Om te lachen
Zondag 7 Juni 1896.
40ste Jaargang Ho. 3104.
Politiek OTeraclt ier week.
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Binnenlandscb Nieuws.
A t j e li.
Anna Paulowna, 5 Juni. Bin
nenkort zal hier vanwege de Vereeni-
ging tot Bevordering van Schoolbezoek
weder het jaarlijksche schoolfeest plaats
hebben. Naar wij vernemen, zal het
voorstel worden gedaan om het thans
te houden op een terein aan het Bree-
zand. Tot Voorzitter van de Vereeni-
ging is gekozen de heer <7. C. van Wijlt.
De heer Kuiperhoofd der School no. 2
heeft zijn functie als bestuurslid neder-
gelegd.
Buitenlandsch Nieuws.
AliEicti Nieiws-,
Aflnritie- Lnllnvllil
en
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag-
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
UitgeverJ. WINKEL.
Bureau: SCB1C1Ë1V» laan, D 4.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 6 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De eerste artikelen der kieswet zijn
aangenomen.
Sommigen zien daarin een teeken van
de totstandkoming der geheele wet.
Anderen wijzen er op, dat er nog tal
van voetangels en klemmen liggen.
De laatsten hebben ongetwijfeld gelijk.
Er is èn in de wet èn in de denkbeel
den, die sommigen in verband met de
kiesrechtregeling zouden willen verwe
zenlijken, èn in de partijverhouding in
de Kamer èn in de verbittering, die de
Minister bij een deel der leden door en
kele zijner maatregelen heeft doen ont
staan, alle gelegenheid om de wet te
doen vallen, wanneer men dit opzettelijk
zoude willen en alle kans ook, dat door
eene onopzettelijke combinatie van min
derheden aan het kind van zooveel smar
ten de doodsteek wordt toegebracht. Er
is dus alle reden om nog niet te vroeg
victorie te kraaien
En toch
Toch zien ook wij in de aanneming
van de eerste artikelen der wet een voor
teeken, dat de wet wel zal tot stand
komen. Niet, omdat wij er in zien een
bewijs, dat er eene belangrijke meerder
heid is, die met des Ministers denkbeel
den instemt. Integendeelals instem
ming met het voorstel de beslissing had
te weeg gebracht, als dus over artikel
1 de leden gestemd hadden alleen naar
hunne innerlijke overtuiging omtrent de
deugdelijkheid van het artikel, dan moest
men verwachten dat zij bij andere arti
kelen of amendementen zich ook
alleen door dat eigen oordeel over de
innerlijke waarde van het aan hunne
beslissing onderworpen punt zouden laten
leiden. En danDan kwam het
scheepke gewis niet in veilige haven.
Maar de stemming over artikel 1 heeft
een ander karakter gehad. Zij is niet be-
heerscht door ieders oordeel uitsluitend
over het artikel maar door deze over
weging dat er in de gegeven omstan
digheden voor den een niet meer, voor
den ander niet minder, voor een derde
niets beters, dat er in 't algemeen niets
anders te krijgen is, en dat men dus in
vredes naam, om van de kiesrechtquaes-
tie af te komen het hiermee nu maar
doen moet. Dat, en anders niet, was ook
de grondtoon van 's Ministers verdedi
ging. En waar nu die opvatting de stem
ming over artikel 1 beheerschte mag
men verwachten, dat zij ook verder haar
invloed zal doen gelden. En dan wordt
natuurlijk alles verworpen wat de Mi
nister onaannemelijk noemt, en alles aan
genomen, wat hij goed vindt. En zoo zal
dan het doel bereikt en de kieswet tot
stand gebracht zijn,
In het Weekblad Be Amsterdammer
is de staatkundige toestand in eene tee-
kening van Braakensiek met groote
juistheid voortreffelijk weergegeven. De
minister van Houten staat daar in eigen
lijken en in figuurlijken zin uit de hoog
te neerziende op het getob van een en
kel rechtsch en een paar linksche Ka
merleden, ieder met een schaakbord voor
zich. Allen spelen ze tegen van Hou
ten alleen; en met voorname onverschillig
heid, de handen in de broekzakken, een
minachtend lachje op het overigens goe
dig uitziend gelaat, staart hij hun hope
loos pogen aan, en de ontwerper laat
hem, geheel in overeenstemming met het
karakter dat hij in de figuur gelegd
heeft, uitroepen „kijk ze zich eens moe
maken, ze verliezen het toch Dit moet
geteekend en zeker gedacht zijn vóór de
stemming, die verleden week Vrijdag
plaats had en die bewees, dat de gedach
te, door den kunstenaar den Staatsman
toegedicht, geheel uitkwam
Zeker, als dèt de toestand is, dan is
het pogen van hen, die verbetering wil
len aanbrengen, hopeloos en dan kan de
Minister onvervaard dat pogen belachen
En het leedvermaak is verklaarbaar dat
hem bezielt, die met zooveel slimheid een
spaak gestoken heeft in het wiel van
zijn voorganger en die nu de zekerheid
heeft van te kunnen beschikken over
eene ruwe kracht, sterk genoeg om elke
spaak, die men in zijn wiel zou willen
steken, te verbrijzelen.
