Zondag 30 Juli 1899.
43t,te Jaargang No. 3437.
De Ongevallenwet.
Politiet overziciit der weet.
Bureau: iLaaa, O 4.
UilgeverP. TRAPMAN.
Medewerker J. W 1 K K L.
Dit nummer bestaal uit
twee bladen.
EERSTE BLAD.
DE TOESTAND.
Buitenlandse!» Nieuws.
Binnenlandscli Nieuws.
Alicieci Nieiws-,
COURANT.
Aimttitit- k LulkiiviliL
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag— en
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 8.60,
Afzonderlijke nummers 5 Gents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 5 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
L
Het wetsontwerp tot wettelijke -verzekering van
werklieden tegen de gevolgen van ongevallen in
bepaalde bedrijven, dat den 25en April van het vorige
jaar bij de Tweede Kamer is ingediend en waarom
trent wij het een en ander mededeelden in vroegere
nummers, zal den 5den September a.s. in de Tweede
Kamer in behandeling komen.
Zooals men weet, beeft het ontwerp ook al door
het afdeelingsonderzoek en den arbeid der commissie
van rapporteurs tal van wijzigingen ondergaan.
Het getal artikelen, dat eerst 92 bedroeg, is thans
101, maar niettegenstaande een heftige oppositie,
welke ook van buiten af kwam, heeft -de regeering
bet noodig geoordeeld om het beginsel van een
Rijksverzekeringsbank, onder welker beheer alle
patroons en werklieden, ook dus van die werkgevers
die reeds hun personeel hebben verzekerd, moeten
gebracht worden, te handhaven.
Tegen het wetsvoorstel is een stroom van adressen
ingekomen. Het ligt niet op onzen weg deze in
al hnu onderdeelen in nadere beschouwing te nemen.
Alleen zullen wij dit doen bij een .enkel punt, waar
die adressen betreffen de Rijksverzekeringsbank.
Er kwamen daarin voor twee stelsel». Het eerste
achtte een Rijksverzekeringsbank volkomen over
bodig. Het wenschte in het belang van den werkman
oplegging aan den werkgever van den verzekerings
plicht, maar tevens dat dezen, daarbij alle waarborgen
stellende welke de wetgever noodig zou achten, zou
worden veroorloofd de verzekering, hetzij door
zoogenaamde zelfverzekeriDg, hetzij door verzekering
bij particuliere maatschappijen, voor eigen risico
te nemen, of wel dat bet hem veroorloofd zou zijn
zich bij zoogenaamde „bedrijfsvereenigingen" aan te
«luiten, welke naast de Rijksverzekeringsbank en
daaraan verantwoordelijk de verzekering der werk
lieden zouden ter harte nemen.
Tanwaar nu deze zoo groote oppositie tegen het
wetsontwerp Zij beeft een politieke en een econo
mische beteekenis.
Zooals men weet, kwam in het eindverslag der
Staatscommissie van arbeidsenquête, in Februari
1894 bij de Koningin-Regentes uitgebracht, een lijst
van sociale hervormingen voor, welke men kan
terugvinden in de programma's der Liberale Unie.
Hierop stond ook „een wetsontwerp tot opleggiug
der verplichting aan werkgevers tot verzekering
hnnner werklieden tegen geheele of gedeeltelijke,
tijdelijke of bljjveude invaliditeit tengevolge van een
ongeval bij den arbeid, mits zoo geregeld, dat van
Staatswege gelegenheid, tot zoodanige verzekering
worde gegeven."
De vorige regeering, die toch iets aan sociale
wetgeving moest doen, diende, toen de verkie
zingen in 1897 op komst waren, plotseling de
Ongevallenwet in, zonder dat zij daaromtrent met
belanghebbenden of deskundigen voeling had gehou
den. Reeds dadelijk werd het ontwerp dan ook met
scherpe critiek begroet en dit werd er niet beter op,
toen de tegenwoordige regeering daarvan een ver
beterde editie in zee zond.
