden
opgebouwd er ontbrak „spel."
-}- Moesten Dirkshorns ingezetenen tot nog toe op winter
avonden met eene geringe wijziging den dichter nazeggen„In
duisternis wandelt de mensch op aard," aan dien in onze
„verlichte" 19e eeuw ongewenschten toestand is nu opeens een
einde gekomen, daar het dorp sedert het begin dezer week als
door een krans van lichten is omgeven. En verkwikkelijk is 't,
hierbij te kunnen voegen, dat die algemeene verlichting haar
ontstaan louter te danken heeft aan de onderlinge samenwerking
der ingezetenen. De toestand onzer gemeente maakte het
ondoenlijk van gemeentewege tot straatverlichting over te gaan
en daarom moesten de burgers de handen ineenslaan, wilde men
die toch erlangen. Zoo bleef de zaak geruimen tijd hangende,
totdat den vorigen winter een zevental ingezetenen voor ge
zamenlijke rekening een lantaarn plaalsten, hopende, dat goed
voorgaan ook hier goed zou doen volgen, en bleef het toen ook
bij dien eeneu lantaarn, bij t begin van dezen winter kwam er
een tweede bij, geplaatst door eenige andere burgers. Nu waren
ook spoedig de overigen van goeden wil, en ziedaar in minder
dan een week tijd geheel Dirkshorn voorzien van straatverlichting
door toepassing van de leus onzer vaderen„Eendracht
maakt macht."
Aan het eerste gedeelte van het vergelijkend examen
voor hoofd der school te Wormerveer is door 132 van de 167
sollicitanten deelgenomen.
Bij het repareeren van het dak van eene boerenwoning
in den Beemster had de timmerman G. R. uit de Rijp het
ongeluk van eene aanzienlijke hoogte neer te storten, zoodat hij
met één gebroken en één gekneusd been naar zijne woning moest
vervoerd worden.
Jongstleden Zondag hadden te Spijkerboor eenige waag
halzen den moed op het slechte ijs hun leven te wagen.
Onder hen bevonden zich ook 3 arbeiders van de nieuwe forte-
ficaties in den Beemsler, die, na eerst niet weinig aan Bachus
geofferd te hebben, zich te ver waagden, met het gevolg, dat
alle drie door het ijs zakten en weldra in levensgevaar ver
keerden. Met veel moeite werden ze gered, zoodat ze met den
schrik en een nat pak tot opnuchtering vrijkwamen.
Eenige dagen geleden belden twee personen, als fatsoen
lijke burgerlieden gekleed, aan een huis te Oosterbeek aan en
vroegen de aldaar inwonende juffrouw B. te mogen spreken,
bij welke dame zij werden toegelaten. Een van hen bracht haar
de groeten van haar neef te Apeldoorn en scheen dien zeer
goed te kennen, daar hij op alle vragen voldoende wist te
antwoorden. Eindelijk viel het gesprek op diens zaak en ver
haalde hij, dat die niet meer zoo goed was als vroeger, en dat
zij waren uitgezonden om haar voor haar neef eenig geld ter
leen te vragen. De dame, die geen kwaad vermoedde, zeide,
dat zij geen geld te missen had, maar dat zij over een paar
dagen terug konden komen zij zou dan zien wat zij kon doen.
Twee dagen later kwam een van hen terug en ontving toen
een bankbiljet van f 40 en een gouden tientje, waarmede hij
vertrok onder belofte dat hij zelf het geld terug zou brengen
en er borg voor bleef. De man kwam een paar dagen later terug
en deelde haar toen mede, dat hij het bankje van f 40 verloren
had, vermoedelijk met het doel om er nog f 40 bij te krijgen.
De onnadenkende vrouw liet den man vertrekken zonder eeni-
gen argwaan te krijgen, en stelde zich met de belofte, dat hij
toch aansprakelijk voor de terugbetaling was, tevreden. Thans
is gebleken, dat de bewuste neef in goeden doen is, van niets
af weet, en zij het slachtoffer van een paar sluwe oplichters is
geworden. ArnhCt.)
Zaterdag avond ontstond er te Noordeloos brand bij den
bouwman E. de Bruyn, die ondanks de windstilte zoo schielijk
toenam, dat in een half uur tijds het groote, oude met riet
gedekte huis, door nog twee gezinnen van D. en A. de Jong
bewoond, in de asch werd gelegd. Bijna al het huisraad, een
groote partij hooi, alsmede twee varkens en eene geit zijn eene
prooi der vlammen geworden. Een en twintig kinderen, waar
van velen reeds te bed lagen, werden allen gelukkig gered en
door vrienden en verwanten in huis genomen. Yan de inboe
dels was niets tegen brandschade verzekerd.
