«ruitit- Laoibonwiiii
..te.
43ste Jaargang ITo. 3420.
t tdfP voorafgaande, achttien
Zondag 24 December 1399,
Dit nummer
drie bladen.
Burean: SVMAi&MN, ijaan, O 4.
Uitgever: P. TRAPMAN.
Medewerker: J. WIXKEL.
bestaat uit
EEUSTE BLAl).
0
Oudejaarsavond,
Zondag 31 December a.s.,
hetwelk Zaterdag 30 December
wordt uitgegeven,
HIEÜf JURSWENSCIIS,
V ff'?'
a 25 Cts., a contant,
Gemeente Sc h agen.
Bekendmakingen.
8ste VOLKSTELLING.
ier^rr -
Ik "f?
BitmenlarJilscl) Nieuws.
MG HIT.
en
Zrb" :r,Ch„Td T""1 Pf' Wmk'Woensdag-
Al) VERTEN TIEN in'het9 ««rT^t8 tot8 morgens 9 ure'worfien
iNG^NnM^'rxt^r''
In het nummer van den
zal weder gelegenheid bestaan tot het
plaatsen van
van 1 tot 5 regels.
die zich met 1 Januari
e. k. op dit blad abon-
neeren, ontvangen de
voor dien datum ver
schijnende nummers
gratis.
POLITIE.
Ter Secretarie dezer gemeente zjjn inlichtingen te
bekomen omtrent een gevonden sleutel.
(Wet van 22 April 1879, Staatsblad no. 63.)
(Koninklijk besluit van 2 Mei 1899, Staatsblad no. 113)^
Burgemeester en Wethouders van Schagen brengen
ter algemeene kennis, dat dit jaar zal gehouden
worden de 8ste algemeene tienjaarlijksche volkstelling.
Deze heeft teo doel de aanwijzing van allen, die te
middernacht tuaschen 31 December 1899 en 1 Januari
1900 hunue werkelijke woonplaats binnen Nederland
hebben.
Deze allen worden aangewezen, onverschillig of zij
op genoemd tijdstip in hunne woning al dan niet
aanwezig zijn.
Ook worden aangewezen zij, die, zonder werkelijke
woonplaats binnen Nederland te hebben, op genoemd
tijdstip aldaar aanwezig zijn.
Omtrent deze allen moeten de opgaven verstrekt
worden, die gevraagd worden op kaarten, die tusschen
26 Dec. 1899 en 1 Januari 1900 zullen worden rond-
bezorgd en dadelijk na Nieuwjaar zullen worden
teruggehaald
Door of voor ieder moet aan zijne woning worden
ingevuld: eene b 1 a u w e k a a r t (voor een man of jon
gen),of eene witte kaar t (voor een vrouw ofmeisje).
Bovendien moet door of voor ieder aan de woning,waar
hij t ij d e 1 ij k a an w e z i g is, ingevuld worden: eene
oranje kaart (voortijdelijk aanwezigen man of
jongen) of eene rose kaart (voor eene tijdelijk
aanwezige vrouw of meisje).
Het hoold van ieder gezin of de bestuurder van
iedere instelling, gebouw, gesticht of schip, waar de
kaarten worden bezorgd, is verplicht voor de behoor
lijke invulling zorg te dragen.
Deze zorge er dus voor, dat aan den teller,wanneer
hij de kaarten bezorgt, worde opgegeven hoeveel
blauwe, witte, oranje en roae kaarten er in de woning
n°Ovcrtrcding van de voorschriften betreffende de
voSing wordt krachtens artikel 20 der wet van
15 April 1886 (Staatsblad no. 64) gestraft met
hechtenis van ten hoogste veertien dagen of geldboete
vin ten hoogste honderd gulden. i
De nauwkeurige, door de volkstelling e verJW
kennis der bevolking is eene zaak van algemeen
belang Tot het verkrijgen dier kennis ia noodïg, dat
alle vragen op elke kaart met de meest mogelijke
nauwkeurigheid en volledigheid worden beantwoord
Op verzoek der Regeer,ng noou.gen Burgemeester
en Wethouders allen met aandrang uit door nauw
volledige invulling der kaarten tot het
welslagen der volkstelling mede te werken,
welslagen Schagen, 5 December 1899.
Burgemeester en
Wethouders voornoemd,
S. BEKMAN.
De Secretaris,
DENIJS.
NATIONALE MILITIE.
InHchrij ving.
(Art 19 der Wet.)
Burgemeester en
Wethouders der Gemeente Schagen;
Brengen ter openbare
kennis, dat do mannelijke
^Zr 2
aan te melden ter Gemeente-Scerctarie, tuaschen den
laten en den 31aten Januari 900
(Staatsblad no. 72), welke betrekking hebben op de
inschrijving voor Je MUitie il)gcschreven
Art. 15. JaarlijKs woru j,9tr.n Januari
Voor ingezeten wordt0
moeder, "ofj beiSen'ove'rleden, wiens
1850
overledeD, wiens
voogd ing6'
zeten i» volgens de wel van den 28 Jul
(Staatsblad no.
het
2o. hij, 8V—,i. perste zinaueoo
hebbende, ge-
eerste zinsnede
maanden in Nederland vetbl'jf b'e' y yende ing0-;
Jo. hij van wiens onderste U.fW
Prijs per jaar f 3.Franco per post 1 3.60,
Afzonderlijke nummers 5 Cents.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25;iedere regel meer 5 ct
Croor.e letters» worden naar plaatsruimte berekend.