Men heeft het der huidige regeering tot een grief
gemaakt, dat zij dit gedaan heeft zonder eerst de
Kamers van Koophandel te hooren, alsmede de Kamers
van Arbeid, maar slechts zelden zijn in zake sociale
wetgeving adviezen van Kamers van Koophandel
bruikbaar en, toen het wetsvoorstel werd ingediend,
moesten de Kamers van Arbeid nog gevormd worden.
Nu is bet zeker dat de oppositie wij toonden
dat in ons vorig nummer aan geen enkel feit
ongebruikt beeft gelaten, waaruit zij oppositiemunt
heeft kunnen slaan. Zoo ook met de Ongevallenwet,
en die oppositie wordt te lel'er, naarmate de regee
ring voet bji stuk blijtt bonden en de dag van den
5den September nadert. Hoe heerlijk zou het toch
zijn, wanneer me^ de regeering zou kunnen laten
vallen over de eerste sociale wet van eenige beteekenis,
door haar ingediend 1
En toch, de hoofdvraag blijft alleen hier: deugt
bet stelsel van verzekering tegen ongevallen, door de
regeeriug voorgedragen, of niet en dan komen wij
vanzelf tot de economische beteekenis der oppositie.
De groot-industrie heeft haar .tem doen hooren
deze i» altijd een machtige en daaruit vernemen
wij, dat, hetzij volgens het stelsel van zelfverzekering,
hetzij bij particuliere maatschappijen, hetzij door
bedrij fsvereenigingen de vroeger reeds in het
voorloopig verslag genoemde Bernfsgenossenschaften
met dezeilde waarborgen voor de werklieden
goedkooper kan verzekerd worden dan bij het regee-
ringsstelsel.
Nu heeft de regeering in haar Memorie van Antw.,
naar het ons voorkomt, op zeer overtuigende wijze
aangetoond, dat het stelsel van bedrijfsvereenigingeu
(Bernfsgenossenschaften) voor ons land onmogelijk
kan deugen, omdat voor een goede organisatie het
aantal verzekerden in de meeste bedrijven te klein
zou wezen, waardoor ook tevens de administratiekosten,
die in hot stelsel der regcering door één Bapk
zouden worden gedragen, te veel zouden stijgen.
Heeft nu de groot-industrie gelijk, wanneer zij
voor zich vraagt verzekering voor eigen risico, hetzij
door zelfverzekering, hetzij bij particuliere maat
schappijen Wij laten hier uit een Nota van in
lichtingen, door de regeeriDg op de adressen ingediend,
volgen wat zij in deze heeft geantwoord
Daar er in vele adressen op wordt aangedrongen,
dat" in het wetsontwerp alsnog bepalingen worden
opgenomen, waarbij aan de werkgevers de bevoegd
heid verleend wordt, de verzekering hunner werk-
lieden voor eigen risico te nemen, en adressanten
verklaren, bereid te zjjn alsdan alle waarborgen te
stellen, welke de wetgever noodig zal achten, is door
de ondergeteekenden nagegaan, welke voorwaaiden
aan werkgevers zouden moeten gesteld worden indien
bun werd toegestaan, zelf het risico der verzekering
te dragen. Daarbij moest natuurlijk op den voor
grond staan dat de rechten der werklieden in geen
enkel opzicht zouden worden verkort en dat het tot
zekere hoogte uittreden der hierbedoeJde werkgevers
uit de verzekering niet zou mogen plaats hebben ten
koste van de overige werkgevers- Met deze begin-
gelen voor oogeu zouden de ondernemingen der
werkgevers, die zelf het risico der verzekering zouden
■dragen, woideo ingedeeld en gerangschikt, geheel
gelijk als alle overige onder nemingen. Aangifte
van ongevallen zou moeten geschieden en het
controleeren der getroffen personen door geneeskundigen
der Ryksverzekeringsbank zou moeten worden toege
staan. De schadeloosstelliugen zouden moeten worden
vastgesteld door het bestuur der Rijksverzekeringsbank,
casu quo in liooger beroep door den Raad van beroep.
Ten einde deze schadeloosstellingen te kunnen berekenen,
zouden door de werkgevers de bij het ontwerp voor
geschreven loonlijsten moeten worden aangehouden.
