Donderdag 14 September 1893.
37ste Jaargang No. 2760.
d
Bij dit nummer behoort
een B ij voegsel.
Gemeente S c h a g e n.
Bek e n <1 m a k i ng-e n.
NATIONALE MILITIE.
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's middags 12 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Uitgever, J. WINKEL.
Bureau: §CHAGE]I, Laan, I) 4.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 6 Cents.
ADVERTENTIEN van l tot 5 regels f 0.25iedere regel meer 5cts
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Binaenlandsch Nieuws.
AUeiui Niiiu-,
AimMie-Laiiliii
De INHOUD van het Geïllustreerd
Zondagsblad No. 38 is als volgt:
De vechtpartij in het Engelscb Ltger-
hnis (met illustratie.) Op de Honden-
ten toon stilling met illustraties.) Marie
(novelle!) Als Bismarck eens in den
Rijksdag komt met illustratieMilitaire
spelen in Engeland (met illustratieIn
Venetië (met illustratieDe verschillen
de houdingen van een harp-virtuoos (met
negen illustratiesEen goed geneesmiddel.
De electriciteit in de keuken. Lang
leve de statistiek Als men dat meer
bedacht.Eer van het werk (met
illustratie.) Het „non plus ultra".
Een leugenaar, -r- Ons eetgereedschap.
De prijswinner van raadsel LVI. Voor
de huishouding. Ons gala-toilet. Op
't examen voor apothekers-bedienden.
Morderne kinderen (met illustratie.)
Puzzle. Oplossing Prijsraadsel LIX.
Een nienw oeconomisch verschijnsel
Nieuw prijsraadsel LXI1I. Waarom zij
zoo gezond waren Nog erger (met il
lustratie.) Parijs ten ondergang. Wie
gelijk had. Zieke paarlen. De pan
talon van den Eail of Graven.Het hoog
ste geluk (met illustratieNog eens het
sterke en het zwakke geslecht. Schaak
rubriek. MededeeÜDgen.
POLITIE.
Gevonden
3 loten van de Woerden-
sclie paardenleferij.
Inlichtingen hieromtrent zijn te bekomen ter
Secretarie.
Ter Secretarie zijn inlichtingen te beko
men omtrent een op 1 Sept. 1893 in een
koffiehuis alhier achtergelaten
JAS,
Burgemeester en Wethouders der Gemeen
te SCHAGEN, breugen, ter voldoening aan
de derde alinea van Art. 26 der Wet op de
Nationalo Militie van den 19den Augustus
1861 (Staatsblad No. 72), ter kennisse van
de belanghebbenden, dat het overeenkomstig
Art. 25 dier Wet afgesloten IoschrijviDgs-
Register van 1893, voor de lichting 1894,
met de daaruit opgemaakte alpbabetiscbe
naamlijst, op heden ter Secretarie der Ge
meente voor een ieder ter lezing is neder-
gelegd tot en met den 20en dezer maand
van "des morgens 9 tot des namiddags 4
SCHAGEN, den 12 September 1893.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
W. A. HAZEU, Weth.
De Secretaris,
DENIJS.
ure.
Op de Paardenmarkt,
te SCHAGERBRUG, Maandag 11 Sept.
gehoudeD, werden aangevoerd 46 paardeD.
De premie van 10 gld. voor het grootst
aantal aangevoerde paarden, werd toegekend
aan den heer J. de Teerde premie van
f 7.50 voor bet mooiste paard, aan den
heer P. Boelcel, beiden van Schagen; en
de heer C. Francis van de Zijpe, ontving
f 2.50 voor het daaropvolgende mooiste
paard. De prijzen der paarden liepen van
f 80 tot en met f 4.50.
De Diaconie derHervormde
gemeente te HARINGHUIZEN, besloot in
hare vergadering van 9 Sepl. 1.1. om aan
de gezamenlijke pachters van landerijen
der Diaconie, 40 °f0 van de landhuur kwijt
te schelden.
Te H E E R-H UGOWAARD
brandde, door onbekende oorzaak, den 7en
September de boerenplaats met de gedorsch-
te granen en inboedel van S. Entius
tot den grond af. Alleen twee varkens en
een paar kastjes konden gered worden.
De schade is voor den eigenaar door
assurantie gedekt.
De heer J. Sw a ag is be
noemd tot Heemraad van den polder HEER
HUGOWAARD, in de plaat* van wijlen
den heer P. Roek.
