Het Kiesrecht Voorop!
Zonda? 19 Januari 1896.
40ste Jaargang No. 3064.
Politiek overacM der week.
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Z a t. e r d a g a v o n d. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Uitgever J. WINKEL.
Bureau: 8CH1GEN1, Laan, D 4.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 8.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 6
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Binnenlandsch Nieuws,
Anna Paulowna, 17 Ja'96.
I ie -einig <>t leis a>u neu laai gelegen
*1 ggen." De siatmuziek bij de infauterie
krijgt van het Rijk geen derde v^n het
geen noodig is voor de instandhouding^
de ufficiereu dragen bij en voor bet ore.
rige moet het ontbrekende door concerten
worden gedekt. Beter is bet gesteld m»>t
de nietofficieel erkende muziekkorpsen bij
de cavalluie en artill~ri", saam gesteld uit
trompetters en miliciens, die zich meer
bepalen tot marschmnsiek. Mars zou de
infanterie-mnziek evenzoo willen zien in
gericht. «Do kapelmeesters dei infanterie
zullen tegen zulk een regeling gekant
zijn, daar zij liever da met degelijke
marsch- en militaire mnziek, zich met
fijne concertmuziek afgeven. Edoch, de
regeling kon best van dien aard zijn, dat
he' gehslte der korpsen er niet door leed",
z gt Mars, en hij «ijst op Duttschla <d,
Frankrijk en Belgie, w»ar miliciens voor
een groot deel de muziekkorpsen helpen
vormen «Men zon den milicien, die, na
afgeëcerxceerd te zijn, het voorreehl kreeg
bij de luuziek te komen, de verplichting
kunnen opleggen, iets langer, een halfjaar
bijv., bij den troep te blijven. Met deze
organisatie zou ook aan de maatschappij
«en grooten dienst bewezen worden. Het
zon den vooruitgang der mnziek - die
baanbreekster der beschaving kracht
dadig bevorderen. Elk jaar toch zonden
er een groot aantal militairen naar hun
dorpen temgkeeren, die met hun verkre
gen muzikale kennis niet weinig tot den
bloei en den groei der dorpsgezelschappen
zouden bijdragen.*
Buitenlandsch Nieuws.
SCIA6BI
AIecicci Nieows-
COURANT.
AlmMit- Laitilonvllai.
Het is moeilijk, het iedereen naar den
zin te maken. Dat ondervindt wellicht
niemand in die mate, als het bestuur der
Liberale l/nie. Wat het ook doet, altijd
zijn er, die meenen, dat het wat anders
had moeten doen, of dat, wat het deed,
anders had moeten geschieden.
En dat niet alleen de vijanden en te
genstanders, van wie het begrijpelijk wa
re, maar meestal in de eerste plaats me
destanders, of die althans geacht kunnen
worden daartoe te behooren.
Een algemeene opmerking over dit
verschijnsel wenschen wij voorop te stel
len, Men behoeft in dat altijd zoeken
naar en willen van iets anders, nog niet
een opzet te zien, om het bestuur in zijn
doen te belemmeren. Er is altijd meer dan
een weg die naar Rome leidt; en zelden
is er éen weg, die zoo onvoorwaardelijk de
beste is, dat allen hem kiezen. Het is dus
zeer denkbaar, dat verschillende menschen
verschillende wegen kiezen en voor hunne
keuze goede gronden hebben.
Doch dan treedt o. i. een andere vraag
op den voorgrond, waarmee men zich
al te weinig bezig houdt, deze namelijk:
is het niet beter, dat allen, die naar Ro
me willen of, zonder beeldspraak,
dat allen, die eenzelfde doel beoogen,
daarvoor éen weg kiezen, dien zij allen
tezamen bewandelen kunnen, al is die
weg in ieders oog dan niet de allerbeste.
Hebben samenwerking en aaneensluiting
ten slotte nog niet meer belang, en moe
ten die dus niet meer gewicht in de
schaal leggen dan de keuze van weg
en middelen
Die vraag doet zich vooral thans voor,
nu een geheel nieuwe toestand op staat
kundig gebied staat geboren te worden
en met het oog daarop voor de Libérale
Unie een programma gewenscht wordt,
over welks doel en beteekenis wij in ons
vorig nummer het onze gezegd heb
ben.
Wel, wat komt ge nu met een pro
gramma vraagt men echter. Daarvoor
heeft nu niemand lust en gelegenheid!
Zeg ons liever, hoe het met het kiesrecht
moet zoo klinkt het nu van hier en
van daar.
