AlgSlGED ïïiCBWS-,
AfraisiiiG- k
Hl
Zondag 31 Mei 1896.
40ste Jaargang Ho. 3102.
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Z a 1 e r d a g a v o n d. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Uitgever: J. WINKEL
Bureau: iCHAGM, Laan, D 4.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 5 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
GemeenteSchagen.
Bekeodmakiu^en.
I
NATIONALE MILITIE.
Onderzoek van verlofgan
gers te lande.
Licht.
Binnenlandsch Nieuws.
Eene schoolwandeling.
Handenarbeid (slöjd).
COURANT.
POLITIE.
Ter Secretarie alhier zijn inlichtingen
te bekomen omtrent een in het ijklokaal
achtergebleveu maatje.
Burgemeester en Wethouders van Scha-
gen, brengen naar aanleiding van art. 228,
al 2 der wet van den 29 Juni 1851
(Staatsblad no. 85) aan belanghebbenden in
herinnering, dat alle vorderingen
ten laste der gemeente zullen moeten wor
den ingediend zijn binnen zes maanden,
volgende op het jaar, waarover dezelven
loopen, en dat bij gebreke daarvan de vor
deringen zullen verjaard en vernietigd
zijn.
Wordende dus allen, die nog eenige
vorderingen ten laste dezer gemeente
mochten hebben over den jare 1895 uit-
genoodigd, die vóór 30 Juni a. s. in te
leveren teneinde zich daardoor voor de
nietigheid eu verjaring er van te vrijwaren.
Sehagen, 29 Mei 1896.
Burgemeester en Wethouders voornoemd:
S. BERMAN.
de Secretaris,
DENIJS.
Burgemeester en Wethouders van Seha
gen, brengen ter kennis van belangheb
benden, dat het onderzoek van de in die
gemeente verblijfhoudende verlofgangers
der Militie te land, voor zooverre zij
vóór den len April j.1. in het genot van
onbepaald verlof warea gesteld, zal plaats
hebben te Sehagen op Donderdag
den llen Juni 1896, des voormiddags teD
9 ure, en dat mitsdieD op evengeuoemd
tijdstip zich voor dat onderzoek, aan het
Raadhuis aldaar moeten bevinden, de on
derstaande personen
1888.
1890.
1890.
1891.
1891.
1891.
1892.
1892.
1892.
1892.
1892.
1893.
1893.
1893.
1893.
1893.
1894.
1894.
1894.
1894.
1895.
Kaiilman Christiaan
Franciscus
Kromhout, Simon
Sluis, Pieter
Wit, Cornelis
Koggeveen, Jan
Put, Dirk Laurens
Meuleveld, Pieter
Kieseling, Andries
Kant, Klaas
Jongh de Wilhelmus
Karei
Koeman, Jacob
Meer, van der Dirk
Denys, Pieter
Baars, Johan
Krnit, Arend
Molenaar, Jan
Hendrikse Jan Cornelis
Moei, de Cornelis
Molenaar, Jacob
Visscher, Lambertus
Jongh, de Anthoni
le Kegim. Infant.
2e t Veld-Artil.
le Infanterie.
7e Infanterie.
Corps Pantserfort Art.
4e Keg, Infanterie.
4e Vesting-Artil.
4e
4® ij ij
4e Infanterie.
4e
7e
le -
Corps PantserfortArtil.
4e Keg. Vesting-Artil.
4e t -
4e n
Keg. Grenad. en Jagers.
4e Keg. Vesting-Artil.
le Infanterie.
4e Vesting-Art.
Zoomede de verlofgangers in de termen
voor het onderzoek vallende, welke zich
vóór den datum der inspectie alsnog van
elders in de gemeente komen vestigen.
Belanghebbenden worden verder herin
nerd, dat zij moeten verschijnen in uniform
gekleed en voorzien van de kleeding en
uitrusting-stukken hun bij hun vertrek
met verlof medegegeven, alsmede van hun
ne zakboekjesdat zij ïd uniform zijnde,
onderworpen zijn aan het reglement van
krijgstucht, en zich bij verzuim, nalatig
heid of wangedrang blootstellen aan ar-
reststrafien van twee tot zes dagen, alsme
de aan oproeping tot werkelijken dienst
voor den tijd van drie tot zes maanden.
Sehagen, den 29 Mei 1896.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
S. BERMAN.
de Secretaris,
DENIJS.
Het „gele Amsterdammertje", onder
de politieke leiding van den heer Mr.
II. Smissaert, den redacteur van wijlen
het conservatieve orgaan onder den naam
van „De Liberaal", heeft zich dezer
dagen met het program der Liberale
Unie bezig gehouden en zit daarover in
zak en assche.
