Polst owzicit Her weet.
Ijsvermaak te KOLHORN.
- Anna Paulowna, 21 Jan.' 97.
Buitenlandscli Nieuws.
Uit en voor de Pkrs^
LANDBOUW.
hoeften', wil stellen eene „ieder naar zij
ne verdiensten.'
Hoe die partij moet heeten, is voor-
loopig nog nitt aan de orde. Maar in elk
geval moet ze een' nieuwen naam kiezen.
Libertal mogen zich de tegenwoordig con-
servatipf-liberalen blijven noemen. Maar
hnnne partij is te afgeleefd, dan dat de
nieuwe haar naam zou kunnen overnemen.
Zulke namen erven niet over. Zij verte
genwoordigen een systeem, en het echt
liberale systeem is afgeleefd, en heeft afge
daan.
Aan het daarop volgende, tamelijk le
vendige debat namen verscbeidenen der
aanwezigen deel, die achtereenvolgens door
den heer De Boer werden beantwoord.
R. Ct.
Inde j.1. gehouden verga-
dering der Hollandsche Maatschappij van
Landbouwafdeelu g Wieringen, is tot
Voorzitter benoemd de beer L. C. Kol ff, tot
Secretaris de heer J. Bosker en toi Pen
ningmeester de heer P. Kaan. Uit de re
kening en verantwoording bleek, dat er een
batig saldo was vac f 128.06. Tevens
werd besloten, in het najaar eene tentoon
stelling te houden.
Zondag a.s., 24 Januari, zal
door de Zangveieeniging Apollo van "Wi0-
ringerwaard een concert worden gege
ven, waarop bet volgende programma ten
gehoore zal worden gebracht
1. Hochseitsmarsch, Qaatre-mains voor
piano, Mendelsohn Bartboldy2, a. A-
vondlied, Koor, R. Holb. Groet aan 't
Woud, Koor, M. Brandts Buijs; 3. a.
Zonnelied, Solo voor sopraan, Cath. v. Ren-
nesb. Afscheidslied, Solo voor sopraan,
L. M. Giesen4. a. Bede voor 't Va
derland, Koor, Oud-Hollandsch Liedb.
Gondeliers, Koor, J. B. Kolkman5.
Nocturne, voor piano, Pr. Chopin6. a.
In stillen Nacht, Dubbel kwartet, Pr. Coe-
nen b. Zeilen, Dubbel kwartet, Pr. Coe-
nen7. La pluie de perles, voor piano,
G. A. Osborne8. Zondagslied, Koor,
Ju]. Röntgen; 9. a. Eere zij God, Koor,
Pr. Silcherb. Verlangen naar 't Vader
land, Koor, F. Hüber10. Die beiden
Grenadieie, Solo voor tenor, R. Schumann.
11. Goeden Nacht, Koor, J. B. Kolkman.
12. a. Lindeboom, Koor, E. D. Pijzel.
b. Voorjaar in de Alpen, Koor, F. Hüber.
Te MEDEMBLIK is afgebrand
de brood- en koek bakkerij van den heer
J. B. Geuzebroek. Door flinke hulp zijn
de kinderen, die boven sliepen en niet meer
naar beneden konden komen, door een
raam van buiten gered.
Een ontzettend ongeluk.
Te AMSTERDAM op de gedempte Ro
zengracht, had een zeer droevig ongeluk
plaats.
Een knaap, die met makkers krijgertje
speelde, snelde tusschen een in aanbouw
zijnd kuis en eene hoop steenen, zwenkte
err kwam onder een'tram, dim bij in de
opgewondenheid van het oogenblik niet be
merkt had, ofschoon de koetsier had ge
beld. Het arme kind viel, zijn hoofd ge
raakte tusschen rem en wiel en werd ver
brijzeld en van den romp gescheiden.
De Officier van Justitie
te AMSTERDAM maakt bekend, dat eene
premie van vijf honderd gulden
zal worden uitgekeerd aan dengeoe, die den
dsder van een der in den iaatsten lijd ge
pleegde aanslagen in de Van Eeghenstraat,
Spinozastraat en Haarlemmer-Houttuinen,
waarbij vrouwen met een scherp werk
tuig gestoken en verwoud zijn en éé'i zelfs
gedood is aan de Justitie zal aanwijzen,
met het gevolg, dat hij gevangen genomen
wordt.
