hsverst
Zondag 11 April 1897.
41ste Jaargang Ho. 3194.
van
Bij dit Nummer behoort
een Bijvoegsel.
GemeenteSchagen.
Bekendm aki u^en,
Onderwijs.
De vraagbescherming of niet,
§§881 SiÊISS-,
AJïsrtïitis- k Laiilinl
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Bureau: Laan, B 4.
UitgeverP. TRAPMAN.
MedewerkerJ. W 1 \T R E L.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 5 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
POLITIE.
Ter Secret-.rie dezer gemeente zijn in
lichtingen te bekomen omtrent 2 bewijzen
van 7*0 aandeel in de 2e klasse der Staats
lot» rij en één lot van de Alkmasrscbe
verloting.
Burgemeester en Wethouders van Scha-
gen brengen ter kennis van de ingezetenen
le dat bet toelaten van nieuwe leer
lingen op de openbare lagere school aldaar
zal geschieden op den Eersten Mei a.s„
en alsdan kunnen worden toegelaten de
kinderen, geboren in het jaar 1891;
2e dat de ouders der betalende scholie
ren, welke dezen wenschen toegelaten te
zien, daarvan aan het Hoofd der School,
den heer Ressing, kennis motten geven
voor den 25 dezerook voor leerlingen,
die onderwijs wenschen te ontvangen in
de franscbe-, dsitechc- of engelsche ta
len.
Se dat verzoeken om kosteloos onder
wijs voor de nieuwe leerlingen alleen moe
ten worden gedaan ter gemeente-secretarie
vóór den 23 dezer.
De geboorte— en vaccine bewijzen moe
ten hij de toelating tot de school worden
medegebracht.
Schagen, 9 April 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
S. BERMAN.
De Secretaris,
DENIJS.
Burgemeester en Wethouders van Scha
gen brengen ter algemeeue kennis, dat ver-
gunnirg voor de uitoefening van den klein
handel in sterken drank is verzocht door
GijsbertUS Plevier, voor perceel No. 20
van Wijk E, aan de Hoogzijde alhier.
Sch:geu, 9 April 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
S. BERMAN.
De Secretaris,
DENIJS.
zal bij de aanstaande verkiezingen
zonder eenigen twijfel eene groote rol spe
len.
De r. katholieken hebben die vraag
op hun program in bevestigenden zin
beantwoordhet ontwerp-program der
anti-revolutionairen geeft er een ant
woord op, dat meer dan ééne richting
schijnt te moeten bevredigen, en om
van anderen te zwijgen het Comité
tot bescherming van den nationalen ar
beid, landbouw en nijverheid werpt het
beschermingsvraagstuk als een twistap
pel op, die de politieke partijen zal ve r-
deelen.
Wij behoeven onzen lezers niet te verze
keren, dat wij vóór het vrije ruilver
keer zijn; wij hebben ook geen aanlei
ding, om de gronden daarvoor op dezen
oogenblik te ontwikkelen. Daarvoor zal
de strijd over deze diep ingrijpende
vraag zich eerst wat nader moeten ont
wikkelen. Waar wij nu op wijzen wil
len, is ditdat, wanneer de strijd tus-
schen de voorstanders van vrijen handel
en beschermende rechten bij de stem
bus gevoerd moet worden, men die vraag
zuiver en klaar stellen en beantwoorden
moet, en niet haar in vormen hul
len, waardoor zij verwarring brengt in
de gelederen, wij zouden taast zeggen
van alle partijen, behalve de r. katholie
ke die onvervaard vóór het beschermend
stelsel partij koosNeen, zelfs deze
partij staat aan meeningsverschil op dit
punt bloot, want niemand minder dan
Dr. Schaepmau, heeft verklaard, dat hij
op dit punt van het programma zich
zijne vrijheid voorbehield, en men kan
er op rekenen, dat hij, dit doende, in
den geest zijner kiezers en wellicht ook
in dien van andere aanhangers van den
dichter-staatsman gesproken heeft.
Eigenlijk behoorde men dit vraagstuk
buiten den staatkundigen strijd te hou
den, want het is geheel eene vraag van
staathuishoudkunde, eene vraag van maat
schappelijk belang, die op de staatkun
dige partijgroepeering geenerlei invloed
heeft,zoodat men onder alle partijen
voor- en tegenstanders van bescherming
en van vrijhandel aantreft. Wat baal
het echter, daartegen te prediken, als de
belangen van do beurs in het spel komen
Maar, zooals gezegd is, men dient dan
toch het stichten van verwarring binnen
de engste grenzen te bepalen en de ver
warring niet grooter te maken dan zij
uit den aard der zaak al zijn zal.
