Zondag 2 Februari 1836,
40ste Jaargang No. 3068.
De Staatsbegrooting in de
Eerste Kamer.
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Z a t e r d a g a v o n d. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Uitgever J. WINKEL
Bureau: SCHA ©Km, Laan, H 4.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van l tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 5 et.
Groote ietters worden naar plaatsruimte berekend.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
De Eerste Kamer komt dit jaar we
der tamelijk laat aan het behandelen der
Staatsbegrooting toe en verwondering
behoeft het niet te baren, dat dit weder
tot klachten leidt. Verschillende midde
len zijn reeds aanbevolen om de Eerste
Kamer in de gelegenheid te stellen, ook
vóór den aanvang van het dienstjaar
de verschillende hoofdstukken vast te
stellen. Dit zou zeer zeker regelma
tiger zijn.
Binnenlandsch Nieuws.
SEHAGER
AlKltll Nieiws-,
COURANT.
AiKNBllifi- LuHuvNlL
Zou men, om daartoe te komen, niet
elk hoofdstuk afzonderlijk, na de vast
stelling ervan door de Tweede Kamer,
bij de Eerste kunnen aanhangig ma
ken Dan zouden de leden ze kunnen
bestudeeren en zou het afdeelingsonder-
zoek van de eerste hoofdstukken reeds
kunnen plaats hebben, terwijl de twee
of drie laatste hoofdstukken, die zelden
van overwegend staatkundig gewicht
zijn, in de Tweede Kamer nog behan
deld werden. Als de Tweede Kamer
dan tevens poogde, de laatste week van
het jaar open te laten voor de Eerste
Kamer, dan zou men intijds gereed kun
nen zijn.
Het is intusschen niet, om op deze
wijze van behandeling de aandacht te
vestigen, dat wij ditmaal ons onderwerp
kozen. Het trof ons, toen wij de stuk
ken lazen dat er in ons Hoogerhuis,
dat bolwerk van den Staat, opmerkin
gen gemaakt worden, die wij, wel
eens, zij het dan ook geheel ten on
rechte, met den naam van radicalen
begiftigd en met een „roode" kleur ge-
teekend van ganscher harte onder
schrijven. Onze gedachten uitgesproken
te zien door de Eerste Kamer is eene
gelegenheid, die wij meenden ons niet
te mogen laten ontsnappen.
"Wij vestigen in de eerste plaats de
aandacht op hetgeen gezegd is omtrent
het kiesrechtvraagttuk. „Eenige leden ver
ontrustten zich over de vertraging, wel
ke het tot stand komen der kieswetre
geling ondervindt. Wel behoorden deze
leden niet tot hen, die in 1891 in eene
belangrijke uitbreiding van het kiesrecht
eene noodzakelijke voorwaarde voor eene
blijvende verbetering van den politieken
toestand hadden gezien" Let wel
wij hebben hier niet met volbloed-
Takkianen te doen. Integendeel. Het
zijn leden die het nu nog zoo erg niet ge
vonden zouden hebben, als men het
kiesrechtvraagstuk nog maar had laten
rusten, maar die en daarop wordt
de aandacht gevestigd van hen, die vertra
ging zoeken „nu eenmaal het vraagstuk
kiesrecht aan de orde was gesteld, en
sedert meer dan vier jaren den staat
kundigen toestand had beheerscht, het
ook zoo spoedig mogelijk wenschte te
zien afgedaan." Dit is een volkomen
rechtmatige eisch. Zulke vraagstukken
moeten, als zij eenmaal aan de orde
gebracht zijn, zoo spoedig mogelijk wor
den afgedaan, want willens of onwillens
beheerschen zij den toestand.
