brandde de huizen en weidde er schapen op. T)s arme verjaagden
werden op Staatskosten naar Amerika getransporteerd, Later
veranderde diezelfde edelman zijn land in een wildper om
toen bleek meer voordeel verbonden te zijn aan het vei
van jachtvelden, en thans springen vos en hert lustig romop
de velden, waar eens bloeiende dorpen stonden.
Het privaat-grondbezit staat den cultuur in den weg.
2de. Het kapitaal zal, door gemis aan veilige belegging, zie 1
moeten aanbieden aan hem, die het gebruiken wien aar
door zal verlaging van rentetarief ontstaan. Het gevo g za zijn
dat ieder, die kapitaal noodig heeft, het gemakkelijk za un
nen besparen, of het van de gemeente kan krijgen.
Als de rente tot een minimum is gereduceerd, dan zal nei
kapitaal in ruime mate op den grond worden aangewent
droogmaking der Zuiderzee bijv. is, naar men zegt reeds tech
nisch opgelostalleen nog is op te lossen de rentekwestie.
Bij privaatgrondbezit zal dus eindelijk het kapitaal zich
dienstig moeten maken aan den cultuur van den grond en
daardoor zal arbeidsgelegenheid ontstaan.
Wanneer het kapitaal in handen van de gemeente beschikbaar
is gesteld voor den arbeider, dan kan de werkgever het met
meer gebruiken om den arbeider te verdrukken en dan za
een arbeider alleen in dienst treden bij een werkgever, wanneer
deze hooger loon kan geven, dan de arbeider met zijn eigen arbi id
zal kunnen verdienen.
Ook de pachter zal den arbeider niet meer kunnen verdruk
ken, omdat deze bij de verpachting van gemeente-grond, zelf
kan pachten.
Een 3de voordeel is, dat de gemeente kan optreden als werk
geefster en in staat is over te gaan tot ontginning van heide
velden, het droogleggen van moerassen, enz.
Er zal dan zijn overvloed voor allen, loonsstijging; de arbeider
komt in het bezit van zijn arbeidsproduct, na aftrek van
grondpacht.
De Communist zegt: //alle eigendom is diefstal"-
Maar wat te denken van een maatschappij waarin men, voor
kleine stukjes metaal grondrecht kan koopen
Dan moeten wij toch zeggen dat de Communist toch nog
royaler is dan onze tegenwoordige maatschappij, want hij wil
de productie tenminste nog ten bate van allen laten komen.
Een 4de voordeel isdat de besparing over de geheele wereld
zal toenemen, als de grond in handen van den arbeider is. De
reden dat zij nu niet sparen, ligt hierin dat hun het grootste
deel van hun arbeidswinst wordt ontnomen. De arbeiders willen
wel sparen, ais zij weten, dat zij daardoor hun lot kunnen verbete
ren; doch du kunnen zij niet sparen.
Een 5de. Voordeel is dat de kapitalist voor de veilige
bewaring van zijn kapitaal zal moeten betalen, in plaats van
rente te krijgen. Hij kan het aan de industrie uitleenen of
zelf in een fabriek steken doch hij zal niet kunnen concur-
reeren met den arbeider.
En nu het middel om het privaat-grondbezit in het gemeente
bezit te doen overgaan
Voor de verschillende landen zijn natuurlijk verschillende
wegen in te slaan.
In AmeriJca, waar het kapitaal zoo enorm vermeerderd is
door speculatie, hypotheek, spoorwegen enz. waar de kapi
talist schattingsrecht uitoefent op den boer en den emigrant,
wilde bijv. de groote Henii George een ieder jaar toenemende
grondbelasting, tot eindelijk de geheele pachtwaarde is belast.
In Engeland zijn de toestanden weder anders. Daar zijn de
grondeigenaars eigenlijk niets anders dan de pachters van de
kroon.
In vroegere eeuwen, toen de Normandiërs dat rijk veroverden,
hebben de overwinnaars het land onder elkander verdeeld, doch
dezen, brachten hunne verplichtingen spoedig over op hel volk
en nu betalen de grondeigenaars nog maar l°/0 belasting van den
grond. In Engeland is de grond van geheel het rijk verdeeld
over slechts 25000 grondbezitters. De eisch der Engelsche
democratie is 25°/q belasting op den grond en overbrenging
van alle lasten op den grond.
