Uit en voor de Pers. Gemengd Nieuws. Tot proote ónsteltenis Tin den kastelein antwoordt de bezoeker daarop, dat hel on- noodig was een wachtpost uit te zetten, want "zeide hij«waar gij nsar ziet, be vindt zich reeds binnen, ik ben rijksveld wachter,' Dat de wijze, waarop de kaste lein in den ral was geloopen, gelach onder de bezoekers verwekte, laat zich denken. «Dat is een goed begin roept de te Chicago verschijnende cderl ander in verband met de a. s. orld'a fair) in 1893 «van Nederland mogen we spreken, van een Nederlandacnen inzeudcr, van Van Houten, den albektnden cacao man. Die Wecsper firma is van plan een 100.000 doll. te besteden aan den opbouw van een cacao paltis. Het zal door en door nationaal worden, oprijzende in den Hol- landschr bouwstijl vsn de 15de eeow. Daarin zal o. a. een school worden geopend, waarin Hollandsche meisjes onderwijs zullen geven in het bereiden van cacao-pudding, soepen, enz. Een belangrijke en brutale oplich ting heeft Woensdagavond 5 uur onder Appiugedam plaats gevonden. De dienst bode van een timmerman Wildeboer te Opsierde, aan de harddraversbaan wonende, besaf zich op eigen gezag naar de molenaar Nienhuis, op 5 minuten afstand van daar, met de boodschap, dat hsar baas een kot beest had gekocht en geld noodig had om de kooploi te kannen betalen. Hij verzocht daarom f 125 ter leen, welke den mole naar altijd volgens het meisje 't avonds nog wel terug zouden worden bezorgd. Nienhuis is op deze mondelinge boodschap ingegaan en stelde de meid het gevraagde ter hand. loeu hij later echter vernam, dat bedoelde meid geene van de beste was, daar zij kort geleden ook logies had gehad in de strafgevangenis alhier, vervoegde hij zich bij zijnen buurman Wildeboer maar deze wist van niets. De meid had, onder voorwendsel van op bezoek te gaan, de plaat gepoetst. Het bleek lster in den avond dat ze bij koopman Van Dam een mantel en bij mej. Folgering een nieuwe hoed had gekocht, en zoo gekleed iszenogte 9.41 met den trein, die te 10.2 te Groningen arriveert,,.. «er van door gegaan 1" Dat de politie niet stil zit, is begrijpelijk, maar we vernamen nog niet, dat men het veelbelovend meisje op't spoor is. Eene waarschuwing voorzeker om maar niet aan iedereen gelden zonder bewijs af te geven. In het Ntr. schoolblad vertelt een onderwijzer van een school voor minvermo genden in den Haag, dat hij onlangs zijn leerlingen vroeg, wie van hen wel eens le Scheveningen geweest was. \an de 49 kin deren staken er zeven den vinger op. Sterker nog is het volgende geval, dat de Echo mededeelt. Op een school le klas se op Kattenburg te Amsterdam vroeg een onderwijzer aan de leerlingen van een hoog ste klasse: Wie van u is wel eens in het Vondelpark geweest? Sl-chts twee kinde ren bleken er wel eens gewandeld te heb ben. Een huwelijk met hindernissen. Men schrijft nit Groningen Eeue behoeftige vrouw, moeder van twee kinderen, ontving wijl op haar gedrag weinig viel aan te merken, wekelijks «eni gen onderstand van het armbestuur. Na velerlei vergeelsche pogingen daartoe, mocht het der vrouw eindelijk gelukken den vader harer spruiten, een daglooner, tot een huwelijk te bewegen. De dag hiervoor was vastgesteld, de laatste steun naar zij hoopte, uit de armkas geïnd. Op den dag, dat de echtverbintenis zou worden voltrok ken, kwam de vronw zich des morgens bij den chef van het armbestuur aanmelden met de boodschap«Och meneer help mie asjebleift nog an twei kwardies; anders ken ik nijt trouwen." Op de vraag „Waar om hebt gij dat geld dan noodig ant woordde zij: Jos, zei