Nu volgt een verwijt, dat de indiening
van de herziening van het Personeel de
zaak van het kierecht zou hebben ver
traagd. Hier vraagt men onwillekeurig,
of dit een ironische zet is Het kan den
leden der Eerste Kamer toch evenmin
ontgaan zijn als ieder ander, dat de
grondslagen van het kiesrecht grooten-
deels geborgd' zijnbij het Personeel, wat de
Minister van Binnenlandsche Zaken trou
wens bij voorbaat openlijk heeft uitge
sproken Hij werd zelf boos, dat met
hem niet begreep
Met nadruk verzochten die leden, en
verzoeken wij met hen, aan de Regee
ring, om al het mogelijke te doen, wat
strekken kan, om eene spoedige beslis
sing ten aanzien van het kiesrecht te
bevorderen, opdat de verkiezingen in
1897 volgens de nieuwe Wet, indien
deze tot stand komt, kunnen plaats
hebben.
Hierbij werd van verschillende zijden
tot de Regeering „de stellige vraag ge
richt, of zij voornemens is spoedig en,
zoo ja, binnen welk tijdsverloop, de
Memorie van Antwoord betreffende het
kiesrecht in te zenden op het Voorloo-
pig Verslag der andere Kamer?"
Ja, dit laatste is wel een beetje
lastig! Want eer de Minister van Bin
nenlandsche Zaken op deze vraag ant
woorden kan, zal hij moeten weten, hoe
zijn ambtgenoot van Financiën bij de
Tweede Kamer vaart men zijn Personeel,
en dat wordt hij eerst gewaar, nadat
de Eerste Kamer met de begrooting
klaar is.
Natuurlijk waren er leden, die er an
ders over dachten, maar het zou wel
wonder wezen, als dit niet het geval ware.
Bij het onderzoek der Begrooting van
Oorlog werd er o. a. „krachtig op aan
gedrongen, dat het geheele vraagstuk
van 'slands defensie naar een vast stel
sel werd ingericht, waarbij men zich vol
ledig had rekenschap gegeven van het
doel, dat men wil en kan bereiken."
Wij zouden bijna gelooven, dat men
hier het ontwerp-programma der Libera-
rale Unie zoo niet voor oogen, dan toch voor
den geest heeft gehad. Daarin toch leest men
met andere woorden,dezelfde gedachte:„Bij
uitgaven ter verzekering onzer neutrali
teit behoort rekening te worden gehou
den met de internationale verhoudingen,
die in redelijkheid kunnen worden voor
zien en bovendien met de finantiële las
ten, die vermindering behooren te onder
gaan." Hier dus een aandrang tot vermin
dering der financiële lasten door niet al
leen de vraag te stellen wat men ml,
maar ook wat men kan bereiken, m. a. w.:
beperking van het doel, dat men zich
stelt binnen de grenzen van wat men
behoorlijk doen kan. Het is zeer wen-
schelijk, dat dit, openlijk uitgesproken
worde, want niet alleen bij Oorlog, ook
bij Marine kan en moet men veel uit
geven, als men „op de hoogte des tijds"
wil blijven. De eischen nemen met den
dag toe. Als heden een aanvalsmiddel
verbeterd wordt, verbetert men morgen
het middel ter verdediging, om het o-
vermorgen weer door een nog geweldiger
aanvalsmiddel overtroffen te zien. En de
mogendheid die al deze „verbeteringen"
op den voet volgen wil, put zich finan-
ciël uit en komt daardoor te lijden aan
eene zwakheid, waartegen de beste verde
digingsmiddelen geen baat geven. Derhal
ve, zooals het in de Eerste Kamer zoo kort
en zoo goed gezegd is: men vestige het
oog niet alleen op wat men wil, maar
ook op wat men kan bereiken.
Dan volgt eene zinsnede, die wij ten
volle onderschrijven. „Eene behoorlijke
legerorganisatie werd door onderscheide
ne leden een eerste vereischte genoemd,
die echter volgens hen zonder afschaf
fing der plaatsvervanging niet denkbaar
was. Dat het vraagstuk der regeling onzer
levende strijdkrachten steeds op oplossing
wacht, werd door vele leden betreurd."
inderdaad Hier is reden tot betreuren.