Ja, wie den eisch stellen, dat de
Liberale Unie zich over het kiesrecht
uitspreke, vergeten, dat, als vroeger be
paalde onderwerpen aan de orde gesteld
werden, o. a. het kiesrechtontwerp-ÏAic,
niet minder luide het verwijt klonk
gij wilt een voorparlement zijn, gij gaat
buiten uwe roepinggij hebt slechts
de openbare meening voor te bereiden
en te vormenEn was dat verwijt
toen ongegrond, omdat men toen niets
anders beoogde dan een algemeene uit
spraak over de hoofdgedachte van het
ontwerp, opdat de Liberalen in de
Kamer zouden weten, hoe de Liberalen
buiten de Kamer erover dachten,
nu is zulk een uitspraak overbodig, en
zou wat men meer verlangt, inderdaad
aan een voorparlement doen denken
en hoogst ondoelmatig zijn. Zulk eene
verklaring nu is niet noodig, of
wel voor zoover zij noodig geacht
wordt, zal zij gegeven worden. De
Liberale Unie heeft zich verklaard vóór
in hoofdzaak ongewijzigde aanneming van
het ontwerp-TAK. Daarin vond zij toen
hare beginselen belichaamd en er is se
dert niets gebeurd, wat haar van stand
punt kan doen veranderen, er is ook
geen zweem van bewijs, dat zij van
standpunt veranderd is.
Maar ten overvloede staat in het ont-
werp-programma op den voorgrond, en
zal dus, als de algemeene vergadering
het aanneemt, als eerste punt op dat
programma prijken: „De Liberale Unie
handhaaft haar vroeger standpunt ten
aanzien van het kiesrechtzij blijft
van meening, dat eene regeling van het
kiesrecht niet moet worden beheerscht
door de vrees enkele ongeschikten op
te nemen, maar behoort uit te gaan
van de gedachte, dat geen geschikten
mogen worden buitengeslotenen stelt
daarom allereerst als eisch op haar pro
gramma, een zoo ruim mogelijke uit
breiding van het kiesrecht, zooals die
reeds herhaaldelijk door haar is aange
geven."
Inderdaad een beginselverklaring, die
aan duidelijkheid niets te wenschen o-
verlaat, en die, zooals wij reeds zeiden,
ten overvloede verklaart, wat uit de fei
ten reeds van zelf volgt, dat de Libera
le Unie om veranderd het standpunt, waar
op zij zich ten aanzien van het kies
recht plaatste, blijft innemen.
Waarom is men u daarmede niet
tevreden
Omdat men inderdaad iets anders
verlangt. Men wil dat de Liberale Unie
zal aangeven, hoe, met behoud der
positieve kenmerken, het kiesrecht
moet ingericht worden, om voor haar
aannemelijk te zijn, met andere woor
den hoe het ontwerp-VAN Houten ge
wijzigd moet worden, opdat de Takkia-
nen er hun stem aan kunnen geven.
Het is te hopen, en laat ons er da
delijk bijvoegen, te verwachten, dat de
Liberale Unie zich op dit verkeerde
spoor niet zal laten drijven. Dan zou
men haar met alle recht kunnen ver
wijten, een voorparlement te willen
zijn, want dan zou zij zich bemoeien
met de uitwerking en toepassing van
beginselen, en dat moet men aan de
Vertegenwoordiging in overleg met de
Regeering overlaten.
Maar niet alleen zou men hiermede in
het algemeen treden buiten het kader ee-
ner politieke vergadering, die zich wel
over beginselen kan uitspreken, wel een
richting, wel misschien ook enkele hoofd
punten van regeling kan aangeven, maar
die zich buiten alle bemoeiing metprac-
tische toepassing en uitwerking, buiten
alle aanraking met bijzonderheden en on
dergeschikte punten moet houden. Men
zou buitendien, en dit is nog ernstiger
bezwaar, zeer ondoelmatig handelen. Wat
toch is het geval
Hoe iedere partij en zelfs iedere groep
over het kiesrecht denkt, is tamelijk wel
bekend, en wat iedere groep zou willen,
als zij de zaak naar hare inzichten rege
len kon, weet zij althans zeer goed. Maar
geen enkele groep is bij machte
alléén hare inzichten te doen zegepralen.
