Zon&a? 14 Juni 1S9G
40ste Jaargang No. 3103.
Dit blad verschijnt tweemaal per week Woensdag- en
Zalerdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
UitgeverJ. WI N K E L.
bureau: ICHAOKI. &aan, JS3 4.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Atzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van l tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 5 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Gemeen teSchagen.
Bekendmakingen.
verleent vergunning,
Binnenlandsch Nieuws.
U1AAII
f
Burgemeester en Wethouders van Scha-
geu
Gelet op art. 46 vau de Politie-ver-
ordening voor die Gemeente
Brengen ter Algemeene Kennis
dat het op den 22, 23, 25 en 28
Juni a.s. in het belang der openbare
orde verboden is, in de kom der gemeen
te, vanaf de punten waar de daartoe
betrekkelijke waarschuwingen zijn geplaatst,
anders dan
silils te rijden.
Overtreding wordt gestralt met eene
boete van ten hoogste 25 gulden, of
hechtenis van ten hoogete 6 dagen.
Schrgen, 12 JuDi 1896.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
S. BERMAN.
De Secretaris,
DENIJS.
De Burgemeester van Schagen
Gezien de artt. 10 en 145 van de po-
litie-verordeniDg dezer gemeente,
aan de tappers, om gedurende de ker
mis muziek te laten maken, danspartij
en te doen plaats hebben, en na bezet
ten tijd te tappen.
Schagen, 12 Juni 1896.
De Burgemeester voorn.
S. BERMAN.
De Maatschappij tot Nut van 't Alge
meendie gedurende haar veeljarig be
staan het terrein harer werkzaamheden
herhaaldelijk wijzigde naar gelang nieu
we eischen gesteld werden en nieuwe
behoeften zich deden gevoelen, beweegt
zich nu inzonderheid op het gebied der
sociale vraagstukken.
Een der gewichtigste, de volkshuis
vesting. maakte zoo ook het onderwerp
uit van een rapport, dezer dagen ver
schenen, en samengesteld door de hh.
mr. H. L. Drucker, mr. H. B. Greybn
en mr. J. K ruseman.
Dit is een voortreffelijk stuk werk,
waaraan van alle zijden hulde wordt ge
bracht, omdat het het onderwerp klaar en
sober behandelt, omdat het het de verschil
lende zijden van de zaak alle nagaat, en
omdat het gezonde, uitvoerbare denk
beelden bevat.
Wij verheugen ons in die algemeene
instemming met dit rapport, omdat wij
het, wat de hoofdstrekking betreft, ge
heel met de verslaggevers eens zijn ja,
eigenlijk is dit te zwak uitgedrukt en
mogen wij zeggen, dat wij in hoofdzaak
onze eigene vroeger uitgesproken ziens
wijze in dit rapport terugvinden.
Het is daarom ook niet noodig, dat
wij een overzicht van den inhoud geven,
wat trouwens te veel ruimte zou inne
men en den werkelijk belangstellenden
toch niet de voldoening zou schenken van
de lezing van het boek zelf, dat wij met
allen ernst ter kennismaking aanbevelen.
Maar wel is het ons aangenaam, in aan
sluiting aan het boek een paar punten
te bespreken, die, naar het ons voorkomt,
meer bijzonder de aandacht verdienen.
Een der voornaamste verdiensten van
het rapport is: helder in het licht te
stellen, dat het gebrekkige der volkshuis
vesting twee zeer verschillende maar toch
met elkander in nauw verband staande
oorzaken heeft: 1°. het bestaan van krot
ten in de oude buurten van steden en
dorpen 2°. het niet in voldoende mate
aanwezig zijn van geschikte, goedkoopo
woningen. Daarom moet het opruimen
en verbeteren van slechte woningen ge
paard gaan met den aanbouw van nieu
we woningen.
Doch ook bet omgekeerde is noodig.
Er zijn staathuishoudkundigen, die mee-
nen dat het voldoende is, goede, nieuwe
woningen beschikbaar te stellen om de
oude, slechte te doen verlaten.
Dit is eene dwaling. Zoolang de slech
te woningen in de steden er zijn, zul
len zij bewoond worden en wel om
twee redenen vooreerst, omdat zij meer
in het centrum gelegen, voor velen
dichter bij het terrein hunner werk
zaamheid zich bevindenten tweede,
omdat de beter ingerichte, en aan rui
mere straten gelegen woningen in de
buitenwijken veelal duurder in prijs
zijn.