In de op gisteren gehouden stemming
voor een Hoofdingeland van het Ambacht
van West-Friesland, genaamd Geestmer-
Ambacht, te OUDKARSPEL, is in plaats
van den aftredende, den heer 11. Hart Cs
die als Heemraad voor dien polder is ge
kozen, benoemd, de heer T. de Boer Pz.
te Ondkai-spel.
Maandag 11 Sepember
werd te ANNA PAULOWNA op
de bouwhoeve Welgelegen vanwege de Ver-
eeniging tot ontwikkeling van den land
bouw in Holland!s Noorderwartier eene
beproeving gehouden van een petroleum-
motor, een rechtstroodorsch- en een ver
beterden kafmolen. De beproeving slaag
de naar wensch. De motor, verbonden
aan een Marshalls-dorsch, werkte goed
er werd zeker evenveel graan gedorscht
alsof de machine door stoom gedreven
werd, en zij verbruikt slechts 10 cent pe
troleum in het uur. De rechtstroodorsch
door 1 paard in beweging gebracht, be
viel ook goed, evenals de wanmolen.
Te SLOTEN werd dezer
dagen in publieke veiling gebracht de
boerderij „Zeldenrust" met 35,73 H. A.
weiland, gelegen aan den Sloterstraatweg.
Zij bracht f48,600 op, zeker een flinke
prijs; doch als men weet, dat vóór enke
le jaren voor dezelfde plaats een ton gouds
te vergeefs geboden werd, dan blijkt
ook hier een groote terugslag in de prij
zen der landerijen.
De uitslag van den quar-
tetwedstrijd te KOOG a/d ZAAN was al
dus Aantal deelnemende vereecigingen
14; le prij», Kunst en Broederschapvan
Amsterdam 2e prijs, Rotlerdamsch Man
nenkoor 3e prijs, Wormerveersch Man
nenkoor 4e prijs, Zanglust te Delft.
De wedstrijd vond zeer veel belang
stelling.
De officier van justitie
bij de rechtbank te AMSTERDAM heeft
gedagvaard den heer G. van Deth, om
den 22en dezer terecht te staan wegens
het schrijven der bekende brochure tegen
den heer Van 't Lindenhout,' met het oog
merk om dezen te beleedigen door hem
te noemen en te qualificeeren „als gewe-
tenlooze weezenbeul, leugenaar, huichelaar,
schurk, inenschenbedrieger, enz.'
Naar men uit MEPPEL
schrijft, hebben polderjongens, werkzaam
aan het in aanleg zijnde Picardie-kauaal,
een zeer ruwe wandaad gepleegd. Zij moe
ien hun keetvrouw, een meisje uit Nieuw-
Amsterdam (Dr.), met petroleum overgo
ten hebben, na haar eerst dronken ge
maakt te hebben, en vervolgens in brand
gestoken.
Onder vreeselijk lijden is zij kort daar
op overleden. Twee arbeiders uit Nieuw-
Amslerdam en een berucht persoon uit
«De Krim», zekere Kroeze, zijn zwaar
geboeid achter slot gebracht.
Te DALFSENsloegdeblik-
sem wederom in den toren. De nieuwe
planken die des morgens waren aangebracht
ten gevolge van het inslaan op 17 Juli
j.1. zijn weggeslagen. Een stuk eiken
hout boven van den toren werd op onge
veer 50 M. afstands teruggevonden. De
bliksem is langs of door het uurwerk ge
slagen, dat is blijven stilstaan; van daar
sprong hij over naar het orgel in de kerk
waar van een pilaar een stuk is weggesla
gen, terwijl de muur op onderscheidene
plaatsen beschadigd is.
I. B., huisvrouw van J. v.
H., in een zeer afgelegen deel der gemeen
te BOVËN-HARDINXVELD, is reeds
verscheidene jaren lijdende aan aanvallen
van verstandsverbijstering; echter niet van
dien aard, dat men het noodig oordeeide
haar in een geslicht op te sluiten. Aan de
buren was het echter niet onbekend, dat
haar kinderen aan vreeselijke mishande
lingen blootstonden. Na eerst Vrijdagmor
gen haar 3 jarig zoontje met een veger
geslagen te hebben, trapte zij bet kind
'b middags zoodanig, dat de dood bijna
onmiddellijk volgde. Bij het daarop inge
steld onderzoek door den burgemeester,
was de schuldige zeer kalm. Daar zij in
hoogst zwangeren toestand verkeert, is zij
nog niet vervoerd. De man, visscher van
beroep, was afwezig.