Wij jubelen in deze dagen over den tri
omf der Transvalers, die wij nu zoo
gaarne onze stamverwanten noemen.
Welnu, laat ons dan van die Boeren de
kunst afkijkenWij bouwen forten en
schepen, wij koopen de beste kanonnen
en de fijnste geweren Wij hebben veel
wat de Boeren missen. Maar de
Boeren kunnen schieten, en vooral, zij
komen zelf op en sturen geen rempla-
rjanten en nummerverwisselaars, en daar
om zijn zij sterk, sterk in hun recht
Als ook hier te lande niemand zich
schaamde de wapens te dragen en te
leeren hanteeren, als ook hier ieder zich
in het gelid schaarde, om, zoo noodig,
den vaderlandschen bodem te verdedigen,
dan zouden wij veel kunnen bereiken,
veel meerdan met een aanzienlijk be
drag aan geld te koopen is.
Bij de algemeene beschouwingen ver
langden sommige leden niet, »dat uitga
ven, zelfs belangrijke uitgaven zouden
achterwege blijven, indien zij noodig
zijn tot bevordering der zedelijke, ver
standelijke en oeconomische ontwikkeling
van ons volk of ter bescherming onzer
onafhankelijkheid." Braaf zooDit is
ons uit het hart gegrepen en met het
oog daarop stemmen wij ook ten volle
in met de klacht, in het Voorloopig Ver
slag over Hoofdstuk IX (Waterstaat) ge
uit „Het gemis aan voortvarendheid bij
dit Departement werd door vele leden
betreurd, daar hierin de oorzaak schijnt
te liggen van de moeilijkheid om eene
beslissing te verkrijgen in zaken, die in
het algemeen belang dringend noodzake
lijk worden geacht."
Inderdaad, de Minister van Waterstaat
wedijvert met dien van Koloniën in het
pogen, om het zich zoo weinig mogelijk
moeilijk te maken. Het gevolg daarvan
is, dat belangrijke zaken niet tot een
oplossing komende verbetering der
kleine rivieren, de ontginning van woes
te gronden, de bevordering van locaal-
spoor- en tramwegen. Dit alles rust en
blijft rusten, wordt althans niet behan
deld met den ernst en den nadruk en
den ijver, die het verdient, ja vordert.
Een sterk voorbeeld is, om uit het ve
le een enkelen greep te doen, de telefo
nie. „Wettelijke regeling in haar geheel
werd algemeen dringend noodig geacht
en daarbij gewezen op den chaotischen
toestand, waarin men allengs gaat ver-
keeren. Men heeft thans eene in ter-com
munale lijn (Antwerpen) met staatsex
ploitatie, daarnevens eene concessie voor
eene andere internationale lijn naar En
geland, terwijl dat land weigert zoodani
ge lijn aan particulieren in concessie te
geven. Verder zijn er intercomunale lij
nen in beheer voor het grootste gedeelte
bij ééne particuliere maatschappij tot
groot nadeel van de ingezetenen van
eenige gemeenten, waar eene andere
maatschappij het communale net exploi
teert. Communale netten zijn er in be
heer bij maatschappijen en bij gemeen
tebesturen.
„AlgemeeD werd gevraagd, of de Re
geering bij aan gemeenten te verleenen
concessie wei zorg droeg, dat de Staat
steeds tot naasting kon overgaan en wel
op voor hem aannemelijke voorwaar
den."
Inderdaad een meer sprekend bewijs
van gebrek aan zorg, aan inzicht wat
het algemeen belang eischt, is moeilijk
te leveren Zal ook voor de grondige
behartiging der stoffelijke volksbelangen
de tijd eerst komen, als een uitgebreid
kiesrecht de noodzakelijke voorwaarde
tot blijvende verbetering zal gebracht
hebben
De Volksvoorlezing t e Kol-
horn vanwege het Departement der
Maatschappij tot N. v. 't Alg. werd j.1.
