Zondag 23 Juli 1393.
43ste Jaargang No. 3435.
Pitiel awziclt ier weel.
PAAR DE N M AR KT,
Dit nummer bestaat uit i
twee bladen.
EERSTE ML AD.
Gemeente Schag en.
Bekendmakiuge n.
te Schagen.
Harer Majesteit meest
loyale Oppositie.
Boiioiilandach Nieuws.
SCHAGER
Alieieci Ritiu-,
COURANT.
Atmisitie- k Luüiilllil
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Bureau: liaan, O 4.
UitgeverP. TRAPMAN.
MedewerkerJ. W I N ït JE L.
Prijs per jaar f 3.—. Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 6 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
POLITIE.
Ter Secretarie dezer gemeente kunnen inlichtingen
worden bekomen omtrent een gevonden porte-
monnaie, inhoudende éenig geld.
LUXE- en RIJTUIG-
Burgemeester en Wethouders van Schagen, brengen
ter kennis van belanghebbenden, dat door den Raad
dier gemeente, met goedkeuring van Hoeren Gedep.
Staten van NoordHolland, aldaar is ingesteld eene
jaarlijksche Paardenmarkt, te houden in de maand
Juli, en wel op den dag vóór dien waarop gelijke
markt wordt gehouden te Haarlemmermeer, welke
markt hoofdzakelijk is bestemd voor luxeen
i ijtuigpaarden, geschikt voor den huitenlandschen
handel en voor paarden, geschikt voor de Remonte
de laatstéM vanaf driejarigen leeftijd.
De markt zal dit jaar worden gehouden op
Maandag 24 Juli a. s.
Yoor de aangevoerde paarden zal geen marktgeld
verschuldigd zijq
Heeren paardenfokkers e.a. worden beleefd verzocht
tot deze markt, dieo.a. zeer wenschelijk wordt geacht
door het Hoofdbestuur der vereeniging „het Nederlaudsch
Paardenstamboek" en waarop ten vorigen jare bij
mimen afzet, 204 der beste paarden zijn aangevoerd,
door het aanvoeren hunner daarvoor geschikte
dieren ook thans te willen medewerken, mede in hun
eigen belang.
Kunnen toch die dieren te Schagen van de hand
worden gedaan, dan worden daardoor de belangrijke
kosten vermeden, aan het vervoeren naar verder
afgelegen markten, b v. te Haarlem en elders,
verbonden.
Buitenlaudsche kooplieden hebben reeds verklaard,
de m a r k t te zullen bezoeken, Indien op eenigen
aanvoer gerekend kan worden
Schagen, 1 Juli 1899.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
S. BEKMAN.
De Secretaris,
DENIJS.
Engeland is steeds hekend geveest ajs het land
van de zuiverste parlementaire vormen, hetgeen
vermoedelijk zijn oorzaak vindt in Óq omstandigheid,
dat dit land het eerst aan Europa het voorbeeld
heelt gegeven van den parlementairen regeringsvorm,
waarbij de wil en het. initiatief van den vorst steeds
rekening hielden met de meerderheid der ypx populi,
de stem van het volk, zich uitsprekende ia en door
het Parlement. Nu de Engelschen sinds n^eer dan
vyftig jaren in het bezit van een Koningin Wjn en
deze altijd regeert door middel van een kabinet, dat
weer zijn oorsprong vond. in de meerderheid die
zich in het Parlement heelt gevormd, wil de m\n. j
derheid, in deze de partij die niet aan de regeerin^
is, toch door niets laten blijken, dat, waar de keuze l\
harer ministers eigen!jjk een daad der koningin is, I
die de minderheid niet bevalt, de strijd niet gevoerd
wordt met middelen welke men unfair zou achten, 1
en daarom noemt die minderheid zich steeds «Harer
Majesteit meest loyale Oppositie
Sinds een jaar zijn wij evenals de Engelschen in
het bezit van een KoniDgiD, die wij ook „our most
gracious Queen" kunnen noemen, en hoewel het
huidige kabinet niet onder haar regeering gevormd
ïs, heeft zij toch, dit aanvaardende bij haar troons
bestijging, daarop haar sanctie gezet.