In Nederland is de tóestand iets anders. Het aantal grond
bezitters is bij ons nog zeer belangrijk. Bijna de helft is grond
eigenaar. Het grondbezit is bij ons nog het meest verdeeld en
dat komt mede hierdoor, dat men hier de grond beschouwt
als een effect.
De Communisten willen confiscatie langs revolutionairen weg,
doch daardoor volgt reactie en blijkt langs dien weg niets té
bereiken te zijn.
Opportuniteit wijst dus hier als middel aan afkoop. Daartoe
dient door Staat of gemeente een taxatie gemaakt te worden
van allen grond. Landbouwgrond bijvoorbeeld tegen 25 maal
de gemiddelde zuivere jaarlij ksclie opbrengst over de 25 laatste
jaren. Het terrein in de steden per Meter.
Bij de kadastrale leggers kau de prijs worden vastgesteld,
waardoor de staat het kan overnemen.
In ons land wordt de waarde van den grond geschat op 5
milliard. Stel dus voor een wet, waarbij de staat het recht
heeft grondbezit te onteigenen en in termijnen af te betalen.
Dan sluit de staat een leening van 1 milliard en koopt V
van de grondbezitters, en tot dekking der rente belast hij al
hun grond met 1 pCt. der waarde.
De belasting brengt op 50 millioen, de leeningrente beloopt
35 millioen, zoodat uit deze actie voor den staat nog 15 mil
lioen winst overschiet.
Een gevolg van de belasting van 1 o/# 0D het grondbezit
zal zijn, dat de eigenaar zijn ongebruikten grond moei verkoopen
of zelf cultiveeren. Hij wordt dus gedwongen op dien grond te
ia en werken o te verkoopen. Alle grond komt dus in cultuur,
waardoor derhalve de arbeidsgelegenheid vergroot.
VanitlVr f8'0!8." dit: vo'gens de statistiek heeft het
moet de kapitalist er mee doen? Grond kan hij er niet voor
koopen. Hij moet dus pandbrieven opkoopen, de vraa^ naar dit
artikel wordt grooter en stijgt boven iar'de. Dan Et d
staat over tut. mnvm k;.\. ou &a,u' ue
de^winst'van^ dTn^St^'t t™ 3 Hierdoor neemt
Z l r 1 O u en verra,»d«t het rente-kapitaal
in de hErie f*" T' Z'J" gdd bele?gen in pandbrieven]
j Lln verbetering van den grond. In ieder
geval dient deze besparing tot loonsverhooging
Dan komt de tijd voor een tweede aflossing, doch wordt nu
een belasting van 2 geheven. Bij een derde aflossing wordt
o/ belastin" geheven, eu zoo volgende.
Op deze wijze" koopt de Staat den grondbezitters den grond
af zonder dat dezen zeiven het gelag betalen en kan m c
kwarteeuw de geheele afbetaling geschied eu het gemeen j
grondbezit een feit zijn.
Zal deze verandering kunnen geschieden en vruchtbas J
dat moet de Staat zijn een VolkSStaat doch nimmer een
paitijregeering, want dan zou men aan schromelijke misbrui'en
bloot staan.
Spr. noemt als zoodanig de gemeente Kampen. Kijk
arm betaalt dear belasting, alle uitgaven worden daar gedekt
door de inkomsten der gemeente. Maar daarom is Kampen nog
niet een voorbeeld, dat navolging verdient. Worden de uitgaven
dier gemeente besteed ten bate van allen Neen Voor Hoogei-
On der wijs bijv. 51000 - voor L. O. 26000 voor muziek
8000 gld. Men heeft er gebouwd een Steeiien IJselnrug die
niet noodig was men heeft er een kostbare waterleiding verge
leken met andere gemeenten dan heerscht daar te veel weelde
in de gemeente-huishouding, die besnoeid kan worden en bij
volkscontröle ook zeer zeker besnoeid zou worden. De armoede
is in die Stad niet minder. En de gemeentegrond behoort
toch aan alle Kampenaars, d. i. aan alle burgers. Was er volks
controle dan zouden ook de 4 pCt. 's leeningen reeds lang ge-
converte rd zijn, doch het is natuurlijk dat de inwonende
renteniers er belang bij hebben dat de 4 pCt. blijven bestaan.