Donderdag door meer dan honderd per
sonen bijgewoond. Het was een avond
vol afwisseling. Na een gepast openings
woord van den Voorzitter, trad de heer
Beeker, arts te Barsingerhorn, als eerste
spreker op. Hij gaf in brieven, door
verschillende personen geschreven, de
indrukken weer, die eene serenade ge
maakt had, bij gelegenheid van een
vijftigjarig Dokters-jubileum.
Daarna trad de heer v. d. Woude op,
die eene keurig gestelde novelle voor
droeg, waarin gewezen werd op de treu
rige gevolgen van onberaden huwelijken
en tevens, hoe dikwijls het kapitaal in
handen van edele bezitters zegen kan
verspreiden. Vervolgens werd C. Nieuw -
boer, die den 7 Nov. j. 1. met levens
gevaar een zoontje van Johs. van der
Klooster uit een vrij diep stroomend
water redde, uitgenoodigd aan de Be
stuurstafel plaats te nemen, waarna de
Voorzitter oprees en met eene kranige
toespraak, dit feit in herinnering bracht,
terwijl hij den wakkeren Nieuwboer als
blijk van waardeering en tevens als
herinnering eene keurig bewerkte me
daille ten geschenke aanbood.
Aan de eene zijde van die medaille
zag men haut-relief gedreven 't Wapen
dei; Maatschappij „een zwevende engel,
licht en vrede verspreidend over de aar
de." aan de keerzij las men als rand
schrift „Maatschappij tot Nut van 't
Algemeen" en binnen eenen netbewerk-
ten lauwerkrans „Departement Kolhorn,
aan Cornelis Nieuwboer voor zijne
menschlievende daad op 7 Nov. 1895".
Het geheel was iets grooter dan een
Rijksdaalder en besloten in een etui.
Onmiddellijk na de overgave dezer me
daille stond Nieuwboer op en bedankte
onder eenige eenvoudige bewoordingen
voor het ontvangen geschenk, er tevens
op wijzende dat ieder ander in zijne
plaats en onder dezelfde omstandigheden
denkelijk hetzelfde zou gedaan hebben.
Een daverend applaus volgde op deze
woorden en eenige oogenblikken daarna
klonk ons Volkslied onder pianobegelei
ding door de baan. Na eene korte pau
ze traden achtereenvolgens nog op de
heeren de ZeeuwE. Kluijver en Schenk
de eerste met een droevige schets van
een meisje, dat ter wille harer liefde
onschuldig achttien maanden gevangenis
straf had ondergaande heer Kluijver
met en zeer afwisselend gesprek in een
trekschuit en de heer Schenk met een
voordracht van v. Maurik, getiteld
„Hoe Jetje gezoend werd.
Dat er somtijds en vooral bij de laat
ste voordracht een hartelijke lach op
ging, behoeft niet gezegd te worden Met
een kort woord sloot daarop de Voorzit
ter deze welgeslaagde Volksbijeenkomst
en sprak den wensch uit, dat bij volgen
de gelegenheden de belangstelling even
groot moge zijn.
In de vergadering van
het Witte Kruis, afdeeling Heer
Hugowaard en Omstreken den 30
gehouden, is gebleken dat de toestand
den geldmiddelen tot het bestrijden der
loopende uitgaven voldoende zijn te noe
men. Besloten is tot het aanschaffen van
verpleegmiddelen en een ijs-machine, een
desinfecteur op te leiden en een onder
zoek naar het drinkwater in te stellen,
en daarvoor subsidie aan te vragen bij het
Hoofdbestuur. Tot Bestuursleden werden
gekozen, de heerenK. KoningP. van
Rijn en D. Appel.
De vergadering der afdee
ling Winkel van de C. L. K., gehou
den den 29 Januari, werd bijgewoond
door 26 van de 66 leden. Tot lid van
het Bestuur der Centrale in het kiesdistrict
Schagen werd gekozen, de heer A. J. On-
nekes.
