Zondag 23 Augustus 1893
's Ministers antwoord over
de Kieswet aan de
Eerste Kamer.
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Z a 1 e r d a g a v o n d. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
UitgeverJ. WINKEL.
Bureau: SCHACM, JLaan, D 4.
Bij dit Nummer behoort
een Bijvoegsel.
Binnenlandse!) Nieuws.
Raadsvergadering ie Nieuwe
Niedorp, op Dinsdag 18 Augustus 1896,
's voorm. 11 ure.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere re
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
eictB
J
AlTerlEitie-
Even weinig als het Voorloopig
Verslag der Eerste Kamer over
de Kieswet, geeft 's Ministers antwoord
daarop ons aanleiding tot eene geregelde
bespreking. Eene herhaling van al wat
te dezer zake reeds gezegd is, zou daar
van het gevolg zijn, en in den tegenwoor-
digen stand der zaak heeft dit hoege
naamd geen belang meer. De vraag is
nu eenvoudig geworden, of, zooals de
zaken gelegen zijn, de aanneming van
het ontwerp al dan niet in 's lands be
lang is te achten De Minister zegt
zeer terecht, dat de eerste Kamer door
niets gebonden is dan door haar inzicht
omtrent hetgeen het belang des lands
eischt, maar voegt erbij, onder aanhaling
van wat in de afdeelingen is opgemerkt,
„dat het onmogelijk ware, zich hierom
trent een oordeel te vormen, zonder op
de geschiedenis der laatste jaren te let
ten."
En nu tracht men in het Dagblad van
Zuid-Holland in een ingezonden stuk de
Eerste Kamer te prikkelen tot verwer
ping, door haar voor te houden, dat een
der bladen gezegd zou hebben „de Eer
ste Kamer durft de Kieswet niet te ver
werpen. Nu toone zij dat zij wel durft.
Zou men in waarheid meenen, dat de
Eerste Kamer laag genoeg staat om voor
zulke kinderachtige gevoeligheid vatbaar
te zijn, dat zij haar oordeel over
's lands belangen ondergeschikt zou maken
aan haar zucht, om aan een dagblad te
toonen dat zij meer durft dan dat blad
gelooft
Zóó hitst men kwajongens op straat
op
Wij hebben de bewuste uitdrukking
niet gelezen, en weten dus niet wat de
juiste bedoeling er van was, maar zou
den haar, in onzen zin, gaarne voor on
ze rekening nemen, en meenen dat men
zich dan op het voor de Eerste Kamer
juiste standpunt plaatst. De eerste Ka
mer zal het wetsontwerp niet durven
verwerpen, omdat zij het land niet durft
blootstellen aan de staatkundige ver
warring, die van eene nieuwe misluk
king der kiesrecht-hervorming het ge
volg zou zijn. Dat zouden wij ook niet
durven aanraden, al is ons ongunstig oor
deel over het stelsel van het ontwerp in
geenen deele gewijzigd. Konden wij het
onderwerp op zichzelf beoordeelen, dan
zouden wij het niet begeeren, nu aan
vaarden wij het om erger te voorkomen
ziedaar het standpunt dat ook moet in
genomen worden door die leden der Eer
ste Kamer, die met ons deze kiesrecht
uitbreiding onvoldoende achten,
Dat de Minister haar voldoende acht
en dit tracht aan te toonen is natuurlijk.
Wij zullen ons in zijne beschouwingen
daarover niet verdiepen. Maar eene en
kele opmerking moeten wij toch maken
over hetgeen gezegd wordt, omtrent het
verband met de belastingen.
„Met juistheid", zegt de Minister, „is
in het Yerslag opgemerkt, dat in het ont
werp van een eigenlijken census geen
sprake is," want, „al wierd de categorie
der belastingbetalenden in haar geheel
uit art. 1 gelicht", dan zouden „noch
tans de overgroote meerderheid van hen
die thans, krachtens art, 1, a, het kies
recht verwerven, in de termen van art.
5, vallen".
Als het zóó ware, dat men de belas
tingbetalers kon weg nemen zonder ie
mand te ontkiezeren, zou daarmee het
censuskarakter nog niet vervallen zijn,
zooals wij zoo dadelijk zien zullen, maar de
Minister zelf zegt reeds, dat het niet met
allen het geval is, doch, „met de over
groote meerderheid". Hoe groot die
meerderheid is, zal bij alle onzekerheid
die nog omtrent de werking der wet be
staat, moeten afgewacht worden wij
hebben vroeger reeds aangetoond, dat, als
de bedoeling geweest is, om ^de onderlin
ge kenteekenen elkander te doen aanvul
len zoodat zij een aaneensluitend geheel
worden, dit doel volstrekt niet bereikt is.