Eene waarborgsom, geëvenredigd aan de contante
waarde der renten, welke zouden worden toegekend
ter zake van bediijfsongevallen, welke binnen zeker
tydsverloop volgens de daaromtrent in het buitenland
bestaande gegevens in de onderneming kunnen
voorkomen, zoude moeten worden gestort bij de
Rijksverzekeringsbank, en deze waarborgsom zoude
moeten worden verhoogd naarmate het risico der
onderneming toenam. Eindelijk zou, zoodra eene
schadeloosstelling ter zake van een in de onderneming
voorgekomen bedrijfsongeval was vastgesteld, eene
geldsom, gelijkstaande aan de contante waarde der
toegekende rente, bij de Rijksverzekeringsbank moeten
worden gestort. De renten der als waarborgsom
gestorte gelden zouden ten voordeele van de
werkgevers kunnen blijven en dezen zouden vrijgesteld
zijn van het betaleu van premiën aan de Rijksver
zekeringsbank, doch daartegenover zouden zij aan de
werklieden de door de Rijksverzekeringsbank toe
gekende schadeloosstellingen moeten uitkeeren en aan
de Rijksverzekeringsbank hun evenredig deel in de
administratiekosten van het lichaam moeten uitbetalen
Aan zulk een regeling is voor de ondergeteekenden
al dadelijk een groot bezwaar verbonden Bij de
samenstelling toch van het ontwerp is getracht zorg
vuldig te voorkomen, dat de werkman verkort of
zelfs in de geringste mate belemmerd zou worden in
de uitoefening van eenig recht, dat hem zou worden
toegekend. Eene regeling is voorgedragen waarbij voor
den werkgever geen spoor van belang ontstaat om
zijn dikwijls zoo grooten invloed aan te wenden tot
het verbergen van eenig ongeval, ol tot het weerhouden
der door een .ongeval getroffenen van het instellen
van een beroep, indien hun geenc of eene door hen
onvoldoende geachte schadeloosstelling wordt toege
kend. Terecht is in het Voorloopig Verslag der Tweede
Kamer bijzondere waarde gehecht aan een goede
regeling van het beroep en aan de volkomen zelf
standigheid der colleges, welke in beroep zullen
oordeelen. Wat zou echter de beste regeling baten,
indien men tegelijkertijd voor den werkman krachtige
beweegredenen schiep om het niet in te stellen P De
voorgedragen wet vermijdt dat euvel zorgvuldig
onder hare werking mag men veeleer verwachten,
dat de werkgever al het mogelijke zal doen om den
getroffenen recht te verschaffen ook gaat de uitkeering
der schadeloosstelling geheel buiten den werkgever
om hij leent daartoe niet eens als tusschenpersoon
zijne bemiddeling. Zal dit ook zoo zijn, wauucer de
werkgever niet alleen de renten moet uitkeeren uit
eigen middelen, maar daarenboven van zijn kapitaal
een gedeelte moet afzonderen tot vorming van een
waarborgfonds, waardoor de uitbetaling der rente
wordt verzekerd Deze vraag wordt in geen enkel
der adressen aangeroerdmen zou geneigd zijn te
onderstellen, dat zij bij de adressanten zelfs niet is
opgekomen.
Dezerzijds wordt niet ontkend, dat aan de toepassing
van een stelsel als bovengeschetst voordeelen
verbonden zijn. Tegenover het belang van den werk»
gever bij geringe uitkeeringen zou men zijn verhoogd
belang kunnen plaatsen om ongevallen te voorkomen
in welke mate dit tot vermindering van ongevallen
leiden zal, daarover zal alleen de ervaring uitspraak
kunnen doen. Versterkt wordt wellicht ook het belang
vau den werkgever om den getroffene in dienst te
houden, desgevorderd te bekwamen tot nieuwe
werkzaamheden, ofschoon die versterking niet groot
kan zyn, daar de werkgever toch de aan den getrof
fene toegekende rente moet uitkeeren.
Deze voordeelen achten de ondergeteekenden deels
te onzeker, deels te gering om eene regeling, waarin
den werkgever wordt toegestaan zelf het risico der
verzekering te dragen, in het ontwerp op te nemen.