je, meneer, de getui gen, die boeten staon te wachten, willen njrt met of ze motten eerst ieder 'u dub- beldien en 'n sigaore hebben. Ik heb gein cent meer en as 'k mien aanstaonde vraogen mot, dan laat e mie meschien neg zitten.' De twee kwartjes werden verstrekt en werkelijk zag men aan ieder der bij de dtur staande adspirant getuigen een dub beltje uitkeeren. Met de overschietende tien cents werd een jongentje uitgezonden om 4 sigaren te halen, die onder de wach tenden werden verdeeld. Een uur later was het huwelijk voltrokken en zag men de getuigen het echtpaar volgen, ieder met een «non plus ultra' in den mond. De liberale Unie hield Zaterdag onder leiding van mr. E. E. van Raalie, in bet gebouw Concordia de gewone jaarlijksche algemecne vergadering gehouden van af* genheid der Asser jaarmarkt door H. aan gevaardigden der kiesvcrcenigingen, leden genomen, doet daar die niet naar en sraaas der liberale Unio. van Hoek «s, -erd afbesteld. Op den Uit het ?er*Ug bleek, dat op den laat sten morgen ?ao Roedermarkt begaf men z.ci Dec. 1890 waren aangesloten 61 vereeni- >p wek, en wcrd op de markt een paard gingen, met 8466 leden en 1025 bescher- gekocht voor f 100, 't welk over eenigen mers en buitengewone leden. tijd in een der herbergen zou betsa wjr- en. In de eerste plaats besprak de voorzit- Toen het eehter eindelijk op betalen arn- ter de leden van het bestnar, die volgens rooster moesten aftreden. Wegens zijn benoeming tot Minister van Binnen- landsche Zaken, trad ook mr. J.P. B. Tak van Poortvliet af, die in de vorige verga- lering eerst verkozen was. Hoewel de voor zitter de aftreding voor de leden van het beitunr en voor zich betreurde, toch me n de hij, moest de Liberale Unie over dit feit niet treuren, omdat daardoor de over winning bij de stembus werd verkondigd, nu de heer Tak «zooal niet een «erste, dan toch een groote plaats in het nieuwe libe rale ministerie bekleedt". Spr. hoopte dat een aaneengesloten liberale meerderbaid den nieuwen minister zou steunen. Daarna bracht hij den altredenden leden, den hoeren mr. 11. J. Dijckmoester, inr. H. L. Drucker en jhr. mr. L. Michiels van Kessenich dank voor hetgeen zij voor de Liberale Unie hadden verricht. Hij stel- kwara. bleek het dat Hoek zijne portefeuile in zijne met geld verloren had. De politie kwj.m met de zaak in kennis, en de persoon, bij wien Hoek in de kost was, en welke zich bij hem op de markt bevond, werd gef»u- ille-rd, doch zonder resultaat. Het eiude van de zaak is,dat bij onderzoek is gebleken, dat het door Hoek als verloren opgegeven geld in ,t geheel niet in zijn bezit is ge weest en dat hij een pensioen geniet vin slechts f 2.75, Hoe gevaarlijk het is onder het rijden op een zoo slecht bestuurbaar rijtuig, als een driewielde kar is, te gaan zitten, bleek dezer Hagen wederom te SPANBROEK. Terwijl u.l. de arbeider P. Koomeii en de zoon van den landbouwer P. Helder Gz., in zulk een voertuig zaten, geraakte het paard op hol en om zich te redden, moesten zij van de slingerende kar afspringen, waar- het gelnk hadden, er 1 slechts te de toen voor om de vergadering in comilé- J kwetsuren Mn het hoüfd generaal te doen overgaan. af te komen. Aleer dit echter geschiedde, Troeg prof. Spruyt, afgevaardigde van Burgerplicht Op de Zondag en Maandag (Amsterdam) het woord eu zeide dat hij HOORN gehouden veemarkt werden aan- en vele anderen met hem gaarne nog op geroerd 4590 stuks. De handel was vooral bet programma had zien staan de houding ie de goede kwaliteit, vlug en de prijzen der liberale partij