In den avond van Dinsdag heeft te Drogeham eene poging
tot moord plaats gehad op den 66jarigen, te Buitenpost wonouden
rentenier A. R. N.
Tegen het vallen van den avond vervoegde zich iemand ten
huize van genoemden A. R. N., onder voorwendsel een booaschap
te hebben.
Toen de bezoeker op slinksche wijze er achter was gekomen,
dat N. geld voor afgeleverde aardappelen had ontvangen, greep
hij onverwachts den geen kwaad vermoedenden ouden man hij
de keel en wierp hem tegen eene kast, alle pogingen aanwen
dende om hem door verworging van het leven te berooven.
Gelukkig kon N. zich een weinig aan de sterke handen van
zijn aanvaller ontwringen en een paar maal geluid geven, waarop
de naaste buren kwamen toesnellen.
Intusschen wist de bezoeker door de achterdeur te ontsnappen,
zonder door de, vóér het huis staande, buren opgemerkt te
worden.
In huis gekomen, vonden deze menschen den ouden man,
vreeselijk toegetakeld, met bebloed en verwrongen gezicht.
N. verklaarde dat indien zijn hulpgeschrei niet was gehoord,
hij er niet meer geweest zoude zijn.
In verband met deze zaak is de persoon van J. J. de A/.,
geboeid naar de gevangenis te Leeuwarden overgebracht.
Uit Amsterdam wordt gemeld
Zaterdag avond bevonden zich zeven personen in eene tapperij
in de Bethaniedwarsstraat, toen kort daarop nog een drietal
binnentrad, die blijkbaar niet zoo kalm eu rustig waren als de
overigen. Er ontstond weldra onder hen een woordentwist, die
spoedig in eene kloppartij overging. Zekere Bram IToggie scheen
daarbij de voorvechter.
Uit vrees dat de karaffen en glazen in het buffet gevaar
zouden loopen tegen den grond verbrijzeld te zullen worden,
kwam de kasteleines in het midden der vechtenden, om de onstui
mige gemoederen tot bedaren te brengen. Voor haar moedig
optreden werd zij met een blauw oog beloond.
De tapper, Nedel, die overigens smidsgezel is, had zich reeds
vroeg met hoofdpijn te bed begeven, maar vertoonde zich toch
ook op het hevig rumoer half gekleed in de gelagkamer of
tapperij.
Toen ook hij tot het staken der vechtpartij aanmaande, ontving
hij echter een verradelijken schop tegen het lijf, waarop hij dadelijk
neerzonk en den geest gaf.
Een ander bezoeker had ook op zoo lage wijze een schop
gekregen en zich van pijn in een hoek van het vertrek terug
getrokken.
Zoodra ds politie kwam opdagen wees de man Bram als den
moordenaar van Vedel aan, waarop Bram als een woedend dier
op den van pijn kermenden man aanvloog en hem ook nog
even een halven vinger afbeet. Bram werd naar het bureau
gebracht. Het lijk naar de sectiekamer in de cellulaire ge
vangenis.
Iemand wenscht in de courant de vraag opgenomen te
zien, hoe men bij de aanstaande volkstelling met mogelijkheid
vooruit kan zeggen hoeveel kaarten men zal noodig hebben
voor personen, die tijdelijk den nacht van 31 December op 1
Januari onder ons dak vertoeven zullen.
Laat men zich daarover niet zoo ongerust makenvoor alle
zekerheid kan men een stuk of wat groene of roode kaarten
aanvragen en desverkiezende ook op zijne tafel leggen voor het
geval dat er dieven inbreken. Die kunnen dan zeiven de kaarten
invullen dan weet men meteen wie zij zijn. (A. Ct.)
Het congres der sociaal- democratische partij zal dit jaar
in Den Haag worden gehouden.