Voor den werkgever kan erin de bedoelde regeling
geen werkelijk voordeel gelegen zijn. Immers hij
zoude al de door de wet geëischte formaliteiten
moeten vervullen, evenzeer alsof hij onder de gewone
bepaling der wet viel. Hij zoude als schadeloosstel
ling moeten betalen wat anders de Rijksverzekerings
bank zoude betalen en evenzeer zijn aandeel in de
administratiekosten der Bank moeten dragen."
"Wij achten door het bovenstaande de bezwaren,
hoe gewichtig deze zich ook voordeden, op afdoende
wijze weerlegd, maar tevens wijzen wij er op, dat
aan de verzekering voor eigen risico nog bovendien
een ander groot bezwaar is verbonden. Het wetsont
werp verzekert ook weduwen en weezen, en mi zou,
bij het nemen der verzekering voor eigen risico,
allicht de prikkel ontstaan om zooveel mogelijk
ongehuwde werklieden in dienst te nemen en de
gehuwden buiten te sluiten.
In ieder geval hebben zoowel de Memorie van
Antwoord als de Nota van Inlichtingen aangetoond,
dat de Tweede Kamer, hoe luide de groot-industrie
haar stem ook verheffe, ten volle verantwoord is,
als zij een proef met de wet neemt.
Zoo stonden de zaken, toen Vrijdag 16 Juli jl, de
debatten over het wetsontwerp een aanvang zouden
nemen.
Dat dit niet zou-geschieden, daarvoor had dr.
Kuyper gezorgdden vorigen dag toch had hij een
amendement ingediend, dat, in tegenstelling met de
overige amendementen, „het groote amendement"
wordt genoemd het beslaat dan ook zes pagina's
van de Bijlagen cn tevens het geheele stelsel
der Regeering vrijwel onzeker maakt en op zij zet.
De heeren dr Schaepman, jhr. mr De Savoruin
Lobman, Bouruan, De Wael Malefijt en Loeff stelden
daarop voor, de behandeling uit te stellen en het amen
dement Kuyper met de overige ingediende amende
menten naar de afdeelingeu te verzenden. Niettegen-
staande ernstig verzet van den heer Veegens weid
het voorstel met 44 tegen 36 stemmen aangenomen.
In een volgend artikel hopen wij het „groote
amendement" van meer nabij te bezien.
De Vredesconferentie loopt op haar eiode
(heden Zaterdag.) Nog de onderteekening
van het slot-protocol en de verschillende
overeenkomsten en verklaringen, dan valt
het scherm en de medewerkers in bet we-
reldtooneelstuk, dat in het huis Ten Bosch
is afgespeeld, kunnon voor dit seizoen
hunno zomerverblijven opzoeken. Hoe
weinig waarde mannen van naam en
beteekenis aan het congres hechten, bleek
nog dezer dagen uit een gezegde van
den Amerikaanschen admiraal Dewey, den
overwinnaar van de Spanjaarden voor
Manilla. De admiraal, die op zijne terug
reis van de Philippijnen naar Amerika
thans in Oostenrijk vertoeft, hechtte aan de
resultaten der bijeenkomst niet de min
ste waarde.
Ten bewijze, dat ook de Amerikaaneche
staatslieden van zijne zienswijze zijn, wees
hij op het besluit dier regeeriog, om tot
den bouw van 40 nieuwe kruisers over
te gaan. In de verschillende afdeelingen
zijn de leden van het congres tot drie
overeenkomsten gekomen.
Ze zijn die tot toepassing der Roode
Kruis Conventie op zeeoorlogen die
betreffende de wetten en gebruiken van
den oorlog te land, en die betreffende de
vredelievende regeling van internationale
geschillen.