En nu begrijpt men toch levendig, dat
de loop, die de zaken nemen zullen, af
hangt van allerlei omstandigheden, waar
eene politieke vergadering als die der Li
berale Unie geheel buiten staat, die zij
niet kent, waarop zij geen invloed kan
hebben Van de houding der Regeering,
van de houding der groepen onderling,
van de vraag, wie men tegenover zich,
wie men naast zich zien zal, van den loop
der beraadslagingen, van de meer of min
dere gelukkige oplossing van belangrijke
geschilpunten, hangt zeer veel af. Ieders
houding in elk bijzonder geval wordt
minstens evenzeer bepaald door wat an
deren doen, als door wat hijzelf wenschen
zou, en ten slotte zal het eindoordeel af
hangen niet van bijzondere punten,
of zekere grensbepalingen, waarover ee-
nige vergadering zich zou hebben uitge
laten maar van den inhoud van het
behandelde onderwerp in zijn geheel, en
misschien ook wel van den indruk,
dien de beraadslagingen en de weerklank
daarvan in het land op de opvattingen
der leden gemaakt hebben 1
En op zulke toekomst-vragen zou men
de Liberale Unie een overbodig antwoord
willen laten geven Zij kan in waarheid
niets anders doen dan wat het bestuur
haar wil laten doen nogmaals de rich
ting aangeven, waarin h. i. de oplossing
moet gezocht worden en het dan aan de
Kamerleden, die hare beginselen kennen
en ze deelen, overlaten, onder de tegen
woordige moeilijkheden met wijs beleid
den besten weg te kiezen tot eene zoo
bevredigend mogelijke oplossing.
Buiten dit hoofdpunt nog eene enkele
opmerking over de lengte van het pro
gramma, waaraan velen aanstoot genomen
hebben. Dit komt, omdat men het be
schouwt als een werkprogramma, wat het
niet is. Wij hebben daarover in een vorig
artikel reeds onze meening gezegd en
kunnen daarbij blijven.Maar wij zouden wel
tot hen, die beperking noodig achten, deze
vraag willen ricbten:welken maatstaf zoudt
gij willen bezigen, om te bepalen, welke
punten op uw beperkt programma zouden
moeten voorkomen
De onderwerpen zouden o.i. moeten voor
zien in de meest dringende behoefte; die
behoefte zou het meest algemeen erkend
moeten worden: de zaak zou rijp moe
ten zijn voor beslissing
Over de twee eerste punten zou men
het al heel moeilijk eens kunnen worden,
maar, wat het laatste betreft, daarbij
hangt men weer geheel af van wat de
toekomst brengen zal Ieder van de acht
Ministers vindt in dit ontwerp van het
bestuur wat te doen. Maar zullen nu de
acht leden van het Ministerie dat komen
zal, allen gelijke werkkracht en gelijke
werklust hebben, en zoo ja gelijke be
kwaamheid en hervormingsgezindheid be
zitten Dat is nog nooit zoo geweest en zal
wel nooit zoo worden. Maar aangenomen,
dat dit eens denkbaar ware, hangt
het dan nog weer niet van iederen Mi
nister in het bijzonder af, wat hij het
eerst ter hand zal nemen Zal de sa
menstelling der nieuwe Kamerszal de
drang der openbare meening op die keu
ze geen invloed oefenen En is het dan
onder die omstandigheden niet wijs, om
van een aantal onderwerpen, wier ac
tualiteit in allen geval door niemand be
twist zal worden, de richting aan te ge
ven, waarin men de oplossing wenscht
en de keuze van die, welke het eerst
onder handen genomen moeien en kunnen
worden, overlaat aan hen, die de gegevens
zullen bezitten, om een doelmatige keu
ze te doen
In de vergadering van de
Noordervereeniging van Borvemeesters en
Secretarissen in Noord—Holland, gehouden
den 15 Januari, is tot voorzitter dier ver-
eeniging benoemd: de heer D. Van der
Stok, Burgemeester van Nieuwe Nie-
dorp.
Dinsdag 14 Januari, verg a-
de de Afdeeling Winkel der Centrale Li
berale Kiesvereeniging, onder voorzitterschap
van den heer D. Breebaart Kz. Er waren
18 leden tegenwoordig. Tot leden van het
Bestuur werden gekozen, de heeren: K.
Vries en K. Knecht en tot afgevaardigden
naar de algemeene vergaderingen der Cen
trale, de heeren: K. KnechtJ. Koomen Hz,
en P. Vries. De penningmeester bracht
verslag uit van het geldelijk beheer over
1895, waaruit bleek, dat op 1 Januari
1896 een batig saldo aanwezig was van
f41,07. Het huishoudelijk reglement werd
herzien en daarin de bepalingen opgeno
men, dat nieuwe leden eene maand na hun
ne toetreding recht van stemmen hebben
en dat ook niet kiezers lid kunnen worden,
doch niet mogen stemmen. Ook werd op
genomen de bepaling, dat het Bestuur ver
plicht is de leden, die openlijk voor an
dere candidaten gewerkt hebben, dan door
de Centrale gesteld zijn, te schrappen en
dat die leden het eerstvolgende vereenigings-
jaar weder lid kunnen worden, doch zich
dan aan ballotage moeten onderwerpen.
