Zondag 7 Maart 1897.
41ste Jaargang No. 3183.
en
Dit blad verschijnt tweemaal per week Woensdag-
Zat e r d a g a v o n d. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Uitgever: J. WINKEL
Bureau: &€JO'AQüBf, Haasa, 15 4.
Prijs per jaar f 8.—. Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van I tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 5 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Bij
tij dit Nummer behoort
een Bijvoegsel.
GemeenteSchagen,
iekeiidmakiugen.
geD'
Binnenlandscii Nieuws.
Anna Paulowna.
mum- iHililfilat
Burgemeester en Wethouders van Sc'na-
Gezien hunne bekendmakingen van 1
December j.1., waarbij
1. den eigenaars, vruchtgebruikers of
beheerders van binnen of aan de grens
van de kom der gemeente gelegen slooten
of wateren, wordt bevolen, dia te doen
uitbaggeren of ts doen slooten op eene diep
te van 0.80 Mr. en bodem breedte van 0,90
Mr., zulks voor den lsien Maart a. s.
2. de ingezetenen worden herinnerd
aan het bepaalde bij alinea 4 van art. 122
der Algemeene Politieverordening voor de
ze gemeente, luidende als volgt
„onder privaten, geplaatst boven vsar-
„teD, slooten, of waterwegen, moet bij eene
„uitgestrektheid vau minstens 1 M3, eene
„waterdiepte van minstens 0.5 M. aanwe
zig zijn;
Herinneren, dat in de eerste dagen der
maand Maart a. s. een onderzoek zal wor
den ingesteld, of aan den inhoud der be
kendmakingen bovenvermeld, gevolg is
gegeveD, en dat zijdie daarin nalatig
zijn geblevenstrafbaar zijn met eene boete
van ten hoogste f 35.of hechtenis
van ten hoogste zts dagen.
Schagen, 23 Februari 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
S. BKRMAN.
De Secretaris,
DENIJS.
op het kiesrecht daarbij den doorslag
geefc, zullen nu wel weinigen meer
beweren.
Wie deze uitkomst verbazen moge,
allerminst ons, die dit gebrek in van
Houten's stelsel tot vervelens toe en
in de meest verscheiden vormen in het
licht hebben gesteld, toen het nog tijd
was. Nu is het te laat.
Nu is het echter tijd, de legers to
vormen en de manschappen te monsteren.
Met niet genoeg te bewonderen ijver
zijn roomschen en anti-rovolutionnairen
daarmede bezig. Er doet zich daarbij
een merkwaardig verschijnsel voor.
De reden, waarom velen tegen eene
groote kiesrechtuitbreiding waren, was,
dat zij vreesden voor een aantal kiezers,
die zich gemakkelijk zouden laten ora-
koopen. Tot dusver was er nog niét
veel van te bespeuren en dat kan ook
nog niet; want niemand weet nog, of
eene stem al of niet en hoeveel waarde
zij hebben zal en.of er stemmen te
koop zullen zijn. Wij gelooven daar
niet veel van. Maar terwijl alzoo, in
alle geval, de kleinhandel in stemmen
nog slaapt en waarschijnlijk heel niet
ontwaken zal, is de grossièrderij reeds
in vollen gang. En die affaire wordt
opgezet door personen, die in geenon de
le gerekend kunnen worden tot de kleine,
lieden, wier omkoopbaarheid men als
vaststaande aanmerkte.
In de Stand, werd de zaak nog eenigs-
zins netjes geannonceerd. Men zou bij
eerste stemming ieder op zichzelf gaau
staan, om naar den uitslag daarvan te
overwegen, of men bij de herstemming
met ééne partij of groep zou overeenko
men om over en weer elkaar te steunen,
dan wel, of men, tot zoo algemeone ac
tie geen gelegenheid vindende, in de dis
tricten zelf dat stelsel van do ut des zou
toepassen, hetwelk, vrij vertaald, zoude
luiden: help je mij, ik help je weer.
De Maasbode zette het stelsel van op
zich zelf staan bij de eerste stemmingen
en elkaar helpeu bij de herstemmingen
nog wat nader uiteen, en kwam reeds
bij voorbaat op tegen het denkbeeld, dat
men steeds met geloovigen zou moeten
meegaan. Volstrekt uiet. Men moet de
stemmen tellen, en als men nu zooveel
stemmen heeft, dat men groep A, groep
B of groep C aan de meerderheid kan
helpen, dan.sluit men zich aan bij
die der drie groepen, van wie men we-
derkeerig het meest te wachten heeft.