Verder zijn drie verklaringen vastge
steld, verbiedende het werpen van kogels
uit luchtballons, het gebruik van kogels
met verstikkende en verdooveude gassen
en het gebruik van zich in het lichaam
uitzettende kogels.Hoe jammer voor
den heer Chamberlain, die juist met
deze soort kogels de nederlagen van
Majuba en Krugersdorp hoopte te kun
nen wreken. Waar moet die brave man
nu met de bezendingeu naar toe,
die reeds in Kaapstad zijn aangekomen P
Of zouden misschien op echt Engelsche
manier zijn mannetjes toch nog bij ver
gissing van deze ammunitie voorzien wor
den Ten slotte heeft het congres eenige
wenschen uitgesproken, die men gerust
in de afdeeliog der „vrome" kan opne
men. In het slotstuk der Conferentie
zullen worden opgenomen-: de wensch van
beperking der militaire lasten het onder
werpen aan een volgende conferenite van
de quaestie der rechten en plichten v. neu
trale staten; van eene éénvormige regeling
van type en kaliber van geweren engeschut
der marine het spoedig bijeenroepen van
een bijzondere conferentie voor herziening
der Geneefsche conventie, en eindelijk
de wensch om door een volgende confe
rentie te doen onderzoeken voorstellen
betreffende de onschendbaarheid van
particulier eigendom ter zee en het
bombardeeren van havensteden en dor
pen door scheepsmacht.
Hoe gemakkelijk had de hooge ver
gadering hierbij nog den wensch kunnen
voegen, om door eene bijzondere confe
rentie aan den landhonger van eenige
groote staten een einde te maken. Ook
de onschendbaarheid der nationaliteiten
zoude dan bij internationale overeen
komsten vastgesteld kunnen worden.
Der Russen „Vadertje" moet in de
Haagscho Conferentie zoo'n bijzonder
pleizier gehad hebben, dat hij reeds we
der plannen voor eene nieuwe conferen
tie smeedt. Deze zou niet meer of
minder ten doel hebben, dan de Turksche
kwestie te regelen, 't Gaat Rusland
zeker op het Balkan-Schiereiland niet
naar den zin.
Turkije heeft in de laatste maanden
belangrijk in kracht en aanzien gewon
nen. Het gaat geregeld voort zijn leger
te versterken, te oefenen en van de
nieuwste vuurwapens te voorzien.
„De zieke man" krijgt weder kracht in
de beenen. Roemenië is een stille ven
noot van het drievoudig verbond. Servië
is geheel van Rusland vervreemd.Onder
die omstandigheden zou eene bespreking
van het Oostersche vraagstuk wat leven
in de brouwerij brengen, misschien we!
de lieden iu Macedonië en Albanië er
toe kunnen leiden in beweging te komen,
waardoor de Russische invloed weder zou
winnen. Misschien ook wenscht men in
Petersburg den strijd om Byzantium
spoedig beslist te zien, om daarna alle
aandacht aan Oost-Azië te kunnen wij
den.
Er zijn teekenen aanwezig, waaruit
men zou kunnen besluiten, dat Rus-
land s positie aan de Stille Zuidzee in
staat van wijzen is. Alles wijst op een
toenadering tusschen China en Japan,
waardoor aan de Russische eischen wel
eens paal en perk gesteld kon worden.
Voor eenigen tijd brachten markies Ito
en andere hooggeplaatsten een bezoek
aan Peking, welk bezoek thans door
een Chineesche deputatie beantwoord
wordt. Algemeen meent men, dat ach
ter deze beleefdheidsvisites diplomatieke
onderhandelingen verscholen liggen. Een
verbond tusschen de gele volken moet
op een botsing met Rusland uitloopen.
Daar ook Engeland sterk bij de Oost-
Aziatische kwestie geïnteresseerd is,
zoekt het zooveel mogelijk de handen
vrij te hebben tegen den tijd, dat daar
de poppen aan het dansen gaan. Een
van de redenen, waarom het thans op
de meest brutale wijze het overwicht
in Zuid-Afrika tracht te verkrijgen.