Aan oppositie heeft het dit kabinet zeker nooit
ontbroken en wij juichen dit toe, omdat oppositie
staalt en hardt in de taak dié uien zichzelf heeft
opgelegd; het beantwoorden echter yan de vraag,
of die oppositie steeds was wat men een loyale noemt,
loyaal ook tegenover haar, die meende aldus haar
legeering te kunnen beginnen, *zal ons voeren tot
het uitspreken van een waarschuwend woord, het
welk wij hun dien het aangaat, wel in overweging
geven.
Bij de verkiezingen in J 897 had het monster
verbond der Antirevolutionnaireu en Katholieken bijna
de overwinning behaald. Dezen waren reeds bezig
den buit te deelen, toen by de herslemming, door een
uiterste krachtsinspanning van allen, die vrijzinnig
dachten en in het verbond tusschen Rome en üordt
slechts een pal zagen, die het raderwerk der
vooruitgang moest doen stilstaan, de overwinning
den clericalen werd ontwrongen.
Het gevolg van een en ander was het optreden
van het kabinet PiersonGoeman Borgesius, waarin
ook mr. W. H de Beaufort zitting nam. De vraag,
of deze combinatie goed was gezien, of het niet
beter ware geweest, dat de raadslieden van de Kroon
der Koningin— Regentes hadden geadviseerd om, niet
het oog op de sociale hervormingen, een kabinet
geheel samengesteld uit de vrijzinnige democraten,
te benoemen, willen wij hier niet bespreken. Hel
kabinet was er en werd, na de eerste troonrede,
door Je vrijzinnig-democratische partij en de voor
uitstrevende liberalen, wachtende op de daden, die
zouden komen, welwillend begroet en in die
welwillendheid heeft het zich het tweede parlemen
taire jaar van zijn bestaan evenzeer kunnen
verheugen.
Niet aldus bij llarer Majesteit meest loyale
Oppositie. Het nieuwe ministerie werd reeds dadelijk
door den talentvolleu leider der calvinistische
democraten ten doode opgeschreven eD toen het meer
teekenen van leven had gegeven, dan dr. Kuyper wel
verwachtte, klonk het in de lente van het vorige
jaar; gij zijt een huldigingsmiuisterie en de loyaliteit
gebiedt ons u deswege met rust te laten, maar wacht
,imuu« als de liuldijfingsfeesten oerst voorbij zpu, dan
zullen wij ouzen slag slaan, want gij zijt eeu zwak
ministerie, verbazend zwak l
Nadat dit kabinet er ia geslaagd was, om de wet
op den persoonlijken dienstplicht te doen aannemeD,
een wet, in het kamp der katholieken op de meest
heftige wyze best reden, wierpen de twee verhouden
kerkelijke machten zich met alle kracht op het
wetsontwerp op den leerplicht. In meer dan Óen
artikel hebben wij aangetoond hoe dit geschiedde,
hoe Harer Majesteit meest loyale Oppositie in deze
voor niets stond, hoe er reeds bij voorbaat tegen de
wet werd gepredikt, hoe het spook van „heidensche
ontucht" dienst moest doen om de goêgemeente
bang te maken. Het zou de moeite loonen om van
hetgeen in beide kampen der clericalen in deze materie
geschreven is, eens een bloemlezing te maken. Zeker
is het, dat de teekenpen van B aakeusiek daaraan
menig onderwerp zou kunnen outleenen.
De verschillende wetsontwei pen, door de rsgeering
ingediend, konden al zeer moeilijk genade vinden in
de oogen der oppositie nu, daarvoor was zij
oppositie maar het ergste m lakte de hoofdman
der calvinistische democraten het wel met de
Ongevallenwet.