Verwarring stichten, dat doet het Comité
tot bescherming van den nationalen arbeid,
landbouw en nijverheid. Dat het de dwa
ling aanhangt, dat de nationale arbeid,
landbouw en nijverheid er beter van wor
den zullen, als zij „door het heffen van
matige invoerrechten worden beschermd,
laten wij onbesprokonmaar het laat
ieder vrij in zijne staatkundige beginse
len en verzoekt allen, die met het doel en
streven van het comité instemmen, „ieder
„voor zich in zijn kring en in zijne kies-
vereeniging, bij het stellen van can-
„didaten voor de Staten-Generaal, dien
„candidaat hunner richting en begin
selen den voorrang te helpen erlangen,
„die verklaart te zullen medewerken
„tot het verkrijgen eener herziening en
„uitbreiding van ons tarief van invoer
rechten.* De beschermiDg komt ons
hier in zeer nevelachtig gewaad en in
bijna ontastbare gestalte te gemoet, maar
op dit punt komen we straks terug. Nu
vragen we alleen, wat die voorstanders
van doel en streven van het Comité doen
moeten. Hun' medestanders den voorrang
helpen erlangen in hun' kring. Goed.
Maar als zij dat doen, zullen zij de tegen
standera van dat doel en streven ook
wakker schudden, en dan zal men scheu
ring brengen in zijn' staatkundigen kring
of in zijne kiesvereeniging. Die zal men
daardoor verzwakken en alzoo de kansen
verhoogen der staatkundige partij, die het
meest beslist voor de bescherming heeft
partij getrokkenDit zou misschien
zeer naar den zin zijn van het Comité,
dat om staatkundige beginselen blijkbaar
niet veel geeft, want anders zou het zij ne
medestanders op dat punt niet geheel
vrij laten maar zou dat ook in de be
doeling liggen dier medestanders, die om
hunne staatkundige beginselen wel geven,
en de zegepraal der bescherming niet
koopen willen voor de nederlaag hunner
partij Men bedenke wel, wat de ge
volgen zijn, eer men aan deze lokstem
gehoor geeft, en vrage vooral, waarheen
zij voeren zal. Want in eiken kring en
in elke kiesvereeniging,waarin voor- en te
genstanders van bescherming voorkomen,
zal dit vraagstuk bij de keuze van een
candidaat zich doen gelden, en zal de
meerderheid het winnen. Maar om dit te
zeggen, behoeft geen circulaire van een
opzettelijk voor de bescherming opgericht
comité te worden rondgezonden.
Komt, zegt dan, op welken weg Gij
Uwe volgelingen voeren wilt!
De anti-revolutionaire partij zet bescher
ming op haar verkiezingsprogram, doch
in een vorm, die tot eenige vragen en
twijfelingen aanleiding geeft Het pro
gram moet nog worden vastgesteld,
wellicht kunnen de lijnen nog wat scher
per getrokken worden. De bescherming
komt er op twee plaatsen voor, beide in
een eigen vorm en met een eigen doel.
Zij komt voor onder de afdeeling „voor
arbeid", aldus: „Uitbreiding en wijzi
ging van het tarief van invoerrechten op
bewerkte artikelen". Welnu, die „be
werkte" artikelen en de plaatsing onder de
maatregelen voor den arbeid geven dui
delijk het doel aan: men wil het buiten-
landsche werk weren, om den binncnland-
schen arbeider werk te verschaffen. Ten
overvloede zij ook hier herinnerd, dat wij
het ondoeltreffende van dit middel on
besproken laten. Doch wij wijzen er met
te meer nadruk op, dat om het eigenlij
ke doelden arbeider meer werk te
verschaffen, te bereiken, do werking van
dat gewijzigd tarief moet zijn het bui-
tenlandsch fabricaat te weren zoodat
dientengevolge de fiscus bij die herzie
ning geen baat heeft. Wij wijzen daar
met nadruk op om de eigenaardige in
kleeding van de tweede beschermende
zinsnede, die „voor den landbouw" dient
daar heet het tijdelijke „tegemoetkoming
aan den graanbouw door premie-verlee
ning in verband met heffing van invoer
rechten". Let welniet door, maar in ver
band met invoerrechten.Zoo is er ook spra
ke van premie-verleening en niet van prijs-
verhooging. Derhalve, terwijl men eerst
den arbeider meer werk belooft, bespaart
men hem hier de vrees voor dcrur brood.
Men zal den landbouwer niet door
graanrechten, maar door graanpremiën
helpen. Dus nu zijn de boeren en de
arbeiders allebei klaar. Kan het mooier?