Vroeger heeft het blad al eens ge
vraagd, of nu dit program het funda
ment zou zijn voor eene fusie met de
radicalen. Maar nu heeft de heer de
Koo in de Volksstem gezegd „Tusschen
de groep van Houten de
Beaufort en de radicalen in kan op
den duur geene partij zich vormen, die
eene toekomst heeft". En thans is het
„Amsterdammertje" bang, dat de radi
calen zich niet met de vooruitstrevend-
liberalen vereenigen willen en dan is
er voor dezen geen toekomstDat
ziet er slim met hen uitWaar zul
len zij zich bergen, als er geen plaats
voor hen is aan den disch
Gelukkig kunnen wij antwoorden
met het oude woordles gens que vous
tuez se portent assez bien
Zij, die door u dood verklaard wor
den, zijn frisch en gezond. Misschien,
dat men hen links en rechts wel lie
ver wat minder wel zag, en gelooven
kon wat men hooptDe vooruitstre-
vend-liberalen hebben geen toekomst,
zegt de heer de Koo en praat de
heer Smissaert hem na, omdat hun
program slechts een radicaal program
is zonder radicale beginselen en als zij
de beginselen er in opnamen, dan
zou het een radicaal program zijn.
Maar eilieve, als er geen radicale be
ginselen in dat program zijn opgeno
men, hoe kan het dan een radicaal
program zijn Inderdaad de heer de
Koo heeft meer gelijk dan hij meent,
wanneer hij zegt, dat er geen radicale
beginselen in dat progam voorkomen.
De vraag, wat radicale beginselen zijn,
is voor ons altijd nog onbeantwoord
gebleven. Maar hare beantwoording is
voor de kenschetsing van het program
der Liberale Unie niet noodigdat be
rust op den grondslag der liberale be
ginselen, opgevat en uitgewerkt in voor-
uitstrevend-democratischen zin. Dat die
beginselen er uiet in zijn uitgedrukt,
is een gevolg van het doel, dat met
dit programma beoogd werd, het
welk niet is beginselen te propageeren,
maar aan te geven, hoe naar de
beginselen verschillende vragen van den
dag moeten worden opgelost.
Na aldus het noodeloos bekommerd
gemoed dier heeren een weinig te heb
ben gerustgesteld, wenschen wij ons
eene bescheiden vraag te veroorlooven.
Tusschen de conservatief-liberalen en de
radicalen is geene partij mogelijk, die
eene toekomst heeft, zegt de woordvoer
der der radicalen en na hem die der
conservatievenmaar zou de heer
Smissaert meenen, dat onze toekomst
beter verzekerd ware bij de radicalen,
de heer de Koo ons een schoo-
ner toekomst voorspellen bij de conser
vatieven Of zitten ze beide aan
't vinketouw en wil de eerste ons in de
conservatieve, de laatste ons in radicale
netten vangen Danzijn we ten
slotte misschien toch nog meer waard,
dan we aanvankelijk dachten
Laten we ons daarvan geen illusies
maken Het is niet alleen het ontbreken
der radicale beginselen, waarom het pro
gram niet deugtook de punten, die er
in staan, deugen niet. Waar zal al het
geld vandaan komen De vraagstukken
zijn „onrijp". Zeker, ze zijn „der over
weging" overwaard maar in academische
proefschriften of nutslezingen. De formules
zullen blijken of te eng öf te ruim te zijn,en
het een is al even erg als het ander. Och,
och, wat is dat Bestuur der Liberale Unie
toch kortzichtig, dat het dit alles zoo
niet ingezien heeft, en dat het gele Am
sterdammertje met zijn politieken lei
der nu eerst komen moet, om het eens
uit te leggen, hoe gebrekkig het werk
is waarmee men voor den dag kwam.
Misschien echter zijn die menschen
het wil wel eens meer, dat kortzichtige
en bekrompen menschen erg stijfhoofdig
zijn en meenen de wijsheid in pacht te heb
ben, nog wel in staat om te ant
woorden op al die bedenkingen lieve
vriend waar maakt ge u druk over P
Het programma is niet voor u geschre
ven Wij die het opstelden, en zij, tot
wie het gericht is, begrijpen uitstekend,
wat wij zeggen willen, en als het U
te ruim en den heer de Koo te eng
lijkt, dan is het net, zooals het wezen
moet, want wij willen inderdaad meer
doen en verder gaan dan gij, en in zoo
ver de radicalen iets anders en meer
willen dan wij, is het juist datgeen, wat
ods belet met de radicalen samen te gaan,
omdat het strijd met de liberale begin
selen.
