5188! Nieiws-,
Mnrtfiitit- k LuliinlliL
Zondag 19 September 1897.
41ste Jaargang ITo. 3240.
Inkwartiering.
Het Onderscheid.
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Z a t e r d a g a v o n d. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
ËSureau: SCHAOKS» Laan, I) 4.
UitgeverP. TRAPMAN.
MedewerkerJ. WIKKE L.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 5 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Bij dit nummer behoort
een Bijvoegsel.
Abonnementen
worden dage
lijks aangenomen.
Zij, die zich thans op
dit blad abonneeren, ont
vangen de tot I October
a.s. verschijnende nummers
gratis.
Red.
GemeenteSchagen.
Bekendm ak 11 gr e n.
Binnenlandse h Nieuws.
Alkmaar, 15 September-
POLITIE.
Ter Secretarie dezer gemeente worden
inlichtingen verzocht omtrent 2 WOgge-
loopen honden, een verloren
pellerine en een vermiste overjas.
Mond- en Klauwzeer.
Dc Burgemeester van SCHAGEN brengt
ter kennis van veehouders in die gemeen
te, dat, ofschoon bij Ministerieele beschik
king verschillende maatregelen tot bestrij
ding van het besmettelijke mond— en
klauwzeer buiten toepassing zijn
gesteld, zij niettemin verplicht blijven, om
bij het uitbraken van die ziekte onder
hun vee, onmiddellijk daarvan aangifte te
doen ter gemeentesecretarie, opdat de
heer districts-veeaits zich ieder oogen-
blik van den waren stand van het mond
en klauwzeer zal kunnen overtuigen.
Verzuim van aangifte is volgens de
wet strafbaar met een geldboete van 1 25
tot f 75.
Schagen, 10 Sept. 1897.
De Burgemeester voornoemd,
S. BERMAN.
Burgemeester en Wethouders van
SCHAGEN brengen ter kennis van be
langhebbenden, dat het HerhaliDgson-
derwijs aan de gemeenteschool aldaar
zal aanvangen Vrijdag 1 October a. s.,
des avonds le U/s nre.
De leerlingen kunnen zich, medebren
gende hun vaccinebewijs, aanmelden aan
de gemeenteschool op Vrijdag en Zater
dag den 24 en 25 September a. s.
Het onderwijs zal niet worden gegeven,
wanneer zich daarvoor niet minstem 10
leerlingen aanmelden.
Schagen, 14 September 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
S. BERMAN.
de Secretaris,
DENIJS.
Burgemeester en Wethouders der gemeen
te SCHAGEN brengen ter keBnis van de In
gezetenen dat de LUST betrekkelijk de
INKWARTIERING, bedoeld bij Art. 17
der Wet van 14 September 1866 (Staats-
bl. n°. 188) is vastgesteld en ter voldoe
ning aan evengemeld Wetsartikel, gedu
rende 14 dagen voor een elk ter inzage
aaD het Raadhui» is nedergelegd, en alzoo
van af heden tot deD len October a. s.
Wordende tevens ter kennis gebracht,
dat zij, die tegen gemelde Lijst bezwaren
hebben in te brengen, zulks schriftelijk
behooren te doen aan Burgemeester en
Wethouders, binnen 14 dagen Da het
einde der ter visieligging en alzoo voor
den 1 October 1897.
Schagen, den 17 September 1897.
Burgemeester en Wethoudeis voorn.,
S. BERMAN.
de 8ecretaris,
DENIJS.
Tan twee kanten hebben voorstanders
van bescherming zich dezer dagen doen
hooren, en wat wij uit hunne openba
ringen vernemen is uitermate leerzaam.
De Tijd en de Standaard lieten beiden
een woord of wat er over los, niet
rechtstreeks, maar terloops. De Tijd be
handelde het regeeringsprogram, dat een
der bladen heeft meegedeeld en de Stan
daard de dure broodprijzen. Dat de stij
ging der broodprijzen de schuld van de
liberalen is, wordt door laatstgenoemd
blad wel niet gezegd, maar als de wijze
waarop de zaak voorgesteld wordt, den
eenvoudigen lezer leidt tot de gevolg
trekking, dat de gewetenlooze speculan
ten, die de graanprijzen opdreven, boos
aardige liberalen zijn, dan behoeft dat
niemand te verwonderen. Dat men geen
valsch getuigenis spieken mag tegen
zijnen naaste, schijnt nu eenmaal in de
kringen, waaruit dit artikel voorkomt,
alleen in zeer letterlijken zin verstaan
te worden. Dat zij zoo. Wij willen
daar het zwijgen toe doen.