Het is dus onvoorwaardelijk noodzakelijk dat liet Volk
regeert en dat kan alleen geschieden dooralgemeen kies-
en stemrecht.
Spr. weet, dat velen de landnationalisatie een ntopie noemen,
doch hij blijft beweren, dat op dien weg men alleen in staat
zal zijn de tegenwoordige crisis op te lossen.
Overproductie en arbeidsgebrek zullen alleen dan verdwijnen,
wanneer het kapitaal niet meer in de gelegenheid is den grond
te koopen.
Door geheel de wereld trekt een Sociaal democratische stroom
en men is er op uit den Staat macht te geven over heel het
individu en meer en meer de persoonlijke vrijheid te belagen.
Tegen dat alles helpt alleen de landnationalisatie.
De toepassing er van is volstrekt geen hersenschim. Dat
idee is reeds in Amerika veel verder gevorderd. Ook in Enge
land is er reeds een begin mede gemaakt. En wordt het eenmaal
in een rijk ingevoerd dan zal dat rijk alle concurrentie het
hoofd kuunen bieden, terwijl andere rijken gedwongen zullen
worden te volgen.
Het is nu nog maar de vraaghoe zullen wij het zonder
schokken tot stand brengen?
Heuri George heeft terecht gezegd De sociale kwestie rust
op sociaal onrecht.
Wil men verbetering door confiscatie, dan krijgt men revo
lutie en reactie, en wordt de toestand niet veel beter.
Doch bij vreedzamen afkoop hebben alle menschen voordeel
en wordt de toekomst verzekerd.
De geboren mensch heeft recht om te leven dat is
hij heeft recht op een deel der aarde. Door het privaat-grond
bezit zijn de rechten van den mensch verkracht.
Thans siddert de geheele maatschappij. Het volk eischt sociale
gerechtigheid. De grond mag niet langer blijven in handen van
enkelen. Landnationalisatie is de eenige blijvende oplossing.
Zij wil het recht op de arbeidsproductie sterker maken. Dan
heeft ieder, die werken wil en kan, een onbezorgd bestaaD.
Niet allen zullen even rijk zijn, doch het verschil zal tot de
natuurlijke grenzen worden teruggebracht. Er zullen geen
schatrijken meer zijn, maar ook geen doodarmen meer. Men zal
dan hebben een Staat met gelijke rechten en de grootst moge
lijke vrijheid. Het moet ieder vrij staan door arbeid zich
rijkdom te verwerven doch er mag geen rente getrokken
worden.
Het stelsel van landnationalisatie staat dus lijnrecht
tegenover communisme, welke laatste eene gevaarlijke utopie
is. Niet door wetten eu reglementen wordt de maatschappij
verbeterd, maar door bet vrijgemaakte volk.
Zooals de Staatsinrichting thans is, zou algemeen stemrecht
gelijk staan, met de koorden van de beurs der rijken op
genade en ongenade over te levereu aan de niets—betalenden.
Dat gaat niet op.
Maar bij landnationalisatie zal algemeen kies- en stemrecht
niet het minste bezwaar opleveren.
WaaktWaaktDe chaos komt over ons in den vorm der
sociale revolutie, zoo niet het recht op vrijheid en grond het
vulk verzekerd worde. Men hoort reeds allerwege het dof en
dreigend gerommel der revolutie en ook nu openbiren zich de
zelfde kenteekenen als bij die der vorige eeuw.
Dat ieder zijn krachten iuspanne tot verbetering van den
toestand, ook in het belang van vrouw en kinderenwant
zonder deze hervorming snelt de maatschappij haar verderf te
geinoet en wat haar dan wacht leerde we ons vorige eeuw."