Leedvermaak, ja. Maar dit is een
ernstige fout in de opvatting van den
teekenaardèt heeft hij niet in de figuur
gelegd. Zij heeft iets triomfantelijks,
iets voornaams, iets hoogsZiet, zèo
zouden wij ons den Minister kunnen
denken, als hij zichzelf ware, als hij een
wet hadde ingediend, die de vrucht was
van zijne eigene, innige overtuiging en
zich omringd zag van eene meerderheid,
die met hem „door dik en dun" wilde
gaan niet zoooals nu, omdat zij er zich
door den nood toe gedwongen weet,
maar omdat zij met hem wist een goed
werk te doen Dat men dan, sterk
in het bewustzijn van eigen kracht
met een goedhartig spotziek lachje en
een medelijdend schouderophalen neerziet
op het gewurm van kleine zielen, die
aan een goed werk zitten te krabbelen
en te knabbelen, dat men hun dan in
den geest toevoegt„och, kinderen, gaat
uw gang maar; het geeft u misschien
eenige verlichting en mij en mijn werk
deert het niet", dat is te begrijpen.
Maar nu
Is het om te lachen voor een man
als Mr. van Houten, een man van zoo
groote bekwaamheid, en die eenmaal
zoo onvervaard voor zijne eigen mee
ningen uit- en opkwam, ook al stond
hij daarmede alleen nu zulk werk
met zulke middelen te moeten tot stand
brengen
Wij vinden het om te treuren. En
als de heer van Houten ons nu, op
dergelijke wijze als hij eens den heer
Kerdijk in do Kamer bejegende, zou
willen toevoegen „huil maar toedan
zouden wij dat antwoord in zijn plat
heid meer in overeenstemming achten
met de rol die hij thans vervult, dan
de ideale houding, waarin een voortref
felijk kunstenaar ons hem heeft afge
maald.
Het is, zoo heeft men uit de stem
lijst opgemaakt, toch niet onmogelijk,
dat aldus een nationale wet tot stand
komtHoe kan men zich zoo vergis
sen Nationaal zou de wet zijn, om
dat de voorstanders tot verschillende
partijen of groepen behooren. In tweeër
lei opzicht dwaalt men hier.
Vooreerst vergeet men, dat in zake
het kiesrecht de gewone partij-indeeling
ophoudt te gelden. Er zijn onder ver
schillende groepen voorstanders van een
ruime, breede oplossing van het vraag
stuk, waardoor, in goed vertrouwen op
het degelijke, Nederlandsche volk, het
kiesrecht wordt toegekend aan allen,
wien de grondwet toelaat het te geven
er zijn anderen, evenzeer tot onderschei
den groepen behoorende, die, bekrompe-
ner, benepener, de uitbreiding binnen
engere grenzen willen beperken. Tus-
schen die twee partijen wordt in zake
het kiesrecht de strijd gevoerd, en voor
het nationaal karakter der wet doet het
er niets toe, welke van beide partijen
in de Kamer de meeste stemmen uit
brengt, maar alleen, welke van de
twee den grootsten weerklank vindt bij
de natie. En dat dit de bekrompenen en
de benepenen zouden zijn, zal men ons
toch wel niet willen doen gelooven
Ten tweede en vooralof de wet al
dan niet nationaal zal zijn, hangt niet
af van de kleur dergenen, die er voor
en er tegen stemmen, maar van haar
inhoud en den invloed, dien zij heb
ben zal. Eene kieswet zal nationaal
zijn, die alle tot mondigheid gekomen en
van de voogdijschap ontslaat die het
verlangen, om rechtvaardigheid te be
trachten jegens allen, bevredigt, die in
de nationale behoefte aan een krachti
ge, gezonde ontwikkeling van het staat
kundig leven voorziet. Dat zal deze
wet niet doenzij zal een deel der
mondig gewordenen onder voogdijschap
houden zij zal van een aantal mede
burgers, die in geheel gelijke omstan
digheden verkeeren, dezen kiezer ma
ken, anderen het kiesrecht onthouden
zij zal de gezonde staatkundige ontwik
keling tegenhouden, omdat zij geen af
doende oplossing van het kiesrecht-
vraagstuk geeft.
