Zondag 10 September 1593.
37ste Jaargang Fo. 2759.
i k
Uitgever, J. WINKEL.
Bureau: SCBAGEST» Laan, 1> 4.
Bij dit nummer behoort
een B ij voegsel.
Binnenlandsch Nieuws.
w
Hisiwï-
AliErieitie- Luttiivllil.
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's middags 12 ure, worden
ADVERTENT1EN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
AD\ ERTENTIEN van l tot 5 regels f 0.25iedere regel meer 5cts
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Door den heer G. Swarthofte
SCHAGERBRUG werden Dondeidag j. 1.
te Woerden ora-4 unr 5 minuten, 2 post
duiven losgelaten, die op de plaats van be
stemming Schagtrbrug om 5 uur 40 minnlen
aan kwamen. De duiven hadden dien afstand
van 24 uur in 1 uur en 35 minuten afgelegd.
Genoemde duiven hadden uooit verder ge
weest dan Alkmaar en bewezen dus wel
van zeer zuiver ras te zijn.
Te CALLANTSOOG werdgeko-
zen tot Wethouder de heer W. Govers,
benoemd tot Ambtenaar van den Burger
lijken Stand, de heer Jn. Vos. Dz.
Den 5 September]. 1. is te
OUDKARSPEL tot wethouder herbenoemd
de heer C. Eecen Pz. en tot Ambtenaar
van den Burgelijken Stand den beer T. de
Boer Pz.
Op den zelfden datum zijn te NOORD-
SCHAR WOUDE tot wethouders benoemd,
de heeren: K. Slotemaker en D. de Geus Dz.
laatstgenoemde wegens periodieke aftre
ding; tot Ambtenaar van den Burgelijken
Stand, de heer K. Slotemaker.
Dinsdag had te WESTWOUD
de jaarlijksche harddraverij plaats, uitge
schreven door de Westfriesche Harddrave
rijclub.
Twaalf paarden namen aan den kamp
deel. Marianne, van den heer Witteveen
te Rauwerd, won den prijs, f 100; WillemlII
van den heer C. Broers te Penningbroek,
de eerste premie,'f 80, en Tabor III, van
den heer C. Oortman Gerlings te Hoorn,
de tweede premie, f10.
Het Vaderland verneemt dat
dr. Teilegen, de nieuwe directeur van hel
Haagsche Krankzinnigengesticht, opgetreden
na de omtrent dit gesticht bekend gewor
den schandalen, zijn ontslag heeft gevraagd.
Onder de gemeente HA-
RINGGARSPEL geraakte een kar waarin
twee menschen zaten, door het schrikkeu
van het paard van den hoogen Ambachts-
dijfc in het diepe water, met het gevolg
dat het paard verdronk. Een jongmensch
van Oud-Karspel, die van de Alkmaarsche
kermis huiswaarts keerde, zag het onge
val, en het gelukte hem, de beide perso-
neD, zijnde een oud man en een jonge
vrouw, van een anders wissen dood te
redden.
De Raad der gemeente
EDAM heeft den 6en dezer een besluit ge
nomen, dat zeer zeker in het belang der
volksgezondheid is. Met algemeene stem
men werd namelijk bepaald dat èn hier èn
in het dorp Volendam, Norton—pompen zul
len worden geslageD, opdat de ingezetenen
zich steeds van frisch, helder spoelwater
kunnen voorzien. Ten vorige jare zijn te
Volendam reeds drie Nortoc-pompen ge
boord, terwijl in Edara een zeer groote
regenbak is gemaakt. Ook verleende de
Raad, bij acclamatie, een crediet aan den
burgemeester, tot het nemen van maatre
gelen in zake de cholera. Deze besluiten
verdienen te meer waardeeriDg, omdat de
middelen der gemeente hoogst beperkt zijn.
De aldaar gevestigde afdeeling der Noord-
Eollandscbe "Vereeniging Het Witte Eruit
bood de Raad eene som van f 100, Jjs de
kosten van aanschaffing der Nortc -pom
pen.
Met het oog op de velege-
valleD van miltvuur oDder zijn vee, in
1892 en 1893 verloor hij 13 runderen
aan die ziekte, is de heer J. de Boer Jr.
te Edam, er toe overgegaan, zijn vee te
doen vaccineeren, methode Pasteur. Die in
enting brengt dit voordeel mede, dat, mocht
het dier binnen zeker tijdsverloop aan de
ziekte sterven, de volle waarde ran den ei
genaar wordt vergoed. Zonder inenting
ontvangt de eigenaar geene schadeloosstel
ling. De inenting onder tcezicht van den
heer Hengeveld, den districtsveearts uit
Haarlem, verricht, liep uitstektnd af. Bij
1 rund vertoonde zich slechts eenige koorts,
doch het dier herstelde zeer spoedig.
