Uit en voor de Pers.
Schagen, 40359.87 ^812 "*863
toevallige omstandigheden een kortelings
naar Amerika getogen Zweed, Rolf Monsen
den icon van een njken Zweedschen reeder,
die om redenen van bedriegerijen in den
bande1, gevlucht is naar Amerika, zijn jong
vron vtj bij zijn ouders achterlatende.
Tot ju stere voorstelling van het ka
rakter va 1 Rolt dient, dat hij zijne vrouw
„Geertruida' had genomen tengevolge
van aankoppeling.
Rolfs moeder, dia eene aristocratisch-
christelijke vrouw was, kende de
dubbelzinnige handels-operatiën van
haren man, den scheepsreeder Monsendie,
gelijk zij het uitdrukte in de huiskamer
een luchthartig en altijd opgeruimd man,
doch op zijn kantoor een man van zaken* was.
rZaken doen* ging bij hem boven alles; of
het eerlijke zaken waren, daarop werd riet
gelet; integendeel, de zaken waren bij uit
stek „slechte zaken', die veel winst af
wierpen.
Rolt, bij zijn vader „in deleer', is ge
woon aan zijne hartstochten bot te vieren.
In Amerika in kennis gekomen met
„Bertha' vat hij voor deze ernstige liefde op,
verzwijgt voor haar zijn verleden en weet
haar voor zich te winnen. „Bertha* be
antwoordt zijn liefde en daar Rolf, zich
noemende Rolf Malm,haar weet te overtuigen
dat een wettig huwelijk nog niet kan
worden aangegaan, uithoofde het ontbreken
van de benoodigde papieren zijnerzijds,
stelt zij zich gerust met de belofte, dat
hunne vereeniging in Zweden, waarnaar
zij van plan zijn terug te keeren, door een
wettig huwelijk zal worden bekrachtigd.
Zij zijn in Zveden aangekomen en ope
nen in een stad, met ver van de plaats
waar de reeder Monsen woont, een Ame-
rikaansche bazar.
Menschen nit de woonplaats van Monsen
ontdekken in den heer Malm van den
Amerikaanschen bazar deD oudsten zoon
van den reeder Monsen, en een dier kraai-
achtige naturen, die de rol van vriend en
verrader der familie Monsen speelt, zorgt
er voor dat de verontrustende tijding in
alle bij zonderheden, want de op schanda
len beluste lieve menschen hebben al heel
spoedig de ware verhouding tusschen Rolf
en Bertha ontdekt,ter oore komt der fa
milie Monsen.
De „man van zaken* is spoedig gereed
met den raad, in het geheim eene schei
ding te bewerken tusschen Rolf en zijne
wettige vrouw Geertruida. De trotsche en
zich christelijk wanende mama neemt het
besluit haar misdadige» zoon te verlossen
uit de strikken dier Sirene en hem terug
te voeren in de armen zijner eerlijke echt-
genoots, die hij de familie Monsen steeds
getrouw op de terugkomst van haar man
wachtte en zich ten hoogste verontwaardigd
betoontals zij tot de ontdekking komt,
dat haar Rolf reeds een drietal maanden
in het land was, zonder naar haar om te
zien.
Mevrouw Monsen, de mama, verzekert
zich van de hulp van haar broeder, den
predikant Dalström, die juist met zijn doch
tertje Lilli bij de familie Monsen logeerde.
Diezelfde Dalström is evenwel de predi
kant, die „Bertha* bevestigde tot lidmate
der kerk, die als vriend van Bertha's
vader, ook wist welk een edele ziel er in
die vrouw woonde.
Dank zij de plannen van den „man van
zaken* en de verraderij van den vriend
William F. Hoek, hebben er verschillende
ontmoetingen plaats, o.a. ook van de beide
vrouwen, wier levenslot ten nauwste aan
dat van Rolf verbonden is, en beroept
Geertruida zich op haar wettelijk recht,
natuurlijke banden doen Bertha op haar
recht staan. Doch nu ook komt Bertha
tot de ontdekking welk een laag spel Rolf
gespeeld heeft en, daar waar Geertruida,
de wettig! vrouw, scheiding wil van den
man die haar trouweloos verliet, kan ook
Bertha Malm, al is het ook na den hevig-
sten zielestrijd, niet langer aan de zijae
blijven van den man, die zooveel misdeed.