De heer K. Knecht bracht als afgevaar
digde verslag uit van de vergad ring der
Centrale.
De vergadering besloot 50 cents voor
ieder lid bij te dragen tot dekking van
het tekort in de kas der Centrale en dus
in plaats van f 27,50, zooals in de verga
dering van 22 Januari besloten was, eene
som van f 33 aan den algemeenen pen
ningmeester af te dragen. Bij de stem
ming over de op het getal geplaatste can-
didaten voor de Prov. Staten werden 20
stemmen uitgebracht op den heer Th. J.
Waller en 6 stemmen op den heer L. van
den Vijzel.
Nauwelijks was het be
kend door de courant, dat de heer J. Roe
men Hz. tot Burgemeester van WiDkel
was benoemd, of van de meeste huizen
wapperde de vlag, wel een bewijs, dat die
benoeming den ingezetenen van Winkel
aangenaam is.
Men schrijft ons uit Nieu
we Niedorp.
In het locaal van den heer P. Haring
huizen tj Nieuwe-Niedorp had Dinsdag 1.1.
de 8e Vergadering plaats van de afdeeling
nfNieuwe Niedorp* van »H©t Wit
te Krui8 Uit het uitvoerig jaarver
slag, Joor den heer JG. van Eden, sec-
retaris-Penninumeester, opgemaakt, bleek,
dat het jaar 1895 een rijk tijdperk is ge
weest Hulde werd o. a. eebracht aan Hee
ren Bestuurders van het "We zenlonds voor
het toekennen van een subsidie, groot 1150,
voor den bouw van den nu reeds voltooi
den ijskelder. Eveneens werd met waar
deering gesproken over den steun, onder
vonden van den Raad der gemeente en
van de Nieuwe Niedorper Banue, welke cor-
poratiëu beiden een geschikt terrein hadden
aangeboden voor het plaatsen van den kel
der. Uit de rekening bleek, dat in 1895.
was uitgegeven een bedrag van f 616,52
terwijl was ontvangen eene som van
f619,42. zondat het voordeelig euldo be
'•raagt f2,90. Het ledental bedrog den
len Januari 105 en steeg in oen loop de
zer maand tot 123, erwijl h't zich laat
aanzii n, dat binnen eenige dagen nog meer
deren zullen toetreden.
Tot vice-voorzitter werd benoemd de
heer D. v. d. Stok.
Aan het besluit der vorige vergadering
om steeds 4 fleschjes Heilsernm voor re
kening der afdeelingskas voor handen te
hebben, werd uitvoering gegeven, zoodat
ingeval de zoo gevreesde Diphteritis op
nieuw uitbreekt, He inspuitingen althans
tijdig kunnen plaats hebben.
Besloten werd, bij voorkomende geval
len. den heer P. Dekker te Schagen te
belasten met het desiuftcteeren.
Tot den aankoop van verschillende
Dieuwe materialen werd besloten.
Belangrijk was het besiuit der verga
dering om den werkkring der afdeeling
voortaan niet te beperken tot de gemeente
Nieuwe Niedorp, maar ook aan bewoners
van Zijdewind, Wester—Moerbeek enz. in
geval van ziekte materialen in bruikleen
at te staan. Men oordeelde, door het ne
men van dil besluit meer te handelen
overeenkomstig de Statuten der "Vereeni-
ging, welke zonder twijfel beoogen, de
materialen der afdeelingen zooveel moge
lijk onder het bereik te brengen van alle
bewoneis van Noordhollazd.
Na het behandelen der huishoudelijke
zaken hield de heer P. Maait eene lezing
over De hygiëne van den mond,* welke
met veel aandacht werd gevolgd. De spre
ker ontving bij het einde zijner nuttige
voordracht, bij monde van den heer D. van
der Stok, den dank der aanwezigen.
