Zondag 25 Augustus 1895.
39ste Jaargang No. 3019.
De Werklieden-
pensioneering.
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Z a t e r d a g a v o n d. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Uitgever J. WINKEL.
JBureau: 8CHAGKÏ, Laan, D 4.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 5 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Binnenlandsch Nieuws.
Alisicss
Aiïsrigitic- LuMlil
"Wie zich herinnert, dat wij indertijd
over de behandeling van de motie-HELDT
in de Tweede Kamer gezegd hebben, zal
wel begrijpen, dat wij met de benoeming
eener Staats-commissie tot onderzoek van
het vraagstuk der pensioneering van
werklieden zeer ingenomen zijn. Wij
noemden toen bestudeering van het on
derwerp in zijn geheelen omvang noodig,
en achtten daarom een besluit in den zin
der motie-HELDT wensclielijk, evenals
eene uitvoering ervan in den geest der
werkliedenvergadering, op 5 Maart te
's Hage gehouden, die wenschte, dat in
de te benoemen Staatscommissie ook werk
lieden en werkgevers zouden worden op
genomen.
Aan beide wenschen is voldaan.
De omschrijving van de taak der com
missie is ruim genoeg. Zij heeft toch te
onderzoeken, „of, naast de instelling van
een rijkslijfrentebank en naast de regeling
der verzekering tegen ongelukken, maat
regelen bij de wet behooren te worden
genomen, om te bevorderen, dat werk
lieden en met dezen gelijk te stellen per
sonen, die door ouderdom of door inva
liditeit blijvend ongeschikt zijn om in hun
onderhoud te voorzien, recht erlangen op
geldelijke uitkeeringen, en bij bevestigen
de beantwording dier vraag een of meer
dere daartoe strekkende wetsvoorstellen
met Memorie van Toelichting en RamiDg
der geldelijke gevolgen te ontwerpen en
aan ons in te dienen".
Het is ons niet mogelijk te ontdekken,
dat er eenige zijden van het vraagstuk,
dat voor beschouwing in aanmerking
kon komen, hierdoor buitengesloten is.
En ook voor den vorm, waarin de uit
komsten van het onderzoek zullen me
degedeeld worden, is de grootst moge
lijke vrijheid gelaten mocht eene meer
derheid der commissie het over eene op
lossing in een of anderen zin eens wor
den, dan kan zij dadelijk een of meer
wetsontwerpen met Memorie van Toe
lichting gereed maken en dus die oplos
sing als 't ware geheel gereed aanbie
den. Mocht daarentegen van eenig ge
voelen in het uit te brengen verslag
niet voldoende blijken, dan kan in afzon
derlijke nota's aan dat gebrek worden
tegemoet gekomen.
In de commissie zijn eenige werkge
vers en werklieden opgenomen. Zjj
vormen de minderheid in de commissie,
die overigens hoofdzakelijk uit weten
schappelijke mannen bestaat. Ons komt
dit voor goed gezien te zijn. Het is
een bij uitstek wetenschappelijk vraag
stuk, dat der commissie ter behandeling
is opgedragen. En nog wel van zeer
ingewikkelden aard. Reeds voor den
verzekeraar is het lastig. De zaak der
pensioenverzekering is op zichzelve wel
is waar eenvoudig genoeg; maar hier
moet men bijv. een middel weten te
vinden, om bij ongeregelde premiebeta
ling (bijv. bij tijdelijke werkeloosheid,
bij herhaalde verwisseling van patroons)
toch eene voor den belanghebbende be
vattelijke pensioenberekening in te stel
len. De punten, die hierbij in aanmer
king komen, zijn echter alle nog van
meer of min practischen aardvan veel
meer gewicht en veel lastiger te beant
woorden zijn daarentegen de vragen,
die verband houden met de loonsrege-
lingwelken invloed zal het bedrag der
premies, de verdeeling der premies tus-