Zij gevoelt het, dat zij hem niet meer
achting kan scheuken; zij ondervond, hoe
gemakkelijk hij zich los kon maken van
zijne wettige vrouw, het gemoeds- het
zieleleven behandelende als eeu zaak,dat zij
het aan zichzelve verplicht achtte, ook
ter wille van haar kind, Zweden te verla
ten en naar Amerika op nieuw uit te
wijken.
Zet hier in korte, losse trekken, de
historie van het stuk weergegeven, waarvan
de interesante figuren op de uitnemendste
wijze werden vertolkt.
Mevrouw Anna Rösting-Sablairolles gaf
Bertha Malm, in de kleinste finesses, een
voudig, hartelijk, fier. Keurig fijn was haar
spel, imemend, en in de outknooping was
zij eene kastijdende priesteres jegens al dat
soort vrouwen, die zoo hoogst deugdzaam
zich achten, zonder ooit iu de gelegeuheid 1
geweest te zijn te bewijzen, dat die deugd
ook weerstandsvermogen bezat.
De heer L. B. J. Moor, de altijd lachende
man, die met de harten speelde als met
een scheeps'ading, en als het font liep
zijne handen in onschuld waschte,was typisch.
Hetzelfde kunnen we vrijelijk verklaren van
den Heer J. T). Blaaser, die als William
F. Hoek, die kwaad deed alleen om het
genot, dat znlks hem verschafte, wanneer
hij anderen leed of schade berokkende, zon
der zelve eenig voordeel daarbij te spin
nen, zeker voor zijn spel ook aller lof
afdwong.
Zoowel mevrouw Moor-Scheper, als Ma-
thilde, Monsen's echtgenoote, mevrouw
Frank de Hoop als Rolfs vrouw en de
heer Jan Malherbe, als Rolf, creëerden
natuurgetrouwe figuren, fijn geteekend. -
Was door toevallige omstandigheden,
alsmede ten gevolge der in deze streek
heerschende ziekte het aantal bezoekers
gering, wij twijfelen geenszins of de hoogst
gunstige indruk, welke het gezelecbap
ouder Dir. der heeren Kreukniet en Pool-
man ook nu weder door de goede keuze
van het stuk zoowel als door het mees-1
terlijk «eergeven achterliet, zal met Kerst
dag, als het wederom hier denkt op te
treden, een talrijke opkomst schenken.
Dinsdagavond vergaderde het Lees
gezelschap alhier, iu het lokaal vanden
heer W. Roggeveen. Uit de rekening en
verantwoording over 't jaar '91 bleek eene
ontvangst van f 116.34, eene uitgave van
f 112.90, alzoo een batig saldo van f 3.44
Het bestuur werd bij acclamatie herkozen.
Het ledental bedraagt voortdurend 20
plus 2 leden in spe.
Gelezen worden 6 tijdschriften, waar
onder 1 Duitsch, terwijl met algemeene
stemmen „de Gids* geschrapt en daarvoor
„de Natuur' in lezing genomen werd.
Verder ontvangen de leden voortdurend
elke 14 dagen een roman. Om als lid aan-
geaomen te worden, wende men zich tot
den secretaris, den heer ter Linden.
Ten opzichte van de oorzaak van
den brand in het perceel, bewoond door
P. Smit, verzoekt deze ons, mede te dee-
len, dat de brand niet kan zijn ontstaan
door de lamp, maar naar zijn vermoeden
door den schoorsteen, die in zeer slechten
staat verkeerde. Smit zat bij de lamp te
schrijven, toen boven zijn hoofd, ter plaatse,
waar de schoorsteen door de zoldering
gaat, rookwolken naar beneden sloegen en
zijn aandacht trokken.