Doch, dit is niet genoeg. Men moet ook
maken, in de Kamer eene dergelijke po
sitie te kunnen innemen en er dus voor
waken, dat geen enkele partij de meer-
Het eerste tooneel van het kiesrecht-
bedrijf is afgespeeld. De vele en velerlei
deuren, die, naar het ontwerp, naast de
hoofddeur waren opengezet, zijn geslo
ten, en het aantal dergenen, die van de
zijdeuren gebruik maakten, was luttel,
althans in vergelijking van hen,
die buiten de belastingkiezers gelijke
aanspraken hebben als zij, die door het
knuttig samentsol van bepalinkjes nu
voorloopig binnengekomen zijn. Voorloo-
pig, want zij hebben zich nog slechts
aangegeven. Wij moeten nog zien, hoe-
velen van de aangegevenen er ook
toegelaten worden.
Maar al waren ze 't alle, het Centrum
heeft er al dadelijk op gewezen, tegen
over de belastingkiezers vormen de an-
dere groepen eene kleine minderheid Verheid eriauge," opdat men in de Kamer
en zij, die eene overstrooming van die ook door zich te yQ h
kleine lieden verwachtten, kunnen gerust
zijn. Dat dit zoo is, verwondert ons
natuurlijk niet; wij hebben vooruit
gezegd, dat het zoo zijn zouniet al
leen, dat de kieswet te weinigen binnen
liet, maar ook, dat zij te willekeurig
was in hare onderscheidingen. Dit zal men
eerst recht ontdekken, als men, aan het
eigenlijk verkiezingswerk beginnende,
ontwaren zal, hoevelen geen kiezer zijn,
hoewel hun welstand en hunne geschikt
heid verre te boven gaan die van vele
dergenen, die als volle staatsburgers
erkend worden
Dat is alles voorzien en voorspeld,
maar men wilde er toen niet naar hoo-
ren en zoo komt het, dat men nu met
verbaasde blikken allerlei quaesties
ontdekt, die hoegenaamd geen quaesties
waren, maar die, naar de duidelijke
bedoeling der wet, moesten opgelost
worden in een zin, dien men nu onzin
nig vindt I Om één voorbeeld te noe
men men wees nu op het ongerijmde,
dat iemand, die in een eigen bedrijf
voortdurend en geregeld meer verdient
dan het loon, dat een werkman, die
gedurende 13 maanden in vasten dienst
geweest is, kiezer maakt, toch het
kiesrecht niet deelachtig zou worden.
Maar toen wij, bijna onmiddellijk na
dat het ontwerp verschenen was, op dit
euvel wezen, toeu had men voor die
Takkiaansehe vitterijen geen ooren
zoo'n man zou wel door een der vele
andere middelen, die het ontwerp aan
bood, het kiesrecht deelachtig worden
Het blijkt nu, dat het was, zooals wij
zeiden, dat het zijn zouden een zijn
vele wegen geopend de ander vindt
alle deuren dicht. Dat meerdere ot
mindere geschiktheid voor, of aanspraak
wie men het meeste gedaan kan krijgen,
voor eigen partijbelangen het beste zor
gen kunne.
Het is slim bedacht.
En het is goed, dat de andere partijen
en groepen aldus gewaarschuwd zijn.
Maar wat wilt gij dan, zal men ons
tegenwerpen: eene minderheid moet im
mers, als zij niet geheel voor nul in
't cijfer zal tellen, wel aaneensluiting
zoeken bij een ot meer andere groepen
Zij moet dat bij de stembus, zij moet
dat in de Kamer doen.
Accoord
En wij hopen, dat de vooruitstreven
de liberalen hierop ook bedacht zullen
zijn.
Maar wij hopen evenzeer, dat zij zich
daarbij niet laten vervoeren tot een ruil
handel in stemmenmaar dat zij zullen
trachten op den grondslag der beginse
len ter bereiking van een gemeenschap
pelijk doel, bondgenootschappen te sluiten,
dat men niet zal vragen, hoe men voor
de eigen partij het meeste succes kan
behalen, wel, hoe men het best
de groote belangen van land en volk
kan behartigen.
Om met goed gevolg in deze richting
werkzaam te kunnen zijn, moeten de voor
uitstrevende liberalen het voorbeeld volgen
van roomschen en anti-revolutionnairen,
die zich flink en stelselmatig organisee-
ren. Overal worden kiesvereenigingen
opgericht, die in eene centrale districts-
vereeniging aaneengesloten en door deze
met een centraal-orgaan verbonden zijn.