Wat echter wel aardig is, is de zeer
onderscheiden wijze, waarop de Standaard
en de Tijd den buit verdeelen willen,
die do beschermende rechten h. i. ople
veren zullen.
De Tijd keurt een programma, waar
op leerplicht, dienstplicht, herziening der
armenwet, enz., voorkomen, natuurlijk
af. Wat het programma der regeering
zal inhouden, zullen wij weldra door
haar zelve vernemen. Maar de Tijd
verwijt aan de liberalen, dat zij voor
hun sociaal program niet den vreem
deling willen laten betalen, maar de ei
gen landgenooten. De beschermende
rechten moeten, volgens dat blad, het
geld opleveren, waarmee men de socia'e
maatregelen bekostigen zal. De Standaard
daarentegen, de schuld van de stijging
der broodprijzen aan de speculanten wij
tende, zegt, dat dit nu eens niet de pro-
tectionisten gedaan hebben, die er al
thans den boer 't voordeel van gunden.
Volgens de Tijd gaat dus het geld naar
de schatkist, volgens de Standaard
naar den boer ra, ra, waar blijft
het inderdaad
't Is alweer het oude goochelkunstje,
waardoor men hetzelfde geldstuk nu eens
hier en dan eens daar vertoont. Om
dit nog eens in 't licht te stellen, zou
den wij echter de aangehaalde artikelen
niet ter sprake hebben gebracht. Wij
hebben dat al zoo dikwijls aangetoond,
dat verdere bewijzen overtollig mogen
heeten.
Er is dan ook iets anders,
Uit' de meening van de Tijd, dat de
beschei mende rechten de gelden zullen
opleveren voor sociale maatregelen,
volgt, dat dit blad meent, dat de vreem
deling de invoerrechten betalen zal.
Maar wat lezen wij nu in de Stan
daard Dat de fransche ministers aan
de invoerrechten daar te lande niet
wilden tornen, omdat het duurder wor
den van het brood te wijten was
aan de speculatie. De Ministers rede
neerden, volgens de Standaard volko
men juist, dat, al ging ook de volle 7
francs van de 100 kilo af, dit niet aan
het broodetend publiek in de eerste
plaats zou ten goede komen, maar al
weer aan de speculanten. „Zoodra
slechts het gerucht liep van de schor
sing der invoerrechten, verhoogde de
New-Yorksche markt den prijs met 2
francs, en wie weet, of bij een beves
tiging der tijding, de verhooging niet tot
7 francs zou geklommen zijn. En waar
was dan het voordeel voor de brood
etende Franschen gebleven Ja, als
die speculanten dat maar zoo in den
zak steken, dan hebben de broodeters er
niets aan. Maar eilievehoe stellen de
Tijd en de Standaard zich die vreemde
importeurs, en die speculanten toch wel
voor? De Tijd schijnt te meenen, dat
als een last koren f X kost, en wij er
f 6. invoerrecht op leggen, de im
porteur met /X f 6 tevreden zal
zijn Wat goedhartige importeurs Maar
de speculanten van de Standaard zijn
nog aardiger. Die kunnen maar, zooals
ze willen een paar gulden, zelfs tot ze
ven gulden toe, er op zetten, maar ze
doen dat niet, wellicht uit medelij
den met de broodeters, zoolang de
fransche Ministers er de f 7.niet
afgenomen hebben. Dat is van geweten
looze speculanten toch haast al te goe
dig Er is weinig nadenken noodig, om
hier alweer hetzelfde gegoochel te zien:
niet alleen waar het geld heengaat, ook
waar het vandaan komt, blijkt den
voorstanders van bescherming nooit hel
der voor den geest te staan. Deed bet
dit wel, zij zouden geen voorstanders
meer zijn, want dan zouden zij weten,
dat het komt uit den zak van den
broodeter, en dus voor het grootste
deel uit de zakken der minvermogen
den, en dat, zoo al een deel bij den
boer, en een ander deel bij de schat
kist moge belanden, het grootste deel
terecht komt in de zakken der grond
eigenaars.