Opmerkelijk is het, dat, nu een groot
gevaar Zuid-Atrika bedreigt, vertegen
woordigers van de Boerenstaten en de
Kaapkolonie met elkaar in overleg zijn
getreden, om gezamenlijk de middelen
te beramen, die het gevaar kunnen
afwenden. De samenkomst van de
heeren Jan Hendrik Hofmeijr, leider
der Afrikaansche partij in de Kaapkolonie,
Herboldt, landbouwminister dier kolonie,
Fisher, uitvoerend raadslid van den
Oranje Vrijstaat, en den Transvaalschen
Staatsprocureur Smuts en Grobler,
Transvaals onder-staatssecretaris voor
buitenl. zaken, wijst op eene een
heid, die voor de Engelsche suprematie
zeer gevaarlijk is. Het is deze solida
riteit die de jingo's doet razen en
blazen, die met de firma Rhodes-Cham-
berlain met succes concurreert eu die
ten slotte, trots de groote woorden, rog
weer gisteren door minister Balfour op
een banket uitgesproken, den vrede zal
weten te bewaren. De inzet is voor
Engeland te groot, om alles op één worp
te wagen.
~Wjj meenden reeds in een vorig ver
slag te mogen verzekeren, dat met bet
nieuwe kieswetontwerp de moeilijkheden
van de baan waren. Berichten uit
Kaapstad, zoomede een Times-artikel,
hadden allerwege dien indruk gemaakt.
Toch schijnt men in Engeland met de
verkregen concessies nog lang niet
tovreden en tracht Chamberlain nog
altijd het kiesrecht na een verblijf van
vijl jaren in stede van zeven voor de
Uitlanders te verkrijgen.
Ook moet hij nog aandringen op de
volkomen gelijkstelling van talen en een
grooter aantal zetels voor de mijndis-
trieten in den volksraad. Deze eischen
Y/orden natuurlijk weer door krijgsmu
ziek begeleid.^ Zoo komen nu uit de
Engelsche koloniën mededeelingen, dat
zich troepen hebben aangeboden om bij
een oorlog in Zuid-Afrika voor Enge
land te vechten. Nieu w-Zuid-Wales
biedt voor dit doel 1860 officieren en
manschappen aan, terwijl de Indische
regeering zich bereid heeft verklaard
10 000 man naar Z.-Afrika te verschepen.
Zoo zoekt het machtige Albion, dat pe
tities over Finland tot den Tsaar richt,
dat vergaderingen belegt, waar men
roerend weeklaagt over het lot der
Armeniërs, dat ach en wee riep over
Cuba eu de Philippijnen, dat zoo menig
maal in zalvende bewoordingen uitriep
„Heere, ik dank u, dat ik niet ben als
zij",de zelfstandigheid van een klein
volk te ondermijnen.
Kiesrecht, stemrecht, vereenigingsrecht,
zelfs het revolutierecht zijn in en buiten
Europa aan de orde van den dag. De
beruchte generaal Weijler, de beul van
Cuba, verdedigde ia den Spaanschen
Senaat het goed recht van den opstand.
Zeer openhartig verklaarde deze militair,
dat de toestand in Spanje zeer ernstig is
en hij het waarschijnlijk achtte, dat een
opstand zal uitbreken om Spanje te redden.
Het ware op geen tijdstip gemakkelij
ker voor het volk en de soldaten, om
gemeene zaak te maken, 't Is voor
de Fransche generaals om te watertanden,
bij het hooren van zulk een taal. In
België maakt nog altijd het kieswet-
vraagstuk een punt van openbare be
sprekingen uit.Te Brussel vergaderden 200
afgevaardigden van Katholieke Vereeni-
gingen. Eenstemmig werd de wensch naar
eene evenredige vertegenwoordiging geuit.
't Geval wordt voor den heer Van den
Peereboom zeer lastig. Als ook de eigen
partij het ministerie in den steek laat,
kan het zijn koffers wel gaan pakken.
In Denemarken duurt de strijd tusschen
patroons en vakvereenigingen nog altijd
voort. De werklieden strijden voor de
rechten der vakvereenigingen, de patroons
trachten den invloed dier corporaties door
een gedwongen werkstaking te breken.
Het aantal uitgesloten arbeiders is Maan
dag weer met 20.000 vermeerderd en
bedraagt thans 80.000 man. Zoo ziet
men strijd hier, strijd daar, strijd overal.
De heer H. J. van Veen
heeft voor let beroep naar de Ned.
Herv. gemeente te SIJBECAR3PEL
bedankt.