Wederom brand te HAAR
LEM.
Eeu naar adem hijger.de jonge man
kwam gistermorgen te 9 uur aan het
hoofdbureau van politie mtlden, dat brand
was uitgebroken in een café aan de Ge
dempte Oudegracht; reeds sloegen de vlam
men uit de keuken, verhaalde de zegs
man.
Twee agenten in hollende vaart met
den slangen wagen naar het tooneel des on-
heils; een inspecteur van politie in politiek
is daar reeds aanwezig; een adjunct-inspec
teur in uniform voegt zich daarbij.
Een weinig rook stijgt nog op; de brand
is reeds gebluscht- Waar anders na een
brand zwart den boventoon voert, is thans
wit de overhterschende kleur.
Wat was gebeurd
Een heer, die bij het uitbreken van
den brand veroorzaakt door het om
vallen van eene petroleumlamp tegen
woordig was, greep van den wagen van
een'juist passeerenden melkboer een melk
emmer en stortte den inhoud daarvan over
de brandende massa uit. Het boertje
stribbelde eerst tegen, doch vertrok te
vreden, toen de heer hem zijne melk had
betaald.
Er bleef voor de politie en de inmid
dels per fiets toegesnelde hoofden der
brandweer enkel over te constateeren de
waarheid van deze moraal der geschiede
nis „een melkboer, aanwezig op het
juiste oogenblik, geldt meer dan de best
georganiseerde braudweer.y Hbld.
Een milicien uit LEIDEN,
die in Den H a a g op den Wassenaar-
scken weg wandelende, het rijtuig der
Ko' inginoen, dat hem achterop reed, niet
herkende, en daarvoor ouder geleide naar
Leiden werd teruggebracht, is door zijn'
Wataljoas-koKmandant wegens «onattentie"
■et S dage* politiekamer gestraft gewor
den.
Het gewest «Noord-Ho h
land" zal te Alkmaar een' voorturners,
cursus houdeu in de gemeente—zymnss-
tiekschool, op Zondag 24 Januari, 'smjrgens
om 10 uren.
Gearresteerd.
De persoon, die Zondag den burge
meester van EDAM met een' messteek
trachtte te verwonden, is door de politie
opgespoord. De zaak is ia banden der
justitie.
Een nieuwe volksbond.
Ds. J. Quaest Hz. te UTRECHT, het
noodzakelijk achtende, «dat alle Protestan
ten, van welke Kerk of belijdenis ook, zich
vereenigen tot behartiging der belangen
van het Protestantisme en tot tegenweer te
gen de aanmatigingen der Roomsche Kerk,'
is voornemens, een „Volksbond voor Protes
tanten op te richten". UDl)
Tragisch geval. Te GRIJPS-
KERKE op Walcheren stiet een kind,
dat over tafel kroop, eene brandende petro
leum lamp omver, welke in den schoot
eener jonge vrouw terecht kwam. De
kleereu der vrouw vatten terstoud vuur en
voordat door toegeschoten hnlp de bran
dende kleeren gebluscht waren, had de
ongelukkige reeds tal van hevige brand
wonden bekomen. Na een verschrikkelijk
lijden is de vrouw aan de gevolgeu over
leden, achterlatende een'man en tweejou-
ge kinderen.
De bewoners van de omstre
ken van VENLOO, ongeveer 10000 in
aantal, bezitten tegenwoordig in den bouw
van augurken eene rijke bron van inkom
sten. Op het oogenblik zijn 3000 hectaren
beplant en de uitfcomst moet schitterend
zijn, daar iedere hectare eene winst van
f 1650 oplevert. In den augurkentijd, die
van Juni of Juli tot het invallen der vorst
duurt, werden dagelijks ongeveer 35 wag-
gonladingen verzonden.
In de vergadering van het
Nutsdeparteinent Kolhorn werd beslo
ten, in de maand Februari eene volks
voorlezing te houden. Ais sprekers zullen
verschillende leden van dit departement
optreden, terwijl niet alleen de toegang
vrij is gesteld, m^ar ook bons voor een'
kop chocolade zullen worden verstrekt.