tegenover het militaire i waren hoog. vraagstuk, hij wees er op hoe op één stem na, alle liberalen in de Tweede Kamer zich hadden verklaard voor invoering van per soonlijken dienstplicht. Hij betreurde de minder duidelijke ver klaring van den nieuwen minister van oor log dat deze persoonlijken dienstplicht uiet IletClii'istelij lc-Sociasil- Congres, dat van 10-12 dezer, Amsterdam bijeenkomt werd geopend door bij de noodwet wilde invoeren. Bovendien zou dr> Kuiper, met een rede over: «Het hij er prijs op gesteld hebben, dat de Sociale risagituk en de chris- minister beloofd had in zijn definitieve «et telijke religie, persoonlijke dienstplicht op den voorgrond Uit de verschillende verslagen dier rede, te zullen stellen. Het bestuur, meende spr., zou zeker zijn goede redenen gehad hebben om dit punt nog niet op de agenda te stellen, maar toch achtte hij het noodig dat de liberale partij zich over de urgentie van het vraag stuk duidelijk zou uitspreken. Wegens den korten tijd, die er verliep tussclien zijn benoeming tot afgevaardigde en deze ver gadering, was het hem onmogelijk zelf een voorstel in te dienen en daarom wilde bij in de vergadering alleen het feit consta- teeren dat hij en vele liberalen de aandacht op het vraagstuk gevestigd houden. De voorzitter antwoordde, dat indien er aanleiding toe mocht zijn, het vraagstuk binnenkort in een buitengewone vergade ring in behandeling zou worden gesteld- De heer A. N. J. Fabius, afgevaardig de der vrijzinnige centrale kiesvereeniging te Hilversum, zeide, dat hij het zeer zou be treuren, indien de woorden vau prof. Spruyt aanleiding zouden geven, dat daaruit werd opgemaakt, dat de liberale partij eenigszins wantrouwen iu den heer Seyffardt I zou stellen. Hij wees er op, dat hij nog slechts twee meenden aan het bewind is, dat hij als luitenant-kolonel boven zooveel hoogeren is geplaatst en te strijden heeft met aller lei, ook politieke partijen. In deze vergade- dering diende voor alles een woord van sympathie te worden uitgesproken. (Toe juichingen.) De Voorzitter meende dat de vergadering niet verder over deze quaestie in debat moest komeD, hoewel hij ook met den vorigen spreker meende dat de nieuwe minister den steun der liberalen verdiende. Het voorstel tot verlaging der contributie werd bij acclamatie aangenomen. Na afloop van het comité-generaal werden tot leden van het bestnar benoemd de heeren mr. H. Goeman Borgesius te 's—Gravenhage mr. A. C. Visser te Gorin- chem, mr, N. Tydeman te Breda en mr. P. Rinck te Tiel, In 't begin der vorige week is door zekeren Hoek op de jaarmarkt te Rolde een bedrag van f 1365 verloren. Naar aanlei ding daarvan kan het volgende worden medegedeeld. Eenige dagen geleden kwam Hoek bij den slaapsteehouder H. te Assen «in de Kaas" alwaar hij voorgat een pen sioen van f 10 per week te genieten en tevens in 't bezit te zijn van f 1840 aan contanten. Met H. maakte hij dezer dagen een verdrag, dat hij voor dezen vee zou koopen op de markt te Rolde en voor de rente van dat bedrag bij H. kost en inwo- stippen wij hier het volgende aan: Spr. ving aan met de verzekering, dat hij de taak van dit eerste Congres zoo bescheiden mogelijk opvat, dat niet be doelde eene nabootsiug te zijn van eene dier indrukwekkende samenkomsten, waarop mannen van het vak uit alle landen van Europa hunne kenuis en talent deden schitteren. De taak, welke het Congres te vervullen heeft, beoogendede bespre king van de vraag wat den belijders van den Christus te doen staat met het oog op de sociale nooden van dezen tijd, werd