Den secretaris werd opgedragen een 150-
tal reglementen te laten drukken, waarvan
ieder lid er gratis een ontvangt. Ook werd
besloten Woensdag den 22en Januari we
der eene vergadering te honden voor het
opgeven van candidaten voor de Prov. Sta
ten. De Voorzitter maande allen ernstig
aan, de vergadering bij te wonen, geen per
soonlijke maar algemeene belangen op den
voorgrond te stellen, opdat ons overleden
lid, de heer HRezelmanop waardige wij
ze vervangen worde, en sloot de vergade
ring.
Bijde verkiezing van de
Provinciale Staten in het district Helder,
werden uitgebracht 1206 geldige stemmen.
Gekozen dr, P. P. C. Hoek, liberaal, met
699; de heer A. P. Staalman had 480
stemmen.
De Monitor Krokodil,
Commandant Swaan donderdagmorgen van
Nieuwediep naar Amsterdam ver
trokken, is wegens storm saan het West
einde te AnnaPaulowna blijven liggen,
in afwachting van stil weder,
H.M, Monitor Krokodil is vrijdag mor
gen ten 8 uur van het Westeinde ver
trokken om hare reis naar Amsterdam te
vervolgen, aan boord alles wel 1
Niet alleen de storm, maar ook het
sterke spuien was oorzaak van daar te moe
ten blijven, om door de spoorwegbrug
aan bet Koegras te stoomen, had men 10
min. noodig, en voor een betrekkelijk klei
nen afstand git g er een unr mede heen. Het
vaartuig dreef voartdurend naar lager wal
en maaide alles weg wat onder haar be
reik kwam.
E«n behoeftig echtpaar, dat deze week
50 jaar getrouwd was, werd door eenige
ingezetenen ruimschoots van levensmiddelen
en andere zaken voorzien, terwijl nog een gitt
in klinkende munt, als extrapotje natuur
lijk niet minder welkom was.
Bakker d. V. alhier, had de
zer dag, en terwijl hij aan 't Spoor ventte,
het ongelnk, dat bij 't steigeren van ztjn
paard, het lemoen brak en het dier in
het water geraakte. De wagen viel om
doch bleef gelukkig op den kant staan.
Het ros zwom eenige malen de Spoorput
heen en weer en werd toen heelhuids
weer op 't droge gebncht, zoodat het on
geval nog goed afliep.
De officier van justitie te
Rotterdam roept in een advertentie den
schrijver op van een met p itlood geschre
ven briefje, postmerk Rotterdam 18 J >nu-
ari 1896, 5 tot 6 uur namiddag, gericht
aan dien off. v. j. en betrekking hebben
de op den moord Hoogsteden. Geheimhou
ding wordt des verlangd toegezegd.
De afd. „Noord-Holland*
der Vereeniging„Het Nederlandsch
Rundvee-Stamboek," zal hare Negen-
liende Algemeene Vergadering honden op
Maandag 27 Januari 1896, 's middags
half een ure (Amst. Tijd), in een der loka
len van het hotel fKRdSNAPOLSKY
te Amsterdam. Ouder de punten van
beschrijving komen voor:
Verkiezing van drie leden van het be
stuur, die den 1 Januari 1897 in functie
treden. De aftredenden, da heeren W. Bak
ker, J, Ktster Kz. en K. lenzen Kz. zijn
niet dadelijk herkiesbaar. Art. 8 al. 2
huishoudelijk reglement. Benoeming van
twee afgevaardigden naar de eerstvolgende
algemeene vergadering der Vereeniging, te
houden te Purmerend. Bepaling ven de
plaats waar de volgende vergadering der
Afdeeling zal worden gehouden. Uitreiking
der in 1895 uitgeloofde aanhoudings-pre-
miën voor jarige stieren. Rekening over
den dienst 1895 bedragende in ontvangst
f 848 48, uitgaaf f 831.18 en een bedrag
saldo ad. f 17.30 en de Concept-begrooting
voor den diens» 1896, in ontvang en nitg.
bedragende f 606.80.
Dat er ten platten lande
vreemde toestanden voorkomen, bleek
uit eene medededing door leden van den ge
neeskundigen raid van Limburg en Oos
telijk Noord-Brabant, op de vergadering
door dien raad Dinsdag jl. te 's-Herto-
genbosch gebonden, gedaan, waar dat
lid mededeelde, hoe een geestelijke van
Meersen, zijn priëel voor lijkenhuisje had
afgestaan en hoe te Genl het lijkenhcisje
in bezit is genomen door een behoeftig
gezin, dat maar niet te bewegen is om
het weer te verlaten.