Eene Ringrijderij
Yrijdagmiddag. Koud en guur weertje.
In den vorm van eene reusachtige ne
gen is de baan aangelegd op de Molen-
kolk. De staart van die negen, beginnen
de bij de Watermachine, geeft toegang
tot de eigenlijke baan. Daar wordt u de
„offerbus" gepresenteerd. De afzonderlijk
gereed gemaakte baan, de plaatshebben
de vermakelijkheden en de vrij groote
kosten, daaraan verbonden, geven aan
die bus bijzondere rechten. „10 Centjes
baangeld, Mijne Heeren10 Cts., als
't u blieftLeden der Kolhorner
IJsclub zijn vrijgesteld met ééne
dame." Hal ziedaar het met lijnen af
gesloten gedeelte, voor den te houden
wedstrijd bestemd. Het heeft eene lengte
van 180 Meter en is versierd met vlag
gen, masten, wimpels enz., alles in orde!
Op 25 Meter afstands van den afrit
staat, ter weerszijden van de baan, een
paal. Deze zijn dwars over de baan
door eene lijn verbonden. Die lijn is
zoo hoog gespannen, dat men er onder
door kan rijden en rechts en links hangt
er een ring aan een lusring van 5
c.M. middellijn. De ringen zijn zoo los
bevestigd, dat zij zonder de minste
krachtsinspanning loslaten. 30 Meter
verderop is een zelfde stelletje gereed
gemaakt, alweer 30 Meter verder nog
een en zoo vijf malen. Staat men dus
aan het begin van de baan, dan ziet
men rechts vijf ringen hangen in rechte
lijn en onderling 30 M. van elkander
verwijderd. Links ziet men 't zelfde.
De wedstrijd zal beginnen. Daar ko
men de liefhebbers al aan, meest jonge
lui en voor dezen kamp uitsluitend be
staande uit paartjes. Elk paar geeft 25
Ct. inleggeld. Er wo dt geloot en de Con
ditiën bekendgemaakt. Luister Rechts
zal een paar rijden, links eveneens Beide
paren zullen gelijk vertrekken en hunnen
koers nemen onder de ringen door.
De heer rijdt voorop en is verplicht,
tot het einde toe slag te houden. De
dame, die achter rijdt, is gewapend met
een rond, aangepunt, houten stokje, ter
lengte van een halven Meter, en mag
zich laten glijden. Al rijdende of glij
dende, naar verkiezing, tracht zij den ring,
dien zij passeert, aan haar stokje te ste
ken. Twee veroverde ringen zijn vol
doende. Het paar, dat twee ringen
heeft en 't eerst aan 't eind van de haan komt
wint. Wit geen twee ringen meebrengt,
verliest ook al is hij het eerst aan het
eindpunt. Het paar, dat tweemaal ver
loren heeft, is onherroepelijk af. De
winnende paren gaan later weer tegen
elkander. Er vallen geleidelijk meer
verliezers af, tot eindelijk de beslissen
de ritten zullen plaats hebben. Alles
goed begrepen P - Ja - Yooruit dan
maar No. 1 en 2. Daar gaan ze
Wat eene belangstelling bij 't pu
bliek Maar, wat beteekent die drei
gende wolk, die daar uit 't Noord-Oos
ten komt opzetten? Yerbruid, het begint te
sneeuwjagen Weg is de belangstelling.
Honderden verlaten de baan, om een vei
liger toevluchtsoord te zoeken. Maar de
kampioenen, met de nummers op hoed of
pet, en de ringrijdsters met een' blos van
inspanning op de wangen, weten van geen
wijken. Achtereenvolgens worden Jan en
Piet en Klaas en Saartje en Trijntje en
t
Betje afgereden, tot eindelijk de beslis
sende eindritten plaats hebben, waarvan
de uitslag is, dat van de 25 mededingende
paren aan S. Liefhebher en II. Beenke
de lste prijs wordt toegewezen, terwijl
aan C. Kistemaker en 2. KistemakerA.
Beers en A. HooglandP. Benpt en A.
Rempt, 3. hmmerman en M. Smit respec
tievelijk de 2e, 3e, 4e en 5e prijs wor
den toegekend.