reeds vroeger in het buitenland aan gevat, getuige het optreden van de «Christ- liche Arbeiter' te Berlijn, de «Christian Socialists' te Londen en de «Société Cbré- tieuue Suisse pour 1'économie sociale' te Génève. In 1853 joeg Groen van Pinsterer de heeren op het Binnenhof schrik aan, toen hij g waagde vsn den inderdaad kommer vollen toestand der lagere bevolking en ver klaarde dat in bet socialisme >eene waarheid gemengd ligt, die het kracht geeft,' dat men trachten moest naar verbetering ook van de materieelen toestanden. Wij zijn dus m mora gesteld, zeide de redenaar,en wel door de socialisten zeiven,die z66 sterk den band tusschen den socialeu nood en het Christendom voelen, Jat zij den Christus als den Groot profeet van het socialisme voorstellen. Liberalen van den ouden stempel zijn er dan ook zeer ongerust over, dat het socialisme nieuwe zegepralen aan het Cris- tendom zal bezorgen, omdat het juist de problemen op den voorgrond schuiftbij wier oplossing het Christendom zoo van nabij betrokken is. Het verband tusschen het sociale vraagstuk en de Christelijke religie is dan ook eenvoudig onloochenbaar. De erkenning daarvan is dan ook de oöder- waarvau dit Congres uitgaat. Om met bewustzijn te spreken, moet de overtuiging, dat er zulk een verband bestaat, vorm en gestalte aannemen. En dit verband zoe kend, doet zich de tegenstelling Natuur eu Kunst aan den menschelijken geest voor. Natuur onafhankelijk van den menschelijken wil bestaande, Kunst op die natuur inwer- kend. Breedvoerig betoogde de redenaar hier, dat uit dit verband het gemeenschaps gevoel, de zedelijke verantwoordelijkheid voor elkanders welzijn, die op de menschen rust, voortvloeit. Dwaling en zonde zijn tosschenbeida gekomen om de harmonische ontwikkeling der raenschengemeenschap, der samenleving te verstoren. Die twee traden in verband ning genieten. In verband hiermede werd om onwaarachtige beginselen tot heerschap- in de huishouding van H, het een en an- pij te verheffen en de overheid werd, der veranderd, eu ook de muziek, ter gele j door wetten en instellingen, maar al te zeer medeplichtig aan de heerschappij. Dj ongelijkheid tusschen mensch en mensch 2*f Jen sterkere macht over den zwakkere, en de sterkeren hebben alle usantiën en alle magistrale ordinantie ten hunnen profijte gebogen. De machtigere mergelde den zwa :kere nit, en wist de overheidsmacht te maken tot een instrument hand. En de oorzaak van het kwaad las hierin, dat men den mensch beschouwde als afgesneden van zijue eeuwige bestemming. Hoe het Christendom tegen zulk een misdadigen staat van z ikenpositie genomen heelt, lichtte dr. Kuyper met aan de ge schiedenis ontleende voorbeelden toe. Ook in het Rameinsche keizerrijk werd het even wicht der standen verbroken en stonden weelde en armoede in schrille tegenstelling tegenover elkander- Doch eer Rome, eer ook Griekenland zonk in den bajert van menscheüjke ellende, w is de Heiland der wereld gekomen. Die Heiland is geen soci alistisch hervormer geweest. Revolutie is dan ook nooit door Jezus of door zijne apostelen gepredikt. Oui in den socialeu nood dier dagen redding te brengen, plaat ste hij tegenover de dwaling de waarheid en stortte zijn heiligen geest uit in de zijnen. Hij gaf den dienst van Mammon prijs aan de verachting der zijnen. Waar arm en rijk tegenover elkander staan, kiest hij de zijde der armen. Zijne apostelen moesten nit gaan «zonder buidel en male', een machtige trek van ontferming is m j elke bladzijde van het EvaDgelie gesneden, Bij Jezus paart zich de