De oorzaak van al die dwalingen is
niet moeilijk op te sporen. Zij ligt daar
in, dat men de bepaling van den prijs
van het koren geheel afhankelijk acht
van de willekeur der verkoopers, of
lievermen redeneert, alsof het zoo wa
re men vergeet, dat de prijs kan ver-
hoogen of verlagen. Ware dit wel zoo,
waarom zouden de boeren hier te
lande dan ook niet zooveel voor hun
koren nemen als zij meenen noodig te
hebben Stel dat een boer eens voor
bij zal u uitlachen. Maar hoe is het dan
denkbaar, dat een amerikaansche specu
lant dat wel zou kunnen doen P Maar
ook, hoe is het omgekeerd aan te ne
men, dat een ander tevreden zou zijn
met minder dan den prijs, dien hij op
de wereldmarkt bedingen kan, alleen
omdat men hem hier een invoerrecht
wil afnemenDat wel die misschien on
bewuste opvatting bestaat, blijkt uit een
oppervlakkig niet kwaad lijkende rede-
neeriDg van de Standaard. Die beweert,
dat door de beschermende rechten, waar
zij bestaan, binnenslands meer koren ge
teeld wordt en dat men dus beter be
stand is tegen schokken op de wereld
markt. Inderdaad, als men zijn eigen
land afgezonderd kon beschouwen van
de wereldmarkt. Maar, hoe vaderlands
lievend een boer ook zijn moge als
hij een daalder meer voor zijn koren
kan krijgen, neemt hij dien en heeft ge
lijk Met andore woordenzoo al de
voorraad in het eigen land de neiging
mocht hebben, den prijs eenigermate te
drukken, dan zal de prijs buiten het
land toch rijzing ten gevolge hebben
de meerdere voorraad in het land legt
wel gewicht in de schaal tegenover de
behoefte in het eigen land, maar hij
komt slechts in rekening tegenover den
totaalvoorraad op de heele wereld,
d. w. z. hij is als een druppel aan den
emmer.
Het is zeer wel mogelijk, dat de
thans geldende prijzen aan speculanten
manoeuvres zijn toe le schrijven. Maar
dan zal dit wel niet lang duren. Van
een artikel, dat heel de wereld door
voortgebracht wordt en heel de wereld
door wordt gebruikt, kan de speculatie
niet lang meester blijven. Er moeten
spoedig normale prijzen komen. En dat
is ook de reden waarschijnlijk, waarom
men zich meer druk maakte over de
beschermende rechten, dan nu over de
nu heerschende prijsverhooging. Het al
ot niet invoeren Yan beschermende
rechten heeft men wel in de hand,
aan de prijsbepaling van bet koren kan
niemand iets doen. Zelfs de meest ge
wetenlooze speculanten kunnen slechts
voor korten tijd door valsche geruchten
ongerechtvaardigde schommelingen in
den prijs te weeg brengen.
Eindelijkde Tijd neemt het aan de
liberalen erg kwalijk, dat zij het geld
voor hunne sociale maatregelen niet door
beschermende rechten willen bijeenbren
gen, maar door directe belastingen. Die
betalen wij het liefst, zegt het blad sar
castisch. Och, als de Tijd eens een be
lasting weet, die iemand gaarne betaalt,
dan houden wij ons voor de mededee-
ling aanbevolen. Maar het zal wel lang
duren, eer we dat bericht ontvangen en
daarom willen we maar eens zeggen,
waarom wij voorshands den door de
Tijd veroordeelden weg den besten ach
ten.
Vooreerst stellen wij er prijs op, als
wij wat voor de minder bevoorrechten
doen, dat zelf te bekostigen en niet
weer op hen zeiven te verhalen, en
dit laatste doet men naar onze innige
overtuiging, als men beschermende rech
ten invoert.
In de tweede plaats geven wij de
voorkeur aan directe belastingen, omdat
het daarbij mogelijk is, den zwaarsten
last te leggen op de sterkste schouders,
terwijl bij de meeste iudirecte belastin
gen, en met name bij beschermende
rechten, de zwakste schouders het meest
te torschen krijgen.
In de derde plaats willen wij, in zoo
ver niet alle middelen uit directe be
lastingen te vinden zijn, indirecte heffin
gen bjj voorkeur leggen op artikelen
van weelde, of althans op de zoodanige,
van welker gebruik men zich desver-
kiezend onthouden kan, zoo min
mogelijk op datgeen, wat den minver
mogende levensbehoefte is.