scben werkman en werkgever, het te
verwachten pensioen zelf op den stand
der loonen hebben? En dan het be
lang der nijverheid zelve Zal, wat men
in het belang van den werkman voor
neemt, ook een nadeeligen invloed oefe
nen op den bloei der nijverheid, en daar
door op andere wijze den werkman meer
benadeelen, dan men meent hem te be-
voordeelen
Dit zijn allerbelangrijkste vragen, die
de Staats-commissie moet trachten te
beantwoorden. En daarom kunnen wij
het volkomen goedkeuren, dat de com
missie voor een zeer groot deel is sa
mengesteld uit geleerden en staatslieden,
die geacht mogen worden zich over die
en dergelijke onderwerpen een zelfstan
dig oordeel te hebben gevormd. En ook
dat zij gekozen zijn uit verschillende
wetenschappelijke richtingen. Daaronder
treft men aan hen, die Staatsbemoeiing
binnen zeer enge grenzen zullen willen
beperken, en hen, die haar zeer ver
willen uitstrekken. En zoo niet alle rich
tingen vertegenwoordigd zijn, men mag
verwachten van de geleerden, die wel
benoemd zijn, dat zij van stelsels, waar
mee zij het niet eens zijn, toch genoeg
studie gemaakt hebben, om het voor
en tegen ervan in hun verslag 4te doen
blijken.
Eéne bedenking moeten wij ons ver
oorloven ten aanzien van de samenstel
ling der commissie, in zoover de man
nen van de practijk betreft. Niet omdat
hun aantal kleiner is dan dat der man
nen van de wetenschaphet is uit het
voorafgaande genoegzaam gebleken, dat
wij daaromtrent niets te klagen vinden.
Het is genoeg, dat in de commissie en
kele mannen aanwezig zijn, die wanneer
soms de geleerde heeren op wetenschap
pelijke stokpaardjes doordraven, op de
eischen der practijk kunnen wijzen. Maar
er ontbreekt onder de werkgevers een
element, dat vooral in ons land groot
gewicht in de schaal legtdat der klei
ne nij verheid of van den ambachtsstand.
Deze heeft niet alleen andere belangen
dan de groote nijverheid, maar in ons
land is ook do beteekenis ervan grooter
dan in andere landeD, wanneer men ze
met die der groote industrie vergelijkt.
Daarom moge de commissie, nu zij geen
enkel lid uit dien kring in haar midden
heeft, zich doen voorlichten door de
zoodanigen of althans door iemand, die
met deze belangen meer bijzonder be
kend is.
"Wat zal het nut zijn van den arbeid
der commissie? Zij zal, wij zeiden 't
reeds bij de behandeling der motie-HELDT
de pensioen verzekering „beter voor
bereid en op geschikter tijd" in behan
deling doen komen.
Op geschikter tijd. Dit behoeft geen
nader betoog. Het zal wel door niemand
betwijfeld worden, dat nu de tijd niet
rijp is, om een zoo ingrijpend onderwerp,
waarover de meeningen nog weinig vast
staan, ter hand te nemen. Dat die tijd
voor onderzoek en studie naar een be
paald plan besteed wordt, is een groot
voordeel. Daardoor toch verkrijgen wij
een betere voorbereiding; de commissie
zal het geheele veld moeten overzien;
de verschillende stelsels ordenen
het voor en tegen ervan bespreken; de
voor- en de tegenstanders van elk stel
sel zullen hunne gronden tegenover elk
ander in het midden brengen, en zij zullen
gewikt en gewogen worden door een kring
van tot oordeelen volkomen bevoegde
mannen.
Haar verslag als het tenminste een
goed verslag is zal dus de zaak in
beknopten vorm en toch zoo volledig en
zoo veelzijdig mogelijk ter kennis bren
gen van ieder belangstellende, en ook
hen, die tijd en gelegenheid missen tot
eene omvangrijke zelfstandige studie, in
staat stellen zich op goede gronden een
eigen oordeel te vormen.