Daarom zal zij niet nationaal zijn,
ook al werd zij met eenparige stemmen
aangenomen, daarom zal zij niet zijn
do voorwaarde voor blijvende verbete
ring, maar hoogstens de noodbrug, die
ons in staat zal stellen de klove te o-
verschrijden, waardoor het bekrompen
gebied, waarop wij thans leven met
zijn benauwde atmosfeer, gescheiden
wordt van het beloofde land, waar wij
ruimer kunnen ademhalen, vrijer de
vleugels uitslaan en onbelemmerd ar
beiden kunnen aan de volle ontwikke
ling van het geheele nationale leven
Woensdagmorgen is door
den Heer Braam te Callantsoog een
postduif opgevangen, bruin van kleur en
a*n beide vleugels gemerktD. G. 156.
In de vergadering van
dijkgraaf, en hoogheemraden en hoofdinge
landen Tan het college der Uit waterende
Sluizen in Kennemerland en West
friesland, is het besluit genomen, de ver
schillende ambtenaren ta pensionneeren.
Omtrent een ongeluk te
ROSSC M gebeurd, schrijft men
Dinsdagochtend te ruim 3 uren, juist
toen er genoeg stoom in den ketel van
de sleepboot Zah-Bommel II was en men
op het punt stond te vertrekken, sprong
het deksel van het slikgat, waardoor de
stoom in de kajuit ontsnapte. De vrouw
van den kapitein (A de Vries, wonende
te Nieuw-Waal, gemeente Gameren) lag te
bed. De stroom stoom siste langs de
bedstede, en hierdoor verschrikt, sprong de
vrouw uit de bedstede en werd door den
stoomstraal getroffen. De man poogde bin
nen te dringen, maar werd door de hitte
gedwongeu terug te gaan. Van de hitte
kan men zich eene voorstelling maken, als
men weet, dat op 3 M. afstand de verf
geblakerd werd en dat de ruiten van de
kajuit sprongen.
De overledene was 29 jaar oud en eerst
sedert kort gehuwd.
Zoo kan ieder 't niet!
Aac het Hoofd te VLAARDINGEN
wilde ten sportman eens kijken hoe laat
het was, en haalde daartoe zijn gouden
horloge uit den zak. Eilaas, het ont
gleed zijn hand en viel in de Maas.
Hij evenwel ontdeed zich van de over
tollige kleeding en sprong ta water, ten
einde zijn horloge op te duiken. Niette
genstaande de groote diepte en den fei
len stroom smakte hij de voldoening, na
viermaal gedoken te hebben, het verlorene
schaap te vinden.
Eindelijk konden zij trou
wen 1
Na ruim vier jaren verkeering te heb
ben gehad, was eindelijk het oogenblik
gekomen, waarop aan het lang gekoester
de verlangen van een jonkman en een
jonge dochter zou kunnen worden voldaan.
Door het bekomen van eene vaste be
trekking, was namelijk het grootste be
letsel opgeheven en stond thans niets
meer hun huwelijk in den weg. Daar de
ouders van het meisje te WOUDENBERG
woonachtig zijn, zou het huwelijk daar
worden voltrokken, en had dan ook, nadat
alle firmaliteiten waren vervuld, Vrijdag
de ondertrouw plaats. Dat er dien avond
en nog laat in den nacht te Woudenberg
feest werd gevierd, spreekt van zelf, jam
mer echter dat de bruidegom reeds vroeg
moest opbreken, omdat hij bijtijds op zijn
werk moest zijD, daar men hem vooral
met den Zaterdag niet kon missen. Ge
lukkig evenwel kwam de bruid Zondag
middag weder in Utrecht, zoodat de schei
ding dus niet van langen duur zou zijn.