Maandag avond had met
de tram, die te 8 uur van Gorredijk naar
Heerenveen vertrekt, tusschen eerstge
noemde plaats en Langezwaag een ern
stig ongeval plaats. Een koe lag dwars
over de rails, wat door de duisternis niet
gezien werd.
Eenklaps kreeg de tram een hevige
schok. De locomotief sloeg van den weg
af, geheel onderstboven in de sloot, ter
wijl de tweede waggon, waarin zich
(gelukkig in het achterste gedeelte) de
post bevond, voor een deel verbrijzeld
werd.
Een wonder mag het worden genoemd,
dat er geen enkel menschenleven te be
treuren valt. De machinist die haastig
van de machine sprong, was alleen licht
in het gelaat gewond. De koe, de eenige
bezitting van een armen daglooner, was
natuurlijk dood.
Te ROTTERDAM zag een
heer, die langs den Scbiedimscheü Singel
wandelde, dat een man van ongeveer 50
jaar, naar diens kleeding te oordeelen een
gevallen grootheid, na eerst naar alle kac-
teu^ te hebben rondgezien, de korsten
brood, welke bij een boom lagen, opraap
te en als uitgehongerd daaraan begon te
knabbelen.
Deze handelwijze wekte natuurlijkerwij
ze het medelijden van den heer, die dit
zag. Deze wilde den man een aalmoes ge
ven, die hij eerst weigerde met de opmer
king, dat hij, uitgehongerd zijnde, wel
brood maar geen geld kon eten. Na ee-
nig aandringen nam de bedelaar het geld
aan. Deze had intusschen door zijn vreemd
soortig gedrag het wantrouwen gewekt
van den heer, die daarop besloot hem ee-
nigen tijd van verre te volgen.
Na een oogenblik ge'oopen te hebben,
zag de bedelaar bij een boom eenige kon-
de aardappelen leggen. Fluks wierp hij
daartusschen eenige korsten brood en nu
begon het spelletje van voren aan. Eerst
schuchter rondkijken, dan schijnbaar ter
sluiks een korst brood oprapen, daaraan
gaan knabbelen tot het hem gelukt was de
aandacht vau dezen of genen op hem te
vestigeD.
Een werkman die zag, dat de bedelaar
de korsten brood van de straat opraapte
om die op te eten, gaf hem een deel van
het brood, dat hij trede nam naar zijn
werk.
Toen kwam de heer tusschen beide,
die bet eerst een aalmoes gegeven had
hij deelde mee, dat hij den bedelaar iets
gegeven had en dat deze zelf de korsten
uit zijn zak op straat wierp, om later
daarmede een schijn vertooning te maken.
De bedelaar, zich ontmaskerd ziende, zette
het ijlings op een loopen. Bij zijn vlucht
viel een geheel brood tusschen zijn kleeren
uit.
Opening der' beide Ka
mers. H.H- M.M. de Koninginnen
vertrekken in het laatst der volgende week
naar Den Ha*g. H. M. de Koningin-Re
gentes zal Dinsdag den
vergadering der Kamers
keeren H.H. M.M. weder
Het Loo terug.
19en dezer de
openen. Daarna
op Let paleis
Aan het spoorwegstation
te VORDEN i* de brievenbesteller door
den trein overreden. Hij wilde nog een
pakket afgeven in den reeds vertrekkenden
treiD, doch viel tegen den loopplank eD
tusschen de rails. Deerlijk verminkt werd
de ongelukkige opgenomen Hij is eergister
ochtend overleden.
Historisch, Bij Bronk-
horst, de barbier te Utrecht, trad dezer dagen
binnen een eerzaam boertje uit Westervoort.
Terwijl het blinkende zeepschuim hem de
kaken bleekt en hij wachtende is, totdat
het vlijmende mes des meesteis ook zijn
kin en wangen zal zuiveren van het stop
pelig baardhaar, ziet hij hoe een pas ge
reinigd heer opstaat, een daalder in zilver
op de talel deponeert en heengaat. Bronk-
horst steekt het geld op en nadett den
landman. „Een daalder 1" zucht de arme
en lnistert ternauwernood naar het zoet-
rleiend „Mooi weertje, vandaag," dat
Bronkhorst hem toevoegt. „Een daalder 1"
denkt hij weer, „dat's duur," want hij
weet niet, dat de pas geschorene een abon
nementskaart heeft betaald.