E ui daverend applaus viel den spreker ten deel. Aan het
Roep 1 "ameU de döel de 1)eerm Meijer Drees en
De heer Meijer Drees, vroeg spr. of deze werkelijk van
meenn.g rs dat de landnationalisatie nu tot stand gebracht zou
kunnen worden. De heer Drees denkt daarbij aan de Broeklanden
in Overijsel en aan de gemeente-weilanden in andere streken
Al die landen worden slecht behandeld, verwaarloosd. De be-
hij'klE 6r "ietS aaD' 6,1 iöder ScheUrt er van>
Zouden de bestuurderen bij landnationalisatie zooveel wiizer
handfn? Er bHj'CD t()ch altiJd nalatrgen" om-
dat menschen niensehen blijven.
De heer Stoffel repliceert dat wat de heer Drees bedoelt
tegenwoordige Marken-bezit is, doch dat is <*een gemeente'
bezit dat verpacht wordt. Dat Marken-bezit is nS eS, on ré
deelde boedel vau verschillende
bezit dat verpacht wordt. Dat Maéken-bezit
eelde boedel vau verschillende eigenaren; niemand weet wie er
eigenlijk eigenaar is en daarom steekt ni mand een hand uit
tot verbetering dier gronden. and ult
T"t0 ""',3rs 9emeentebezit, dat verpacht wordt on
wordt behandeld ns» ...t.
Iets geheel anders
18 He"t m'7 l°n- enTetle?
Het Markenhezit heeft daarmede niets te maken
voorstelling de beste toestand. De praktijk heeft geleerd
Engeland o. a. dat do grootste verbeteringen juist waren
gebracht op gepachte gronden. Het is ook duidelijk dat'
tegenwoordige boei—pachter bij langen pichttermijn zijn
kan gebruiken en ook niet zal nalaten den grond te verhei
wanneer hij weet, dat hij na einde der pacht het verbet,
vergoed krijgt.
De voorstanders der landnationalisatie beoogen juist
schen beter te maken. En ja, de menschen blijven
Maar ook is het waar, dat niemand een dief of roover i8
zijn pleizier. Zooals de maatschappij nu is ingericht j,
grootste gedeelte der menschen gedwongen te trappen, o,
ze getrapt worden. Juist de kans om een eerlijk stuk h,
te verwerven, zal den mensch zich doen inspannen.
Spreker herinnert aan de zedelijke ellende van den L
woordigen tijd aan de huivering wekkend uitgebreide ,pL
2Mie, aan het drankmisbruik, aan de afgrijzelijke ar®0
der steden, enz.
Stel eens, dat wij ons de toekomst van allen, die ons li,
dierbaar zijn, gelijk wisten aan die van zoovele duizenj
onschuldig ongelukkigeu misschien zouden wij dan zelf
moorden of stelen.
Menschen blijven menschen. ZekerMaar onwaar is hef,
de menschelijke natuur van oorsprong lui, laag, gemeen
dierlijk is. De ziekelijke naturen uitgezonderd, maar die
men in alle standen. Tans zijn velen te diep neergedrukt!
veel verdierlijkt door zwaren arbeid, zij gaan op in den sti
om het bestaan, die al hunnen krachten en vermogens in
slag neemt. Geeft den mensch een menschelijker lot en hij
ook menschelijker worden en zijn.
De heer Roep vraagt den heer Stoffel, dien hij meent
te gaan van de meening dat het geld belegd zal worden
pandbrieven of als dat nu eens niet geschiedt
kapitalist daarentegen de markt opvoert, of dan
arbeider het gelach moet betalen?
De heer Stoffel meent, dat, daar de kapitalist geen vei
belegging voor zijn kapitaal meer zal hebben, deze zal gedwons
worden het aan den Staat of de gemeente in bewaring te gei
Laat een kapitalist bijvoorbeeld eens al de marktprodu;
opkoopen welnu, dan moet hij daarvoor eerst pakhui
bouwen, en voor dc goederen geborgen zijn een belanj
arbeidsloon uitbetalen. Dan bewaart hij het. Goed. Maar
lang? Toch zeker niet langer dan de producten kunnen d
Hij zal dus spoedig een groote massa weer vau de hand ai
doeD. Alleen het graan kan hij langer bewaren. Maar dat;
hem niets, want elk jaar brengt nieuwe en thans voldoi
oogst. Kortom, een dergelijke speculatie zou alleen den specui
geld kosten.