Voor eenige dagenis door
een groot landeigenaar in de Transvaal (Afri
ka) aangekocht de meermalen bekroonde
IV, jarige stier vau den heer A. de Goede
te BÊEMSTER voor de som van f 400.
Eer bet dier zijn nieuwe woonplaats Leeft
bereikt, kost hij met in begrip van trans
port, enz. f 1000.
Op de kermis te AALSMEER
is Woensdag avond eene tent, waarin een
acrobatengezelschap eenj voorstelling gaf,
ineengezakt. De voorstelling had juist een
aanvang genomen een honderdtal personen
waaronder vele kindereD, bevonden zich
in de tent. Alles is zonder ernstige onge
lukken afgeloopen. Eenige der bezoekers
geraakten te water, anderen hadden hunne
hoofddeksels verloren, terwijl een enkele
licht gekneusd werd.
Eenige oogenblikken later zag men de
kunstenmakers op de straat de pas begonnen
voorstelling voortzetten.
Gistermiddag brak te TEXEL
een hevig onweder los, vergezeld door
zware buien. De bliksem trof de R. K.
kerk teOOSTEREND, zonder echter brand
te veroorzaken. Een koiten tijd daarna trof
hij een boerenwoning, toebehoorende aan den
beer A. Ke jser Cz. en bewoond door C.
Bruin welke geheel in de asch werd gelegd.
Huis en inboedel wareu verzekerd, zoo
ook de voorraad graan welke er zich in
bevond en die mede een prooi der vlammen
werd.
Zondag den lOden dezer, be
ginnen te MAASTRICHT de feestelijkhe
den door Sociëteit Homuste geven ter
gelegenheid van haar 5 X Xl-jarig be
staan.
Op de lij de „Momussen" gebruikelij
ke wijze wordt Zondag v. m.te 11 uur
en 4XHta'nu'dn de plechtigheid aan
gekondigd door kauonschoten vau Momus
artillerie, muziektocht door de stad, enz.
Daarna geeft het comité i XI uur receptie
iu Momus' Tempel voor allen, die de
Sociëteit hunne opwachting willen komen
maken, terwijl 's avonds de jubilé-openinps-
vergadering, bestaande uit voordrachten
en muziek, benevens illuminatiën van het
gebouw plaats hebben.
's Maandags volksvermakelijkheden en
gratis-loterij op bet Vrijthof. Bij eenigszins
gunstig weder zal het daar niet san pu
bliek uit Maastricht en omstreken ontbre
ken bij zulke gelegenheden toch weet
Momus altijd nieuwe aardigheden uit te
vindenzoo zal o. a. dien dag op het
Vrijthof een hengel wedstrijd gegeven wor
den De concurrenten moeten, onder het
spelen van muziek, visschen uit wasch-
tobben vangen. Gekker kau het zeker niet.
Zooals gewoonlijk vergeet de jubelende
Vereeniging ook thans de armen niet. Voor
hen heeft eene uitdceling plaats van koffie
en krentenbrood, en 's Dinsdags worden
de verpleegden in Momus' Oude-Mannen-
hu;s door het bestuur dit r inrichting
feestelijk onthaald.
Buiten de J/oiwiw-feesten heeft Zondag
te Maastricht ook eene wieler-wedstrijd
plaats, georganiseerd door den Alg. Ned.
Wielrijdersbond. Aan opgewektheid en
vreugde zal het in Limburg's hoofdstad
die dagen derhalve niet ontbreken, en zal
men van het afschaffen der kermis zeker
niet veel kunnen bespeuren.
Uit den Raad van IERSE-
K E.In de te Ieiseke gehouden raads
vergadering, onder voorzitterschap van den
burgemeester, den heer Verboon, werd de
ze na de afbandeling der agenda door een
der raadsleden geïnterpelleerd omtrent zijn
handelwijze tegenover den gemeente-veld
wachter Bles.
Toen er namelijk drie weken geleden
brand was op het dorp, had deze veldwach
ter het klokgelui niet gehcord, zoodat hij
niet bij den Irand gesurveilleerd had. Hij
bad zich eenvoudig verslapen. Om deze
reden was Bles, naar het gerucht luidde,
tot ontslag voorgedragen.