Wij meenen dat onze vingerwijzing voor
een te houden schouw van de stookplaatsen,
daardoor nog te meer waarde krijgt en
verwijzen wij nu naar artt. 36 en 49 onzer
Politieverordening.
Art. 36. Rookleidingen waarvan het
gebruik, naar het oordeel van Burgemees
ter en Wethouders, gevaar of hinder op
levert, moeten op hun last, op de door
hen te bepalen wijze of hersteld of on
bruikbaar gemaakt worden.
Art. 49. bepaalt dat overtreding van
art. 36 wordt gestraft met eene geldboete
van ten hoogste f 25.of hechtenis van
hoogslen 6 dagen.
zuid-oosten van Utrecht, te vergeefs f 11;
de eisch blijft f 12 per H. A.
Het verslag aan H. M. de Koningin—
Wedüwe, betrekkelijk den dienst der poste
rijen, der rijkspostspaarbank en der tele
grafen in Nederland, dienstjaar 1890, is
in drnk verschenen.
Het deel, betreffende de Rijkspost
spaarbank, werd ons toegezonden ter
resumeering.
De uitkomsten over 1890 waren hoogst
bevredigend.
Het aaDtal in omloop zijnde boekjes op
31 Dec. 1890 bedroeg 281870. In 1890
vermeerderde bet aantal met 40695 stuks
of 16.9 °/0, tegen 19.5 °/0 in 1889.
Het gebtl en het gezamenlijk bedrag
der inlagen waren
getal inlaste. gezamenl. bedr.
in 1890 f 54-8165 f 12973500.81
in 1889 504 933 11479514.095
Ook te KOLHORN beerscht in
hevige mate de influenza, alsmede een ge
val van typhus.
De Zangvereeniging „Amicitia', bijna
tien jaren bestaan hebbende, is ontbonden.
In dezen open winter zijn er te
SPANBROEK en omstreken veel meer
ziektegevallen dan het vorige jaar met de
strenge koude. Behalve de influenza, die
zich evenals vóór twee jaar daar veelvul
dig vertoont, komen er verscheidene ge
vallen van typhus en enkele van longont
steking voor.
Door het Departement HELDER
der Maatschappij tot Nut van
't Algemeen is een zilveren horloge
met toepasselijke inscriptie en daarbij be-
hoorend brevet toegekend aan den 15-ja-
rigen Johannes van Hees aldaar, wegens
het met levensgevaar redden van drie kin
deren nit het water.
De 2e-luit. L. E. W. van Albada,
van het le reg. inf. te Leeuwarden, is belast
met de leiding der vrijwillige oefening in
den wapenhandel te Bolsward en Dokkum.
Bij kon. besluit is benoemd tot no
taris binnen het arrondissement Alkmaar, ter
standplaats de gemeente de Rijp, A. Nieuw-
land, candidaat-notaris aldaar.
Voor een bouw van beetwortelen bie
den de agenten der suikerfabrieken, in het
dns meer in '90 f 43 232 f 1493906.745
Uit het overzicht van het bedrag der
inlagen en terugbetalingen, het aantal uit
gegeven, afbetaalde en in omloop gebleven
boekjes in 1890, alsmede het saldo der
inlagen en terugbetalingen over 1890 en
vorige jaren, vinden wij daarin met betrek
king tot de prov. Noord-Holland:
Aantal Aantal
boekjes boekjes
Kantoren. Saldo inlagen, op 31 op 31
Alkmaar, 49806.75 1266 1454
Anna Paulowna, 2785.89 43 56
Barsingerhorn, 2110.81" 48 52
Br. op Langendijk, 4873.25 106 106
Burgerbrug, 5573.27 75 84
Dirkshorn, 4404.075 102 112
Edam, 14788 485 166 177
Enkhuizen, 19241.645 280 316
Heer Hu go waard, 1019.67 55 55
Helder, 195224.865 454 2346
Hypolitushoef, 3316.91 40 56
Hoorn, 40385.73 473 573
Kolhorn, 2268.76 90 97
Sint Maarten, 1989.245 33 54
Medemblik, 15448.965 127 145
Monnickendam 30384.685 298 329
Nieuwe Niedorp, 5491.80 87 101