Doch dat is de hoofdzaak niet. Deze
is de onderlinge onafhankelijkheid van
kiesrecht en belastingregeling. Het in
acht nemen van plaatselijke omstandig
heden verdedigende, zegt de Minister o.a.
„Blijkt in de belastingtabel verandering
noodig te zijn, dan kan het tevens een
onderwerp van overweging uitmaken, in
hoeverre ook de bij de kieswet behoorende
tabellen wijziging behoeven. Er zal steeds
zelfstandig over elk dier onderwerpen
een beslissing noodig wezen. De tech
niek der wetgeving, zooals zij nu is in
gericht, laat volkomen vrijheid de be
lastingtabel te veranderen zonder de
kieswtttabel te wijzigen en omgekeerd.
Yan een hinderlijk verband tusschen kies
recht en Personeel kan bij de voorge
stelde regeling geen sprake zijn. De ge
lijkheid der tabellen volgt uit den aard
der zaak, uit de paritas rationis, niet uit
eenige formeelen band".
Zelfbedrog zouden wij willen vragen.
Zeker. De wetgever zou volkomen vrij
zijn, om in de belastingregeling veran
dering te brengen en in de kiesrechtre
geling niet, of omgekeerd, zelfs om ze
beide in verschillenden zin te wijzigen.
Die vrijheid bestaat. Maar zal zij ge
bruikt worden Natuurlijk is het altijd
belachelijk te veronderstellen, dat de te
genwoordige wetgever den toekomstigen
in eenigerlei opzicht binden zou. "Wetten
van Persen en Meden worden niet meer
gemaakt. Maar veeljarige ondervinding
heeft geleerd, dat de in theorie bestaan
de vrijheid in werkelijkheid niet gebruikt
wordt. En dat zal in de toekomst nog
minder gebeurenwant vroeger wist
men, dat men, de belasting wijzigende,
tevens aan het kiesrecht torndedoch
men kon tevens nagaan omdat het ver
band vaststond, welke gevolgen de be
lastingwijziging voor het kiesrecht heb
ben zou en men kon daarmee rekening
houden.
Dat toch elke wijziging achterwege
bleef, is een bewijs, dat zelfs onder die
omstandigheden er in de praktijk over
wegende bezwaren voortvloeiden uit
dien band. Die bezwaren zijn nu nog
erger. "Want al is de wetgever volkomen
vrij om bijv. de belastingtabel te wijzi
gen, zonder de tabel van de huurwaar
de in de kieswet, zoo volgt daaruit toch
niet dat de eene wijziging geen invloed
heeft op de werking der tabel die be
houden blijft
Zeer zekerals men bijv. het be
lasting-minimum hooger stelt, zullen er
bij onveranderd behoud der huurwaarde
tabel meer huurwaarde-kiezers komen.
Dit is zekermaar hoe groot en van
welken aard die invloed zal zijn, is
moeielijk te bepalen en die onzekerheid
de onzekerheid ook omtrent de
maatregelen die voor het kiesrecht uit
de belastingwijziging zullen voortvloeien
zal bewijzen dat het nu gelegd ver
band wel degelijk een zeer hinderlijk is.
Wij willen eindigen met een woord
van onverdeelde instemming met 's Mi
nisters verdediging der kiesrecht-uitbrei
ding. Wij zijn bet met hem eens waar hij
zegt„Yoor den Minister is de vraag
slechts wat een gezond Staatswezen
eischt en wat den Staat gezond houdt.
Yan dit standpunt is elke onredelijke
beperking van het kiesrecht te veroor-
deelen. En als redelijke grond van ont
houding van kiesrecht aan zelfstandige
burgers kan niet gelden dat hun kapi
taal of inkomen geringer is dan dat
van anderen. Ten onrechte wordt in dit
verband gesproken van geleidelijke uit
breiding tot minder ontwikkelden. Be
houdens de aloude waarheid dat voor
wijsgeerig nadenken eerst plaats is wan
neer de levensbehoeften bevredigd zijn,
is er geen rechtstreeksch verband tus
schen de mate van bezit en de mate van
staatkundige ontwikkeling der bevol
king. Bepaaldelijk staat het ontwikkelde
deel der loontrekkenden niet achter bij
de laagste klasse der zelfslandige nering
doenden, al zijn deze laatstcn gewoon,
ook ten gevolge van het bezit van eenig
kapitaal, op een ruimeren voet te le
ven."