Met andere woordenhet groote on
derscheid is dit, dat wij van de sociale
maatregelen, die wij noodig achten, zei
ven de lasten willen draden, terwijl
door de invoering van beschermende
rechten die gelegd zullen worden op de
schouders juist van hen, die men hel
pen wil.
Welke weg de beste is? Dat zal den
belanghebbenden niet twijfelachtig we
zen.
Misdaad?
Te Helder is aan de Molengracht uit
het water gehaald hei lijkje van een pas ge
boren kind van het vrouwelijk geslacht, in
een aaidappeleDzak gebonden. Het lijkje
was geheel ongeschonden en scheen nog niet
lang te hebben gedreven. De politie stelt
een streng onderzoek in.
Men zal zich herinneren, dat onlangs mel
ding werd gemaakt van de grootsche plannen
der bouwmaatschappij Rijnecora aldaar, om
een geheel nieuwe stadswijk te laten ver
lijzen van ongeveer 809 of 400 wonin
gen achter de Emmastraat, naar do Nieuw-
landersingelgracht. De plannen schijnen
alle kans van verwezenlijking te
krijgen. Aan den raad althans is het ver
zoek gedaan, om de ontworpen straten met
haar riolen voor afvoer van vuil en he
melwater kosteloos bij de gemeente in ei
gendom en in onderhoud te nemen. Bur
gemeester en wethouders adviseeren daar
toe, behoudens enkele voorwaarden, over
te gaan. Een dier voorwaarden is, dat de
te bauwen huizen eene werkelijke huur
waarde moeten hebben, ter beoordeeling
van burg. en weth., van f 400 tol f 3Ö0,
en slechts voor de bewoning van één
gezin mogen worden ingericht.
Door een barbier te Rot
terdam, bij wien onlangs brand uitbrak,
is aan de spuitgasten, die bij het blusschen
behulpzaam waren, een jaar lang vrij
scheren toegezegd, terwijl zij mede zijn
uitgenoodigd tot een feest, door hem eerst
daags te geven ter gelegenheid van een
door hem te vieren jnbilée.
Een polder te koop. Den
llen October a. s. bij opbod en den 25en
October bij afslag zal in veiling komen de
polder Eendracht" op TEXEL, ter grootte
van 251 H. A., 61 A. en 80 c.A,, benevens
bijna 95 H. A. buitenschorren en zeedijk.
Deze polder bevat uitmuntend wei- en
bouwland.
Met het bes te gevolg is te
Barsingerhorn ten huize van den Bur
gemeester, den heer D. Spaan», verlich
ting door broDgas aangebracht, tevens
verbonden met verwarmingstoestellen.
De gaaput is gegraven op het tegenover
de woniDg gelegen stuk land, in den Kaag
polder en ontvangt het water uit twee
bnizen, waarvan de eene ter diepte van
147 vo8t en de andere, daarnaast op eene
diepte van 87 voet is geslageu, zoodat de
beide buizen onder denzelfden ketel uitko
men.
De gasbuis ligt, uit het land, tegen eene
houten stelling, die naast de wipbrng ge
plaatst is, over de Mient en loopt daarna
onder den rijweg door in het huis.
Deze gasleiding is geplaatst door den heer
A. Visser, timmerman te Wieringerwaard.
Een kleine Roman!
Op den Catharijnenaingel te UTRECHT
werd zondagavond weder een liefdesdra
ma afgespeeld, dat echter gelukkig
nogal goed al iep. Een jongmensch had
namelijk aan zijn meisje, met wie hij op
trouwen staat, doen weten, dat bij door
dienst verhinderd was, om met haar uitte-
gaan, doch dat hij daardoor denkelijk den
volgenden avond vrij had. Tegen zijne ver
wachting kreeg hij evenwel zondagavord
toch vrij en spoedde zich toen, zooals zich
laat denken, t-rstond naar zijne geliefde, die
echter niet thuis, doch volgens haar moeder
naar eene tante was gegaan. Recht iu zijn
schik, haar een verrassing te kunnen berei
den,tocg hij terstond blijmoedig op weg,doch
wie beschrijft zijne verbazing, toen hij,
kort daarna den Singel passeerende, zijn
meisje voor zich nit zag loopen «n wel
aan den arm van een militair.