Een eigen oordeel. Dit is inderdaad
de hoofdzaak. Tot welke slotsom de
meerderheid der commissie komt, is daar
bij betrekkelijk onverschillig, en wij hech
ten er daarom ook geen zoo groot ge
wicht aan, dat de geringe sympathie der
Regeering voor de werklieden-pensionee
ring in de benoeming der Staats-commis
sie haar uitdrukking vond.
In zekeren zin zijn wij het eeDs met
den heer Schaepman, die insgelijks in
de commissie is opgenomen, „dat ook
eene negatieve oplossing een bevredigen
de kan zijn." Indien n.1. de meerderheid
der commissie tot het besluit mocht ko
men, dat de Staat zich in deze onthou
den moet, dan zou het, naar onze opvat
ting, van veel waarde zijn, dat men de
gronden voor die slotsom in een beknopt
bestek en in een bepaalden vorm voor
zich zou zien en ze zou kunnen toetsen
aan de gronden, die er tegen aangevoerd
zijn. Op die gronden toch komt het aan,
niet op het aantal stemmen, dat in de
commissie in een of anderen zin zal wor
den uitgebracht.
Wij begroeten dus de benoeming der
commissie met welgevallen en zien de
vruchten van haren arbeid met belang
stelling tegemoet.
Mogen zij zich niet te lang laten
wachten
De Heer Geevers, Is t e onder-
wijzer der school No 1 te ANNA PAU-
LOWNA heeft gisteren te Wagekingev
de acte voor landbouwkunde behaald.
In den vroegen morgen
van den 22n is de vrouw van C. Kooij
te HEER-HUGOWAARD, vermoedelijk
door een duizeliug over vallen, te water
geraakt en verdronken.
De raad der gemeente
OUDCARSPEL, besloot aan te vragen
goedkeuring tot heffing van 25 in plaats
van 50 opcenten Personeel, ingang 1
Mei 1896.
Aan de op Woensdag 21
Augs, 1895 gehouden kolfwedstrijd ten
huize vati den heer G. Slotemaker te OUD
KARSPEL, werd door 24 personen deelge
nomen.
De eerste prijs werd met 128 punten
behaald door den heer S. Evers te Oud
karspel. De 2e prijs met 118 puDten door
den heer W. Kraakman te Zuidscharwou-
de. De 3e prijs met 117 punten door den
keer Jb. Slotemaker te Oudkarspel. De se
rie-prijs met 48 punten dcor den heer
K. v. Kleef te Zuidscharoude.
Prijs-biljarten is niet doorgegaan.
Woensdag 21 Augustus
j.l. des avond omstreeks half acht brand
de de boerenplaats van den heer A. Nol-
telman (e PETTEN, tot den grond toe af.
Reeds gedurende geruimen tijd kon mende
rook zien uitslaan. Hooibroei is vermoe
delijk ook hier de oorzaakeen hooivoor-
raad van ruim 100 wagens was aan
wezig. "Van den inboedel kon behalve een
gedeelte der bezit'ing vaa de dienst
bode, niets wordeu gered. Alles
was verzekerd. Als bijzonderheid wordt
opgegeven, dat de plaats juist 175 jaren
stond.
Te KOEGRAS werd sedert
den 19 het 5-jarig kind vermist van den
brugwachter E. W. C. Het vermoeden,
dat de kleine verdronken was, bleek maar
al te waar te zijn, want Woensdag is het
lijkje opgehaald.
Menschrijftaan het Vad.
uit DEN HELDER
Bij de jongste verkiezingen voor den
gemeenteraad moet de heer Staalman, ter
ondersteuning van zijn eigen candidatuur
en van zijn vriend, den eigenaar der druk
kerij, zich bediend hebbeu van middelen,
welke de antirevolutionaire kiesvereenigiug
alhier aanleiding gaven hem voor haar
vierschaar te dagen. Maar wie er verscheen,
de heer Staalman nietDe Vereenigiug
heeft toen de vergadering verdaagd, naar
men wil weten met kennisgeving aan den
gedaagde, dat, zoo hij op de eerstvolgen
de vergadering niet mocht verschijnen, hij
als lid geroyeerd zou worden.
