Transvaal.
Zondag 29 Octokr 1899.
43ste Jaargang ÏTo. 3483.
Politie! overzicht her weel
Dit nummer bestaat uit
twee bladen en een Bij
voegsel.
üureasa: liaan, t* 4,
UitgeverP. TRAPMAN.
MedewerkerJ. W 1 K E L.
EERSTE BLAD.
Ingezetenen
Voor het uitzenden van
volledi ge ambulan ces
of verbandmiddelen naar
Zuid-Afrika door middel
van bet „Roode Kruis",
en voor bet ondersteu
nen der in den strijd
verminkten of der ach
tergebleven betrekkin
gen van op bet slagveld
gebleven strijders,is geld
noodig en véél gebl ook*
Alom in den lande
worden offers afgedra
gen.
Zullen wij achter blij
ven '1
Eerbied werd ons af
geperst door de wijze,
waarop onze stamver
wanten in Zuid-Afrika
den oorlog hebben trach
ten te voorkomen.
Van bewondering zijn
wij vervuld, voor bun
moed in bet strijden, nu,
ondanks hun wil, de oor
log is uitgebroken, die
beslissen zal over bet al
of niet voortbestaan van
hunne onafhankelijk
heid,
Docli eerbied en be
wondering beteekenen
niet veel, als het daarbij
blijft.
Van ons wordt ge
vraagd een daadWe
moeten de gevolgen van
den oorlog willen ver
zachten.
Dat kunnen we, door
geld te offeren.
Ieder dus, die het
liart op de rechte plaats
beeft, geve, en geve,
zoo mogelijk, mild, als
in de volgende week git
ten aan de buizen zul
len worden ingezameld.
De gelden worden aan
bet Transvaal-comité
overgemaakt.
Scbagen, 21 Oct. '99.
De Burgemeester,
S. Berman.
Als bijvoegsel van
dit nummer, wordt onzen
lezers een kaart van het
oorlogsterrein in Zuid-
Afrika gratis toegezon
den. red.
Buitenlandscb Nieuws.
Binnenlandsefi Nieuws.
Groentenmarkt
te Broek op Langendijk.
I
Mi m is-,
DRAAIT.
iiai
Dit blad verschijnt tweemaal per weekWoensdag- en
a 0 n. inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVER1EN11EN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Prijs per jaar f 8.Franco per post f 8.6Ö.
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 5 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
't Is een slecht begin, en toch is het
zooofficiéél weten wij niets van den
toestand in Zuid-Afrika. Alles wat tot
heden in de pers de ronde deed, gleed
door Engelschen koker, en die koker
staat onder zoodanig toezicht, dat voor
Engeland werkelyk uadeelige berichten,
eenvoudig niet worden overgeseind. Hoe
of eigenlijk de toestand is
Van de Delagoabaai loopt een kabel
naar Sofala, Portugeeach gebied, en van
daar over Madagaskar (Fransch) naar
Aden (Engelsch)een andere kabel loopt
vau do Delagoabaai naar Durban (Natal-
Engelsch). De Engelschen hebben dus fei
telijk het toezicht op alle telegrafische be
richten. Nu zijn twee gevallen mogelijk.
Of de telegrammen worden door een
Engelsch oorlogsschip in de Delagoabaai
afgetapt, dat wil zeggen, de kabel is
aan boord van een Engelsch oorlogsschip
geheschen, waar de telegrammen zijn
opgenomen; óf zij worden te Aden aan
een zoodanige censuur onderworpen, dat
van het werkelijke bericht slechts een
onbeduidend uittreksel aan zijn adres
komt.
Het eerste geval is volstrekt niet nieuw.
In den Amerikaansch-Spaanschen oor
log werd de „aftapping" met succes door
admiraal Deweij voor Manilla toegepast.
Mocht de Eng. regeering goedgunstig tele
grammen naar Aden la en doorgaan, dan
wacht hen daar een „tot hiertoe en niet
verder". Alle politieke telegrammen, be
stemd voor, of afkomstig van de oorlog
voerende staten in Zuid-Afrika, met
name Transvaal en Oranje-Vrijstaat
worden te Aden niet doorgelaten, onver
schillig of het regeerings-depêches zijn
of niet.