Zeer juist is wat de Minister verder
zegt„Yoor de Kroon is ongetwijfeld
onder alle omstandigheden, ook bij ee
nig parlementair conflict, wenschelijk,
te weten, of zij de beslissingen van de
meerderheid eener Tweede Kamer mag
en moet beschouwen als eene uiting
van het gevoelen van de meerderheid
des lands. Ook en vooral voor de
Kroon is dus een staat van zaken
ongewensclit, waarin van een „pays lé-
gal", in tegenstelling met het werkelij
ke volk, sprake kan zijn. Elke bij het
volk invloedrijke richting behoort zith
op legale wijze te kunnen uiten, ook
die, welke aan de Staatsgemeenscliap
vijandig geacht wordt te zijn of zich
als zoodanig qualificeert. Eene volks
vertegenwoordiging heeft als reden van
bestaan, dat zij de denkwijze en den
wil des volks doet kennen. Door onge
rechtvaardigde beperking van kiesrecht
te bewerken, dat slechts een deel der
oeconomisch zelfstandige burgers tot le-
galen invloed wordt toegelaten of dat
de werkelijke kracht eener richting ver
borgen blijft, acht de Minister inder
daad bedenkelijker, dan dat eene ge
vaarlijke richting zich op legale wijze
in hare volle kracht doe kennen en
dienovereenkomstig invloed op het
Staatsbestuur oefeneJuist een
raadsman der Kroon behoort te bevorde
ren, dat de Staten-Generaal in waarheid en
niet enkel bij wetsduiding volksvertegen
woordiging zijn en dat de Kroon met eene
ware volksvertegenwoordiging, niet met
een tusschen Kroon en volk geschoven, in
het volk niet wortelend Staatslichaam
het landsbelang behandelt en het grond
wettig gemeen overleg pleegt."
Wij achten deze opvattingen volko
men juist en zij krijgen in ons oog
vooral niet minder waarde door het
niet te loochenen feit, dat al deze goede
denkbeelden door Tak's ontwerp nog
beter zouden verwezenlijkt zijn dan
door dat van Mr. van Houten
Aanwezig Yoorz. en de leden benevens
de gemeente-ontvanger tot assistentie bij
het doen der Tekening.
Na opening der vergadering wordt het
genotuleerde der vorige gelezen en behou
dens een paar opmerkingen van de hee-
ren Visser en Kuilmangoedgekeurd.
Vootz. deelt mede, dat het raadsbesluit,
waarbij de grond, waarop de ijskelder staat
in erfpacht wordt afgestaan aan de afdee-
litig Nieuwe Niedorp var» «Het Witte
Kruis", dcor Gedeputeerde Staten is be
krachtigd.
Voor kennisgeving worden aangenomen,
twee missives van den raad der gemeente
O. Niedorp, waarin deze mededeelt
le. dat tot heden geen klachten over
de verlaging der Leijerbrug zijn ingeko
men en dat van de wenken dienaangaande
nota is genomen
2e. dat de Wipbrug aan het Niedor-
per Verlaat, een gemeenschappelijk eigen
dom van beide gemeenten, een noodzake
lijke herstelling moet ondergaan, die plm.
f 100.zal kosten.
Hierna wordt de openbare vergadeiing
g< sloten cd gaat een commissie, bestaande
uit de heeren Kuilmande MoorVisser
en Koopman over tot het nazien der ge
meente—rekening over het dienstjaar 1895.
Na heropening der vergadering brengt
de commissie bij monde van den heer
Visser rapport uitconstatecrende dat
gezegde rekening door haar nauwkeurig
is onderzocht en behoudens een paar op-
merkingen in volmaakte orde is bevonden,
zoodat zij voorstelt deze rekening goed te
keuren en vast te stellen.
Overeenkomstig dit rapport wordt ge
noemde rekening over het diens-jaar 1895
goedgekeurd en vastgesteld,
de ontvangsten op f 19008.465
de uitgaven op y 17496.165
sluitende met een saldo van f 1507.30.
Tevens wordt op voorstel der commissie
nog besloten bij wijze van subsidieering
t 2400,aan 't Algemeen Armbestuur
te schenken, wegens achterstallige huur
over 1893 en '94.
De commissie ontvangt den dank van
Burg. en Wtth. en de ontvanger die van
de vergadering voor beider iichtig be
heer.
Hierna neemt men een aanvang met het
opmaken der gemeente-begroeting over
1897. Evenals de rekening is ook dit
een kostje als heete soep. Bij eiken lepel
moet men behoorlijk blazen eu zonder
kruiden is ook hier weinig smaak aaD.