In de toelichting spreekt men wel is
waar ook van graanrechten heel lie
ve, kleine, geen kwaad doende graan
rechten. Maar op het programma btaan
ze niet.
Maar nu eene vraag. Die premies
voor den landbouwer in welken
vorm die gegeven zullen worden, blijkt
niet, zullen afkomstig moeten zijn
van de invoerrechten, die voor den ar
beider het buitenlandache werk weren
moeten, maar als zij dat doel bereiken,
waar moeten dan de landbouwpremiën
vandaan komen P
En zoo de landbouwpremiën wel voor
den dag komen, wat komt er dan te
recht van de bescherming van den ar
beider
Deze heele formuleering van beide
programma-nummers bewijst, dat men
wel vele goede uitzichten openen, maar
toch liefst de tegenstanders der bescher
ming niet al te hard afstooten wil.
Daarom is er ook sprake van tijdelij
ke tegemoetkoming aan den landbouw.
Jawel, wat er van dat tijdelijke terecht
komt, leeren de suikerpremiën.
Zelfs de poging, om ze een weinig in te
krimpen, lokte een heftigen tegenstand
uit, en voert nu tot een bitteren strijd
tusschen de fabrikanten en bietenboe-
ren. Eu dat de laatsten, voor wie ve
len die premiën verlangden en verkre
gen, er zijde bij spinnen, is ook niet
gebleken. Wel is het daarentegen te
vreezen, dat ook die graanpremiën niet
precies in de zakken der boeren terecht
komen. Doch dit is alweer een onder
deel van het beschermingsvraagstuk
zelf, en wordt thans niet door ons be
sproken, maar wat tot ons onderwerp van
heden wel behoort, is deze vraaghoe
wij die onderscheiden punten op het an
ti-revolutionair program te verstaan heb
ben, hoe men zich de uitvoering denkt,
hoe men wil voorkomen, dat er niet te
verwezenlijken verwachtingen worden ge
wekt Men kan op een verkiezings
program wel mooie formules opstellen
maar in den handel komt het op
cijfers aan en moet men bij het credit
ook het debet in aanmerking nemen
het saldo moet een batig zijn, wil men
winst behalen en om winst voor land
en volk moet het te doen zijn.
Binnenlandsch Nieuws.
Verslag van de vergade-
ring van den RAAD der gemeente
WIERINGEBWAARD, gehouden
deD 5 Apr 1 1897, des voormiddags ten
10 ure. Aanwizg alle leden.
Na opening der vergadering worden de
notulen voorgelezen en onder dankzegging
aan den sccretar s, goedgekeurd.
De Yoorz. brmgt ter tafel
le. Een besluit van h. h. Ged. Sta
ten dezer Provincie, d.d. 3 Marrt jl., n°. 66,
tot goedkeuring van het raadsbesluit, d.d. 9
Febiurri ji., waarbij de jaarwedde van bet
hoofd der openbare ligere school is ver
hoogd met 1 50.
2e. Een schrijven »an h.b. Ged. SU ten
dezer Provincie, d.d. 24 Februari jl., no.
53, houdende mededeeling, dat art, 100
der Algemeene Politie—verordening dezer
gemeente aan H.M. de Koningin ter ver
nietiging is voorgedragen wegens strijd
met hit algemeen belang.
3e. Het Proces-verbaal van de door
Burgemeester en Wethouders d.d. 27
Maart j. 1. gehouden kasveiificatie, waaruit
blijzt, dat zich overeenkomstig boeken en
bescheiden iu kas bevindt eene som van
f 9.055.
4e. Een beredeneerd verslag van den
torstand van hrt onderwijs in 1896,
vermeldende o. a., dat op 1 Januari jl.
op de Openbare Lagere School alhier on
derwijs genoten 78 j. en 96 m., totaal
174 kinderen; van dit aantal kwamen
4 j. en 4 m. uit Barsingerhorn.
Herhalingsondetwijs genoten 13 j. en
8 m.
Op de bijzonder gr subsidieerde school
gingen over het afgelcopen jaar 13 jon
gens en 4 meisjes; 2 der jongens kwamen
uit Anna Paulowna, terwijl 3 kinderen,
1 j. en 2 m., uit deze gemeente onder
wijs ontvingen op de school te Kol-
hom.
Deze stukken worden voor kennisgeving
aangenomen.