Door het provinciaal be-
stuur van Noord-Holland is bij enkele
inschrijving aanbesteed:
le. Het doen van leveringen en
werkzaamheden ten behoeve van de
Heldersche zeewering, behoorende tot
de rijkszee werken in de provincie
Noord-Holland, in twee perceelen strek
kende die van het le perceel voor het
gewoon onderhoud der zeewering en
die van het 2de perceel voor herstel
der zeewering van schade, ontstaan
door storm. Raming perceel I f 25.000,
perceel II f 930. Minste inschrijver per
ceel 1, J. W. Roelofs te Papendrecht
voor f 21469. Minste inschrijver perceel
II, J. Oldenburg te Bergen voor f 860.
2e. Het op diepte brengen van eenige
gedeelten van het Groot Noord-Holland-
sche Kanaal. Raming f 11.000. Minste
inschrijver, L. Volker Jz. te Maarsen,
voor f 9850.
Heet* Ilugowaard. Bij
publieke aanbesteding, den 27en, heeft
het polderbestuur de levering opgedragen
ten behoeve van den polder van ma
chineolie a t 15, raapolie a f25 50 en
poetskatoen a f 32,25, alles per 100
K. G. aan A. W. Sabel te Zaandam;
Reuzel a f 45.50 per 100 K. G.,
kaarsen a f 15.25 per pak en petroleum
a f 14.32 per vat aan Holzmuller te
Alkmaar.
Als een bewijs, dat het
tegenwoordig moeilijk is, om op boerde
rijen goed en voldoend personeel te be
houden of te employeeren, kan worden
vermeld, dat de heer J. L. Strijbis, groot
landbouwer en veehouder aan de Lan-
gereis,onder Oude Niedorp, eerstdaags
naar Urk gaat, om te trachten daar een of
meer goede werkmeiden „te huren", wijl
het hem niet mogelijk is, ondanks een
uitstekende behandeling en goed loon,
in deze omgeving zoo iemand te vinden.
Oogstverwachtingen.
Aangaande de verwachtingen van den
oogst over 1899 in de prov. Noord-IIol-
I land, zegt de St.Ct
Over het algemeen kunnen voor dit
gewest de verwachtingen van den oogst
zeer gunstig worden genoemd.
Omtrent de wei- en hooilanden, welke
alhier zulk eene voorname plaats inne
men, zijn van schier alle tijden de beste
berichten ingekomen.
Hoewel de koude Meimaand voor den
j groei van her gras niet voordeelig was,
heeft dit gewas, dat door den zachten
winter en vooral door de gunstige weers
gesteldheid in Maart reeds tamelijk tot
ontwikkeling was gekomen, zóó weinig
geleden, dat de later ingevallen warmte
voldoende is geweest, om het welig te
doen opschieten.
De hooiopbrengst valt dan ook mede
en de qualiteit, welke alleen hier en
daar wat geleden heeft door te veel re
gen tijdens den oogst, wordt over het
algemeen uitmuntend genoemd. Op de
weilanden vond het vee, dat grootendeels
reeds vóór Mei kon worden uitgejaagd,
tot dusver iu de meeste gemeenten
ruimschoots goed voedsel.
De aardappelen beloven mede een
overvloedig en goed beschot. Voor de
gevreesde ziekte bleven zij gespaard.
Tarwe en rogge staan ook algemeen
goed en geven uitzicht op een overvloe-
digen oogst. De haver is minder gunstig
opgegroeid en heeft vooral op hoog gele
gen gronden veel van de droogte te lijden.
Omtrent erwten en boonen zijn gun
stige berichten ingekomen, eveneens om
trent het mosterdzaad.
Daarentegen zal de opbrengst van
karwijzaad beneden het middelmatige
blij ven, daar de plant nog al van koude
te lijden heeft gehad.
De koude weersgesteldheid in het voor
jaar heeft ook een ongunstige* invloed
gehad op de bloembolgewassen. Vooral
de tulpen hebben in den beginne zeer
van de nachtvorst geleden en zijn ten
gevolge van den aanhoudenden scher
pen Noordoostenwind, gepaard met
droogte, te vroeg afgestorven. Bij het
rooien bleek veelal, dat de bollen klein
van stuk waren.
Zeer ongunstige berichten zijn ver-