Men deelt thans mede, dat
de hoofdprijs der voorwerpeu-loterij der
Amsterdamscbe tentoonstelling de gou
den znil ter waarde van f 100000 ten
deel zou gevallen aan den heer P. te
Almeloo.
De tweede prijs, het juweelen collier, is,
naar men zegt, gewonnen door een land
bouwer te Pernis.
Volgens de H a a r 1. C t. zouden slechts
300000 loten verkocht zijn van de
1500000.
D o o r d e m a r e c h a u s s e e s
van AlmelOO is procesverbaal opgemaakt
tegen J. J. G., predikant bij de Chr. Ger.
Gem. (Vrije Gemeente) aldaar, wegens het
onbevoegd uitoefenen der geneeskunde.
De man had reeds uren in den omtrek
znlk eene vermaarheid verkregen, dat bij
na iederen dag, doch vooral op marktda
gen, tal van patiënten van heinde en ver
kwamen opdagen, om zich onder zijne be
handeling te stellen.
Een 3-tal meisjes van 8iot
12 jaren liep Woensdag tusscben half één
en 1 nar in het Valkenberg te Breda,
toen plotseling van tnsschen de ooomen
een ongeveer 15-jarige jongen op haar af
kwam en met een «wil ik je den hals eens
afsnijden* het 8-jarige meisje met een mes
een snede langs den hals gaf, die een groote
woDd veroorzaakte en door een geneeskun
dige moest gehecht worden.
De jongen ging aan den haal. De politie
wist hem nog niet op te sporen.
Inde Muziekbode w ij d t Mars
een artikeltje aan de militaire mu-
ziek in ons land. Hij noemt de loestau-
den ongezond en onze militaire muziek
korpsen «weeskinderen met een stiefvader,
Te Weert is door de mare-
chanssé aa ige touden de 24 jarige landbou
wer W. V., verdacht van zware mishande
ling, door middel van een mes, gepleegd
op den landbouwer J. S. aldaar en heelt
bekend dat hij S. zonder de minste aan
leiding twee steken met een mes in het
hoofd en verscheidene sneden over den rug
gegeven heeft. S. verkeert in levensgevaar.
Het eiland Marken is, naar
men meldt, weer geheel onder water
gezet door den hoogen waterstand van
Donderdag, zoodat alles blank staat, behal
ve de zoogenaamde «buurten."
Een vrouw, die Zondag j.1.
van Rotterdam gekomen, een bezoek
bracht aan hare familie te Hansweerd, ver
toonde bij hare komst aldaar plotseling tee
kenen van waanzin, die weldra zoo verer
gerden, dat ingeroepen geneeskundige hulp
strenge bewaking voorschreef.
Dkt zou een uitkomst
zijn voor de schippers 1
Do afdeeling „Schuttevaer* te DE
VENTER besloor aan het hoofdbestuur
voor te stellen, om opnieuw aan te drin
gen op afschaffing van sluis- en brug
gelden door het gebede Rijk, om in be
tere conditie te komen tegenover de
spoorwegmaatschappijen.
Te DEN BOMMEL (Flak-
kee) was vrouw Van der Made b>zig haar
2-jarig kind te verschoonen. Met een klee-
dingstuk werd de koffieketel,die op de kachel
stond, omvergehaald, en kreeg de kleine
den gebeelen inhoud over het naakte
lichaam. Het kind, dat deerlijk gebrand
was, is den anderen dag asn de gevolgen
overleden.
Wie het niet uit zijne blijspelen: „het
Moortje en de Spaansche Brabander weet,
die is wel uit zijn gevleugeld woord „het
kan verkeeren," tot de overtuiging geko
men, dat Brederode de menschen kon.
Had men kunnen denkon, dat de oor
logzuchtige boodschap van president
Cleveland, zoo spoedig, in een „botertje
tot den bodem" zou worden opgelost?
Eu toch is 't waar't Is één lach en
lonk met Engeland. Handjes geven en
Complimentjes maken wederzijds, zonder
ophouden.
Amerika verzoekt zeer beleefd, of de
bescherming zijner onderdanen te Johan-
nesburg aan den Engelschen vertegen
woordiger in de Transvaal, mag worden
opgedragen.
Engeland verzekert gaarne, dat het
wel en wee der Amerikanen in de Trans
vaal, haar in de eerste plaats ter harte
zal gaan. Bomslag op de groote trom.
Der regeering van president Cleveland
zal niets aangenamer zijn, dan dat Lord