N.-Scharwoude, 2507.08 43 35
Oude Niedorp, 1636.24 28 34
Oudesluis 3044.27 28 37
Oudkarspel, 188 385 4 6
Petten, 6240.46 99 101
Purmerend, 37987.42 339 421
Rijp, 20972.08 88 182
Schagerbrug, 3253.56 35 46
Sint Pankras, 9.25 1 1
Texel, 22707.47 247 288
Warmenhuizen, 3011.685 71 76
Wieringen, 2487.25 40 45
Wieringerwaard, 4208.66 71 83
Winkel, 6144.96 45 52
't Zand, 3280.44 32 38
Z.-Scharwoude, 18121.80 181 194
In de Dinsdag onder leiding van den
doctor Barnonw te Amsterdam gehouden
jaarvergadering der Noordhollandsche ver
eeniging Het Witte Kruis werd, in
plaats van den heer B. J. Ferf, die met
1 Januari als bestuurder wenscht af te
treden, gekozen de heer P. J. van Eldik
Thieme, te Bloemendaal. Zonder discussie
of stemming stond de vergadering subsidie
aanvragen toe nit de renten van het stam
kapitaal over 1891: aan Alkmaar f500
voor raenbeleering van het badhuis; aan
Beverwijk f200 voor aankoop van inateri-
riaal en verstrekking van versterkende
middelen aan reconvalescenten; aan Graft
f300 voor hetzelfde doel; aan Bloemen
daal f100 wegens derving van eene sub
sidie van het gemeentebestuur van het
zelfde bedrag; aan Haarlemmermeer t 300
voor een ijskelder, Haarlem en Hilversum
wenschten te mogen beschikken over de
aan beiden toekomende bedragen van 4500
ieder voor den bouw van volksbadhuizen
en voor de exploitatie daarvan f300 voor
ieder; beide aanvragen worden toegestaan,
wat Haarlem betrof onder voorwaarde, dat
gedurende 25 jaren telken jare fl00 worde
afgelost.
Zonder debat of stemming werden toe
gestaan de volgende subsidie-aanvragen
uit de renten van het stamkapitaal aan:
Monnikendam f300 voor eeu ijskelder, De
Rijp f500 tot aanvulling van materieel en
het verstrekken van versterkende middelen
aan herstellende behoeftigen ingezetenen,
Winkel 1350 tot dekking van een tekort
op de exploitatie van het tonnenstelsel,
Zaandam f300 tot vermeerdering van ma
terieel, Zaandijk f300 als tegemoetkoming
iu de exploitatiekosten van de badinrichting
enz. Haarlemmermeer f300 voor een ijs
kelder.
Na korte discussie over enkele punten
werd de begrooting voor 1892 vastgesteld
in ontvangst en uitgaaf op f 26,703. en
daarna de vergadering gesloten.
Een treurig ongeluk had Zaterdag aan
een windmo en aan den Toldlk bij Vorden
plaats. De vrouw van den molenaar, slechts
14 dagen gehuwd, wi'de 'narei man koffie
op den molen brengen, kwam te dicht bij
de wieken, werd gegrepen door een der
wieken en was terstond een lijk.
Een 70-jarige vrouw te Haarlem kwam
Donderdag met haar kleederen in aanra
king met de vhm van een branden
de kaars. De kleederen vatten vlam en
de oude vrouw bekwam zware brandwon
den, die voor 't behoud van haar leven doen
vree zen.
Haar man die was toegeschoten om de
vlammen te blusschen, bekwam eveneens
brandwonden.
De influenza heerscht te Warfhuizen
in de laatste weken in zoo hevige mate, dat
slechts weinige huisgezinnen er van ver
schoond blijven. De doctoren van Leens,
Wehe, Eenrura en Winsum zijn soms te
gelijk hier om patiënten te bezoeken.
Zaterdag avond is te Kesteren een
brutale diefstal gepleegd. Men heeft inge
broken in eeu arbeiderswoning tijdens de
afwezigheid van den bewoner eu hem na
genoeg f 100 ontnomen. De politie meent
den dader op het spoor te zijn.