Het laatste haartje is weggekapt. De
landman springt op, droogt zich het ge
laat ten halve, grijpt zijn pet, werpt een
gulden op de tafel en snelt de deur uit,
alsof hij .Mercurius' vleugels aan de voeten
had.
Verbazing in den scheerderswinkel. Bronk
horst bedenkt zich niet lang. Hij rent'den
vluchteling na, als met gewiekten tred.
„Sta, manneke, sta Maar het manneke
wou d'r niet stilstaanhij had van z'n
leven geen kwaad gedaan. „Neen," bralt
hij, „neen, ik betaal niet meer, afzetter."
Bronkhorst keert teiug, in stomme ver
slagenheid. Een oogenblik later verschijnt
de dorpeling opnieuw in den winkel, in
gezelschap van een geheimden dienaar der
gerechtigheid. Oplossing: terugbetaling van
90 ets.
--DeheerLéon Mary, lucht-
reiziger, zou Zaterdag middag met zijn
ballon Wilhelmina uit livoli te UTRECHT
op stijgen, en ging ook, niettegenstaande
veel regen en wind omhoog, terwijl een
heer uit de Bilt, die daarvoor f 50 betaal
de, de reis medemaakte. De eerste opstij
ging mislukte, daar de ballon eenige me
ters hoog bleef zweven, waarop hij weder
naar beneden werd gehaald om even daar
na weder opgelaten te worden. Blijkbaar
was de ballon door vochtigheid te zwaar
geworden.
Voor de tweede maal steeg de ballon
even boven de boomen uit, en, zooals toen
uit Tivoli was waar te nemen, scheen hij
dadelijk te dalen.
Hierdoor kwam de mand, waarin zich
de reizigers bevonden, in aanraking met
een schoorsteen, waardoor de passagier
uit de mand werd geslingerd en op de
straat tereeht kwam, waar hij ernstig ge
wond werd opgenomen.
Nadat hem' de eerste geneeskundige hulp
was toegebracht, werd hij naar het Diaco-
nesseuhuis overgebracht.
Door dit ongeval verlicht, steeg de bal
lon onmiddellijk en dreef aanvankelijk naar
't Zuid-oosten in de richting van Zeist
en Driebergen; daar bij geruimen tijd
zichtbaar bleef kon men duidelijk waar
nemen dat, naarmate hij steeg, de ballon
iets noordelijker afdreef.
Volgens eene lezing in het Utr. Dbld.
was de passagier in zijn angst uit het
schuitje gesprongen en aan de gevolgen
overleden.
Naar men meldt heeft de justite een on
derzoek ingesteld naar de oorzaak van het
treurige ongeval.
In hetjaarboekje voor het
jaai 189394, uitgegeven door de Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen, komt
eene afdeeling voor gewijd aan „Memora-
biliën voor en uit de departementen." Daar
onder is opgenomen het referaat van dr. H
Oort te LEIDEN over de Vniversily exten-
sion movementter joDgste algemeene ver
gadering der maatschappij gehoudeD; een
opstel over: „Onze volksbibliotheken" en
een over instellingen tot het verstrekken
van tuingrond tegen matigen huurprijs aan
minvermogenden, beide van de haod van
den algemeenen secretaris, den heer J.
Brninwold Riedel,
Aan laalsgenoemd opstel is het volgen
de ontleend. Reeds in 1885 werd door het
hoofdbestuur der maatschappij de aandacht
der departementen gevestigd op heigeen
door sommige departementen was beproefd
om, door het verstrekken van tuingrond
tegen matigen pachtprijs, den arbeiders in
hunnen kring de gelegenheid te geven, in
hunne vrije uren aardappelen, groenten,
boonen, erwten, enz. te telen voor de be
hoeften van hun eigen gezin. Gewezen werd
daarbij op het voorbeeld der departemen
ten: Beduur, Lcppersurr, Oude Pekela, Uit
huizen en Wildervank in de prov. Gronin
gen. Thans, 7 iaar later, is dit voorbeeld
slechts gevolgd in 6 andere departementen.
Holweid, Nieuw-Lekkerland, Noorddijk,
Oi derdeudam, Oostwoud, en Winsum; ter
wijl iets dergelijks reeds van 1888 af te
Franeker bestond.