Men schrijft ons uit Nieu
we Niedorp:
De Dameszangvereeniging ^Mslodia"
van Nieuwe Niedorp, gaf op Zondag 26
Januari 1896 eene openbare uitvoering in
rie kolttiaan vau den heer P. Haringhui
zen,
12 Zangstukken werden ten gehoore
gebracht, waarvan twee met Duitschen tekst.
Hoewel zwak, werd #met uitzondering
var, No. 11" zuiver gezongen. In No. 4,
rZegekoor," en No. 12, ^Wilhelmus"
(oude ze'ting) verleenden vier Zangers van
Niedo'p's mannekoor hunne medewerking,
wat het klankgehalte aanmerkelijk ver
hoogde.
Tot aanvulling werden door de familie
Polak van den Helder eenige muziekstuk
ken uitgevoerd. De Heer Polak staat iu
deze omgeving bekeud als een goed Vio
list „vooral op het terein van Dansmuziek"
Zeer verdienstelijk(en buitengewoon
sterk) wordt hij daarin door zijn Zoon op
het klavier bijgestaan. Ook de Basist volg
de zonder eenige inspanning zijn partij.
Zoo nu en dan speelden twee »nog zeer
jeugdige kinderen" mee op onwelluiden
de instrumenten.
Wat toch bewoog den Heer Polak tot
het meebrengen van die kiuderen Het on
beduidende van hur.ne medewerking, woog
niet op tegen het verlies van hun gehéé-
leil nachtrust, „zoo hoog noodig voor jon
ge kinderen.*
De Heer Polak neme dit in ernstige o-
verweging. Een lustig en opgewekt Bal
besloot de avond, en zeer zeker hebben
danslustigen een geuotvollen avond doorge
bracht.
Een flink bezette zaal, met aandachtig
publiek loonde in ruime mate den ijver en
moeite vau den Zangdirecteur, die mede
zoo nu en dan eens blijken gaf van zijne
oprechte Vaderlaudsch liefde.
Dinsdag 28 Januari hield
de Maatschappij Eendracht maakt macht*
te Anna Faulowna, haar eerstejaars-
vergadering en werden de boeken nagezien
en in orde bevonden.
De ontvangsten waren vanaf 1 Januari
1895 tot en met 31 Dec. d. a. s.
ƒ345,91
Uitgaven over hetzelfde tijdvak ƒ345,57*
Saldo io kas, 0,38*
De aftredende Seeretaris en Commissaris
werden weder herkozen, terwijl tevens voor
vacatu-e commissaris gekozen werd, de heer
C. Huiberts.
De Gemeenteraad van Alk
maar heeft in zijne vergadering van
Woensdag besloten aan Gedep. Staten voor
te stellen, de jaarwedde ran den te benoe
men gemeente-ontvanger te bepalen op
f 1800 en f 650 voor bureaukosten.
Hij stelde den borgtocht vast op een re-
ëele waarde van f 80,000, te stellen op de
Grootboeken der Nat. Werk. Schuld, ten
mime van dt.n gem ente-outvai ger of door
Ie tijpotheek op lmderijn of door beide.
Wordi hij gesti ld op bet Groo b ek <1 i
2yt pCt. dan wordt hij ben km.d n ar 85
pCt.der 3 pCt., naar 92 pCt.op lande
rijen op 65 pCt. der geschatte waarde.
Zonderlinge gewoonten!
In de Friesche gemeente OOST—STEL
LINGWERF stierf voor eenige dagen een
bijenhouder. Op last van de familie wer
den dadelijk alle korven in den bijenstal
omgezet omdat anders de bijen in kor
ten lijd zouden sterven, meent men.
Di-ze meening is nog vrij algemeen
verbreid.
Soms ook tikt men bij het overlijden
van den bijkar eenige malen op eiken
korf, ten einde de nijvere diertje bet treu
rig nieuwe mede te deelen.