Allerwege treden redenaars op, die niet
alleen de kiezers opwekken, maar ook
de organisatie bevorderen en tot stand
brengen en zoo wordt eene eenheid van
handelen gewaarborgd, die tot groote j
krachtsoefening leiden kan, ja moet.
Voor de roomsch-kath olieken is dat
zeer gemakkelijk: hunne politieke organi
satie loopt geheel evenwijdig met hunne
kerkelijke. O ver de voor- en nadeelen hier
van in het algemeen hebben wij ons nu
niet uit te laten; dat de nu noodige in-
deoling der kiezers er door vergemak
kelijkt wordt, is zeker.
Voor de anti-revolutionnairen is de
zaak niet zoo gemakkelijk, maar toch
ook aan die zjjde zijn niet te versma
den factoren, die het werk gemakkelijk
doen loopen.
Wij wijzen op den invloed der predi-
danten, der onderwijzers van bijzondere
scholen, op do verschillende vereenigin-
gen, die de aaneensluitiug van gelijkge
zinden bevorderen.
Zulke voordeelen missen de liberalen.
Wel wordt hun dikwijls nagegeven, dat
zij de meeste en beste posten en amb
ten in bezit hebben genomen, en daar
door overwegenden invloed kunnen uit
oefenen, maar vooreerst is die voorstel
ling erg overdrevenen ten andere is
dit eer een nadeel dan een voordeel
velen toch, die door hun' persoonlijken
invloed, door de macht van hun woord,
door hun kloek on openlijk optreden
goed aan do liberale zaak konden doen,
zien zich door het ambt, dat zij beklee-
den, zoo al niet tot geheele onthouding,
dau toch tot eene groote mate van terug
houding gedwongen.
Doch, dit alles zoo zijnde, leidt er
niet toe, dat men nu maar moet stil
zitten en op zien komen spelen.
Integendeel.
Met do moeilijkheid van den arbeid
moet de inspanning toenemen.
En wij twijfelen er in geenen deele
aan, of ook nu woder zullen onze voor
mannen zich overal doen hooren.
Doch dat is niet voldoende.
Er moet plaatselijk gearbeid worden.
In elk district, waar er nog geen is,
moeten de vooruitstrevende liberalen
een vereenigingspunt vinden.
Waar er niet velen zijn, daar zijn er
weinigen, maar die er zijn, behooren zich
aaneen te sluiten. En dan, zoo moge
lijk, vorino men plaatselijke kiesvereeni
gingen met een gemeenschappelijken dis
trictsband, doch, zoo dit niet uitvoerbaar
is, neme men toch dezen wenk ter har
te, dat men in elke plaats van het dis
trict één vertegenwoordiger van de par
tij hebbe, die met het bestuur der kies-
vereeniging bijv. in de hoofdplaats in be
trekking staat. Wie ooit voor verkie
zingen in een district vanuit een centraal
punt gewerkt heeft, weet, van hoeveel
belang daarbij de voorlichting is van
plaatselijk bekende personen, hoe men
soms tobben en sukkelen kan, om met
de geestverwanten in betrekking te ko
men,hoe men zich vergissen en soms
aan verkeerde deuren aankloppen kan,
maar ook, hoe men soms goede krach
ten verwaarloost, omdat men het bestaan
ervan niet kent. En dat moet voorko
men worden, want de inspanning van
alle krachten is driugend noodig.
Eu heeft men zoo zich districtsgewijze
georganiseerd, dan zich aangesloten bij
de Liberale Uniehet gemeenschappelijk
orgaan van alle vooruitstrevende libera
len. Dit zou altijd nocdig zijn, omdat
slechts door aaneensluiting, door een
dracht kracht te oefenen is. Dat is ech
ter dubbel noodig in den tegenwoordigen
tijd.
Waarom
Juist om de reden, die velen bij op
pervlakkige beoordeeling zou doen be
sluiten, om maar op zichzelf te blijven
staan. Die reden is de veelheid der
meeningen, die zich openbaart onder hen,
wier plaats is tusschen de individualis
ten en de socialisten. Omdat dit stand
punt noch uitsluitend individualistisch,
noch uitsluitend socialistisch is, is er
velerlei nuanceering, de een staat meer
links, de ander meer rechts. Wanneer
die allen nu ieder huu' eigen weg blij
ven gaan, bereikt niemand zijn doel, hoe
wel dat doel voor allen in dezelfde rich
ting ligt.