Men houde dus wel bij het lezen van
alle Engelsche overwinningen in het oog,
dat de Transvaal geheel geïsoleerd is.
Noch over de Westkust, noch over Aden
zal de Britsche censuur eenige politieke
of oorlogsdepêche van eenig gewicht
meer doorlaten. Ook de berichten aan
de Britsche pers staan onder streng toe
zicht. Men gunt ook aan de Engelsche
bladen slechts het streng noodzakelijke.
Geen wonder, dat men aan gene zijde van
het Kanaal reeds blijken van groote onte
vredenheid geeft, te meer omdat het
vermoeden voor de hand ligt, dat de
naakte waarheid den invloed van een
koudwaterbad op de geestdriftvolle
Jingo'3 zou uitoefenen.
De generaal-commandant in Natal heeft
bevel gegeven, om alle berichten van de
correspondenten over do krijgsverrichtin
gen in Natal aan te houden. Daardoor
ontvangen de Engelsche couranten ook
al o-een particuliere berichten meer. Al
het nieuws dat Engeland bereikt, is regee-
rino-snieuws en dat wordt zoodanig inge
kleed als de ministerraad het goedvindt.
Het 'is dan ook reeds gebleken, dat de
schitterende overwinningen derEngelschen
bij Gloncoe en Elandslaagte eenvoudige
voorpostengevechten waren, die zoo
weinig beteekenden, dat de Boeren reeds
den volgenden dag weder aanvallend
konden optreden. Nauwelijks toch was
generaal Yuleinzjn kamp teruggekeerd,
of de insluitende beweging der Boeren
werd hervat. De positie van generaal
Yule werd toon zoo gevaarlijk, dat hij
het raadzaam oordeelde, zijn kamp te
verlaten. De stelling Glencoe—Dundee
werd geheel prijsgegeven. Het Engelsche
le^er trok terug naar Ladysmith, om zich
daar met dat van generaal White te ver-
De vereonigde troepen hebben thans
iets noordelijk van Ladysmith stelling
genomen. Daar kan nu een belangrijk
treffen verwacht worden. Volgens een
telegram ia de Temps zyu do Engel
schen 8000 man sterk en beschikken ze
over 40 kanonnen.
De Boeren uit de Zuid-Afrikaansche
Republiek hebben in de nabjjheid van
Ladysmith 10.000 man en 8 stukken,
die uit den Vrjaiaat zijn 9000 man
sterk, met een onbekend aantal kanon
nen. De Engelschen ontvangen doorloo
pend troepen-versterkingen van infanterie
en artillerie uit Pietermaritzburg.
Waarom de Engelsche regeering van
een eenvoudig voorpostengevecht eene
schitterende overwinuiug maakt, waarom
zij de telegraphische verbinding verspert,
wordt ons in de Duitsche en Russische
pars duideljkgemaakt.Daar zijn vele en ve
lerlei redenen,die zulks wenscheijk maken.
D ar is in de eerste plaats de specu
latie-handel in mjnaandeelen, die van
de Engelsch-Afrikaansche Compagnie niet
te vergeten-
Bij elk overwinuingsbericht gaan die
aandeelen sterk in de hoogte, waarbij de
geldmannen, steunpilaren van de re-
geering, goede zaken maken. Wel zak
ken dan na één of twee dagen die pa
pieren weer belangrijk, maar ook die
daling is welkom, daar de geldfirma's
dan tegen een lageren koers de papieren
terugkoopsn. Bij iedere „schitterende
overwinning" herhaalt dit spelletje zich
opnieuw. Dat noemt men zaken doen.
De Eagelsche overwinningen zijn ook
noodzakelijk om de Kaapkolonie te be
goochelen.
Men mag gerust aannemen, dat het
overgroote deel der Hollandsche Kaap-
ianders slechts op eene gunstige gelegen
heid wacht, om zich bij de Republieken
aan te sluiten. Reeds nu strijden er vele
jongelieden uit de Kaapkolonie onder de
Transvaalsche en Vrjstaatsche veldkor-
notten.