Men weet, dat deze nog een erfenis is van de
vorige regeering en door de huidig-e een verbeterde
editie is ingediend. De Rijksverzekeringsbank, die
daarin wordt voorgeschreven, heeft een sterke oppositie
gevonden b;j de grootindustriëelen en de michtige
industrie :1e maatschappijen in ons lav.d. Adres op
adres werd aan de regeering en de Tweede Kamer
ingezonden, waarbij zij, hoewel verzekering der
werklieden een gebiedenden eisch achtende, de vrije
hand vroegen in de wijze waarop zij bun werklieden,
hetzij door zelf verzekering, hetzij bij particuliere
maatschappijen, zoulen verzekeren. In April heeft
de regeering daarop geantwoord in een Nota van
inlichtingeu, waarop dr. Kuyper eerst den 14den Juni
d.a.v. met een amendement voor den dag kwam, dat,
nagenoeg een wetsontwerp op zichzelf, een nieuw
element in het debat bracht en wel het oprichten
van Bedrijfsverenigingen door de werkgevers tot
veizekeriug hunner werklieden, waarnaast d.tu een
Rijksverzekeringsbank als conti dieerend lichaam zou
blijven bestaan, een daad, waardoor hij bij de
groot industrie io Nederland zoozeer in het gevlei
kwam, dat hem van alle zijden hulde en dank werd
toegezwaaid.
Onderwijl hielp de Vredesconferentie, of liever de
Sultan van Turkije, de hoofdlieden der clericalen in
hun oppositie tegen de regeering. Men kent de
geruchtmakende zaak der Armeniërs en Joug-Turken
in Don Haag en hun behandeliug door de Haagsche
politie. De katholieken, boos omdat de Paus vau de
conferentie was uitgesloten, en. dr. Kuyper, die uit
het niet ter conferentie oproepen van de Transvaalsche
regeering dadelijk een nieuw wapen tegen het
kabinet smeedde, maakten oumiddellyk van de
handelingen der Haagsche politie gebruik, om het der
regeering lastig te maken.
Hoeveel driesterren dr. Kuyper aan deze zaak
gewijd heeft, weten wij niet juist te zeggen, maar
het is een niet onaanzienlijk aantal en in een der
hoofdartikelen, voorkomende in De Tijd, wier
beleid anders nog al door bezadigdheid uitmunt,
werden de heftigste dingen gezegd aan het adres van
onze regeering en van den minister van Buitenlandsche
Zaken.
Nu is het verre van ons, om zelfs maar eenigszins
de verdediging der Haagsche autoriteiten op ons te
nemen, maar wie zich nu niet door het pathos dier
artikelen en door de op dp ineetjngs gehouden
redevoeringen liet medeslepen, kwam al zeer spoedig
op het denkbeeld, dat het doel hier wel een beetje
de middelen heiligde en dat het eigenlijk niet om de
Armeniërs ging, maar wel om 't het kabinet zoo las
tig mogelijk en het in de oogen van het vrijheidlievende
Nederland verdacht te maken.
En dan, de gelegenheid was zoo mooi om op den
voorgrond te treden I En zoo gebeurde het dan ook,
dat op de meetiug te Amsterdam, waar de Armeuische
professor Minas Tchér&z sprak, de held van den
avond eigenlijk dr. Kuyper was eu zijn woorden toen
werden toegejuicht, hetgeen de correspondent van de
Prov Drentsche en Asser Courant met De Standaard
deed beamen, dat het «een schoone avond" was „en
vooral", voegde hij er bij „ad majorem Kuyperi
gWiarn."
Kiets heeft dus Harer Majesteit meest loyale
Oppositie verzuimd om het kabinet te verzwakken.
Elk motief was van haar gading. Toen Dr. Kuyper
zag, cla*. zijn werk goed was, kon hij gaan rusten en
vertrok bij naar de biden, maar zijn geest is in
de redacttjjbureaux van De Standaard achtergebleven.