5e. EeD adrts van den heer D. Bax,
gemeentegeneesheer, d.d. 20 Maart jl.,
waarbij genoemde heer verlof vraagt,
voor eigen rekening eene brongas'eiding te
mogen aanleggen in het hois (gemeenteëi-
gendom) dat hij bewoont, mei verzoek, bij
eventnëel vertrek, nederlegging der betrek
king of anderszins, de gasinrichting tegen
taxatieprijs te willen overnemen.
Hieriegen hebben Burgemeester en
Wethouders geen bezwaren en stelt de
Voorz. namens het college voor, gnnstig
op het adres te beschikken.
Overeenkomstig het voorstel vaa den
heer Groneman, om aan de vergunning
toe te voegen, dat het onderhoud ten
laste van den aanlegger komt en de put
in overleg met 'net gemeentebestuur moet
worden geslagen, wordt eene gunstige be
schikking genomer.
6e. Stelt voorz. aan de orde benoe
ming van een stembureau voor de a. s.
verkiezing voor een lid van de Tweede
Kamer, op 20 April a. s., en zoo noodig
voor de herstemming op 4 Meid. a. v.
Tot leden worden benoemd de heeren
J. L. 1. Groneman en A. Sleutel, de
overige raadsleden plaatsvervangers.
7e. Wordt overgegaan tot vaststelling
van het kohier voor de hondenbelasting
op een bedrag van f 203.
Voorts wordt tes
8e. Het kohier van den Hoofdelijken
OmsLg in behandeling genomen en ten
slotte vastgesteld op een bedrag van
f 3233.—.
Niets aieer te behandelen zijnde, wordt
de vergadering gesloten.
Raadsvergaderingte Nieu
we Niedorp, op dinsdag 6 April 1897,
's namiddags h If drie.
Present allen.
Voorzitter de Burgemeester.
Na opening der vergadering worden
door den secretaris de notulen der vorige
bijeenkomst gelezen en zonder op- of aan
merkingen goedgekeurd, met dankzegging
voor accurate en uitgebreide notukering.
Aan de orde i8 de ber.oomiDg van een
sttmbu e u voor de verkiezing tan ean
lid der Tweede Kamer op 20 April, en, in
geval van herstemming, ook op 4 Mei
aanstaande.
Tot stcmopnemers worden benoemd
de heeren Koopman en Wijn, ter
wijl eventueel de heer Ralff den Voor
zitter en de heer Kuilman een der leden
zal vtrvangen.
Verder wordt bepaald, dat de Algemee
ne Armen en de Nederlandsch Hervorm
de Wtezenadministratie rekening en verant
woording zullen doen in de vergsdering
ran 21 April s.s.
Was in vroegere vergaderingen al eens
de meening geuit, dat eene andere regelirg
van den hoofdtlijken omslag wenschelijk
waremen besluit thans, met het oog op
de door de wet te wijzigen gemeentein
komsten, de oude ïegeling alsnog (e be
houden.
Aan den draaimolenreiziger Bregman
wordt op zijn verzoek vergunning gegeven,
zijn draaienden pleiziertrein tijdens de Pink-
sterkermis op het kerkplein te plastssn.
Een, s taande de vergadering, ingekomen
verzoek van den hoer J. Krap, om hem
f 5.— te geven tot aarrkoop van leer, wordt
voor kenoisgevirg aangenomen.
Voorts neemt men na lezing vcor ken
nisgeving aan eene missive van h. b. Ge
deputeerde Staten, 21 Maart '97, No. 102,
waarbij vastgesteld is terugontvangen
den ligger der wegen en voetpadeD
en waarin toezending van het dubbel
der kaarten en liggers en opgave »an de
geheele kosten wordt verzocht. De helft
dezer kósten zal door Ged. Staten worden
gerestitueerd.
„Alsvoren* het Piovinciaalblad No. 32,
vermeldende de officieele vaststelling van
genoemden ligger, met de redenen, waar
om het daartegen ingebrachte bezwaar van
de heeren Ralff en Coster ongegrond
wordt verklaard.
De Burgemeester wordt gemachtigd,
maatregelen te nemen, als reclamanten in
hun verzet mochten volhardeir, wat de
heer Ralff niet gelooft.
Het verzoek van den heer Rijksont
vanger, om voor ei»en rekening een paar
deuren te mogen plaatsen in den zij
voormuur vao het door hem bewoonde
huis, of in de schatting daar achter, tot
berging van hit en rijtuig, wordt op voor
stel van den heer de Moor toegestaan,
met bepaling echter, dat bij het eventueel
vertrek van adressin», deze desverlangd
alles op den thans bestaanden voet terug
brengt.