Stel nu eens dat het kapitaal ging speculeeren in iets
den tand des tijds lang kan weerstaan, bijv. in goud.
Welnu, geen noodGoud duurder, andere prodat
goedkooper. Wil hij dus alleen omzetten in goud, dan ij
hij voor dezelfde hoeveelheid goud telkens grootere hoevtü
producten geven. Stel, dat men het goud dan opstapelt,
zal toch de arbeider daarvan nog eenigen tijd profiteera
maar niet alleen particulieren kunnen wel goud verzaag
maar de gemeenten krijgen er toch ook nog een groot deeh
Maar in ieder geval zal er schaarschte aan goud zijn. Wt|
weg dan met de gouden oorijzers en al wat van goud is.
zal de nimmer rustende industrie spoedig een ander m|
hebben gevonden, tot het vervaardigen van luxe-artikelen
hij, die dan zooveel goud heeft kan, als hij het tenminste
ten eeuwigen dage wil bewaren, dat voor hem zoo dure
omzetten voor producten van minder gehalte, eu ook hierl
taalt de speculant het gelach.
Monopolie is alsdan ten eenenmale onmogelijk.
be
sti
zi<
uo
ni
da
de
be
ui
en is na-
-- v.. ...wv 1I1U13
uurlijk een geheel verkeerde toestand; is iuist a'p «1 u*
W.J» van grondbezit. Daarentegen is he, paebtbezif „„£^1
Het debat hiermede geëindigd zijnde, sloot de voorz. vat
Bond, de heer v. Kluyve de vergadering, met een woord
dank aan den heer Stoffel voor diens aangename, nuttige
leerzame voordracht. De heer Stoffel had met gloed, metr
gepropageerd. Of het effect aan zijne voorstelling zal beantwo f
Indien hij maar deze belooning mag wegdragen, dat, daal
toch aller plicht is naar waarheid te zoeken op elk gebied;
optreden niet tevergeefs is geweest, doch een prikkel vorJi
nadenken en tot onderzoek.
Gelijk de heer Stoffel, zoo arbeidende, langs dezen M'
bezadigden weg, moet ten voordeele der maatschappij vrucl
dragen.
Verslag der voordracht van den heer Dr. L. MuÜ
gehouden op Vrijdag 11. in het lokaal Cerès, ter vergif
der Holl. Maat. v. Landbouw, afdeeling Schagen.
Zie zoo, dat is nu het vijfde en laatste verslag voor
week. Waarlijk, een verslaggever krijgt ook van het goed'
eens te veel. Doch, komaan, repeteerende schrijfmachine;
uw plicht en vertel aan al de landbouwers-'
van dit Blad, dat zij veel verzuimd hebben, door niet de'
dracht van den heer Mulder bij te wonen. Stel u voor.'
een landbouwende streek, met een afdeeling van ruim
tachtig leden, die dus voor niets de voordracht konden
wonen, gaf te aanschouwen: een landbouwlezing, bezoebt
ïoogstens een veertigtal, waaronder nog enkeleu uit
gemeenten.
Of er ook warme belangstelling bestaat bij de landbou*'
voor hun vak!
Is er een voordracht of een lezing over politiek
mg toehoorders - over landbouw. weinig toehoorders
ja, bij elke nuttige bijeenkomst, —-weinig toehoorders
Och maar dat komt dan zeker omdat de menschen
allemaal wel al weten
De heei Mulder had tot onderwerp gekozen: #De
stand van den landbouw in Nederland/
geleken met dien in andere R ij k e n."
hot at i^nt,met een schets van den worstelstrijd
et Nederlandsche volk heeft doorstaan met de natuur-ele®
c ïem zij 11 stukske grond trachtten en nog trachten te on
oo( oende ons volk nopende tot een worstelen zonder op
e bewoners van deze streken weten ook welken 9 i
heeft gekost, het aan de golven ontwoekerde grondge"