Door de politie te 's-Hage is proces-verbaal opgemaakt
tegen een persoon, die een conducteur der Haagsche tram een
klap-sigaar in plaats van een goede gegeven had. Avp
De influenza of Russische griep, die over geheel Europa
zich heeft uitgebreid en duizenden slachtoffers telt, woedt ook
in ons land, en is o. a. uitgebroken te Hellevoetsluis aan boord
van Zr. Ms. wachtschip Prins van Oranje. Bijna een zestigtal
schepelingen is in het maritieme hospitaal opgenomen. De ver
schijnselen, welke zich bij de patiënten voordoen, zijn loomheid
in de beenen, koorts met hooge temperatuur, aanstekelijke hoest
en, bij zorgvuldige verpleging, spoedige beterschap,
Te Kopenhagen, Dantzig, Weenen, Parijs en Berlijn deden
zich tal van gevallen voor van deze epidemische ziekte, die ge
lukkig weinig sterfgevallen ten gevolge heelt, doch door den
omvang die ze op sommige plaatsen verkrijgt, storend inwerkt
op het bedrijvig leven;
In 4 a 6 dagen verloopt de influenza. Eerste kenteeken is
zware loomheid en matheid, weldra vergezeld van hoofdpijn,
koorts, gewrichtspijn en keelaandoening. Zwaar en langdurig
transpireeren is de finale.
Aanbevolen wordt, door Weener professoren, als preventieven
maatregel te zorgen voor het warmhouden der voeten, voor
licht verteerbaar voedsel eu het voorkomen van kou-vatten.
Geen dagblad kan men ter hand nemen, of men vindt lange
berichten over de griep-epidemie. Te Brussel bleven Zaterdag
een-en-twintig postboden in gebreke hun werk te vervullen.
Te Rome heerscht de griep vrij uitgebreid. Te Madrid is de
epidemie eveneens verschenen.
De Eransche minister van oorlog de Ereycinet lijdt aan de
griep. Lockroy kon om dezelfde reden een vergadering niet
bijwonen. Aan het ministerie van binnenlandsche zaken te
Parijs werden Zaterdag 22 ambtenaren aangetast en van het
personeel der telephone-bureau's was Zondag een vierde gedeelte
buiten staat om dienst te doen. Meer dan 60 ambtenaren aan
de piefektuur van politie waren, evenals de prefect Lozé zelf
bedlegerig.
In Japan is de griep eveneens opgedaagd.
De geneeskundige faculteit in Duitschland is eenstemmig
van raeening dat de influenza eene ziekte is, welke sedert het
jaar 1387 vele malen in Europa epidemisch geheerscht heeft,
en door hare kolossale uitbreiding den naam van pandemie dik
wijls verdiend heeft. De ziekte hangt niet af van het jaargetijde
noch vau bijzondere sanitaire toestanden, maar van luchtstroo-
mingen, en is dus niet te voorkomenzij duurt nooit zeer
lang. Er is niet de minste grond, een verband tusschen haar en
de cholera aan te nemen; integendeel leert de moderne weten
schap, dat geen enkele soort der mikro-organismen, welke i.
verwekken, in eene andere soort kau overgaan. Daar echt
het algemeen de hygiënische toestanden van grooten ;ef?Ver
zijn op de werking van epidemische ziekten, achtte mp'
in het algemeen het sanitair toezicht verscherpt zou
zonder dat er aanleiding bestaat mot betrekking tot de
bijzondere maatregelen te nemen. Jluema
Te Gorinchem deed zich dezer dagen het volgend
voor: Een ingezetene zou een doodgeboren kind laten bel
De grafgraver kwam eu bracht de goed gesloten kist grafw
Twee dagen later evenwel ontdekte men, dat eene ledLeV
aan de aarde was toevertrouwd en men het lijkje vergeter k
daarin te leggen. Daarna had de werkelijke begrafenis p'^
De Eerste Kamer heeft in hare Dinsdag gehouden zV
het wetsontwerp tot instelling eener consignatiekas ve„
met 40 tegen 2 stemmen.
De gemëente Apeldoorn is jl. Dinsdag aan een
gevaar ontsnapt. De geheele gasfabriek had nl. in (]e f0,0'
kunnen springen. Door het springen van de teerhuis ontst j
braud in deze vlambare vloeistof. De retorten moesten geo j
ta ,1 a n nm fnünAQli H<1 II TOOI* fa lIOrminL.»^., TVT 1 "U
worden, om den toevoer van teer te verminderen. Na geru'^^
tijd gelukte het den brand te blusschen. De gasfabricltie T"
A^l-1 1 nrornin CJ rlo wl ooi on f] O llllffi n Pt* nilivon -»-» 1n4 i "'l
AT O r uu
geruimen
-v— f)--- o—iabricati
echter wegens de gloeiende hitte der buizen niet worden
gezet, zoodat des avonds op de wegen eene Egyptische
ternis heerschte.
Het bestuur van Hollands Noorderkwartier heeft zich
een adres tot de Tweede Kamer gewend, betreffend de heffi
der wik- en weegloonen in de gemeenten Alkmaar, Hoorif
Purmerend en Edam, naar aanleiding van het door de reoeeri
daarvoor ingediende wetsontwerp. In de laatste dagen zijn nj!
tal van gemeenten in Noordholland adressen van adhaesie aan
dat adres ingediend.