Er is intusschen nog al geen eind aan
al de ellende. Want juist om die begin
selen, zegt het geeltje, zullen de radica
len niets van de vooruitstrevend-libera-
len willen weten, ja, zij zullen hun zelfs
„den rug toekeeren", en dan helaas!
„dan is heel het denkbeeld eener speci
fieke vooruitstrevend-liberale regeering
onwaarschijnlijk. Het eenige, wat zij dan
met hun program hebben bereikt, is de
bestendiging der verdeeldheid in de libe
rale gelederen." Helaas, helaasDaar
zitten we nu in de slootWie zal ons
daaruit redden Hadden we toch dat on
gelukkige programa maar thuis gehouden!
grondslag van beginsel staan. En wan
neer wij tot deze slotsom komen, dan
blijkt ons eerst recht duidelijk, dat de
h. h. Smissaert eu de Koo en vele an
deren zich kwellen met noodelooze be
kommernis, en dat het program inder
daad volkomen aan zijn doel beant
woordt, daar zij, die bij de vooruitstre-
vend-liberalen niet behooren, er zich niet
in vinden kunnen Dat was het doel en
anders geen, en al de veroordeelingen en
al de raadgevingen en al de schimscheu
ten van links en van rechts bewijzen
niets anders, dan dat dit doel volkomen
is bereikt.
Gelukkig daagt er licht 1 Licht in
de diepe duisternis, die ons omgeeft
Licht uit het „geeltje", „Het zijn"
zoo zegt dit blaadje, (en dit is, tus
schen twee haakjes gezegd, het eenige
verstandige woord, dat we in zijn arti
kel vonden) „het zijn de liberale kie
zers die ten slotte do beslissing moeten
geven", Inderdaadniet de heer Smis
saert, niet de heer de Koo, niet al
do andere consulenten, die meenen dat
het program anders had moeten zijn om
goed te wezen, alleen de liberale kie
zers zullen de beslissing moeten geven.
Maar wij krijgen nog meer hoop. „Aan
vaarden zij het program der Liberale
Unie", en dat schijnt dus zelfs de heer
Smissaert niet onmogelijk te achten,
„dan zullen zij misschien eene gezui
verde liberale partij in de Kamer bren
gen".
Dat zouden wij ook meenen. Wij
zouden zelfs oordeelen, dat dit zeker
zou gebeuren, en we zouden het „mis
schien" gerust durven weglaten.
Verheug u echter niet te vroeg, waar
de lezer, want er is een koud stortbad
voor u gereed die partij zal „waarschijn
lijk niet krachtig genoeg zijn, om al de
voorgenomen hervormingen tot stand te
brengen en al is de vereischte getal
sterkte aanwezig dan nog zal het allicht
dat program onuitvoerbaar blijken". Dus
toch misWat hebben we dan aan on
ze overwinning, als we toch niet sterk
genoeg worden, of sterk genoeg zijnde,
met een onuitvoerbaar program in de
hand staan Gelukkigde hand, die
wonden slaat, heelt ze weder en hij, die
ons den afgrond aan onzen voet toont,
wijst ons den weg om weder op de vei
lige banen te geraken„wenschen de
liberale kiezers daarentegen eene libera
le partij, zooals die voorheen bestond,
waarin alle schakeeringen van de libe
rale opvatting omtrent staatsbeleid en
staatsinmenging zijn vertegenwoordigd,
een partij die door den steun van alle
„vrijzinnigen" sterk genoeg is, om front
te maken tegen de radicalen en socialis
ten ter linkerzijde en de katholieken en
anti-revolutionairen ter rachterzijde, dan
zouden zij het bestuur der Liberale Unie
gelijk de grondwettelijke term luidt,
moeten verzoeken, dit program „in na
dere overweging te nemen."
Er is maar één jammer, dat het mooie
verschiet, hetwelk ons hier geopend
wordt, verduistert. Op den als veilig af-
gebakenden weg liggen, „voetangels en
klemmenwant die ééne liberale partij,
waarin alle schakeeringen zijn vertegen
woordigd, en die front kan maken naar
rechts en naar liuks verdeelt zich
wel eens op een ongelegen oogenblik in
twee deelen, die tegen elkander front
maken, en waarvan het eene deel het
werk van het andere deel, ons werk, af
breekt. Ziet, omdat zij dat niet meer wil
len beleven, omdat zij verlangen op hen,
die als hunne medestanders met hen in
zee gaan, te kunnen bouwen, daarom
hebben de mannen van de Liberale Unie
een program gemaakt, dat U en de U-
wen niet lijkt en waarmee ook de heer
de Koo en de zijnen zich niet kunnen
vereenigen, in zoover zij op een anderen
Woensdagmorgen tegen zes uur kwa
men een 25-tal kindereu bij de Polder-
brug te Koihorn bijeen, om onder
geleide van een hunner onderwijzers een
wandeltoer te maken. Alleen kinderen
boven den 10-jarigen leeftijd kwamen
voor zulk eene watdeling in aanmerking.