De Voorz. deelt mede, dat bij de ge
houden verificatie, de gemeentekas niets
bevatte dan eenige ongeteekende manda
ten, en stelt namens Burg. Weth.
voo*, eene kasleeaing aan te gaan.
Na eenige bespreking zal overeenkom
stig dit voorstel eene kasleening worden
aangegaan, groot f 2100.zoo mogelijk bij
de Ned. Herv. Weezenadministratie.
Nog besluit men, op 's Voorz. voorstal,
stempels, benoodigd bij de verkiezingen naar
de nieuwe wet, aan te schaffen, en vrij
stelling te vragen van het invoeren van
vrije- en ordeoefeningen als leervak in de
lagere school.
Hierna doet Voorz. de rondvraag, waar
bij de heer Kuilman vraagt, of het der
schoolcommissie (Burg. en Welh.) bekend
is en zoo ja, wat er tegen te doen is,
dat de catechisatie nog al een enkelen kter
wordt versteld, waardoor de kinderen op
andere en vrak minder geschikte uren
nit do school worden gehouden, wat den
onderwijzers nooit aangenaam kan zijD,
ongeacht nog de schade, die dit onge
twijfeld aan het onderwijs zal veroorzaken.
Het leerplan van het hoofd in de kom
wordt voor den dag gehaald, waaruit
blijk', dat het onderwijs in alle school
uren afzonderlijk is geregeld, zoodat het
niet gewer.echt kan zijn, in deze naar
willekeur rond te springen.
De Burgemeester beloof», als Voorzitter
dier commissie, er het hoofd der school
op te zullen wijzen, dat hij zich stipt
hebbe te honden aan zijn eenmaal vast
gesteld leerplan.
De heer Fitter informeert, of reeds
stappen zijn gedaan in zake polderkanc-
lisatie, met het oog op den aan te leggen
tramweg. Spreker zou gaarne zoo spoe-
d g mogtlijk in die richting maatregelen
willen Leuren en er voorzorgen, dat te
gelijk met een station en eene laadplaats, ook
de wegen klaar zijn, die tr naar leiden.
Zien wij de welvaart te Broek op Larges-
dijk door den enormen groenten handel en
dat b. v. te Zwijndrecht nog 4 tt 5 dui
zend en in den omtrek van Htarlim nog
7 tot 10 duizend gulden voer één H. A.
land gegeven wordt, dan zcu het eene niet
le vergeten en te vtrgeveu laksheid zijn,
die btlette, hier intijds een fiinken groen-
tenhandel te vestigenhetwelk minstens
evengoed mogelijk is als te Langendijk.
Hoewel de Voorz. liever zou willen
wachten, tot men omtrent dtn aanleg van den
tram meer zekerheid heeft, wotat op voor
stel van den heer Fister besloten, le trach
ten eene cemmisie samen te stellen, bestaan
de uit gedelegeerden van gemeente-, banne-
en polderbesturen, welke commissie plan
nen zal kunnen beramen en voorbereiden.
Uit den Raad worden hij stemming
als leden aangewezen de heeren Fitter
en Kuilman, terwijl de Raad ook den ove
rigen besturen zal verzoeken, eveneens
een paar gemachtigden aan te wijzen.
Niets meer ter behandeling zijnde, wordt
de vergadering gesloten.
-De Protestantsche kiesver-
eenigirg Burgerplicht* te Heer HugO-
waard vergaderde den 8sten in eender
lokalen van de heiberg „de Zwaan", tot
hersteken van een kandidaat vooreenlid
van den gemeenteraad, vacature J.Met,en
van een kandidaat voor lid van de 2e
Kamer der Staten Generaal, vacature
A.P.de Lange.
De vergadering was bezocht door 67 per
sonen, waarvan 66 leden der kiesvereeni
ging-
Ter besta uretafel werden door de leden
schriftelijk als Xandidateo vcor lid van den
gemeente—raad aanbevolen de heeien: jD. de
Boer, K. Bakker, Jb. Goot jet en J. Raring-
huizen.
Uit deze aanbevelingen werd volgens
het reglement een dubbeltal gekozen.
Daarvoor bekwamen de heeren D.de Boer
en K.Bakker de meests stemmen uit dit
tweetal werd als kandidaat voor den ge
meen tsraad gekozen de heer D. de Boer.
De heer de Boer ter vergadering tegen
woordig aanvaardde deze kandidatuur.
Als kandidaat voor lid van de 2e Ka
mer der Staten Gentraal werd, na voor
lezing van ten ingezonden schrijven der
kiesvereeniging „Vooruitgang* te Alkmaar,
ter aanbeveling van den heer mr. E. Fok
ker als kandidaat, na koite bespreking de