De voorzitter weigerde eerst inlichtingen
te geven, doch later bevestigde hij het ge
rucht. De Raad sprak in een motie als
zijn gevoelen uit, dat een straf, voor zulk een
geringe tekortkoming hoogst onbillijk was.
Er was een aDdere grief. In de vorige
vergadering was een voorstel van B. en W.
tot wijziging der pvlitie-verordening, o. a.
door den heer Cnpéry bestreden. Het werd
met groote meerderheid verworpen.
Volgens getuigenis van de beide veld
wachters had de burgemeester hun den vol
genden dag opgedragen, voortaan streng te
letten op de kinderen van den heer Cu-
péiy en over het minste vergrijp proces-a
verbaal op te maken- Toen een der veld
wachters de opmerking maakte, dat dit niet
baten zou, omdat die kinderen nog geen
tien jaar waren, had de burgemeester ge
zegd »dan zijn ze al vast bekend bij de
justitie en als ze dan 10 jaar zijn zijn ze
rijp voor de doos.'
De heer Cupéry sprak zijn verontwaar
diging over zulk een handelwijze uit en
eindigde met de woorden*Gij zijt uw
plaats niet waardig!' De. Raad sloot zich
daarbij aan met een motie van afkeuring,
niettegenstaande de voorzitter ontkende,
wat de heer Cupéry hem had ten laste ge
legd.
Naar de P r. Z w. e n G v. C t.
van goederhand verneemt en onder reserve
meedeelt, moet de moordenaar van den
tnarechaussé Hoekman te Osch bekend heb
ben. Hij moet zich te Den Bosch m ar
rest bevinden en zou daar hebben meege
deeld, dat een twintigtal medestanders zich
verbonden hadden om Hoekman uit den
weg te ruiireD. Daartoe hadden zij zich op
den avond van den noodlottigen dag in
verschillende groepjes verspreid. IVie Hoek
man zag moest op hem vureD. Het onge
luk trof dat de beste schutter van de
twintig hem het eerst iu het oog kreeg en
het doodelijk schot toebracht-
Schandelijk. Dinsdag werd
door een jongen te ISSELBORG bij Dinx-
perlo, toen de voerman weigerde hem me
de te lsten rijden, de pin uit het wiel van
den wagen met vrachtgoed getrokken zoo
dat deze met paard omviel en beschadigd
werd. Daar de jongen niet gewillig naar de
politie wilde meegaan werd hij met een
touw aan het paard bevestigd, aan zijn voe
ten vastgebonden en zoo een half uur langs
de straat gesleept terwijl het aanwezige
volk om te voorkomen, dat hij het touw
zou doorsnijden, met een zweep op zijn
handen sloeg.
Een arbeiderte TERWISPEL
Er. verkocht zijn schaap om reisgeld te krij
gen naar de socinlistenmeeting te Oranje
woud. Nu is het geld op en mist het ge
zin dagelijks de melk van het schaap, dat
voor de leden van het gezin wel gevoeld
wordt, als nawee van de meeting.
Een slachtoffer van hui-
se 1 ij k h e i d. In een der drukste
volksbuurten te AMSTERDAM woont een
flink huisvader, die, wanneer het er op
aan komt moeder de vrouw en zijn kroost
eens te trakteereD, geen moeiten ontziet.
Ook heeft de man een ware menageiie
in huis en staat bekend als dierenvriend
niet alleen, maar ook als ridderlijk sport
man, waarvan hij reeds dikwijls doorslaande
bewijzen gaf.
Zoo houdt de man er bokken op na
hij heeft verder prachtige katten en ontvangt
ook nog herhaaldelijk bezoeken in zijn
niet te ruimen kelder, vooral des nachts,
door het open raamluik in zijn deur,
van vrienden en vriendinnen van deze.
Dan houdt hij er nog op na eksters, hon
den en kanarievogels, die hij uit over
vloed wel eens aan vrienden cadeau geeft.
Op renbanen, bij de bookmakers, is hij
steeds nummer een, ja zelfs is hij oprich
ter van een gerenomeerd schietcollege, waar
slechts één schutter, een bekend jongman
in de buurt, als „poedelschutter" is bekend
maar de overige leden schieten goed Taak.
Er is aog vergeten te meldeD, dat de
man in 't bezit was van een flink dubbel
stel hanen, die hij, om nu op het traktee-
ren van mama en kroost terug te komen,
dezer dagen, had geslacht.