Want wie afzonderlijk zijn weg gaat,
volgt natuurlijk zijn eigen weg en gaat
zijn eigen gang. Wanneer men daaren
tegen samen op weg gaat, dan voegt
men zich bij zoo geringe verschillen niet
alleen bij, maar naar elkander.
Niet bij accoord, maar onwillekeurig.
De trage versnelt zijn pas, de al te snel
le houdt zijne schreden een weinig in,
'de linksche houdt wat rechts en de
rechtsche wat links aan, en zoo vormt
men eene macht, die met een gelijkma
tig tempo op één doel afgaande, dit ze
ker bereiken zal, nu reeds of later.
Want, dit is zeker, vormen de vooruit
strevende liberalen één vast verbond, dan
zal ieder, die hunne richting deelt, zich
bij dien bond aansluiten.
Blijft ieder deel op zichzelf staan, dan
winnen wel do deelen in kracht, maar
blijft ieder deel op zichzelf te zwak, om
den invloed uit te oefenen, die het met
anderen te zamen hebben kan en hebben
moet. En daarom zij het, ook met de
macht van anderer voorbeeld, al onzen
geestverwanten op het hart gebonden:
Sluit u aaneen, en zoekt in eendracht
macht
Als eene bijzonderheid
wordt gemeld, dat zich eergisteren een
jongeling van 16 jaren bij hwt instr.—bat.
te KAMPEN tot dienstneming aanmeldde,
die de buitengewone lengte had van
1.907 M.
Dezer dagen viel
te SIMPELVELD de kolenschepper
Lejeuue van een in beweging zijoden
kolentreiD, met het gevolg, dat hij met
verpletterd hoofd vanonder den trein werd
gehaald. De ongelukkige was terstond
oen lijk. Hij laat eene vrouw en ver
scheiden liaderen achter.
In de postspaarbank te
Kolh.or*H zijn in do rnsand Februari
80 inlagen ingekomen, ten bedrage van
f 1155 3 nieuwe boekjes werden uit
gereikt.
Tusschen Beverwijk e n
Alkmaar zal aan den noordw.ste-
lijken kant van den weg op verschillende
gedeelten een wjelrijderspad worden aange
legd, ten behoeve der enorm vele wielrij
ders, die vin det traject g-bruik maken.
Wanneer dsze proef bevalt, bestaat het
plan, een doorloopeud pid te maken.
De heer P. Latenslein t e Zaan
dam werd den 3 M aart sis hoofdin
geland van den polder Waard
en Gri'oet herkozen.
Men schrijft uit VORDEN
Bij de restauratie van den kerktoren
alhier is ter hoogte en in de nabijheid
van ds klok een vrijheidsboom aan 't
licht gekomen, een den, naar blijkt,
Vin slechts matige dikte, welke
tban3 in 't nieuwe brandspuithuisje is on-
1 der d vk gebracht. Eene roode, eene witte
en eene blauwe baan vormen gezrmenlijk
den geheslen oertrek. Op de witte baan
leest men in regelmatige kapitaal-letters
der patriotten lens: Vrijheid, Gelijkheid,
Broederschap. Dit opschiift is nog eens
herhaald, maar 't laatste woord mist de
-lotlett6rgreep, aangezien het benedeneinde
van den boom vermolmd en weggebrok-
keld is. Van boven ia den stam zit eene
ronde houten pen gedreven. Waarschijn
lijk is er het een of ander op bevestigd
geweest.
Te ROZEN DAAL sloeg eergis-
tcren de stormwind over tot een orkaan.
Een bijna voltooid huis weid als ee i kaar
tenhuis omvergerukt, slechts eeu gedeelte
muur is big ven staan.
D r. Bredius heeft, wanneer
wij goed zijn ingelicht, bij zijne aanvraag
om ontslag niet volhard en blijft dus
directeur van het Mauritshnis. Edbld.
Eergistermid dag isbij ELS-
HOUT een boer met een voertuig, met
koren bel&deD, door den storm in de
Mtas gewaaid. Hij werd slechts met groote
moeite gered.
Door de dames <7. v. d. Wonde
en A. E. Oudt van Kolhorn en
M. Mclchior vau OUDE3LUIS is met goed
gevolg ex men afgelegd, tot het verkrij
gen eeuer akte voor nuttige handwerken.
Allen waren ze leerlingen der kweekschool
voor onderwijzeressen ts Haarlem.
Urk en Schokland.