theorie aan de praktijk. Die theorie is het vlieden van alle geldzucht; de praktijk is toewijding eu zelfverloochening. Maar Jezus heeft ook georganiseerd door zijne Kerk, bestemd om in te grijpen in het sociale leven, door den dienst des woords, door den dienst der barmhartigheid en door de gelijkheid der broederschap. De samenleving werd eene merkbaar ande re; er ontstonden dragelijker toestanden dan onder het heidensch Rome. Slavernij, ophooping van kapitaal, woeker werden te gengegaan wees- en armenzorg werd be hartigd. Men was op den beteren weg en zoo de Ktrk niet onder een Konslantijn, een Julius II en Leo X verbasterd ware, zou de invloed van het Christendom op de staatsinrichting en op de maatschap pelijke verhoudingen overheerschend zijn geworden. Het bederf van Kerk en maat schappij liep uit op vorsten-absolutisme en aristocratischen trots, welke de sp inning in het leven riepen, die uitliepen op de Fran- sche Revolutie. Deze Revolutie, betoogde de redenaar, stichtte haar grootste kwaad door den vol strekten ommekeer, dien zij te weeg bracht iu het levensbesef en in de levensbeschou wing der volken. Het gezag uit den Heer verwerpend, bouwde zij uit den vrijen wil van het individu een gekunsteld gezag en stelde liberaliseering van 's menschen geest in de plaats van bekeering zij verbrak de sociale banden en hield ten slotte niets anders over dan het eenzelvig en zelfzuch tig individu. Hieruit werd, naast andere oorzaken, de sociale quaestie geboren. Hoe langzamerhand uit de revolutie het jagen naar geld en bezit, de miskenning van het individu, de exploitatie van den arbeider en daardoor de sociale nood ontstonden, schetste spreker met breede trekken- De struggle for life werd ingeluid door een struggle for money en kwamen aan het eene uiteinde der sociale linie bezitters van milliarden, aan het andere mier-arme tobbers te staan. Ook de sociaal-democratie is eene vrucht der revolutie. En wanneer dan nu de sociaal—democraat vraagtmet welk recht dringt men ons, het volk, de meerderheid, de massa, den noodstand op, waaronder wij gebukt gaan 9 Wanneer hij stem eischt in het kapittel, om eene geheel andere sociale huishouding te leveren dan moest spreker het logische van dien eisch toegeven, al veroordeelde hij het standpunt des eischers. Wie van een sociale quaestie spreekt, bedoelt daarmede, dat hij twijfelt aan de deugdelijkheid van het maatschappelijk ge bouw, waarin wij wonen. Al ligt in het stellen der quaestie nog niet opgesloten, dat zij in socialistischen zin opgelost moet worden, toch bestaat de sociale quaestie alleen vojr hem, die de onhoudbaarheid van den tegenwoordigen toestand inziet en die onhoudbaarheid verklaart, niet uit bijkomstige oorzaken, maar uit een fout in den grondslag zelf der maatschappelijke samenleving. Bij den Christen moet dan ook elke betere inspiratie vloeken tegen den actueelen toestand. Beterschap ligt alleen op socialistischen weg. die echter niet de weg der sociaal democraten, maar eene van God 2ewilde gemeenschap is. Dat de sociale quaestie geen uitvindsel is van Jan Rap en zijn Maat en het sicialisine geene nieuwigheid, bewees spreker met voorbeelden uit de geschiedenis. Hoe velschillend gedacht wordt over de vraag, wat van de huidige samenleving gesloopt moet worden, wat behouden ka' blijven, toonde hij aan uit de theoriën van nihilisten, anarchisten, sociaal-democraten collectivisten, landnationalisateurs, katheder' o' staats-socialisten, de aanhangers der historische school en eindelijk de liberalen door spreker als