Buiten zichzelf van woede grijpt hij
haar tamelijk ruw beet, doch krijgt het
daardoor le kwaad met den militair, die
het niet kan aanzien, dat men zijn meisje
mishandelt. Gelukkig komt het echter
tnsschen de beide minnaars tot een» ver
klaring, waarbij aan het licht komt, dat
de lieve schoone haar hart aan beiden
had geschonken en hen om beurten met
hare liefde gelukkig maakte. De zoon van
Mars, die de zaak nogal licht opnam, be
paalde er zich toe, zijn geliefde haar af
scheid te geven, doch de burger, die het
ernstiger scheen te meenen en aan zijn
leven een einde wilde maken, sprong on
verwacht in den Singel, waar hij zeker
zon zijn verdronken, indien niet zijn me
deminnaar hem had gered.
Een lastig oponthoud.
De voerman H. K. te BEILEN zon
eergisteren een wagen vol korven met le
vende bijen naar Oosterhesselerbrng ver
voeren. In de nabijheid van Westerbork
had een incident plaats, waardoor bijna
alle korven van den wagen vielen. Da
delijk viel het door het rijden kwaad ge
maakte goedje op den voerman en vooral
op het paard aan, dat in een oogwenk
zwart zag van bijen. Gelukkig iloeg het
dier niet op hol, doch 't was een lastig
geval voor den man an zijn viervoeter
om van die vervolgers ontslagen te wor
den. Den wagen met het vrachtje moest
hij in den steek lateD, totdat de bijen
zich weer in de korven hadden terugge
trokken en opnieuw gedoekt konden wor
den.
Onvoorzichtig.
Door het te dicht toedekken van een
jong kind te HOUTIGEHAGE (Fr.), dat
naast de moeder op het bed sliep, is hat
gestikt
S c h o o 1—s c h a p e n
Te NIJEMIRDUM (Gaasterland) zal
nog dezen herfst eene school met den Bij
bel gesticht worden, waartoe de noodige
fondsen op de navolgende wijze zijn ver
kregen. Iedere boer, voorstander van bij
zonder onderwijs, leverde elk voor
jaar aan de commisie voor de school een
lam en verbond zich tevens, om dat lam
zoolang in de weide te houden, totdat het
als schaap verkocht kon worden.
Na verloopen van jaren is thans het be
drag dier schoolschapen, vermeerderd met
dat van kerk en huiscollecten, zoo groot
geworden, dat de bouw van de school in
ernst ier hand genomen kan worden.
Ook een verzamelaar.
Te ROTTERDAM is een winkelier op
den Goudschenweg, die halve centstukken
opkoopt de honderd voor 55 centen. Voor
verzamelaars dus een goede winst.
De torenklok te BREDA was
dezer dagen zoodanig van streek, dat zij half
twaalf aankondigde met 78 slagen.
Een geduldig verslaggever van de Nbr.
heeft het waargenomen-
Te GENT (O v e r-B e t u w e) w a-
ren woensdag twee jongens aan het stoeien.
Het stoeien ging allengs over in
vechten, met het treurige gevolg, dat een
ongelukkig toegebrachte slag een der bei
den levenloos ter aarde deed storten. De
twee twintigjarigen waren vrienden en
woonden onder hetzelfde dak.
D s. van Bennen te Zijpe heeft
voor de beroepan van Neer en Neeritten
bedankt.
P ersoonlijke dienstplicht.
Is Eet Vad. goed ingelicht, dan zal de
oad-minister Sevffardt spoedig zijne
wenschen bevredigd zierr. Aan het minis
terie van oorlog zon nl. reeds een wets
ontwerp tot invoering van persoonlijken
dienstplicht in bewerking zijn, van een
voudigen aard en niet omvattend een re
organisatie der levende strijdkrachten, maar
alleen datgene, wat met de invoering van
persoonlijken dienstplicht in onmiddellijk
verband staat.
Naar men officieus ver-
I neemt, zal de heer W. de Boer tegeD 1
October zijn betrekking als Hoofd der
School te Haringhuizen aanvaarden.
Het Gemeentebestuur te Zaandam heeft
er iu toegestemd, een plaatsvervanger voor
den tijd van een maand aan te stellen
altijd op B's kosten. Daardoor is
de iu diensitreding eene maand vervroegd.
1 Ook te Kolhorn eindigt dan de vac&tnre.