In tegenstelling met vorige winters wordt thans te Kol-
hom weinig armoede geleden. Arbeiders, zonder werk, kunnen
aan de demping van het kanaal (door de nieuw gebouwde sluis
te Aartswoud thans nutteloos geworden), werk verkrijgen, tecren
ongeveer 80 cents daags. De aardappelenoogst geeft bovendien
alle reden tot tevredenheid.
Nabij Woolde (O), is het lijk van een manspersoon ge.
vonden. Men vermoedt dat hij doodgevroren is.
Xich zelf voorbij gepraat. - Het katho
lieke blad „Het Centrum" had het in de vorige week druk
over de schoolwet. De Eerste Kamer moest toen nog beslissen,
maar was al aan het bespreken der wet. Een paar woordvoerders
der liberale partij hadden juist hunne bedenkingen doen hooren
en gezegd, dat het toenemen van het getal secte-scholen de
onverdraagzaamheid ouder ons volk zou bevorderen. Daarom
wilden zij liever ééne school voor allen. Misschien vreesde
het Centrum al, dat de wet verworpen zou worden, en
haastte zich aldus te schrijven „De klimmende onverdraag
zaamheid is juist te danken aan de openbare school; alleen de
bijzondere school kweekt verdraagzaamheid; ieder weet toch,
wat de verdraagzaamheid der Liberalen beteekent; waardeering
van de zienswijze van een ander komt daar niet voor; uit
sluiting en hooghartige koppigheid zijn er de eerste hoedanig
heden van."
We hebben er niets bij te voegen. Slechts dit: wie zoo
oordeelt over een ander, behoeft zich waarlijk niet voor te doen,
als de verdraagzaamheid in eigen persoon. Trouwens
kennen de verdraagzaamheid van Rome. Nieuw leven.
Uit Spanje. In Spanje is een zeldzame werk
staking uitgebroken, nl. onder de schoolmeesters. De onderwijzers,
door de gemeenten onder waarborg van den staat gesteld, worden
zoo onregelmatig betaald, dat verscheidene letterlijk van honger
gestorven zijn. A'elen zeiden hunne schitterende carrière vaarwel,
anderen namen het beroep van bedelaar bij de hand. Niet
minder dan vijf en zeventig millioen piasters hadden de onder
wijzers te vorderen, toen een commissie de regeering verzoent
de schuld over te nemen of de directe betaling te
Alles wat maar eenigen invloed had hielp de commissie
woorden. Op 't oogenblik is de schuld meteen paari
vermeerderd. Toen een meer menschelijk gouverneur, die
Saragossa, zeide, geen verlof tot het houden van stierengevec e
te zullen geven in elke gemeente, waar men de onderwijze
niet geregeld betaalde, werd hij afgezet. Men begrijpt dus
dat de nieuwe gouverneur voorzichtiger is. In een district, wa
de toestand al bijzonder slecht is, besloten de dorpsschoolin''6-
den gouverneur een telegram te zenden. Daarin verz0CJ D,
zeer onderdanig dat hij zich over hunne ellende zou ei sr
De secretaris van zijne excellentie antwoordde, dat e
minister niet behaagde te antwoorden, omdat men den n°'
eerbied tegenover zijn gewichtig personaadje uit het
verloren. En waarin bestond dat gemis aan den noodigen
De arme stumpers, die rekening moesten houden m3
uitermate schrale beurzen, hadden in hun eenvoud ev ^fj
dat ter besparing van 10 centimes voor elk woord,
Excellentissimo Senor het smeektelegram niet kon veri ui
en daarom maar weggelaten. Ten einde raad hebben zij
arbeid gestaakt.
De lezer zal 't wel met ons eens zijn, dat het
echt Spaan sch toegaat.
daar g">a'
nvontour:
Drama in eene hondenkar. Een bakker van
was voor eenige dagen de held van een zonderlingfferB
Hij reed met zijne kar naar de Eransche grens» ,ycnSchei,('{
onderweg door een geweldige regenvlaag overvallen ^ar e»
te schuilen zonder tijd te verliezen, kroop hij 'n opcll'
hield onder het rijden met de ééne hand het sChot
Maar eene ongelijkheid ven den weg veroorzaakte
en flap 1 daar lag het deksel toe. „en,
Daar het slot bij het toevallen was dichtgespr0 o lev'e
man gevangen. Hij riep, klopte, floot; maar hoe