Al wie er echter kwam de bruid niet,
zoodat men langzamerhand ongerust begon
te worden en allerlei akelige veronderstel
lingen maakte, tot ten slotte bij allen de
lust tot feestvieren was verdwenen en ieder
huiswaarts toog. Den volgenden morgen
stond de bruidegom, die van de geheele
zaak niets begreep, reeds vroegtijdig voor
de oogen zijner aanstaande schoonouders,
die niet weinig verschrikten, toen zij ver
namen dat hun dochter, die Zondagmorgen
naar Utrecht was vertrokken, daar niet was
gezien. Natuurlijk werd terstond naar alle
zijden een onderzoek ingesteld met het
gevolg, dat men reeds spoedig de zeker
heid bekwam, dat der bruid geen ongeluk
was overkomen, maar dat zij er met een
vroegeren kennis van door zon zijn.
Van de brnid zelve werd tot heden
niets vernomen, terwijl de bruidegom zich
de zaak zoo aantiekt, dat hij door ver
drinking een einde aan zijn leven wilde
/naken, doch neg intijds wtrd gered.
Te NOORDWIJK waren eeni
ge personen bijeen in c&fé „Flora". Al
pratende kwam het gesprek op tulpen.
Een uit het gezelschap bood ern ander zijn
tulpen voor f 50 te koop aan, mits dade
lijk werd betaald. De koop werd inder
daad gesloteD, ofschoon het den verkoo-
per geen ernst was. Toen de kooper
evenwel in allen ernst ging rooien, ging
de verkooper dadelijk rouwkoop vragen.
Gelukkig voor dezen en zijn groot ge
zin, waarmee de kooper te doen had,
werd ook nu weer de rouwkoop gesloten,
waardoor belet werd dat tnlpen van
achthonderd voor vijftig guld9a ran de
hand gingen.
Een lesje voor anderen om n:et te
ganw met aanbiedingen te zijn op de ge
dachte alleen dat een liet hebber geen geld
op zak heeft.
Te BAARDWIJK is de pol
derwachter Broks door den bliksem ge
troffen en gedood.
Woensdag, op klaarlich-
ton dag en op een der druksta punten
van DORDRECHT, do Voorstraat, is l io
den goudsmidswinkel van den heer P. C.
van Holten uit de uitstalkast, die onvol
doende gesloten was («Je kast was wel op
slot, maar niet op de knippen van bin
nen), een bakje met 48 gouden ringen,
waaronder 10 met juweelen, gestolen. Da
der en ringen zijn totnogtoe niet opge
spoord.
Onweer.
Eergisteren middag ontlastte een zware on
weersbui zich boven HILVERSUM en
BAARN. Hagelsteenen met een middel
lijn van meer dan een centimeter sloegen
met kracht neer. Op 't station te Hilver
sum en tusschen Bairn en Hilversum zag
de grond op enkele punten wit van den
hagel. De bui dreef naar het noord-oosten.
In het Westen van Noord-Brabant
heeft het onweder eergisteren verschrikkelijk
huisgehouden. De bliksem sloeg in den
windkorenmolen van den heer C. Meulen-
broek te OSSENDRECHT. Brandend en
smeulend hout was alles wat er van over
bleef. Op hetzelfde oogenblik ontstond
brand in de hofstede van de wed. Vervam
en werd de dochter der weduwe, die bij
de schuur stond, door den bliksem getrof
fen, Te OORDEREN werd een 20-jarig
jonkman en te EEKEREN werden twee
kinderen door het hemelvuur gedood.
Te HOOGERHEIDE sloeg de blik
sem in den molen van den heer J. Bril,
verbrijzelde de roeden, doch veroorzaakte
geen brand.
Te TERWOLDE sloeg Woensdag
middag de bliksem in de boerderij „de
Hazelt', in pacht bij den landbouwer Rut-
gers en toebehoorende aan den landbouwer
Kloosterboer. Zij werd geheel in den asch
gelegd.
Gisteravond te 7 uur zat de kaste
lein W. Brok te WAALWIJK met nog
diie bezoekers in den tuin zijner herberg,
toen de bliksem fusscheu hen in sloegen
de heer Brok op de plaats dood bleef.
De overigen kregen geen letsel.
Uit WAGENINGEN meldt men
Bij het hevige onweder, dat Woensdag
boven onze plaats losbarstte, slceg in het
naburige Achterweg de bliksem in den
molen van A. Wandere. De molen is tot
den grond toe afgebrand c. a. 450 zak
ken koren gingen mede verloren.
Ook over een gedeelte van Zuid-
Limburg woedde een onweer. Te HEE-
LERHEIDE werd een blok van drie hui
zen door het bliksemvuur tot den grond
vernield.
Het H&ndelsbl. ontving van den
correspondent te Batavia het volgende te
legram
„Een deel van onze artillerie beschiet
Lam Nga. Zes bataljons vallen Lam Pa-
gar aan.'