Dit laatste gaat gepaard met eene kra
nige toespraak van den heer 7. Koomen,
waarin onder meer toegezegd wordt, dat
eene herhaling niet tot de onmogelijkhe
den behoort.
Tijdens den wedstrijd schijnen deze conditiën
wijzigingen ondergaan te hebben.
In de j. 1. Dinsdag gehouden verga
dering van het Nutsdepartement
werd de spreekbeurt vervuld door den
heer van Wijk metVertellingen
van een nachtlampje, door Wil
lem Otto.
Bijdragen werden geleverd door de
H. H.de Boervan Wijk en Raap.
In dezelfde vergadering werden tot
commissarissen van het Ziekenfonds her
benoemd de H. H.van WijkJelles en
Metzelaaren wegens den overgang van
het zoogenaamde Breezanderfonds in dat
van 't Nut, tot nieuwe commissarissen
gekozen de H. II.L. den Das en A. Kos.
Tevens werd door eene commissie, be
staande uit de H.H.Ier HallRezel-
man en de Boer rapport uitgebracht in
zake de redding van een' jongen, die op
den Spoorput in een wak was gereden.
De commissie was na een grondig on
derzoek eenparig van oordeel, dat er
geen termen waren, om in deze van we-
ge het Departement eene belooning uit
te reiken, waarmede de vergadering zich
vereenigde.
Te GRONAU had eergist e-
renmiddag in de fabriek van de firma M.
van Delden Zonen het volgende on
geluk plaats. Een monteur uit Aken,
daar gekomen om iets aan de electrische
machines te herstellen, stond met eene
ladder bij eene in beweging zijnde as
plotseling gleed de as uit, de man werd
er door gegrepen en eenige malen rond
geslingerd, alvorens de machine stop
gezet kon worden. Hij is naar het Zie
kenhuis overgebracht, doch zijn toestand
is hopeloos.
Wanneer de heer Moerawjof gehoopt
had, dat zijne benoeming, tot minister
van buitenlandsche zaken van het Rijk
aller Russen, tot beschouwingen in de
pers aanleiding zou geven, dan heeft ZEx.
alle redenen, om tevreden te zijn.
De geheele Europeesche pers, in 't
bijzonder der Pransche en Duitsche, heeft
het gewichtig feit tot in alle details be
sproken. Men heeft gewikt en gewogen,
het voor en tegen besproken, van wel
ken invloed deze benoeming op den loop
van den politieken toestand zal zijn. En
al naar het standpunt, waarop men zich
heeft geplaatst, komt men tot verschillen
de gevolgtrekkingen.
Dat de nieuwe dignitaris als gezant
te Kopenhagen hoog in de gunst van het
Deensche hof stond, valt niet te looche
nen, dat hij een protégé is van de kei
zerin-weduwe, was reeds voor lang be
kend, doch daarin ziet men te Berlijn
nog volstrekt niet de anti-pathetische
gevoelens, die men den minister van
zekere zijde toekent. Moerawjof, die
zich in den engen kring van het Deen
sche hof bewoog, zal de zaken wel met
een anderen blik bekijken, als hij uit
Petersburg het politieke veld overziet.
En daar komt nog bij, dat feitelijk in
Rusland de Keizer zijn eigen minister
van buitenlandsche zaken is, zoodat op
de keper beschouwd, dus redeneert men
van het Duitsche standpunt, de benoe
ming eene tamelijk onschuldige zaak is.
In Parijs komt men natuurlijk tot gansch
andere gevolgtrekkingen.
Men beschouwt daar Kopenhagen als
het centraalpunt van anti- Pruisische ge
voelens. Overvloed van redenen zijn
daarvoor op te geven. Na een korten,
doch heftigen strijd moest Denemarken
in 1863 de provinciën Sleeswijk en
Holstein aan Pruisen en Oostenrijk af
staan. De hertog van Cumberland, zoon
van den koning van Hannover, die zijn
rijk na den noodlottigen oorlog van 1866
bij Pruisen zag gevoegd, is getrouwd
met eene dochter van koning Christiain.