Men wil dien duurderen prijs wel
eens toeschrijven aan den prijs van het
bouwterrein. Wij gelooven, dat men
zich daarin vergist. Wel is het bouw
terrein veelal duur en heeft dit een'
belangrijken invloed op den huurprijs
doch in alle geval is de bouwgrond in
het midden eener stad toch altijd nog
duurder dan die in de buitenwijkende
hoogere prijs is meer een gevolg hier
van, dat bij den aanbouw van nieuwe
woningen de daaromtrent bestaande ver
ordeningen moeten worden in acht ge
nomen, tengevolge waarvan eensdeels
minder woningen op eene zelfde uitge
strektheid gronds kunnen staan en ten
andere de inrichting der woningen be
ter is.
Men moet daarom, wil men van de
slechte woningen ooit afkomen, ze on
voorwaardelijk opruimen, maar dan ook
voorzien in de behoefte aan goedkoo-
pere woningen.
Men zou dat doel naar ons inzicht
kunnen bereiken door den bouw van
huizen, ingericht om tot woning te
strekken voor zeker, niet al te groot
aantal gezinnen. Wij hebben er vroeger
leeds op aangedrongen fen herhalen den
aandrang nu, dat bevoegde personen zich
mogen onledig houden met het ontwer
pen van een type voor zoodanig gebouw,
dat beantwoorden moet aan den dubbe
len eisch, om eene uit het oogpunt van
welstand, gezondheid en zedelijkheid vol
doende woning aan te bieden voor niet
te hoogen prijs.
De commissie dringt met allen ernst
aan op eene betere, doelmatiger onteige
ningswet. Inderdaad, de behoefte daaraan
is dringend. Vooreerst, om ons in staat
te stellen, de slechte woningen weg te
krijgen ten tweede, om het noodige ter
rein voor nieuwen aanbouw te verkrij
gen. Dit laatste is uit verschillende oog
punten te bezien. Er bestaat groot mee-
ningsverschil over de vraag, of de waar
devermeerdering Yan grond, die door uit
breiding eener gemeente in aanmerking
komt om bouwterrein te worden, aan
den eigenaar of aan de gemeente behoort
ten goede te komen en of men de wo
ningen duurder moet maken, opdat de
grondeigenaars slapende rijk worden? Te
gen dit laatste heeft de commissie ernstig
bezwaar en het zou inderdaad wensche-
lijk zijn, dat er een weg te vinden wa
re, om de bouwgronden goedkoop te hou
den, zonder de belangen der grondeige
naars onbillijk te krenken. Wij vreezen
echter, dat, zoo een dergelijke weg al te
vinden zij, de lust om dien te bewandelen
aanvankelijk niet groot zal blijken, en
zouden het betreuren, indien daardoor
afbreuk gedaan werd aan twee, ook zeer
voorname, openbare belangen, die men
bij eene herziening der onteigeningswet
ongetwijfeld tot hun recht kan doen ko
men.
Wij bedoelen dit. Als eene gemeen
te een werk van openbaar nut aanlegt,
en in verband daarmede zeker tot dus
ver afgelegen terrein met de gemeente in
verbinding brengt, dan erlangt de omlig
gende grond door dat werk waarde, hooge
waarde als bouwterrein. Het was geen
bouwterrein, het wordt het door het
werk der gemeente. Maar niet de ge
meente, de eigenaar steekt de winst op,
ende gemeente kan zich later
de meerdere kosten getroosten, die uit
den nieuwen aanbouw voortvloeien voor
de meest uiteeuloopende takken van
den gemeentedienst. Laat men nu
der gemeente toe, niet alleen den voor
haar werk noodigen grond, maar ook
den omliggenden, ter exploitatie als
bouwterrein in aanmerking komenden
grond te onteigeuen, dat dan zij later
in de opbrengst van dat bouwterrein
eene vergoeding, althans eene tegemoet
koming voor de reeds gedane en nog te
doene uitgave vinden.
Slaat men dien weg in, dan vermijdt
men tevens een ander, ernstig bezwaar.
Zooals het nu gaat, hangt do wijze van
uitbreiding eener gemeente veelal af
van het toeval, of althans van de in
zichten der bouw-ondernemers, temeer
omdat de gemeentebesturen door de
Eegeering verhinderd worden daarom
trent afdoende voorschriften te geven.