Een niet miuder gewiobtige reden om
den toestand voor Engeland in het gun
stigste licht te plaatsen, vindt zijn oor
sprong in de houding van Frankrijk en
Rusland. Engeland vreest, dat deze beide
mogendheden op het bericht van een
Engelsche nederlaag in Zuid-Afrika, hun
slag in Azië zouden trachten te slaan.
Daarom moesten de weinig beteekenende
ontmoetingen tot gewichtige veldslagen
worden uitgedijd. Alleen het succes der
Engelsche wapenen zou deze mogendheden
in bedwang kunnen houden. Wat er
eigenlijk wel in de hoogere politiek broeit,
is, althans bij de leeken, onbekend, maar
er zija teekenen aanwezig, die op een
tijdperk van actie wijzen.
Het Fransche Pirëus-eskader(Griekenl
heeft bevel ontvangen, zich naarBeyroet te
begeven en geen enkel schip te detachee-
ren. Ook het Russische Zwarte-Zee-es-
kader wordt voor onbekende doeleinden
zee-klaar gemaakt.
Deze bewegingen dor Russische en
Fransche vloten hebben in Engeland
groote ongerustheid gewekt. Met haas
tigen spoed wordt de vloot gereed ge
reed gemaakt. Een deel van het eska
der moet bestemd zijn voor de Middel-
landsche Zee, een ander deel zou voer
de Persische Golf bestemd zijn. Daar
zou het een wakend oog op de En
gelsche belangen in Perzië, Arabië,
Boloetsjistan en Yoor-Indië kunnen
houden en toch dicht genoeg bij Afrika
zijn,om in de Delagoabaai een woordje mee
te kunnen spreken. Veler vraag is, welke
houding Duitschland zal aannemen. In
Frankrijk zou men wel gaarne zien, dat
Duitschland het initiatief nam tot een
gezamenlijk optreden tegen Engeland.
Behalve, dat men zóó den ouden
vijand van over het Kanaal gemakke
lijker' tot rede zou weten te brougen,
had het ook nog het voordeel, dat Enge
land en Duitschland voor langen tijd
van elkander verwijderd zouden blijven.
De keizer schijnt echter voor het
gefluit van den vogelaar geen ooren te
hebben. Hij herinnert zich nog te goed
de houding ,van Frankrijk bij den inval
van Jameson. Toen Wilhelm op
1 Januari 1896 zijn bekend telegram
naar President Kruger zond, onstond er
tusschen Engeland en Duitschland eene
erustige verwijdering. Bij die ge
legenheid zou Frankrijk ver
trouwelijk aan Engeland te kennen heb
ben gegeven, dat het wel geneigd zou
zijn, Engeland iu oen strijd tegen Duitseh-
land te steunen. De ondervinding, toen
opgedaan, zal koizer Wilhelm thans wel
tot voorzichtigheid stemmen. Waarschijn
lijk is het zelfs, dat Duitschland bij de
overeenkomst, voor twee jaren met En
geland gesloten, zich voor de komende
dingen in Zuid-Afrika verbonden heeft
tot een vriendschappelijke neutraliteit.
Vreemd is het zeker, dat er thans
sprake is van een bezoek van den Keizer
aan Eageland. Dat .zou bij deze omstan
digheden op eene zeer vriendschappelijke
toenadering tusschen beide rijken wijzen,
in welk geval de Boeren volstrekt niet
op eene Duitsche tusschenkomst of be
middeling behoeven te rekenen.
In Amerika worden pogingen aange
wend, om Mac Kinley te bewegen, als
bemiddelaar tusschen Engeland en de
Republieken op te treden.
In antwoord op de aanspraken, gehou
den bij het overhandigen van een adres
in dien geest, heeft de president ver
klaard, dat hij de petitie in ernstige
overweging zal nemen. Wij gelooven
niet, dat er van Amerika eenig goeds
voor de Republieken is te verwachten.
In den Spaansch-Araerikaanschen oorlog
heeft Engeland zich stilzwijgend aan de
zijde van Amerika geschaard, het is te
verwachten dat Amerika dezen dienst op
gelijke wijze zal beantwoorden. Naar
veler meeniug hebben de Boeren alleen
steun van Rusland te verwachten, doch
voorloopig moeten zij zichzelf helpen.