Men herinnert zich zeker wel, dat de
hertog van Cumberland nog steeds zij
ne rechten op de kroon van Hannover
blijft handhaven, waardoor het in beslag
genomen vermogen van koning George,
tot heden niet aan den rechtmatigen
eigenaar werd teruggegeven.
Prins Waldemar, jongste zoon van
den koning van Denemarken, is ge
trouwd met Maria van Orleans, van wie
het bekend is, dat ze de Pransche
revanche-ideeën van harte toejuicht. Bij
deze opsomming kan men nog den on
verholen tegenstand voegen van de kei
zerin-weduwe, die, naar men zegt, groo-
ten invloed uitoefent op den thans re
geerenden tsaar. Iemand, die onder den
invloed van al deze personen tot leider
van de Russische buitenlandsche aange
legenheden wordt geroepen, moet bij die
invloedrijke hooggeplaatsten wel als een
tegenstander van Duitschland en het
drievoudig verbond bekend staan. "V er-
der rekent men in Frankrijk op de
voorliefde van den heer Moerawjof voor
Pransche taal en letterkunde, ja, voor
alles, wat van Franschen oorsprong is,
welke ingenomenheid zelfs zoo ver is
gegaan, dat de gezant aan het Deen
sche hof zjjne eenige dochter aan een
Fransch diplomaat heeft uitgehuwelijkt.
Met ziet het, want daar komt alles ei
genlijk op neer, de hoop wordt gekoes
terd, dat men door dezen Russischen
minister Elzas en Lotharingen zal terug
krijgen.
Al meer en meer raakt men in Frank
rijk overtuigd, dat alleen door hulp
van derden een krijg met Duitschland
tot een gelukkig einde te brengen is.
De sterk toenemende bevolking van
Duitschland verschaft dit land reeds nu
een belangrijk overwicht op den Fran
schen nabuur. Hoe langer een oorlog
wordt uitgesteld, hoe geringer de kans
op de overwinning wordt.
De jongste volkstellingen in Duitsch
land en Frankrijk hebben duidelijk aan
het licht gebracht, dat de bevolking in
Duitschland snel toeneemt, terwijl ze
in Frankrijk luttel stijgt.
Thans telt het Duitsche rijk 52279901
en Frankrijk 38228969 inwoners. Dat
maakt dus een verschil van 14050932.
Veertien millioen menschen meer of min
der is van heel wat invloed op de le
vende strijdkrachten. Hoe snel het ver
schil in bewoners toeneemt, blijkt wel uit
de cijfers der laatste vijf jaren. In dit
tijdvak ging de bevolking van Duitsch
land met 2851431 vooruit, tegen Frank
rijk met slechts 133819.
Deze cijfers springen nog sterker in het
oog, als men weet, dat de bevolking in
beide landen omstreeks 1860 gelijk stond.
Het is onbegrijpelijk, hoe Frankrijk met
het oog op zijne bevolking nog jacht
kan maken op nieuwe overzeesche be
zittingen, of reikhalst om het bestaande
grondgebied zijner koloniën uit te breiden.
Volgens onze opvatting kan men het
bezit van kolöniën ten voordeele van
het moederland aldus opvatten zij dienen
öf om de overbevolking van het moe
derland op te nemen, öf als afzetgebied,
waar men de overproductie van de nij
verheid zonder concurrentie aan den man
kan brengen. Ook kan de koloniale
uitvoer in sommige gevallen ten goede
van don bezittenden staat komen.
In al deze gevallen hebben wij vruch
teloos naar een voordeel voor Frankrijk
gezocht. In stede van overbevolking
komt het in al de mijn- en fabriekcen-
trum's arbeidskrachten te kort. Belgen
en Italianen worden bij tienduizendtallen
in het Noorden en Zuiden aangetroffen.
Zelfs in Parijs vindt men meer dan
honderdduizend vreemdelingen, waarvan
meer dan de helft tot de gehate Duit-
schers behooren, die op kantoor, in win
kel en magazijn, een flink bestaan vin
den
En nu de handel met zijne overzee
sche bezittingen Hij is bijna geheel in
handen van de Engelschen, en noch door
hooge invoerrechten, noch door uitvoerpre-
mies kan men den Brit met goed gevolg
het hoofd bieden.