Heeft de gemeente het bouwterrein in
handen, dan kan zij daarop straten en
wegen en pleinen ontwerpen, zoo en
in zoodanigen getale, als zij dit noodig
acht.
En beschouwde men dan nog den
aanleg van straten en wegen voor eene
toekomende wijk als een werk van o-
penbaar nut, waarvoor onteigend mag
worden, dan zou dit laatste voordeel
nog grooter worden, en dan zou men
langs dien weg wellicht ook eenigerma-
te kunnen voldoen aan den wensch om
do waardevermeerdering van den grond
aan de gemeente ten goede te doen ko
men.
De commissie wenscht voor den bouw
van werkmanswoningen kapitaal te doen
beschikbaar stellen door de Rijkspost
spaarbank en door gemeentebesturen
de heer Mr. R. J. H. Patijn, die dit
rapport in de Economist ook bespreekt,
meent dat het kapitaal wel op andere
wijze te bekomen is; wat wij met hem
eens zijn. Het is door de ervaring reeds
voldoende gebleken, dat de bouw van
goed ingerichte huizen en de verhuring
ervan tegen matigen prijs financieel mo
gelijk is, in dien zin, dat het kapitaal
voldoende zekerheid erlangt en boven
dien een wel matige maar toch voldoen
de rente maakt. Maar daartegen staan
wij aan de zijde der commissie en niet
van den heer Patijn, waar de eerste
het optreden van bouwmaatschappijen
wenscht en de laatste die minder noo
dig keurt. Het is niet alleen mogelijk,
maar het zal ook wel noodig zijn, dat
de bijzondere ondernemingsgeest in den
woningbouw helpe voorziendoch het
is zeker, dat, wanneer de zaak daaraan
alleen wordt overgelaten, de ondernemers
trachten zullen, zooveel mogelijk te ver
dienen. Dit is een volkomen geoorloofd
en trouwens niet te keeren streven. Zij
zullen daarom de woningen zoo goed
koop mogelijk bouwen en de huren zoo
hoog mogelijk opdrijven. Het eenige,
wat daartegen te doen is, is de concur
rentie van bouwmaatschappijen, wier doel
niet is zooveel mogelijk winst te behalen,
maar wel om den werkenden stand zoo
goed mogelijke woningen voor matigen
prijs te verschaffen. "Wij stellen ons
niet voor, dat haar goed voorbeeld de
anderen tot navolging zal prikkelen,
maar wel, dat der laatsten eigenbelang
hen dwingen zal om in de inrichting
der woningen niet te ver beneden, en
in de bepaling der huurwaarde niet te
ver boven het peil der bouwmaatschap
pijen te gaan.
Zulke bouwmaatschappijen zullen in
allen geval ook in afwachting der
noodige veranderingen in de wetgeving
nuttig werken en hare oprichting be
hoeft op niets te wachten.
Integendeelzoo zij bestaan, zal haar
aandrang wellicht meewerken, om op dit
gebied Regeering en Kamer eindelijk ook
tot handelen te brengen en ons eene be
tere wetgeving te verschaffen
Het onderwerp is hiermede niet uit
geput, maar eene volledige behandeling
lag niet in ons planwij wilden en
kele opmerkingen vastknoopen aan de
aankondiging van een boek, dat wij in
veler handen wenschen en tot welks le
zing die opmerkingen wellicht eene aan
sporing zullen zijn.
Raadszitting te Nieuwe
Niedorp, op dinsdag 9 Juni 's voormid
dags ten 11 ure.
Afwezig de heer Wijn, zonder kennis-
geviug.
Na opening worden de Dotulen gelezen
der vergaderingen van 26 Maart, 29
April en 9 Mei j.1. welke, na kleine aan
vulling in die van 29 April, worden vast
gesteld.
Hierna wordt rapport uitgebracht, om
trent deu op 2 Juni j.1. plaatsgehad heb
benden landschouw.
Nair aanleiding van dit rapport be
sluit de Raad al de bij de gemeente in ei
gendom zijnda landerijen naar kwaliteit in
vijf klassen te verdeeien en op deze basis
voor het gebruik punten toe te kennen,
alsvoor uitmuntend 5, best 4, goed 8,
middelmatig 2, matig 1 cn slecht 0. Te
vens zil men er op aandringen, dat ook
de andere grondbezittende collegiëa in de
gemeente dezj stellig uitstekend werkende
regeling invoeren.