Men schrijft uit HARDE-
GARIJP
De zin voor muziek schijnt in de laat
ste iaren op het platte land van Friesland
zeer te zijn toegenomen. Dat blijkt voor
al uit het feit, dat, wat instrumentale mu
ziek betreft, in onderscheidene plaatsen
fanfarekorpsen werden opgericht. Zelfs werd
het vorige jaar een festival te Bergum
gehouden.
Alhier weid daarna ook een zoodanig
korps opgericht, dat de belangstelling van
de meeste ingezetenen verwekte.
Na een winter vau onvermoeide studie,
besloot men thans eene openbare uitvoe
ring te geven. Met het oog op de werk
zaamheden van de werkende leden in de
week, was de Zondag daarvoor de meest
geschikte dag.
Men vroeg toestemming van den burge
meester, doch deze weigerde, die te ver-
leenen, met het oog op den aard van den
dag.
Men besloot nu de uitvoering, zij het
dan ook zonder eotréeheffing, te doen
plaats hebbeü. Het publieke karakter ging
hierdoor verloren.
De notiris van het dorp stond daarop
zijn tuin af, eD nu zal Zondag déar de
uitvoering plaats hebben.
Een zeldzaam geval.
Te WINTSCHOTEN deed zich dezer
dagen aan het bureau van den burgerlij
ken stand het zeker zeldzaam voorkomend
geval voor, dat een voor weinige maanden
gehuwd timmerman den 16den Augs. jl.
aangifte deed van zijn eerstgeborene op den
14den dierzelfde maand, terwijl hetzelfde
hoofd des gezins op 19 Augs, aangitte deed
van eene geboorte op 17 Augs. te voren,
dus drie dagen na de eerste. Moeder, zoon
en dochter zijn welvarend.
Vergadering van den Btaad.
der gemeente NIEUWE—NIEDORP den
20 Augustus 1895.
Afwezig de heer IV. C. Visser met ken
nisgeving.
De Voozitter opent de vergadering,
waarna het nieuwbenoemde raadslid, de
heer D. Kuilmande gebruikelijke eeden
aflegt en geïnstalleerd wordt.
De notulen der vorige vergadering wor
den gelezen en goedgekeurd.
De heeren: Koopmande Moor en Kuil
man worden benoemd tot leden der com
missie voor het nazien der rekening en de
vergadering wordt geschorst.
Na heropening brengt de commissie bij
monde van den heer Koopman verslag uit
en verklaart geene de minste op- noch
aanmerkingen tegen de rekening te heb
ben en die mitsdien zonder voorbehoud
goed te keuren, sluiteude in ontvangst tol
een bedrag van f 12503.96
in uitgaaf f 12705.86
nadeelig saldo f 201.90
De Voorzitter bedankt de commissie
voor het nazien en den ontvaDger voor
zijn richtig beheer.
Vervolgens wordt mededeeling gedaan
van ingekomen stukken welke voor ken
nisgeving worden aaugenomen, uitgezon
derd een schrijven vau den brievengaarder
Schildwaarin deze verklaart, het bij hem
in huur zijnde kantoor met woning met
1 Juli 1896 ter beschikking van de ge
meente te willen stellen. De gemeente
raad is eenparig van oordeel dat, inchen
Schild de huur met 1 Mei 1896 wil doen
eindigen, daartegen geen bezwaar bestaat.
De begrooting der gemeente over 1896,
sluitende in ontvangst en uitgaaf tot een
bedrag van f 14656.955 wordt daarna aange
boden.