Het spreekt van zelf, dat dat slachten
niet zonder „bloedstorten" kon geschieden
en 's mans overhemd, in het vunr van
zijn werk, kolosaal bloederig was gewor
den.
In atwachting van de smulpartij, Zon
dag, zat de man Zaterdagnacht bij de
groote warmte voor zijn open raam, toen
zich plotseling een verschrikkelijk ge
schreeuw deed hoorenpolitieagenten kwa
men aanstroomen, die op de kreten van
smoord, moord!" natuurlijk een moorde
naar zochten.
Gewillig als onze held altijd is, om wie
dan ook in moetelijke gevallen bij te
staan, verlaat hij zijn kelder en begeeft
zich op straat onder de menigte.
Nauwelijks daar, blijkt het, dat hij, die
achtervolgd werd, verdwenen is, en blijft
hij weldra alleen op 't terrein.
Juist wil onze dierenvriend zich omkee-
ren naar de gracht, waar zijn woning is,
toen een der polietieagenten hem bij den arm
grijpt en verpletterend oogenblik
hem wijst op de bloedvlekken in zijn En-
gelseh hemd en borstrok.
Een kort maar kernachtig onderhoud
volgde, totdat plotseling de agent zich tot
zijn drie confraters wendt met de woor
den #zeg jongens, dat is 'm hoor, ver
beeld je, hij zegt, dat ie »vier haantjes
heeft geslacht" //nu hoe vindt jelui die;
„hij is goddelijk."
Zijn woordenvloed wordt gestuit door
het bevel van een brigadier, die kort en
goed arrestatie gelast. En of du de man
al schold op de vier glimmende mannen
die met zijn allen één mau overbrachten
omdat hij yvier haantjes" had geslacht,
hij moest in arrest blijven tot 's ochtends
toen de vergissing werd bemerkt en hij on
der excuus werd ontslagen.
Hij heeft gezworen nimmermeer haantjes
naar de betere wereld te zullen helpen, al
is het ook voor zijn huisgezin.
Te NIEUWE NIEDORP is benoemd
tot wethouder in plaats van den heer K.
de Moor, die bedankt heeft, de heer J. Wijn.
Een teDELFTverlote groo
te kermiskoek werd getrokken door H. A.
Soetekouw.
Terwijl Vrijda g-m o r g e n te
AARDENBURG deouders v. W. naar de
vroegmis waren, bleven twee kinderen van
4 eu 2 jaren alleen in de woning achter.
Om paard te kunnen spelen, sloeg het
oudste een lis om den hals van het jong
ste kind met het ongelukkig gevolg dat de
lis van het dunne touwtje dichtschoof en
de jongste al spelende werd geworgd. Toen
de ouders thuis kwamen, was geen redding
meer mogelijk.
Uit OUDKARSPEL s c h r ij f t
men ons, dat het Zangkoor ^Orpheus11 den
17den a. s. des namiddags ten 2 ure in
het kerkgebouw aldaar eene uitvoering
met gemengd mannin- en dameskoor zal
geven. Om den toegang voor een ieder ge
makkelijk te maken is de eEtrée gesteld
op 25 cent per persoon.
De kerkeraad vanAMERS-
FOORT heeft met diep leedwezen waarge
nomen, dat er in de haiten van het Ne-
derlandscbe volk zaden worden gestrooid,
die niets anders dan jammer en ellende
kunnen kweeken, zaden van onverschillig-1
heid. Was het godsdienstig leven krech-
tiger ontwikkeld, dan zouden die zaden
niet zoo snel ontkiemen en zoo haastig
opgroeien. Msar heisas, tij duizenden trilt
niet meer de SDaar van het godsdienstig
gevoel.
De ktrkeraad begrijpt, dat hij niet moet
stilzitten, maar tegenover het ^afbreken"
opbouwen" moet stelleD. Een van de
voornaamste middelen daartoe is het »ods-
diensl-onderwijs. En daar dat ook in Amers-
fooit door houderden geheel wordt ver
waarloosd, meent de kerkeraad, dat het op
zijn weg ligt, neen, dat het zijn heilige
plicht is, om daarop te wijzeD.