De Fransche koloniën dienen voor
namelijk om de nationale ijdelheid te
streelen, en om een leger van ambtena
ren goed bezoldigde baantjes te ver
schaffen.
Daar deze ambtenaren, ver van het
centrale gezag in Parijs verwijderd,
soms eene zeer eigenaardige opvatting
van hunne plichten jegens de bevolking
hebben, toont die zoo nu en dan deze
ambtenarenregeering moede te zijn, zoo
dat de Staat ten slotte nog genoodzaakt
is, een sterk koloniaal leger op de been
te houden.
Gelijk het Frankrijk gaat, is het ook
in meerdere of mindere mate met Bel
gië h6t geval. Wel heet de Congostaat
het persoonlijk eigendom van Z. M.
Leopold, maar in het wezen der zaak
drukt de last ervan op België. De
jaarlijksche tekorten worden bij wijze
van rentelooze voorschotten of leeningen
uit de Belgische schatkist getrokken het
koloniaal leger is uit Belgen gerecru-
teerd en staat onder Belgische, in actie
ven dienst zijnde, officieren.
En voordeel, nihil. Tegen de gesloten
overeenkomst, waarbij de handel op den
Congo vrij werd verklaard, heeft koning
Leopold later de toestemmiug der groote
mogendheden weten te verkrijgen, om
hooge invoerrechten te heffen. Die
moesten dienen, zoo gaf men voor, om
de kosten van het bestuur te dekken,
doch die in werkelijkheid in het leven
werden geroepen, om den handel van
Nederland te knakken .Deze kooplieden be
talen nu jaarlijks eenige millioenen aan in-
en uitvoerrechten, doch de bedoeling om
den handel te verplaatsen, heeft totaal
gefaald. De jongste berichten uit den
Congo-Staat bevatten treurig nieuws.
Men meldt, dat baron Dhanis, de bevel
hebber der troepen, op weg naar den
Boven Nijl, door de Mahdisten overval
len en gedood is. Wanneer het reizen
en trekken van den koning der Belgen
naar Londen ten doel had, de Derwischen
aan den Boven Nijl afleiding te verschaf
fen, waardoor de tocht der Engelschen
naar Dongola vergemakkelijkt zou wor
den, dan is het einde al zeer treurig ge
weest. Kalief Abdalla schijnt het ver
lies van Dongola ook nog op eene an
dere wijze te willen wreken. Onver
wacht hebben de Mahdisten een' inval in
Eritrea gedaan en bedreigen zelfs Kassala.
Zoo zullen België en Italië genoodzaoiJ
worden, zich nieuwe militaire offerT^
het belang van Engeland te getroost
Wij staan vrij zeker aan den voorav^"-
van belangrijke gebeurtenissen in EtV"
pië.
Roomsch of l^rotostanT
Dezer dagen is veel besproken een U
richt, dat naar aanleiding van een'
wenk, van den kansel gegeven ee^
firma te Arnhem hare Protestantsche be.
dienden had ontslagen. Het is daor
betrokken firma tegengesproken, en
vindt de heer Bots, priester, in m
Maasbode gelegenheid, het standpunt
van patroons en bedienden, wat den gods.
dienst betreft, uiteen te zetten.
De schrijver haait eenige voorbeelden
aan, om te bewijzen, dat «naar apostolisch#
vermaning' ook door de katholieken wordt
betiacht het wèl doen aan allen (al moet
het vooral aan de huisgenooten des ge.
loofs geschieden). Zoo o. a. de broeders
van Joannes de Deo. Bij zaken is ook de
Kath. Kerk zoo bekrompen niet de god*,
dienstquaestie voorop te stellen.
«Gij, winkelier,' zoo zegt zij, «moet eeu'
bediende kiezen. Twee bieden zich aan
als candidatenneem eenvoudig den biste.
Gij, Roomsche sigarenfabrikant, moet kie
zen voor uwe fabriek tusschen twee siga
renmakers, die zich aanbieden. Nummer
een is Roomsch en nummer twee niet,
Maar de laatste maakt betere sigaren
houdt geen maandag, ea helaas nummer
één doet die verkeerde dingen wèl. Welnu
kies gerust nummer twee en niet den
ander. In al deze dingen zijn de kerke,
lijke overheden zeiven lieden van de rui®,
ste opvatting.'