Op die begrooting komt voor een post
van f 1000.iu ontvang als heffing van
20 opcenten op de personeele belasting.
De heer Kuilman verklaart zich beslist
tegea de heffing daarvan, op grond dat
eene belasting in de eerste plaats moet
treffen degenen die de meeste draagkracht
bezitten, 8pr. zou liever den hoofdelijken
omslag met dat bedrag willen verhoogen.
De heer de Moor zegt dat van twee bu
ren, waarvan de een voor f 1.en de
ander voor f 8.in den hoofdelijken omslag
is aangeslagen, de eerste ongeveer viermaal
meer personeel betaalt.
Bij de heffing van opcenten op het per
soneel zou voor die personen al zeer sterk
de onbillijkheid uitkomen.
De Burgemeester verklaart dat daar er nu
reeds klachten over den hoofdelijken omslag
voorkomen, dit bij eene verhooging stellig
meer zal worden en dat de belasting—plichti—
gen eene heffing van opcenten op het per
soneel, waarmede hij volstrekt niet dweept,
minder zullen meiken.
De heer Halff zegt, het geschiedt in
bijua aile naburige gemeenten ook en wij
staan in dit opzicht dus niet alleen.
De heer Kuilman zegt nog, dat met
het oog op de te verwachten wijzigingen
van de gemeentewet en de wet op het
personeel, nu vooral niet tot de heffing
van opcenten most worden overgegaan.
Burgemeester en Wethouders iceenen,
ook na het gehoorde dat het heter is,
alsnog niet tot die heffing over te gaan, waar
mede de raad zich ten volle vereenigt.
Nog werd besloten ook over 1896 te
beschikken over de som gelijkstaande met
het */i der personeele belasting voor deze
gemeente, bedragende f 4547.15».
Ten slotte werd op voorstel van den
Burgemeester besloten, om aan den beamb
te ter Secretarie over 1895 eene gratifica
tie toe te kennen van f 25.
Waarna de vergadering door den voor
zitter werd gesloten.
Men bericht ons uit NIEU
WE NIEDORP
Toen Dinsdagavond 1.1. de heer D. Kuil
man in de gehouden iaadszitting was geïn
stalleerd, werd na de zitting ten zijnen
huize een SERENADE gebracht door Nie-
dorps Mannenkoor en de Dames—Zangver-
eeniging „Melodia^van welke Vereenigin-
gen de heer D. Kuilman Directeur is.
Door prof. v. Eischelsberg
te UTRECHT is in bet academisch zie
kenhuis aldaar een bijzondere operatie ver
richt. Hij bevrijdde n!. een gepensioneerd
onderofficier van het Nederlandsch-Indisch
leger van den tienden kogel, die deze dap
pere krijgsman op Atjeh had opgedaan.
Thans heeft hij er nog één, waarschijnlijk
de laatste, in 't been. Hij bevindt zich thans
in goeden welstand.
Het is bekend, dat men in
vele gevallen hei- en dningrond voor een
prikje kan koopeD, maar goede grond is
in Nederland slechts zelden voor niets te
krijgen. Ic het waterschap Groot-Mij
drecht bestaat daartoe echter gelegenheid.
De kosten van het droogmaken en drooghou-
den van den grond zijn daar tegengevallen,
zoodat het waterschap, om aan zijn ver
plichtingen te kunnen voldoen,belasting moet
heffen, meer zelfs dan de grond opbrengt.
Vandaar dat niemand iets voor den
grond wil geven, zoodat een kapitale boe
renhofstede met bij behoorend land, in vei
ling gebracht en toegewezen werd voor...
11. Het waterschap zelf had voor het
bedrag iugezet.