Enkele verzoekschriften zijn nog inge
komen, welke bij de bespreking der be
trekkelijke hoofdstukken behandeld zullen
worden.
De heer Visser zou willeD trachten,
middelen in 't werk te stellen, ter voor
koming van eventueele verspreiding van
epidemiën; doch vindt bij de vergadering
geen bijval. Ook noodigt Spr. B. en W.
uit, eens te gaan zien, hoe practiseh de
bewoners der Slijkateeg den berm van dien
weg gebruiken en eens te onderzoeken,
in hoeverre dit aan de algemcene gezond
heidstoestand bevorderlijk is.
Bij de betrekkelijke punten gekomen,
worden respec ivtlijfc de volgende adres
sen gelezen en besluiten geDomen
le. Verzoek van den bode, den heer
D. Poolom verhooging van bezoldiging,
daar deze, de vele werkzaamheden in aan
merking genomen, zeer karig is.
De heer Kuilman zegt zelf twaalf jaar
bode te zijn geweest en beaamt ten volle
de rechtmatigheid van het verzoek.
Op Spr.'s voorstel wordt dan ook met
a'gemeene stemmen besloten, de jaarwed
de van den bode van f50.op f75.
te btergen.
2e. Verzoek van den heer IV. Kuilman
om het vroeger aan den heer C. Haring
buizen toegekende schrijfloon ter secetarie
ad t 25.— 's jaars, te handhaven en thans
aan hem uit te keeren.
Op voorstel des Voorz. woidt met
algemeene stemmen ,deze post ten be
hoeve van adressant gehandhaafd.
3e. BHuit de raad eer. instructie voor
de hooistekers samen le stellen en daarin
op te nemen, dat zij verplicht zijn op tijd
bij de hooibergplaatseu rond te gaan en
ook voor het riebtig houden der onder
hun berustende ijzers aansprakelijk zijn.
4e. Wordt gelezen ces adres van den
heer B. Sieswerda, hoofd der school No.
1 houdende verzoek om de toekenning van
eenige belooning voor het geven van her-
haüngsonderwijs.
De heer Kuilman is niet voor het toe
kennen dezer verhooging. Volgens Spr's.
meening is tegenwoordig een inkomen van
f 1000,mit vrije woning en nog neven
verdiensten niet te gering, als men de lage
prijzen der levensmiddelen in aanmerking
neemten als alle welvaart achteruitgaal
is het geen tijd om behoorlijke jaarwedden
nog te verhoogen. Ook kan de heer
Sieswerda assistentie v&n de onderwijzers
erlangen.
De heer Halff vindt het verzoek billijk.
Wel gei ft Spr. den heer Visser gewonnen,
dat in de verordening het herhalingsonder-
wijs verplichtend en dat dien tengevolge
een beroep op het gevoel voor billijkheid
ongegrond is, doch Spr. zou den heer Sies
werda voor diens ijver bij dat onderwijs
beloond willen zien.
Ten slotte wordt met 5 tegen 2 stem
men (n. 1. die van den Yoorz. en den
heer Half) afwijzend op het verzoek be
slist.
5e. Op voorstil van den heer Visser
wordt in hoofdstuk 6 de post leermiddelen
met f 25verhoogd.
6e. Bij hoofdstuk 10 stelt de heer
Kuilman voor, wegens de hooge premie
bij de brandwaarborgmaatschappij te Oud-
carspe', de posten, aldaar nog verzekerd,
over te brengen naar de maatschappij te
Bassingerhorn.
Besloten wordt hieromtrent eerst een
onderzoek in te stellen.
Zoo zijn ten slotte alle posten geraamd
en wel tot een gezamenlijk bedrag
de ontvangsten van f 13861.72.
de uitgaven van 13861.72.
Alzoo zonder eenig saldo.
Hierna sluit Voorz. deze bijeenkomst.
Men schrijft ons uit Wie-
ringerwaard:
In de j.1. Woensdag gehouden Verga
dering der Veieeniging Vrije Liefdadig
heid, werden ia plaats van de HH Dr.
Oveiduin en R. D. Kaantot bestuursle
den gekozen, de heeren C. D. Rezelman
en Jn. Breed.
De functie van penningmeester werd
door den heer R. Visscher overgedragen
aan den heer K. A. Kaanter wijl de
heer A. K. Kaan als bestuurslid werd
herkozen. Aan het jaarverslag van den
penningmeester ontleenen wij het volgen
de Sloot men het vorige jaar met een
batig slot van 1 184,605, thans bedroegen
de ontvangsten f 516,455, de uitgaven
408,915 het voordeelig sa'do f 107,54,
zoodat er een terugslag is van t 77,065.