Het calvinistisch-democratisch orgaan bevat in zijn
numtper van Woensdag 19 Juli j.l., onder den titel
«In Discrediet^ en ouderteekend \V., een hoofdartikel,
waarin met onverholen „Schadenfreude" uit het
weekblad Vooruitgang het volgende wordt geciteerd
„Het Liberalefoqcentrati.e-ministerie is onmachtig
gebleken aaq het \4u.j de sociale hervormingen te
schenken, die het van noode heeft, en zells houdt
meij, niettegenstaande vrijzinnige meerderheid,
voor een specifiek liberaa\ ontwerp als dat op den
Leerplicht zijn hart vnst. JVJet dreigementen tot
uitbanning uit den kring vrijzinnigen, gaat de
Liberale Unie de conservatief_iiberalen te lijf, om
de kansen van aanneming te v<5r}100gen.
«Het begint thans duidelijk te worden voor elk, die
niet ziende blind is, dat het mi%stene Pierson «de
politiek der bervormingsgezinden in <iiscrediet brengt,"
dat het de ambitie van hen, die met zooveel toewij
ding en opgewektheid zouden willen strijden voor
een eerlijke en flinke politiek van hervormiug,
vermoordt, dat de tegenpartijen haar positie dagelijks
sterker voelen worden.
„Thans ziet men het, dat de overwinning Vau 1897
een Pyrrhus overwinning is geweest, dat de Mag, dien
men toen heeft trachten af te wenden, bij de volgende
verkiezing dubbel hard dreigt neer te komen
Natuurlijk is er groote jubel in het calvinistische
kamp over deze verklaring. Niet de Tweede Kamer,
maar het Ministerie is do schuldige, dat slechts op
één wet van beteekenis kan wijzen, terwijl de vele
andere wetsontwerpen, bij de Kamer aanhangig
gemaakt, te oordeelen naar «den langen lijdensweg",
welken deze moeten afleggen, meer als „proeven"
moeten beschouwd wordeu, „die al dadelijk bij het
Afdeelingsonderzoek voor onaannemelijk moesten
worden verklaard." De rust wet voldoet allerminst,
van de leerplichtwet zijn twee en van de ongevallen
wet reeds verscheidene edities verschenen.
Daar uu de ongevallenwet Dinsdag 5 September
in openbare behandeling komt, belooft de schrijver
daarvan eenige artikelen, maar hij wijst al vast
„ad majorem Kuyperi gloriarn" op het „groote
amendement" vau dr. Kuyper, waardoor het wets
ontwerp althans «een toonbaar voorkomeu" zal
kunnen verkrijgen. En dan besluit de heer W.
als volgt
Tot hoogereu roem van Kuyper.
«Dit kan evenwel ieder van onze lezers weten, dat
de lijdens historie van de Ongevallen-wet bewijs te
meer is vo >r de gegrondheid der klachten vin hen,
die vau dit Ministerie zoo hooge verpachtingen
haddeu en waarop tot heden zulke bittere teleur-
s'ellingen zijn gevolgd, dat Vooruitgang kon spreken
van bet «in discrediet brongen vau de politiek der
hervormingsgezinden."
«De vraag ligt hier eveuwel voor de hand: of de
vooruitstreven le liberalen, die in den tieudaagschen
veldtocht zoo dapper met de oud-Jiberalen tegen de
„clericalen" te velde trokken, daaraan ook niet
schuldig staanen of niet rnèfc de politiek der
hervormingsgezinden ook de auli-elericale politiek
der „Liberale Unie" van 1897 in discrediet is
gebracht."