De Haagsche correspon-
dent van do Midd. Ct. schrijft in zijn joug-
sten brief, dat da benoeming vaa inr. Ver
kerk Pistorius tot secretaris-generaal aan
het departement van buitelaodsche zaken,
zoo geheimzinnig in haar werk is gegaan,
dat zelfs de aftredende secretaris niot wist,
wio zijn opvolger zou zijn, en dit eerst ver
nam toen het besluit vaa benoeming getee-
kend was- De voordracht aan de Regentes
Wi8 op zeer ongebruikelijke wijze buiten
den sectretaris-generaal om opgemaakt, op
specialen last van minister Roëll door een
hoofdambtenaar bij het departement. Ook
de beide referendarissen, die in aanmerking
hadden kunnen komen voor de plaats van
mr. Zilcken, vernamen eerst na do benoeming,
dat de heer Pistorius, die zou innemen.
Een hanner,de Spiccame, heeft reeds zijn
eervol ontslag verzocht, de andere zou om
financieels rodeuer. geen afstand van zijn
betrekking kunnen doen en dus moeten dra
gen dat hij gepasseerd werd.
De minister gaat wonderlijk met zijn hoofd
ambtenaren om, aldus schrijft de correspon
dent verder, en men zegt, 'dat hij zelfs zijn
collega's na en dan behandelt als stonden
deze onder zijn bevelen, behalve den mini
ster Van Houten, die zich dit niet laat wel
gevallen en velf zich op een hoog standpunt
stelt. Zoo moet hij vermoedelijk gesteand
door den referendaris Da Stners hebben
bewerkt dat de restauratie van het Binnen
hof, waaraan sedert jareu werd gewerkt, nu
onlangs plotseling gestaakt, omdat zij
niet geschiedde naar den zin van Victor de
Stuers. De minister van waterstaat, wieu
alleen die restauratie aangaat, heeft aan het
bevel van zijn ambtgenoot gehoorzaamd.
Dat iDtusschen de verstandhouding tusschon
de verschillende ministers niet beter wordt
door dit baasje spelen van enkelen, laat
zich begrijpen."
De schandelijke aanran-
ding te MAASSLUIS.
Zaterdagmorgen vroeg werd door den
te Maassluis gestationeerden rijksveld
wachter Verhagen gerapporteerd, dat aan
den berm vau den Vlaardingschen dijk,
bij den molen, eenige vrouwenkleederen
lagen, met bloed bevlekt, een vrouwen-
hoed, een stuk japon en een haarvlecht.
Een en ander werd op het politiebureau
gedeponeerd, waar men den hoed herken
de als toe behooren de aan C- v. B. wonen
de te Nootdorp, dienstbode bij den kaste
lein Zte Maassluis.
Bij een onmiddellijk door de politie in
gesteld onderzoek bleek aldus meldt
de W e s 11. C t. dat bedoelde dienst
bode in den voornacht het slachtoffer was
geworden van een geweldadige aanranding.
Zij had meteen visscher uit Huizen, Mo
lenaar genaamd, dien avond den stoom—
draaimolen op de Burgemeester de Jongh-
kade bezocht en was na de sluiting om
elf uur, den dijk met hem uitgewandeld.
Bij den molen voegdeD zich nog een 5—
tal visschers, V. en K. uit Huizen, De
B. en K. uit St. Anna Parochie en L.
uit Delft, bij hen, door welk 6-tal zjj op
de laagste eu gruwelijkste wijze werd mis
handeld. Eerst tegen twee uur in den
nacht gelukte het haar aan hun handen
te ontkomen en haar, woning te bereiken.
Enkelen der onverlaten schijnen haar
zelfs naar het leven gestaan te hebben door
na hare kleederen haar boven het hoofd
siamgebonden te hebben, voorgesteld te
hebben, haar in de sloot aan den voet van
den dijk te werpen.
Het gelakte den hoofdagent van poli
tie v. L.. dauz zij den spoed waarmede
het onderzoek werd ingesteld, onmiddellijk
twee der aanranders teu huize vau Z. te
arresteeren, waarna de opsporiug der vier
anderen weldra volgde. Twee behoorden