Daar de heer Bk. Nierop, mede-armen-
voogd en weesmeester, reeds sedert eenige
maanden zich niet met de zaken dier col
legiëa heeft bemoeid en ondanks convoca-
tiën en brieven in de Schermer blijft en
niets van zich laat weten, wordt besloten
dien heer schriftelijk te verzoeken, zijne
belangen als armen voogd en weesmeester
alhier te behartigen of als zoodanig zijn
ontslag te nemen.
Op een, in de vorige vergadering aan
gehouden verzoek van den heer J. Coster
om als makelaar te worden aangesteld,
wordt met 5 tegen 1 stemmen gunstig be
schikt, terwijl met algemeene stemmen de
heer B. Zwagerman, insgelijks op zijn ver
zoek, tot makelaar wordt benoemd.
Volgens mededeeling des Voorz. was men
op de j. 1. gehouden vergadering van Bur-
gem. Secret. niet genegen, maatregelen
te nemeG tot wering van bedelarij, zoodat in
die richting geen gewestelijke pogingen ge
daan kunnen worden.
Voorz. meent, dat de eenige remedie is,
de inwoners te verzoeken, niet meer aan
bedelaars te geven en voorts heeft men: d e
w e t.
De heer Kuilman vraagt „kunnen we
het Prov. best. de toename der bedelarij
niet mededeelen en dat bestuur verzoeken
aan de gemeentebesturen opgaven te via-
gen van de oorzaken, die de bedelaars
kweeken? Deze zijn dan toch verplicht de
redenen te noemen, ook a! is de schuld aan
de burgerlijke of gemeentelijke armbestu
ren.
De heer Visser zegt „men mag als lid
van de gemeenschap geen arme een klei
nigheid weigeren en die wetvroeger
heb ik reeds gezegd, men kan zien, dat
er geen schippers in de gem.Zraad zijn.
maar nu zeg ik: het is zet r duidelijk merk
baar, dat de wetfabrikanten geen armen
zijn.
Ten slotte zijn de Voorz. en de leden
voor het plan vau den heer Kuilmanzoo
dat door het Dagbest. en die richting ge
schreven zal worden.
Door de zooeven gebezigde woorden van
den heer Visser zijn de schippers en hun
ne belangen het onderwerp van het gesprek
geworden, met het gevolg, dat de her
stelling der Leijerbrug, besproken wordt.
De heeren Visser en Kuilman betreuren
het, dat daardoor zoo'u belemmering voor
de scheepvaart in deze en verder liggen
de gemeenten ontstaat.
Men gelooft echter, dat het euvel voor
een deel verholpen kan worden, wanneer
men de brug steeds open laat en dat ie
mand, die er over moet, haar even neer
haalt. Wel is uien het met den heer
de Moor eens, dat dit gevaarlijk voor kin
deren zal zijn; doch waarschijnlijk zullen
de schippets de brug niet altijd sluiten,
en bovendien zijn de kwajongens er nog
om haar, als ze dicht is, wiér open te
gooien. Bij avond en voor kinderen blijft
het gevaar dus bestaan.
Er zou dan een ketttng aan de brug
bevestigd kunnen worden, waaraan men
haar naar beneden kan halen. Met alge
meene stemmen besluit men dan ook, den
Raad der gemeente Oude Niedorp te ver-
zoekeD, deze bepalingen te willen stel
len.
Thans komt aan de orde, de gewone
hoofdschotel bij de Raadsvergaderingen,
n.1.het behandelen en vaststellen van het
kohier vau den Hoofdelijken Omslag, ont
worpen door Burgem. en Weth. op den
28sten Mei j.1.
Ruim een 200-tal aanslagen één voor
één te overwegeD en te behandelen, ver-
eischt veel tijd en dit karweitje nam dan
ook bijna den geheelen namiddag in beslag.
Nadat een groot aantal malen verschil van
meening was gehoord, werd het kobi r
eindelijk vastgesteld tot het bepaalde
maximum ad f 1500.
Hierna worden nog vluchtig ingezien
het verslag van den toestand der gemeen
te over het jaar 1895, benevens het ver
slag omtrent het onderwijs over dat jaar,
door de schoolcommissie ingezonden, wel
ke stukken in de vorige vergadeiiog buiten
behandeling waren gebleven.