Wij kunnen op deze vraag antwoorden, dat wij
van de door de Liberale Unio gevolgde politiek de
beste verwachtingen koesteren, omdat wij vrij wel
als zeker aannemen, dat op het terreiu der sociale
hervormingen van clericale zijde niet veel te ver
wachten is. De Rooinsche kerk is slechts noode
door de omstandigheden gedrongen om daaromtrent
eenige concessiën te doen, en dit deed zij uit vrees
voor de socialistische beroeringen in Europa. Zij
trachtte de leiding, hoewel te laat, in handen te
nemen en nu deze haar ontglipt, het. voik zich al
meer eu meer afwendt van de kerk, zal zij ten langen
leste toch weêr haar toevlucht moeten nemen bij het
behoud, bij de conservatieven, waar dan ook haar
plaats is.
Wij zuilen niet zeggen, dat de leider der calvinis
tische democraten dat niet weet of nooit heeft inge
zien, maar vermoedelijk maakt hij zich sterk zijn
katholieke bondgeDooten te zullen doen varen in z ij n
zog en het is op dit punt, dat hij eenmaal
bedrogen zal uitkomen.
Wanneer dus het orgaan van Dr. Kuyper de
Liberale Unie beschuldigt te voeren anti clericale'
politiek, daar vergeet het, dat deze tevens is sociale
politiek, omdat het clericalisme, trots zijn marktge
schreeuw, uit den aard der zaak een kind is van de
reactie en het behoud. Men behoeft maar naar andere
landen,waar het ultramontaansche clericalisme machtiger
is dan hier, te zien, om daarvan eiken dag de bewijzen
te kunnen leveren.
Men verwijt den minister De Beaufort zijn houding
in zake de vredesconferentie, maar wanneer de
stembus vau 1897 ous een clericaal ministerie had
geschonken en Den Haag Was alsdan ook aangewezen
als de plaats w-ar dm conferentie zou gebonden
worden, dan had Dr Kuyper, aangenomen dat hij
premier zou geweest zijn, zijn katholiekeu medeleden
van het ministerie misschien was dan Dr Sehaep-
man minister van Buitenlandsche zaken geweest
in zake de uitnoodiging aan den Paus ter wille
moeten zijn... en welk conflict zou dit niet uitgelokt
hebben
Wanneer het bestaan van dit ministerie werd
bedreigd, wanneer het, indien een zijner principieele
wetten weid afgestemd, een beroep op de natie zou
doen,dan zou de geheeie vrijzinnig-democr. partij weer
anti-clericaal moeten wezen,omdat het bondgenootschap
der beide clericale fracties,die van huis uit doodsvijanden
zijn zoodra het tot regeeren geroepen wordt,tot onvrucht
baarheid is gedoemd. In een artikel „de Kern,"
vuorkomende in De Standaard van 12 Juli jl.,
verklaart dc schrijver dat bij, waar de verklaring
van Prof. Muller, dat de calvinisten in de zestiende
eu zeventiende eeuw «de kern der natie" waren,
hem in de ooren klinkt als uitdagend geroffel van
Geuzen-trommen van ouds, «het nog steeds niet van
zich kan verkrijgen de erfenis van 't voorgeslacht
onverschillig van zich te stooten."
Het Ministerie-Mackay kon ons niets geven dan
de nieuwe schoolwet en toen was het tot inertie
gedoemd en wat zou het gevolg zijn van het optreden
van een ministerie-Kuyper, als de leider der calvi
nisten de zonen der Kerk naast zich zou moeten
dulden, waartegen de geuzen eenmaal hun uitdagend
tromgetroffel hebben doen hooren
Toch is Dr. Kuyper elk middel goed geweest om
het ministerie te bestrijden, ook met middelen,
buiten de duidelijke politiek van den dag gelegen,
en Harer Majesteit moest loyale Oppositie heeft
daarin niet altijd even loyaal gehandeld. Alle
middelen waren goed.
Wij staan in dit gevoelen niet alleen: hef Neder-
landsche Dagblad, het orgaan der christelijk-
historischen, wijst er op, hoe dr. Kuyper van den
aan'vaug af geen gelegenheid verzuimd heeft om
rusteloos dit ministerie te bestrijden, en zich nn ook
in de zaak der Armeniërs zichzelf gelijk is gebleven.