Dat de maatregel intusschen in de ge
noemde plaitsen reeds eene belangrijke
uitbreiding heeft gekregen, blijkt uit het
feit, dat het aantal akkers of tuinen, die
verhuurd werden aan oppassende arbeiders
of kleine burgers, bedraagt te Bedum 36,
te Franeker 209, te Loppersnm 137, te
Nieuw-Lekkerland 29, te Onderdendam
40, te Ooslwoud 50, te Oude Pekela 216,
te Uithuizen 350, te Wildervank 55 en te
Winsum 18. Te Hol werd is dit jaar voor
het eerst 2 heet. land voor dat doel ge
huurd, terwijl het departement Noorddijk
zich op eene proef voorbereidt.
Het aantal gezinnen, dat een of meer
akkers in haar heeft, is te Bedum 36, te
Franeker niet opgegeven, te Loppersum 80,
te Nieuw—Ljkkerland 24, Ie Onderdendam
30, te Oostwoud 50, te Oude Pekela 206,
te Wildervank 55, te Winsum uiet opge
geven. De omvang der akkers varieert van 2
tot 5 are (te Nieuw-Lekkerland van 4-15
are.)
De huurtijd is overal 1 jaar, maar bij
goede verzorging is preferentie voor weder -
inhuring verzekerd.
Het departement Nieuw-Lekkerland is
thans bezig eene proef te nemen om den
akker op den dnur tot eigendom van den
arbeider, die hem huurt, te maken, door den
huurprijs hooger te stellen. Voor bijzonder
heden hieromtrent en omtrent hetgeen de
andere reeds genoemde departementen deden,
zij verwezen naar het jaarhoekje.
"Wij namen daaruit het bovenstaande
over, om de aandacht te vestigen op een
arbeidsveld, waarop nog zooveel goeds ten
behoeve van den onbemiddelden oppassen-
den arbeider te doen valt, en om tot navol
ging der gegeven voorbeelden aan te spo
ren.
Ongewoon druk was het
in het begin dezer week op de KOL-
HORNER kermis. Zondag telde men n.
1. op dit door slechts duizend zielen
bewoonde plaatsje meer dan dertig
kramen, tenten en uitstallingen van aller
lei aard en slag. Galanteriekramen, ge
flankeerd door een paar harer zusteren
in paling en koekeen waarzegsters
tent tusschen een oliebollenkraam en
een tombola zonder nieteneen on
misbare draaimolen, wiens orgel echter
's avonds overstemd werd door de ge
ruchtmakende kopermuziek en de Turk-
sche trom van een paardenspel; kortom,
een leven en een gekrioel, zoo als men
dit alleen te Kolhorn kan hebben, daar
gewoonlijk uit alle omliggende plaatsen
de gasten en kijklustigen toe stroomen
en allen zich bewegen op een terrein,
smal van aanleg en slecvts een paar
honderd meters lang.
Het paardenspel van Blanus was dan
ook iets, dat men niet alle jaren zag, en
een bezoek was het overwaard want de
werkzaamheden der Gezusters en de
vier gebroeders Blanus mogen gezien
worden. Louis en Leendert hadden het
avond aan avond zwaar te verantwoor
den, daar hunne gymnastische toeren zoo
afzonderlijk als gecombineerd, zoo op den
vlakken grond als aan de ringen of te
paard, kracht, moed en behendigheid eisch-
ten; de werkzaamheden van deüHeer Louis
met de vijftigponders hij werkte tot
met vier tegelijk bewezen dat hij den
in de tent hangenden lauwerkrans eerlijk
verdiend had.
De beide Clowns, zoowel te voet als
te paard, hebben zich die avonden ook
dapper geweerd en niet weinig bijge
dragen tot het succes van het gezelschap.
Als zij verscheidenheid in hunne rollen
en grappen weten te brengen zal men
het Gezelschap Blanus gaarne zien we-
derkeeren.
's Maandagsavonds was ook de kolf-baan
van den heer Kist dicht bezet met
nieuwsgierigen, die het Gezelschap „Ter
Hal" kwamen hooren. De heer Henri
Ter Hal zelf deed zich dien avond weer
kennen als een uitnemend voordrager.
Verbazend waren ook de werkzaamhe
den van den heer Brillantin. die als
equilibrist-voltageur belangwekkende toe- 1
ren deed en b. v. evengoed een duims-
reepje papier liet balanceeren op een
plantje, als een brandende lamp op het