Het is dus te voorzien, dat het spaar
bankboekje ad 100 gld. de renten eer
lang zal moeten worden aangesproken.
Dit jaar werden verstrekt: 2100 L. melk,
ruim f 66 aan vleescb, t 114 aan meel
en gist, f 40 aan brandstoffen, f 7 aan
kleeding en dekking, benevens een aantal
eieren. Het verslag eindigt met de besta
weuschen voor den bloei dezer werkelijk
nuttige vereeciging en een woord van
warmen dank aan eenige ingezetenen, die
tegen billijke prijzen, melk en eieren aan
de vereeniging hebben geleverd.
In de vergadering van
„D. O. G., jongstleden Dinsdag gehouden,
is besloten, dat ten huize van den kaste
ltin A. Slotemaker te Barsingerhorn,
op den 6en en 7en September a.s. eene
bloemententoonstelling zal worden
gehouden, op denzelfden voet als die in
het vorige jaar was ingericht.
De inzendingen daartoe worden inge
wacht op Zaterdag den 5sn Sept.
De Edelachtb. Heer D.
Spaans is herbenoemd tot burgemeester
der Gemeente Barsingerhorn.
Bij de op Woensdaggehou-
den kolfwedstrijd ten huize van den
heer G. Slotemaker te Oudcarspel. werd
door 20 deelhebbers deelgenomen.
De prijzen bestonden uit contanten.
De 1ste prijs werd behaald door den
heer M. Jon met 137, de, 2e Joor den
heer Jb. Slotemaker met 126, de 3e door
den heer S. Evers met 122 punten, ter
wijl de setieprijs werd gewonnen door den
heer R. H. van Dort met 47 punten. Alle
winners wonen te dezer gemeentede
serit prijs door den heer Slotemaker uitge
loofd, bestond uit een kistje sigaren.
Een TEXELSCHE blazer-
schuit is aangekocht voor de jicht op
zeehonden, welke op de Zs.uwsche ban
ken nog met goed gevolg schijnt uitge
oefend te worden. Door middel van groote
nelten, welke men door den stroom iu de
richting der banken weet te laten drijven,
schijnt men deze dieren, die zich op de
hoeken der zandplaten het liefst in den
z. nnegloed koesteren, te bemachtigen. De
robben worden meestal levend gevangen
en gewoonlijk ock in dien staat verkocht.
Weer een slachtoffer
van den Jeneverkoning
Te MIDWOLÜA is eene juffrouw, die
e;g aan den drank verslaafd was en den
laatster» tijd letterlijk alles, zelfs petroleum,
raar binnen zwolg, als men haar den al
cohol onthield, met het hoofd voorover,
gestikt in de kussens, gevonden.
In de door L. ridder de van
der Schueren te 's-Hertogenbosch bij
eengeroepen vergadering tot het oprichten
van een provincialen Boerenbond in
NOORD—BRABANT is tot voorzitter ge
kozen de heer Van Ophoven te Mil, die
de benoeming aannam. Tot leden van het
bestuur werden verder gekozen: baron Van
der Borch te Ginneken, Hermans te
Deurne, Van lersel te Heivoort en mi. A.
van Rijckevorsel, die de beuoeming niet
aannam, en vervangen werd door den heer
G. IV. Oomen te Oosterhout.
De voorzitter deelde daarna mede, dat
de heer Wegers, pater Dominicaan te U-
tiecht, geestelijk adviseur van den Bond
van R.-K, spoorwegbeambten, de toezeg
ging gedaan had, zijne bemiddeling te
zullen aanwenden om van de Spoorweg
maatschappijen vrachtvermindering te be
komen voor het vervoer van landbouw
producten.
Menschrijft:
De besmettelijke varkensziekte (vlek
ziekte) hrerscht in het zuidelijk deel van
Noord-Holland thans algemeendagelijks
worden er varkens geslacht, die iets tfoa-
gewoons" vertuonen.
Voor de arbeidende kLsse ten platte-
lande, die anders in de maand November
een eigengemest varken kan doen slachten,
is de ziekte een ware ramp.
HetU. P. deelt mede, dat
Yan A., uit de Noleuboomenlaan, die te
UTRECHT in den nacht van Zondag
op Maandag, als vermoedt lijk lijdende aan
cholera, naar de barak aan het stedelijk
ziekenhuis werd overgebracht, bevonden is
geheel niet aan cholera lijdende te zijn.
Den volgenden morgen was de man reeds
hersteld.