Veerkracht, opgewektheid en taaiheid, ge
voegd bij de gewone kwikachtige, be
weeglijke naturen aan jongelui van 10
tot 14-jarigen leeftijd eigen, zijn ma
terialen waaruit al menig gezellig, aange
naam en nuttig uurtje geslagen is.
De maand Mei biedt soms uitgezochte
en prachtige daagjes aan om al deze ei
genschappen vereenigd te laten gelden eu
zulk een dag was woensdag den 27en de
zer. Dertien flinke jongens en een dozijn
vroolijke meisjes togen dan tegen 6 uur
in den morgen op weg den Waard-
polderin: Ontbijt middag-rantsoen en vijf
uurtjes werden in valiesjes, taschjes, mand
jes of ransels meegevoerdeu ieder was
voorzien van eene halve flesch gevuld met
den onontbeerlijken drank, bestaande uit
melk, regenwater of een mengsel van bei
den. Het eerste doel der reis was Wie-
ringerwaard. Wat werd alles bezien,
de aanleg der tuinen bewonderd, de net
heid en bouworde van vele gebouwen ge
prezen en wat tal van vergelijkingen met
toestanden uit de geboorteplaats vielen op
te vangen. Bijna niets ontsnapte de aan
dacht, zelfs de aanleg van brongas werd
opgespoord en gevonden. In de volle leng
te werd de gemeente doorwandeld en kort
bij Slikkerdijk werd de eerste groote rust
gehouden en ontbeten, 't Was 8 uur ge
worden. Eukelen kwamen nu tot de zon
derlinge ontdekking dat da karnton niet
altijd noodig is om de boter uit de melk
te halen. Zij vonden n.1. in den hals
hunner gevulde melkflesschen een aardig
kluitje boter, terwijl overigens karnemelk
overgebleven was, om den dorst te les-
schen.
De aanhoudende schommelende bewe
ging gedurende het loopen was voldoende
geweest om dit scheidings-proces te be
werkstelligen. Er werd eens smakelijk om
gelachen en voort ging de tocht naar Ou-
desluis en van daar de Zijp in. Hier duur
de het vrij lang eer men aan passages
kwam, die eene vergelijking met Wierin-
gerwaard kouden doorstaan, maar men
vond ze toch, vooral in de nabijheid van
Schagerbrug. Daar gekomen ging het
rechtsaf, om eens kennis te maken met
het Groot Noord-Hollandsch Kanaal en
vooral om de samenstelling en werking
der vlotbruggen van nabij te bezien. De
stevige brug bij De Stolpen had dan
ook veel bekijks en jammer was het dat
er geen sehip of Btoomboot in 't ge
zicht was, die de opening noodzakelijk
maakte Nu men zoo kort bij de duinen
was 't was inmiddels 10 uur gewor
den ging het weer verder om alle verkeer
de voorstellingen, welke men van die be
groeide en onregelmatige zandhoogieu had,
door aanschouwing te verdrijven. Eerst
werden echter de fLschjes opnieuw gevuld
met helder water en toen de duinen op.
Den kinderen werd gewezen op de schei-
dingspalen, die den zoogenaamden Zij per-
dijk van de rest der duinen scheideD. Toen
men dus wist, hoe breed de duinrand was
die beloopen, beklauterd, afgerold en weer
opgeklommen mocht worden, giug aen,
steeds den rijweg langs den duinvoet ver
mijdende op Cal'anlsoog aan, en eeu uit
roep van verwondering ging op toen men
daar op eens de eindelooze zee voor zich
zag, gestoffeerd met een 5C h 60 tal zeilen
de vaartuigen van allerlei vorm en grootte,
liet hoogste duin werd r u beklommen
van het zeegezicht weid naar hartelust
genoten en toen, achterom ziende, ont
vouwde zich voor de verbaasde oogen een
landelijk panorama, alleen aan bewoners van
bergachtige streken bekend. Allerlei herken-
nin gspuuten, vooral torens werden gezocht
en gevonden en toen op deze wijze de
oogen eindelijk verzadigd waren kwam de
maag weer aan de beurt. De klok sloeg
juist 12 uur. De tasschen en mandjes
werden geopend en een ware verdelgings-
krijg brak uit, gericht tegen boterham
men, eieren, broodjes enz. die, geholpen
door een fikschen bries uit het Noorden,
gedeeltelijk veranderden in zandtaartjes.