Aan de station Venloo zat Zaterdag
avond de remmer Baard, van Maastricht,
zijn boterham te gebruiken in een pakwa-
gen; bij het rangeeren werd plotseling een
andere wagen daartegen gestooten; de schok
daardoor te weeg gebracht was zóó hevig,
dat de remmer er uit geslingerd werd. Hij
viel zoo ongelukkig dat hij een paar uren
later aan de gevolgen overleed.
De bakker S. te Maastricht vervalsch-
te het brood, dat hij voor de gevangenen
aldaar leverde, met aardappelen.
De rechtbank legde hem daarvoor 10
dagen verblijf in de gevangenis op. En toen
van dit vonnis hooger beroep was aange-
teekend, bracht het gerechtshof de straf op
14 dagen.
S. kan nu op zijn gemak proeven, hoe
't brood den gevangenen smaakt.
Te Rotterdam werden Maandag op
eene bovenkamer ineen der achterbuurten,
eene vrouw en haar volwassen zoon gevon
den in een toestand van vervuiling en
verwaarloozing, die alle beschrijving te
boven gaat. Zij hadden, volgens verkla
ring van de buren, in langen tijd hunne
woning niet verlaten en hielden die af
gesloten. Menschen wilden zij niet zien en
zij leefden van hetgeen die buren hun
door eene opening, die in het beschot hun
ner kamer gebroken was, toestaken. Een
der bureu had ten slotte de politie ge
waarschuwd, en zij moest, om in de ka
mer te komen, de deur laten openbreken.
Huisraad vond men daar niet blijkbaar
was alles verkocht. De beide verdierlijkte
wezens trachten onder eenige buren weg
te kruipen, toen zij menschen op hunne
kamer zagen komen. Zij waren schuw en
gaven nauwelijks geluid. Kleeren hadden
zij nagenoeg niet aan het lichaam.
De politie heeft hen naar het ziekenhuis
vervoerd.
Iemand te 's Hage moest dezer da
gen des avonds omstreeks II uur voor za
ken nog de deur uit, een half uur later
werd er aan zijn woning gebeld; en toen
de vrouw des huizes, opgestaan zijnde, ach
ter de deur vroeg, wie er was, drong de
late bezoeker er op aan, dat zij zou open
doen, want-zeide hij—hij had een boodschap
van haar man en moest haar noodzakelijk
zelve spreken. Gelukkig kreeg zij daardoor
argwaan en weigerde, de deur te ontslui
ten, te stelliger naarmate de man buiten
er meer op aandrong; gelukkig, want toen
haar echtgenoot een uur later thuiskwam,
bleek, dat hij volstrekt geen boodschap had
gezonden.
De twee kinderen van den landbou
wer W. G. te Slek gem. Echt, waren a 1-
leen thuisgelaten. Het jongste kind
van l1/, jaer lag in een wieg, het oudste
van 9 jaar zou wiegen. Het oudste kind
schijnt met vuur te hebben gespeeld want
toen de ouders thuis kwamen, stond de
wieg in brand en had het jongste kind
reeds zulke hevige brandwonden bekomen
dat hel spoedig overleed.
De heer Schepel heeft de volgende
motie ingediend ter behandeling bij de be
grooting van het departement van binnen-
landsche zaken in de Tweede kamert
„De Kamer, van oordeel, dat 's lands be-
lang nog meer bevorderd zal worden door
het instellen van een een ministerieel de
partement van landbouw dan deor het aan
stellen van een inspecteur van het land-
bouw-onderwij«, verzoekt de regeerin® de
daarvoor noodige maatregelen te willen ne
men, en gaat over tot de orde van den dag
I >e wik- en weegloo-
nen. Allen in dit kanton, die bij deze
kwestie belang hebben, zullen zich zeker
nog wel herinneren, boe we onlangs werden
verrast door de mededeeling, dat
„de vorige minister van binnenl. zaken
na onderzoek had bevonden, dat nieuwe
uitzonderingswetten onnoodig waren indien
de heffing niet meer bedroeg dan f 0 65
per 100 P., omdat alsdan aan 'net voor
schrift van art. 254 der Gemeentewet
zou zijn voldaan. Daar de besturen der be
trokken gemeenten de heffing tot dat bedrag
hadden verlaagd, en de desbetreffende raads
besluiten voor beperkten termijn de kon.