Nu, dat doen ze dan ook op een wijze,
die overal achting en eerbied afdwingt.
Groentenmarkt aan het
station N oord-Schar woude.
Donderdag 26 Octoher 1899. Aange
voerd 210 zak aardappelenblauwe
f 0.60 f0,75; roodneuzen t 0.65
10.75. St. Romein-peren fl.25 f 1.40
per y2 HL.; kleiperen f 1.25fl.30
per */2 H.L. Dinsdag a. s. zal voor het
laatst in dit 3eizoen aardappelen- en
groentenmarkt worden gehouden.
Dinsdag 24 Oetober.
14060 bloemkoolen 1 1.60 a 2.10 per 100.
Reuzen bloem kool 3,50 a 8.25
6500 roode kooien 2.a 4.25
4200 gele 2.50 a 4 50
3000 witte 3.a 5.50
Woensdag 25 Oetober.
550 bos wortelen f 1.80 a f 2.70 p. 100 bos.
14400 bloemkoolen 140 a 2.70
Keuzenbloemkool 3 50 a 7.25
30oO roode kooien 2.a 4.
8900 gele 2.a 4.
1000 witte 3.- a 5.
Donderdag 26 Oetober.
1500 bos wortelen f 1.30 a f 1.80 p. 100 bos.
10800 bloemkoolen 1.80 a 2.60
Reuzenbloemkool 3.— a 6.50
4000 roode kooien 2.a 3.50
4000 gele 2.— a 4.—
3000 witte 3.a 5
Als hoofdingeland van
het Ambacht van West-Friesland, ge
naamd „de Schager en Niedorper Kog
gen", is herkozen de heer J. Butter
te Winkel. De heer Butter vertegen
woordigt in genoemd waterschap het
polderdistrict Winkel.
Terwijl de zoon van den
heer J. K. in de Zijpe Woensdag onder
eene koe aan de Stolpen zat te mel
ken, bleef hij plotseling op de plaats dood.
HELDER, 25 Oct. Ter na-
jaars-koemarkt werden heden aangevoerd
30 kalf koeien, f 160 a f 180, 8 vette
koeion f 160 k 1 200, 49 gelde koeien
f 90 k f 165, 8 kalf vaarzen f 50 a
f 90, 3 ossen f 70 af 90, 4 stieren
f 72 a f 140 en 4 graskalveren f 30 a
f 50. De handel was zeer levendig.
Donderdag reed te AM-
STERDAM door Ie voornaamste straten
een optocht, die terecht veel bekijks
had. Voorop ging een ambulancewagen
van het Roode Kruis, geheel ingericht
zooals hij op het oorlogsterrein zal ver
schijnen, getrokken door twee paarden
en daarachter een groote sleeperskar
met een hoog krat erop, waarin de
ambulance-wagen verzonden zal worden,
met een rood kruis op de zijwanden
aangebracht en met groote letters „Hui-
de aan de Transvaal en Oranje-Vrijstaat."
De schaalcollecte, ia DEN
HAAG gehouden door het vrouwen- en
mannen-comité van de Haagsche afdeeling
van het Roode Kruis, ten voordeele van
den ambulance-dienst in Zuid-Afrika,
heeft opgebracht ruim f 12.000.
Naar uit goede bron ver
nomen wordt, zal binnen enkele dagen
aan 1s Rijks munt begonnen worden inct
het maken van gouden tien-guldenstuk-
ken, met de beeltenis van H M. de
Koningin, voor een gezamenlijke waarde
van 1 ton gouds.
Vergadering van den
Raad der gemeente Gudkarspel,
op Vrijdag 27 Oetober 1899. Tegen
woordig alle leden, benevens de Voorz.
de heer Fuhrhop, Burgemeester.
Voorz. opent de vergadering en leest
de notulen van de voorgaande, welke
onveranderd worden goedgekeurd.
Het eerst wordt hierna in behandeling
genomen de begrooting van het Burgerl.