De Vaderlander ziet ook iu ziju optreden een politieleen,
regeering-vijandigen achtergrond en dr. Bronsveld
schrijft in het Juli-numiner der Stemmenvoor
Waarheid en Vrede, dat de geheeie houding van dr.
Kuyper in de Armenische zaak „valt te verklaren
uit nevenbedoelingen."
Nu ligt het verre vau ons, om dit ministerie in
al zijn handelingen te verdedigen in enkele
quaesties, o. a. in die van de wijziging der kieswet,
zal daartegen zells front moeten worden gemaakt,
- iyaar dit is zeker, dat het in de gegeven omstan-
fieden gevaarlijk zqu ziju om mede te fielpeu in het
afyiakeu van dit kabinet, in omdat het nog slechts,
pn dau nqg onder zeer groote tegenwerking, de helft
van het parlementair tijdvak van vier jaren heeft
afgelegd, èn omdat op het huidige oogenblik elke
te scherpe oppositie voert tot het spelen in de kaart
van dr. Kuyper, die telkens allerlei zonderlinge
troeven, onder toejuichingen van dc wufte menigte,
weet uit te spelen.
Die quaestie der Armeniërs heeft dr Kuyper op
een mooi voetstuk geplaatst - een dezer heeren
noemle hem den Gladstonc van Nederland -
zijn „groot-amendement", ter elfder ure ingediend,
bezorgden hem de sympathie der groot indus'rie.
Alles is dramatisch gearrangeerd tegen den öden
September as. en het kan dau wel zeer spoedig
gebeuren, dat het gaat om de overwinning van 1897.
Harer Majesteit meest loyale Oppositie heeft
geduldig gearbeid met alle middelen om daardoor
bij de stembus zoo spoedig mogelijk revanche te ne
men
En dat is toch iets, dat wij dienen te voorkomen 1
'- ■Generaal Otia, de opperbevelhebber
der Amerikaansche troepen op de Philip-
pjnen, ligt te Manilla met do verte
genwoordigers der Amerikaansche pers
overhoop. De generaal heeft zoo zijne
eigen inzichten over de diensten en
verplichtingen, die de correspondenten
jegens hem en het leger hebbon na te
komen. Aan eene deputatie van repor
ters ontwikkelde hij zjjn eigenaardig
programma.
„Ik ben niet van plan toe te laten,
dat het Amerikaansche publiek iets om
trent dezen veldtocht verneemt, wat het
zou kunnen opwinden of als agitatie
middel zou kunnen dienen. Zoolang ik
hier het bevel voer, zullen de menschen
thuis alleen die feiten vernemen, die ik
noodig oordeel dat zij vernemen. En de
eerste de beste, die iets over den veld
tocht schrijft, dat niet met mijne inzich
ten strookt, wordt uit de Philippjnen
gezet. Wanneer ik het voorkomen kan,
zal het publiek geen agitatie-middel uit
deze campagne kunnen maken",dus luid
den zijne woorden. Aan duidelijkheid
laten ze zeker weinig te wenschen over.
I)e berichten, die geregeld uit Amerika
over de krijgsoperaties en den toestand
op de eilanden tot ons kwamen, vormen
dus eene aaneenschakeling van officiëele
leugens.