De kerkeraad wijst er dan ook op en doet
vooral uitkomen, dat juist de ouderen van
12 20 jaren ter catechisatie moeten
gaan, omdat het kind op dien leeftijd bet
meest vatbaar is voor indrukkeD, zoo goede
als kwade. Daarom roept de kerkeraad de ge
meente op cm hun kinderen naar een der pre
dikanten of naar den godsdienstonderwijzer
te zenden; den fabrikanten rwpt hij toe
hun dienstlaren den tijd voor de catechisatie
te verschaffen. De Telegraaf.
Cholera.
Te GIESENDAM is eenar*
beidersvrouw, wonende Bnitendams, Woens
dagdoor choleraasiatica aangetast en nog den
zelfden dag overleden.
Te HAAFTEN is een geval van chole
ra geconstateerdde lijder is hersteld.
In de verloopen 24 uren zijn te LEER
DAM 2 personen gestorven aan de aziatische
cholera en 5 nieuwe gevallen aangegeven.
Te VLAARDINGEN zijn twee matro-
zenvan een logger doorAziatischecholera aan
getast. Een van hen is reeds overleden. Het
schip ligt op stroom.
Van 4 tot 6 dezer zijn te LEERDAM
4 gevallen van Aziatische cholera aange
geven. Een is er in dien tijd gestorven aan
genoemde ziekte.
Reeds ziju tal van rivieren en kanalen
besmet verklaard, zoodat het aanbeveling
verdient, zich van alle gebruik van rivier
water te onthouden. De bad- en zwemin
richtingen zijn overal gesloten.
Ook te DELFT is de badinrichting ge
sloten, voor zoover de buitenbaden betreft.
In de binnenbaden wordt duinwater ge
bruikt.
- Te EDAM zullen op de kermis al
leen die kramers enz. worden toegelaten,
die deugdelijk kunnen bewijzen uit plaat
sen te komen, waar in de laatste vier we
ken geen gevallen van cholera zijn voor
gekomen.
Te OUDSHOORN is een geval van
cholera asiatica voorgekomen bij eene
vrouw.
In het gehucht [STUIVEZAND, onder
Oosterhout, heeft zich deze week een ge
val van cholera asiatica voorgedaan. De
lijder is bezwekeD.
Te ROTTERDAM zijn in de verloo
pen 24 uren 3 nieuwe lijders aan cholera
asiatica aangegeven. Eén sterfgeval had
plaats, nl. dat van een der nieuwe lijders,
eene dienstbode aan den Stationsweg, die
naar de barak te Crooswijk was vervoerd.
In het geheel hebben zich nu, van het
ontstaan der cholera op 21 Augustus af,
23 gevallen vat) cholera alhier voorgedaan,
waarvan 15 met doodelijken afloop, ter
wijl 1 lijder hersteld is en 7 lijders nog
in behandeling blijven.
In verband met de cholera
die ook in ons land in sommige gemeen
ten weder is verschenen, verdient op een
opstel van prof- Finkelnburg, getiteld So
cialer Seuchenboden, in het Zentralblatt für
öffentliche Gesundhsitsptlege de aandacht
te worden gevestigd.
Volgens den schrijver zoekt geen ande
re besmettelijke ziekte in gelijke mate
de plaatsen der sociale ellende op, als de
cholera; pokken noch mazelen, roodvonk
noch diphtertis maken zoo zeer halt voor
de woningen, waarin welstand en comfort
heerschen. Het eerste ziektegeval van
een epidemie kwam altijd in de uiterste la
gen der bevolking voor. De grond waarop
de woning staat, de ruimte der woning,
de physische en psychische aanleg dsr
menschen of alles te zamen vormen blijk
baar een vruchtbare bodem, waarop de com-
mabacil in het menschelijk leven vergif
tigd wordt.
Uit deze feiten trekt prof. Finkelnburg
de volgende conclusiën
„Voor den openbaren gezondheidsdienst
ontstaat daaruit de dringende plicht, de
woningen en ruimten, waarin de paria's
onztr maatschappelijke orde hun leven
slijten, aan een streng toezicht te onder-
derpen. Het komt er op aan bet zwaar
tepunt ter voorkoming van cholera minder
te leggen op de bacillcnjacht dan op het
veiwijdcren van dergelijke locale toestan
den, die voor de bacillen een vruchtbaren
bodem opleveren en die hen eerst in
staat stellen vergiftig es voor den mensch
gevaarlik worden.
*De scciale ellende voor altijd uit de
wereld te verwijderen mag een stapje zijn
maar enkele van de schakels, die de on
heilspellende keten vormen, bieden geroeg
aankcoopiDgspnnten om te kuunea hope»,