Armbestuur voor het jaar 1900. Voor
inkomsten zjn geraamd land-en kapitaal
renten enz. f 689.90, collecten, gem. sub
sidie enz. 1 1300. Als uitgaven komen
op de begrooting vooraan bedeeling
in geld f 1086, brood, winkelwaren en
kleeding f 100, geneeskundige hnlp f 600,
enz. Niemand heeft op deze posten iets
aan te merken zoodat deze begrooting
wordt vastgesteld met een eindejfer van
f 1989.96 aan ontvangsten en uitgaven.
De heer Borst zegt hierna nog, dat
hem de som van 1130.voor verpleeg-
kosten van M. Kots bj de wed. Rutsen
nog al hoog voorkomt. Het blijkt ech
ter, dat die verpleegde nog school gaat
en niet, zooals de heer Borst meende,
reeds uit werken gaat, waarom dan ook
die post gehandhaafd blijft.
Vervolgens wordt door b. en w.
aangeboden de door hen opgemaakte
gemeentebegrootiag voor het dienstjaar
1900, met bjbehoorende memorie van
toelichting. Post voor post wordt na
lezing en toelichting van den Voorz.
goedgekeurd. Ondanks hun financieel
beleid en overleg hebben b. en w. niet
kunnen voorkomen, dat de hoofdeljke
omslag met f300 verhoogd en derhalve
op f 2300 gebracht moest worden.
Voor onderhoud van huizen en eigen
dommen, den toren enz., werd geraamd,
f125.voor idem van straten f 450.
kosten der straatverlichting f 300.
jaarwedden der onderwjzers f 3550.
leermiddelen f 300.—, verlichting en
verwarming der schoollokalen f350.
onderwjskosten der kinderen van Oud
karspel die te Koedjk school gaan,
f 250.belooning vroedvrouwen
f 225.verplegingskosten arme krank
zinnigen f 380.subsidie aan het
Burg. Armbestuur f 1300.rente
geldleening f 280.enz., totdat men
eindelijk overhield voor onvoorziene uit
gaven eene som van 1 583.89.
Op voorstel van B. en W, wordt nog
besloten, de kosten van kleeding en uit
rusting voor den gemeente-veldwachter,
niet meer rechtstreeks uit de gemeente
kas te betalen, doch de f 75,die
daarvoor jaarljks op de begrooting staat,
aan den gem-veldwachter uit tekeeren,
waarvoor hij dan verplicht is, zelf de
kosten te betalen voor een naar het oor
deel van B. en W. nette uitrusting.
De geheele begrooting wordt eindeljk
goedgekeurd en vastgesteld met een ont
vangst en uitgaaf van f 13671.535.
Naar aanleiding van enkele aanmer
kingen, die door Ged. St. zijn gemaakt
op de ingezonden verordeningen op de
heffing en invordering der begrafenis
rechten, worden door B. en W. opnieuw
opgemaakte verordeningen ter tafel ge
bracht.
Daarbj is vastgesteld, dat de kosten
van begraven zullen zjn voor personen
boven 12 jaar f 2.—, tusschen 1 en 12
jaar f 1.en beneden het jaar f 0.50.
Voor het „uitsluitend recht tot het doen
begraven in een bepaalde grafruimte"
ook deze term is een gevolg van de
aanmerkingen -- wordt resp. betaald in
klasse A f 8.50, B f 6.50 en C f 4.50.
Al dezo bedragen zjn minder dan bj
de vorige verordening, omdat over de
laatste 5 jaren ruim f 158.aan begra-
fenisrechton meer geheven is, dan het
onderhoud der begraafplaats kostte, het
geen de wet niet toelaat.
Omdat de verordening op de heffing
van den hoofdeljken omslag met primo
Januari a.s. vervalt, hebben B en W.,
naar een keuze uit enkele exemplaren,
een nieuwe verordening opgemaakt, die
nu in behandeling wordt genomen.
Het te heffen maximum voor het
primitief kohier wordt vastgesteld op
f 3000.in plaats van tegenwoordig
f 2400.en voor het suppletoir kohier
op t 500.—. Van het geschat zuiver in
komen wordt een geljk percentage ge
heven en voor noodzakelijk levensonder
houd wordt als onbelastbaar afgetrokken
f 300.verhoogd met 20°/0 voor elk
kind van 3—14 jaar. Wisselvallige inkom-
f stenvan landbouwers, ena. worden