Het kon soms verbazend stuiven. Men
bleef er echter even welgemutst onder en
onder grappige opmerkingen en vroolijkea
kout maakte men zich tot afdalen
gereed om eens nader kennis te maken
met de op het strand brekende golfjes.
De meisjes werden rechts gezonden, de
jongens links en onder het waakzame oog
van hun geleider werd afgewacht wat ^het
resultaat zou zijn van de kleine onderlin
ge afspraakjes. Nu, lang duurde het dan
ook Diet of kousen en schoenen werden
als overtollige weelde voor een poosje op-
non-actieviteit gesteld en den strijd met de
aanrollende golven aanvaard. Dit gaf eene
ongekende pret. En wat werd er later weder
gelachen om eenige harddraverijen, gehou
den tusschen eenige meisjes en hare kousen
ot hoeden, die door den wind voortgezweept,
in snelle vaart over het vl>kke strand hup
pelden. Gelukkig bleef de overwinning
altijd aan de zijde der rappe voetjes. Tot
2 uur duurde die pret, en nog een vol
uur bleef men toen afscheid nemen van
de dnineD, overgelukkig bij het zien van
een vluchtend konijn of iets anders van
dien aard. En hoe tuurden de jongens in
de konijnenholen en in die diepe gaten
en gangen, steeds hopende dat zij nog
zoo'n viervoeter bij de veeren zouden krij
gen en steeds tevreden en vroolijk bij elke
mislukte poging. Tegen 3 uur ging het in
Oostelijke richting regelrecht op den Wtst-
Frioschandijk aan, de meisjes voorop, ds
jongens er achter. De schoonste en geliefd
ste schoolliederen werden thans aangehe
ven en op dezs wijze ging het met de
noodige rust-tijden op buis aan. Niet
doodvermoeid, zooals velen steeds denkeo,
die volstrekt geen begrip hebben hoe wan
delingen met kinderen aan te pakken en
hun oordeel gronden op verkeerde gege
vens, maar vroolijk en opgewekt kwam men
tegen half negen binnen, en een gezonde
slaap was voldoende om den nieuwen dag
geheel verkwikt fe begroeten. En wat is
nu het geheim om dergelijke wandelingen,
waarmede een volslagen dag gemoeid is,
tot een goed einde te brengen Antwoord:
De geleider regele zich naar de krachten van
de zwaksten uit 't gezelschap en late wat
loopen maar vooral rusten betreft, de na
tuur spreken. Wordt deze geen dwang
aangedaan dan worden steeds belangrijke
afstanden afgelegd zonder overgroote ver
moeienis.
De heer P. Wonder Az., bur
gemeester te Heer HugOwaard, is be
noemd tot Commissaris der le en 2e
Noord-Hollandsche Brandmaatschappij, ge
vestigd te Oudkarsped in de plaats van
wijlen den heer H. Rszelman.
De heer K. Laan van Twisk is als zoo
danig herbenoemd.
Het plafond in dekerk
der Herv. - gemeente te Winkel, ver
keerde den laatsten tijd in zulk een toe
stand, dat de godsdienstoefeningen niet
zonder gevaar plaats hadden. Wetende,
dat een vierkante meter 40 kilogram weegt,
is 't geen wonder, dat menigeen liever te
huis bleef dan de kans te hebben zoo'n
brokje kalk van zulk een hoogte op zich te
voelen neerkomen. Doch thans is men bezig
het plafond weder in orde te brengen, zoo
dat de kerkgangers niet bevreesd behoe
ven te zijn, dat ze zich aan eeuig gevaar
van dien kant zullen blootstellen.
Evenals met alles, wat men als nuttig
en ncolig wenscht iu te voeren, is het
tot op dit oogenblik gegaan met het on
derwijs in handenarbeid. Nu eens meer
dan weer wat minder beweging op dit ge
bied, is er in den laatsten tijd weder
vooruitgang te bespeuren, waartoe vooral
wordt bijgedragen door het nieuwe tijd
schrift voor Onderwijs ou Handen
arbeid en door de cursussen lot opleiding
van Onderwijzers. Dit jaar zullen er
weder twee gehouden worden van den 20
Juli 8 Augustus, de eeno te A m-
sterdam, onder leiding van den heer