gewoonlijk liberalisten genoemd. Ten slotte behandelde de redenaar de vraagHoe staat de belijder van den Christus tegenover de sociale quaestie Door diepe ontferming bewogen met de ontreddering van het maatschappelijk leven moet hij als de barmhartige Samaritaan nood en lijden verzachten, de ongelijke verdeeling, waar die ongelijkheid onreeht is, bestrijden en alle krachten inspannen om de geestelijke elleude, de deinoralasalie des volks uit te roeien. Hoe de Christusbelijder zich tegenover den eigendom dien hij als leenbruik heeft te beschouwen, tegenover den bodem, deu arbeid en den arbeider heeft te gedragen, betoogde spreker met indrukwekkende woor den. De verachting van het huwelijk, wel haast door vrije liefde vervangen, het neo- Malthusianisme door spr. homicidium posleriatis genoemd, waren hem al te maal bewijzen van een zich van God ver vreemd geslacht. Staatshulp en staatarmenzorg moest naar des redenaars meening tot het allernoodigsl worden beperkt. De overheid helpe den arbeid aan rechtrecht om zich te orga- niseeren en om voor zijne belangen op te komen. Biijvend heil schuilt voor volk en vaderland, dus ook voor den arbeidersstand, alleen in eigen krachtig initiatief. Terwijl alle staatsarmenzorg «blijft roepen tegen de eere van den Heiland* moet de Christen, doordrongen van de beteekenis van het schoone woord medelijden, met het o heilig motief des er bar mers' mede bijdragen tot leniging van nood, tot verwijdering van misstand en onrecht.' Hard ging ie. „Er bestaat een eigenaardig gebruik in Brittannië bij de voltrekking van een huwelijk. Bij het einde der plechtigheid geeft de bruigom de bruid eeu klap oin het oor, zeggende «Zoo doe ik als jij mij plaagt of kwelt." Daarna kust hij haar met de woorden. «En zoo doe ik, als je lief en vriendelijk bent." Onlangs huwde een brit met een Duitseh meisje. Hij gaf haar den klap, doch, voor dat hij haar kussen kon, betaalde het jonge dametje, wie dat gebruik onbekend was, hem met dezelfde munt, zeggende «En zoo doe ik als jij mij plaagt of kwelt.' De jonge man stond verbluft, terwijl de aanwezigen in luid gelach uitbarstten. Schromelijke onvoorzich tigheid. Eenige dagen geleden had de Levalette, te Parijs, in haar slaapkamer een kaars aangestoken en de brandende lucifer ter zijde geworpen. Zij droeg een japon met lange sleep, die door de lucifer in brand geraakte. Eenige oogenblikken ver streken alvorens de dame bemerkte in welk gevaar zij verkeerde. Toen zij de vlammen zag, snelde zij naar de aangren zende kamer, waar haar man zich bevond. De markies rukte de overgordijnen van de ramen rolde er zijne vrouw in en doofde op die wijze het vuur. Immiddels had de markiezin echter aan de beeuen en schou ders vreeselijke brandwonden bekomen. Het nieuwste op 't gebied van scheepsbouw is een stoomboot die zoowel te water als te land zich kan voortbe wegen. Deze trein—boot is voor liet verkeer tusschen twee Zweedsche binnen zeeën bestemd, die door eene landengte ge scheiden zijn. Over de landengte heeft men de rails gelegd, de boot werd door een kraan op de rails geheeschen en dan door haar eigen machine in beweging gebracht Zij rijdt, evenals een locomotief over de landengte en gaat vervolgens te water. De stoomer is te Lunggren gebouwd, biedt voor zestig personen plaats aan en heeft een machine van tien paardekracht. De proeven geven reden tot tevreden- I heid. Een altijd groen blijvende heining of afsluiting is zeker aanbevelenswaardig.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Schager Courant | 1891 | | pagina 2