«Zijn beiden even goed, dan kan,' zpof
de schrijver, niemand hem kwalijfc nemen
dat hij den katholiek kiest, «Immers
even goed als men in den vreemde een
Hollander zou stellen boven een buiten,
lander, als men familielid stelt boven den
gewonen evennaaste, als men een collega
van sport- of zangcollege voortrekt bnveo
niet-collega's, even goed mag de eenheid
in godsdienst ons den eenen meusch dier
baarder maken dan den ander. Daaren
boven komt hier nog eene tweede eerlijke
overweging in het spel. In heel Neder-
land staan de godsdiensten, in verhouding
tot den Staat, als eerlijke concurrenten
nevens elkaar. De Grondwet zelf, zegt
prof. Broere, waarborgt eiken godsdienst
in Nedeilaud zijne vrije ontwikkeling.
Hieruit volgt noodzakelijk, dat iedereen,
waar het pas geeft, en waar het op rede
lijke wijze geen haat kan zaaien, zijne
geloofsgenooten beschermt. Hij, die dit
niet zou doen, zou door onze tegenstan
ders zeiven, die ook gaarne hunne partij-
genooten voorthelpen, als een' man van
halve overtuiging worden aangezien.'
Maar nu komt deze allerbelangrijkste
eindvraag: „Is het voor den Katholiek,
wenschelijk, andersgezindeD, hetzij in zijn
dienst, hetzij in zijnen omgang te hebben,
dfdr, waar het intieme familieleven of het
godsdienstigs leven op den voorgrond
staat
«Eu dan leert ons," zegt de schrijver, «de
Roomsche catechismus, neen, en hetzelf
de wordt natuurlijk van tijd tot tijd op
den kansel gezegd. Ook hier zijn wel is
waar uitzonderingen. Het kan gebeuren,
dat in een katholiek gezin zonder eeuig
nadeel deze of gene andersgezinde van
oudsher werkzaam of zelfs commensaal is.
Het kan voorkomen, dat een geleerd ka
tholiek zelfs goed doel met zich onder an-
dersgezinden te bewegen, ten einde hunne
vooroordeelen tegen te gaan, maar dit zijn
en blijven uitzonderingen. De gezonde re
gel, hier ook door rabbijnen en domine's
aangeprezen, luidt aldusgeen verschil*
lende gelooven in één gezin
Waar dus eene bonneofeen kindermeisje
dag aan dag de kindereu moet opvoeden
en leeren godsdienstig te zijn, daar mag
geen andersgezinde voor die betrekking
optreden. Waaraan tafel herhaaldelijk op
z'n Roomsch wordt gebeden, daar behoort
een Protestant Diet dan zeer zeldzaam aan
wezig te zijn. Waar de Roomsche hande
laar terugkeert van de beurs, alwaar hg
joviaal en vriendelijk moet zijn met ieder
een, al ware deze Mohammedaan o\
Boeddhist, omdat men in het openbare le
ven een goed voorbeeld moet geven aan
allen, daar introduceere hij te huis zulke
heeren niet bij zijne zonen en dochteren.
\erzuimt men deze zoo eenvoudige rege
len, dan straft het kwaad gewoonlijk
zich zelf, zoodat menig ouderpaar lafer
verkeerde vriendschappen en ongelukkige
huwelijken zijner kinderen heeft te be
treuren, welke men door beter toezicht op
den omgang had knnnen voorkomen.
«Zoo is in het kort de verhouding
van den Roomsche tegenover de anders-
gezinden. Openlijk durven wij elk recht
schapen mensch vragen, wat de Roomsche
Kerk hier verkeerds voorschrijft, 't Is meet
dan schande, dat men haar op dit punt
durft lastig vallen. Als de Katholieken
niet zoo vergevensgezind wareD, hoeveel
grooter zou de armoe wel in Nederland
wordenHbld.
Wij vernemen, dat in de
tweede te houden vergadering van suiker*
fabrikapten, lot het vaststellen van de prij
zen van de bieten van het volgend sei
zoen, zal worden voorgesteld, over het
gemeen lagere prijzen te besteden dan 10
het vorige seizoen.