goedkeuring hadden erlangd, worden thans"
voor die ge meenten geeue uitzonderingswetten
voorgedragen, en werd bij K o n i n k 1 ij k
Besluit goedkeuring verleend
aan de heffing der bedoelde
rechten tot 31 December 1894.
Dat bedoeld Koninklijk Besluit is geda
teerd op 28 Juli 1891, de verkiezingen
hadden plaats op 9 Juni.
Nog herinneren wij aan de te Schagen
gehouden vergadering van 26 April, in
i welke onze afgevaardigde, (de heer v. d.
Kaay) o. m. verklaarde
„het te w a a r d e e r e n, dat men hem
uiet naar zijne meening had gevraagd over
een speciale soort van belastingen,
waarin men juist in deze streken veel
belaug stelt, maar hij zelf stelt er prijs op,
er een woord over te zeggen. Spr. bedoelt:
de heffing der markt- en waaggelden enz.,
de uitzonderingswettenwaarvau spr. ver
klaarde dat die regeling vrij wel algemeen
is veroordeeld. En als nu eenmaal de
bestaande regeling is afgekeurd, en er een
poging is gedaan om het te varanderen,
zal ieder, die daarmede instemt, en
de heer v. d. Kaay verklaart tot hen te
behooren zal men, ook zoolang
de verlangde wijziging niet is
tot stand gekomen, niet mo
gen nalaten reeds in de aange
duide richting te sturen met
alle middelen, die de wet aan
de hand geeft."
Als „een sturen in die richting* be
schouwen wij het verschijnen dezer dagen
van een boekje, getiteldDe wik- en
weegloonen te Hoorn, Alkmaar, Pur
merend en Edam, door door
den heer J. Zijp Kz., lid der Tweede
Kamer der Staten-Generaal voor het district
Enkhuizen, den man, aan wier. de
Hoornsche Courant den eeretitel verleent
van onvermoeide kampioen voor de
afschaffing der wik- en weegloonen.
In die brochure zet de geachte schrijver
met sprekende cijfers uiteen, dat de ver
laging van f 0.05 per 100 KG., welke
de wik- en weegloonen ingevolge de Ko
ninklijk goedgekeurde belastingverordenin
gen met 1 Januari 1892 zullen ondergaan,
ten eenenmale onvoldoende is om de be
doelde heffingen iu overeenstemming te
brengen met art. 254 der gemeentewet, en
dat die belastingverordeningen kennelijk
strijdig zijn met de wetten en met het
algemeen belang, zoodat art. 236 alin. 2
der gemeentewet daarop behoort te worden
toegepast.
Uit den tienjarigen staat voor Alkmaar
blijkt dat die gemeente in de jaren 1881
tot 1890 hief
a. aan wik- en weegloonen f 451707.26
b. aan marktgelden van
vee, granen, enz. f 110098.23
te zamen f 561805.49
of per jaar niet minder dan f 56180.54
Terwijl Alkmaar, ruim in haar voordeel
berekend, om de onderhoudskosten te dekken
van de marktpleinen, de waag met hare
weegwerktuigen en bediening, het halen
van de kaas van het marktplein, het bren
gen van de kaas naar de waag en het
vervoeren daarvan van de waag naar de
plaats, waar de kooplieden haar in ontvangst
nemen, per jaar noodig had f 10000.
Nog verdient opmerking, dat niettegen
staande de wik- en weegloonen te Alkmaar
in 1886 met t 0.10 per 100 K.G. zijn
verlaagd, het jaar 1890 vergeleken met
1881 toch nog ongeveer 7000.meer
heeft opgebracht.
En of de boeren voor die gulheid ook net
jes behandeld worden, daarvoor vinde men g&-