Vervolgens werd nog besloten tot het
doen van enkele sf- ea overschrijvingen op
de begrooting van het dienstjaar 1896
behoorende zoo ongeveer tot de jiarlijk-
sche periodieke werkzaamheden.
Bij de nu gevolgde rondvraag werd
door des heer Kuilman ter sprake ge
bracht, de financieëie verhouding 7an het
algemeen armbestuur tot eenige andere in
stelling van weldadigheid in deze ge-
meent^, waarbij door den Voorz. in her
innering werd gebracht, een besluit van
21 Februari 1871, waarin deze aangele-
heid ten deele werd geregeld. Een onder
zoek in deza zou opnieuw worden inge
steld.
De nog verdere ingekomen stukken
werden nagezien en voor kennisgeving
aangenomen.
Hierna werd de vergadering gesloten.
Schermerboezem.
Door de vergadering van het college
der Uitwaterende Sluizen in Kennemerland
en West Friesland is besloten, de plan
nen tot stichting van eenige groote stoom
gemalen (ter uitmaling van den Schermer-
boezem) nog niet tot uitvoering te brengen.
Inmiddels zullen de teekeningen enz. wor
den gedrukt en tot verder onderzoek in
handen van hoofdingelanden gesteld wor
den. Meer dan een millioen zouden de
st'chtingskosten bedragen.
Door de Koningin-Re-
gerites wordt in de aanstaande week op
het lustslot Scestdijk een maiitié aangebo
den aan dames en heeren uit de provincie.
Bij gunstig weder zal de ontvangst plaats
hebben in het park, bij min gunstig we
der in de salons van het paleis.
Als bewijs voor het o n-
voldoende van den maatregel van de Bel
gische regeering, om Hollandsch vee niet
dan onder garantie, d. j. na gedane tu-
berculioc-ifispuiting zonder reagens, in te
laten voeren, wordt uit MAASTRICHT
het volgende gemeld
Een koe van een veehouder alhier was
in den laatsten tijd weinig in voedings
toestand vooruitgegiaa en werd daarom
door een rijksveearts met tubercnline
ingeënt. De reactie was 15 uur na de in
spuiting een verhooging in temperatuur
van 21/10 giaad. Geen twijfel of het
beest moest tuberculeus zijn, althans vol
gens den pveventieven maatregel in België-
Dit was echter niet het geval; want on
middellijk na den dood werd bevonden dat
de koe aan afscheiding van de lever ge
leden had.
Een 16-jarige k r. a a p te
SCHOONHOVEN beeft zich, volgens zijn
eigene verklaring, bij herhaling schuldig
gemaakt aan diefstal van geld nit een spaar-
kistje der kinderen eener openbare school
aldaar, waartoe hij zich door verbreking
der afsluiting van deuren toegang heeft
verschaft. Dobbelzucht schijnt de aanlei
ding geweest te zijn. Procesverbaal is op
gemaakt.
Een zeebal. Wanneer
de plannen, die de roei- en zeilvereeci-
ging Be Gouwzee te MONNIKENDAM
heeft, hij genoegzame fioanciëela deelne
ming, doorgaan, zal men op 19 Juli a.
s. behalve een uitgebreiden zeilwedstrijd,
een bal op zee te zien kunnen krijgeD.
Naar wij vernemen zullen dan een aantal
zolderschuiten aaneengemeerd en stevig
vastgelegd worden, waarop dan, onder be
geleiding van muziek, danslustigen, zon
der gevaar, links en rechts door de heer
lijke zeelucht kunnen zwiereD. Voorwaar
weer een bijzonder idéé, overeenkomstig
onzen sporttijd.
Door een der hoofdinge-
landeu van het College der Uitwaterende
Sluizen in Kennemerland en Westfriesland
te Alkmaar is bij Gedeputeerde Staten
van Noord-Holland bezwaar ingediend te
gen de verkiezing van den secretaris, mr.
Lidth de Jende,onder bewering dat het alge
meen reglement bij de stemming niet juist
is toegepast.
Te ZELHEM hoeft men een
28-jarige vrouw gearresteerd, die zich
voor de tweede maal aan kindermoord
schuldig maakte eu vroeger tot 2 jaar
gevangenisstraf werd veroordeeld.
De proeven met het af
maaien van het aardappelloof te TER
APPEL gehouden, ten einde de ziekte te
gen te gaan, welke zich doorgaans het
eerst in het loof vertoont, worden ook