De verslaggever van de Journal, die
Manilla heeft verlaten, levert daarvan
thans de bewjzeD. Zoo vertelt hij
Bij Pasig trok de vliegende brigade
van generaal Wheaton tegen de
Piüpinoa op. De vijand bood slechts even
een zwakken tegenstaud en koos toen het
hazenpad.Onmiddellijk werd daarop dan
dagbladcorrespondenten bevolen, iu hun
telegrammen te gewagen van een ver
woeden strijd, waarin de opstandelingen
als waanzinnigen vochten, doch niette
min met ontelbare verliezen verslagen
werden. Toen de correspondenten dezen
leugen weigerden te publiceeren, werden
hunne telegrammen door de militaire cen
suur naar hare opvattingen gewijzigd. Is
het wonder,dat men thans gaat denken,dat
de berichten over de oneenigheid tusschen
Aquinaldo en andere legerhoofden, over
de ontbinding van het leger der opstan
delingen, over het spoedige einde van
den opstand, over den geest van het
Amerikaansche leger, over hunne over
winningen, over hunne zieken, gekwet
sten en dooden, of rijk met Amerikaan
sche kleuren geïllustreerd, óf door mini
mum getallen teruggegeven zijn Hoe
de toestand feitelijk is, is door ons, die
van verre staan, moeilijk te beoordee-
len. Toch komen er zoo nu en dan
tijdingen van over den oceaan, die een
wonderlijk licht over den toestand wer
pen.
Zoo lazen wij voor een paar dagen,
dat de schepen, die de Amerikaansche
aanvullingstroepen naar de Philippijnen
moeten overbrengen, door kruisers geës
corteerd zullen worden, uit vrees voor
de kaperschepen der opstandelingen.
Blijkt uit dit korte berichtje niet duide
lijk, dat van demoralisatie onder de Te-
galen geen sprake kan zijn, integendeel,
dat de opstand bij den dag zich uitbreidt;
dat de Philippijnsche wateren voor Ame
rikaansche schepen thans onveilig zijn;
ja, dat de aanvoer van proviand en
aramunitie over zee slechts onder sterk
gewapend geleide plaats kan hebben In
kolonialen tegenspoed heeft reeds menige
regeering haar graf gevonden. Staatslie
den van den eersten rang, Ferry ia
Frankrijk en Crispi in Italië zagen in
Tongki^ en Abessynië hun politieke zon
ondergaan.
Waarom zou op de Philippijnen niet
de kuil gegraven worden, waarin Mc.
Kinley en zijn republikeinsch bewind zul
len vallen Om dien val te voorkomen
is thans de openbare meening den mi
nister van oorlog, den vertrouwden
vriend van den president, als zoenoffer
aangeboden. Of dit middel, om het
opgewonden volk te kalmeeren, voldoen
de baten zal 't Is moeilijk te zeggen.
Het Philippijnsche muisje heeft eeu
l staartje, dat zich niet alleen in de Ver-
eenigde Staten weet te roeren, doch dat
ook zoo nu en dan den boel iu Spanje
in beweging brengt. Nog altijd houden
de Tegaleu eenige duizenden Spaansche
krijgsgevangenen opgesloten. Wel heeft
Amerika zich bij den vrede te Parijs
verplicht, aan die gevangenen de vrijheid
te hergeven, maar het is tot heden bij
onderhandelingen gebloven. De Filipinos
gevoelen weinig lust, den kostbaren
buit, waaraan het eerewoord der Ame
rikanen verbonden is, uit te leveren. Zij
begrijpen heel goed, dat er een tijd kan
komen, waarin de vrijheid dier gevange
nen tegen eene honderdvoudige waarde
voor land en volk kan worden ingeruild.
Dat neemt echter niet weg, dat de
verwanten dier Spaansche krijgslieden
gedurig bij het ministerie om hun
ne vrijheid komen aankloppen en dat
daarop de minister van buitenlandsche
zaken geregeld vertoogen tot zijnen Ame-
rikaanschen ambtgenoot richt, om uitvoe
ring aan het vredescoutract te geven.
Die arme ministers van buitenlandsche
zaken en koloniën hebben het in den
parlementairen komkommertijd in enkele
landen van Europa bjzouder druk. Hot
ergst van allen is zeker de heer Cham-
berlain er aan toe.