In eene lang gevoelde behoefte zal waar
schijnlijk worden voorzien. Op het eiland
Urk is terrein opgenomen ei een ouder-
zoek ingesteld voor telephonischs vei bin
ding met den vasten wal. Er zal een ka
bel gelegd worden laags den vuurtoren naar
diep water, om de bezwaren voor het an
keren der schepen zooveel mogelijk te
vermijden. Van daar is de Tichting be
paald naar de Middelbaar! op Schotland,
om dat eiland eveneens met Kampen te
verbinden.
Tot lid van den gemeen"
teraad te HELDER is gekozen mr. A-
Croockewit (liberaal), met 394 stemmen.
Da heer E. O. vau Ede, antirev., had
198 stemmen.
—Te HOORN is thans ter
bezichtiging gesteld het model (l/7 der
ware groottt) van het monument, dat in
de Ramen zal worden opgericht ter nage
dachtenis aan mr. W. K. baron van De-
dem.
Een vierkant voetstuk draagt eene znil,
waarop aan de voorzijde het geslachtswa
pen der Van Dedem's prijkt. Op elk der
vier zijden van het voetstuk zijn opschrif
ten aangebracht.
De nacht van Dinsdag op
Woensdag is voor de bewoners van het
eiland URK in angst doorgebracht. Zij
werden uit hun' slaap gewekt door het
loeien van den storm en het angstige
geroep om hulp. Drie visachersvaartuigeD,
die den geheelen dag op de Zuiderzee
gevischt hadden, waren misgezeild en op
het strand geworpen, waar de opvarenden
door hun geroep spoedig hulp kregen.
Een jongentje van 12 jaar, dat het op een
der vaartuigen te benauwd kreeg, werd
met behulp van den torenwachter J.
Loosman aan een touw door het water
aan land getrokken, in diens woning ge
bracht en van al het noodige voorzien
voor het overige moest men wachten, tot
het licht werd. Toen de dag aanbrak,
bleek het, dat twee schepen op den west-
dam waren vastgeraakt en het derde op
een der steenen dammen van /t Kleine
Klif'. Vele andere schepen bekwamen
averij. Eene schuit liep bij het binnenzei
len op het hoofd van den westdam, waar
door de kop van het vaartuig verbrijzeld
is.
De heer R. Meurs is op zijn ver
zoek ontsjagea als hoof i der school No. 2
te Heer Hugowaard.
Met ingang van 7 Maart
is tot burgemeester der gemeente Haren-
karspel herbenoemd de heer J. Swan.
Uit EMMEN schrijft men
Woensdagavond omstreeks 8 uur wil
den eenige personen de Dordtschebrng over
het Van Echtenskanaal passeeren, doch
konden door de duisternis niet zien, dat
deze openstond. Een viertal hunner ge.
raakte te water, met het ongelukkig ge
volg, dat er drie verdronken. De lijken
werden dondeidagmorgen drijvende gevon
den.
Tijdens den stoim van Voensdagavond
ontstond er door roetsaulading brand in
eeuschüor8teen vaneen der lokalen van school
no.1, waar op dat oogenblik landbouwonder
wijs zou gegeven worden.
Hoewel een regen van vonken en bran
dend reet om het schoolgebouw en belen
dende huizen dwarrelde, zijn we gelukkig
voor noodlottige gevolgen bewaard geble
ven.
Maandag, 1 Maart, wap-
perde aan de Kleine Sluis, te Anna
Paulowna, boven vele woningen de
Vaderlaudsche driekleur, ter eere van den
heer M. D. van den Berg, die op
dien dag zijne 25-jarige ambtsvervulling
als Hoofd der school No. 1 herdacht.
Van Gemeenteraad, schoolopziener, col
lega's, ouders van schoolgaande kinderen,
oudleerlingen en leerlingen ontving de
jubilaris hartelijke gelukwenschen, bij de
meests gepaard met stoffelijke bewijzen
van waardeering. In het schoollocaal,
door oudleerlmgen keurig versierd, zag
de heer Fan den Berg zich 's avonds om
ringd door zijue familie, collega's en vrien
den. R ebt gezellig werd daar feest ge
vierd. Een zestal jongelieden voerden een
aardig tooneelstukje op, een vijfentwintig-
tal ondleerlingen zongen den jnbilaris
eenige schoone liederen toe. Bovendien
werd er nog menig toepasselijk lied gezon
gen, nog menig toepasselijk woerd gespro-
kei).
Den volgenden dag was 't leest voor