Aan het Nieuws seinde men
„Tweeduizend man troepen trokken naar
Belang Kala, onderweg, Lampagar tuch
tigende. Andere collonues trokken gistera-
avond naar LamteDgah. De marine de-
barketrde 400 man te Lambaroe".
Bij het Departement van Koloniën is
van den gouverneur-generaal het volgende
vau eergisteren gedagteekende telegram ont
vangen betreffende krijgsverrichtingen in At-
jeh
„Opruiming van vijandelijke verster
kingen benoordrn Btradin eergisteren on
gestoord g«ëindigd.
Bij de herstemming ter
verkiezing van een lid van den Raad der ge
meente ROTTERDAM zijn uitgebrach»2639
stemmen; van onwaarde 23 geldig 2616.
Gekozen is de heer D. DE KLERK,
met 1760 stemmen.
De heer mr. J.G.L. Nolst Trénité had
er 856.
In de veelbesproken ge
ruchtmakende zaak, betreffende het wan
beheer der Alkmaarsehe Gemeente-Fi-
nanciën, zijn thans daadwerkelijk de dag
vaardingen tegen de beklaagden Joachim
Nuhout van der Teengewezen Gemeen
te-Secretaris, te Alkmaar, oud 51 jaar
en Birk Pol', gewezen Gemeente-ont
vanger aldaar, oud 42 jaar, uitgebracht.
Beide zaken zullen gezamenlijk wor
den behandeld op de bijzondere terecht
zitting der Arrondissements-Rechtbank te
Alkmaar, van den 15 Juni a.s., en
volgende dagen, telkens aanvangende
des morgens te 10 uren.
Van de zijde van het Openbaar
Ministerie zijn in deze zaak, naar
wij vernemen, 40 getuigen gedagvaard,
terwijl van de zijde der verdediging ook
getuigen a decharge zullen worden voor
gebracht.
Gelijk wij reeds vroeger mededeelden,
zal voor den laatsten beklaagde D. Poll,
als advokaat optreden, de heer mr. F. H.
G. van der Hoeven te Alkmaarvoor
den eersten beklaagde J. Nuhout van
der Veen zal ook in deze zaak mr. B
Simons van Amsterdam als verdediger
optreden.
Het alom verspreidde gerucht als zou
de, tengevolge van nadere mededeelingen
van den gewezen Gemeente-Ontvanger
eene nieuwe instructie geopend zijn,
schijnt dus van allen grond ontbloot te
zijn.
Men meldtons uit Wie-
ringerwaard.
Gisteren (Vrijdagavond) vergaderde de
Vrijzinnige Kiesvereeniging te Wierin-
gerwaard tot het stellen van een
candidaat voor den gemeenteraad,
vacature R. Dz. Kaan. Daar een zestal le
den slechts tegenwoordig waren, werd
besloten, geen candidaat te stellen. Als
de meest gewenseht candidaten werden
genoemd de heerenB. Kater, K. B.
SchenkA. Sleutel en C. A. Waïboer.
Er zijn zaken, ook op politiek gebied,
die, hoe ook bemanteld of in een ver
keerd licht geplaatst, toch eenmaal in
hare ware gedaante te voorschijn treden.
Soms gebeurt dit reeds na een kort
tijdsverloop, soms ook heeft de gebeurte
nis eeuwen voor hare metamorphose
noodig.
Zoo hebben eenige Engelsche en Kaap-
sche organen reeds nu ontdekt, dat de
ernstige toestanden in ZUID-AFRIKA,
sluitend aan den invloed der Hollanders
te wijten is. De hoofdpersoon dezer
anglo-phobea is dr. Leyds. „Als wij dr.
L. ontslagen of op pensioen gesteld kon
den krijgen," zoo luidt hun oordeel,
„zou het gemakkelijk genoeg zijn alle
moeielijkheden met de Transvaalsche
regeering op te lossen." Dit denkbeeld
is niet nieuw. Reeds in 1890, smeedde
men in de Kaapstad allerlei intriges om
de herbenoeming van den heer Leyds
te voorkomen. Wel getuigt men van
hem, dat hij een bekwaam en welopge
voed man is, doch juist daardoor is hij
te gevaarlijker. Men zegt, dat zijne di
plomatieke handigheid, hem grooten in
vloed op den ouden president verschaft,
wat den Engelschen politicus een doorn
in 't oog is, want daardoor valt zijn
plan, om geheel Zuid-Afrika van uit
Kaapstad te regeeren, in duigen.