Wat of deze radicaal-conservatieve
minister eigenlijk in zijn schild voert, is
voor velen een raadsel. Is hj de speel
bal van beursspeculanten, van conces
siejagers, van mjnkoningen, van eerzuch
tige militairen, van de heerschzuchtige
Rhodes-part j,van Engelsche imperialisten,
of van allen tegeljk f
Het laatste is het meest waarschjn-
ljk, want de Engelsche politiek in Zuid-
Af'rika is de laatste maanden rjk aan
schommelingen en vol van tegenstrj-
digheden. Een ieder moest den iadruk
krjgen, dat Chamberlain nu eens alles
op haren en snaren had gezet, om
Oom Paul naar zju muziek te laten
dansen. Oom Paul hield evenwel voet
bj stukiu de openbare meening in
Engeland kwam eene kenteringde
Zuid -Afrikaansche Boerenbond in Kaap
land, de Vrjstaat, de Transvaal en Na-
tal verklaarden zich solidair met Kru-
gers voorstellen de beschaafde wereld,
iu en buiten Europa sprak ia afkeuren
den zin haar oordeel jegens Engeland
uit, en tot veler verbazing is Chamber
lain plotseling tot den vrede bekeerd.
Behoudens eenige kleinigheden, zegt de
Times, de spreekhoorn der Jingos, kan
de regeering zich thans met de kieswet,
zooals zj thans in deZuid-Afrikaaosche
Republiek is vastgesteld, vereenigen.
Do tekst dier wet luidt ongeveer als
volgt
Art. 1. Ieder blanke manneljke vreem
deling, den ouderdom vau 16 jaar be
reikt hebbende, die zich in de Zuid-
Afrikaansche Republiek metterwoon ves
tigt of gevestigd heeft, zal voortaan brie
ven vau naturalisatie kunnen krjgen,
mits vooraf voldaan te hebben aan de
volgende bepalingen:
De applicant moet van den veldcor-
net en den landdrost van zijne wjk en
district eene verklaring overleggen, om
aan te toonen dat hj den tjd, vooraf
gaande aan de naturalisatie, voortdurend
in de Zuid-Afrikaansche Republiek woon
achtig is geweest, dat hj zich steeds
naar de wetten des lands heeft gedragen
en dat hj geen misdaad tegen de onaf-
hankeljkheid der Republiek heeft be
gaan. Verder zal de applicant moeten
bewjzen, dat hj een onbelast vast eigen
dom bezit ter waarde van 150 pd. is f 1800,
huishuur betaalt ter waarde van 50 pond
per jaar, vast salaris of loon trekt van
100 pond per jaar of' eeu zelfstandig
bestaan trekt door landbouw of veeteelt.
De naturalisatie zal door eeu eed van
getrouwheid aan den staat, van onderwer
ping aan de wetten des lands en van
eerbiediging der wettige autoriteiten
worden voorafgegaan.
Art. 2. Ieder persoon zal onder boven
genoemde voorwaarden na 2 jaar brieven
van naturalisatie kunnen krjgen en
miustens 5 jaar later het volle stemrecht.
Art. 3 zegt, dat iemand na verloop
van 7 jaar het volle kiesrecht kan erlan-
gen, mits hj zich vooraf late naturali-
seeren en verder onder de voorwaarden
ouder art. 1 genoemd.
Volgens art. 4 kunnen personen, die
zich vóór de in werking treding dezer
wet in de Zuid-Afrikaansche Republiek
hebben gevestigd, mits zj voldoen aan
de voorwaarden van art. 1, brieven van
naturalisatie en het volle stemrecht
krjgen, altjd wanneer zj 7 jaar in de
Republiek hebben gewoond.
Art. 5 geeft de regeering hot recht
aan hare ambtenaren of aan hen die
zich jegens den lande verdiensteljk heb
ben gemaakt, binnontjds brievon van
naturalisatie met of zonder het volle
stemrecht uit te reiken. De eed van
trouw enz. zal eveuwel ook in zulke
gevallen geëischt worden.
Jongelingen, wier vaders brieven van
naturalisatie of van stemrecht hebben
verkregen, vóór zj hun zestiende jaar
bereikt hadden, hebben dezelfde rechten
als hun vader.
Jongelingen, in den staat geboren, doch