16. De inschrijving geschiedt:
van een ongehuwde jn de Gemeente waar de
of, zijn beiden
Art.
lo. _o
vader of, is deze overleden, de moeder,
overleden, de voogd woont
CVmppni"1 6en £^l.Qwde en van een weduwnaar in de
Gemeente, waar hij woont
hJft' nW iemi' die.8een vader> moeder of voogd
Sn i is achtergelaten, of wiens voo|d
h.j woont; ge?e8,,gd iD de Gemeente wat
een 0N«TrWl bu,den, 's lands jonenden zoon van
een Nederlander die ter zake van 'g lands dienst in
f Tl T°°nt' iu de Gemeente, waar zijn
vader °f voogd he laatst in Nederland gewoond heeft.
j'\ Voor de militie wordt niet ingeschreven:
lo de m een vreemd Rijk achtergebleven zoon
van een ingezeten, die geen Nederlander is
20. de in een vreemd Rijk verblijf houdende ouder
ingezeten? ïremdeli^ is «9» voogd
3o. de zoon van den Nederlander, die ter zake
van s lands dienst in 's Rijks overzeesche bezittin
gen of koloniën woont.
dale en 2de lid Elk, die volgens art
15 behoort te worden ingeschreven, is verplicht zich
daartoe bij Burgemeester en Wethouders aan te geven
tusschen den lsten en den Sisten Januari.
Bij ongesteldheid, afwezigheid of ontstentenis is
zijn vader, of, is deze overleden, zijne moeder, of,
zijn beiden overleden, zijn voogd tot het doen van die
aangifte verplicht
20. Hij, die eerst na het intreden van zijn
19e jaar, doch vóór het volbrengen van zijn 20ste,
ingezeten wordt, is verplicht zich, zoodra dit plaats
heeft, ter inschrijving aan te geven bij Burgemeester
en Wethouders der Gemeente, waarde inschrijving, vol
gens art 16, moet geschieden.
Daarbij gelden de bepalingen der 2de zinsnede van
art. 18.
Zijne inschrijving geschiedt in het register van het
jaar, waartoe hij volgens zijnen leeftijd behoort.
Afgekondigd en aangeplakt voor de tweede maal te
Schagen, den 19en December 1899.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
S. BERMAN.
De Secretaris
DENIJS.
Burgemeester en Wethouders van
Schagen noodigen bij deze belangheb
benden, die over den jare 1899 van de
gemeente iets te vorderen hebben, uit,
hunne rekeningen vóór of op den len
Februari a. s. ter plaatselijke seoretarie
in te leveren,
Schagen, 22 Dec. 1899.
Burgem. en Weths. voornoemd,
S. BERMAN,
De Secretaris,
DENIJS.
De Burgemeester van SCHAGEN
brengt ter kennis van de ingezetenen,
dat het aanbieden van, en bet rondgaan
met zoogenaamde Nieuwjaarswenschen,
hetzij gedrukt, hetzij geschreven, langs
de huizen niet zal worden toegelaten,
alsmede, dat verschillende armbesturen
een inzameling van vrijwillige giften
langs de huizen zullen houden, ten
einde uit de opbrengst bij het einde
dezes jaars eene buitengewone bedeeling
aan de minvermogenden te kunnen
houden.
Schagen, 22 Dec. 1899.
De Burgemeester voornoemd,
S. BERMAN.
0'
Voor ingezeten
behoorende
niet aan
of waar ten aanzien
vea wedcrk.crigl.cia is aangenomen.
Toen de drie ministers zich ter neer
zetten, om het Ontwerp van wet, „hou
dende wettelijke bepalingen omtrent de
volkshuisvesting", samen te stellen, rees
natuurlijk van zelf de vraag, of het Rijk
de "bepaalde regeling van het woning
toezicht ter hand nemen en de daarvoor
noodige wettelijke bepalingen zou vast
stellen, dan wel, of het dit zou overlaten
aan de gemeentebesturen, of liever dit
bij de wet aan de gemeentebesturen
zou opdragen, terwijl het zelf de rich
ting aangaf.
Art 135 der Gemeentewet schrijtt
wel is waar voor het maken van
verordeningen, „die in het belang der
openbare orde, zedelijkheid en gezondheid
worden veroischt en van andere betref,
fonde de huishouding der ge®e»nto
maar hier ontbrak, zooals mr. Ireub
het Sociaal Weekblad van u .1896
terecht opmerkte, „alle 8cherPe be jnmg
en hing, bij eene zoo schetsmatige
aanduiding van de we
der gemeentebesturen,
de vraag, h o e v e r die macht ginS>
menig opzicht al van omstandigheden
en van het subjectieve inzicht van
dengene, wien de vraag ter beantwoor
ding werd voorgelegd. uMf„ron
Waar nu zooveel gemeentebes uren,
vooral op het platteland eu in kleine
macht
hot antwoord op
in
bnf'Prrr,! drgelaWd,loe,
K het jlmnnt—-»teM ook
ge-
zijn, om zelf de zaak ter hand te nemen
maar, begrijpende, dat het niet mogelijk
was om iu het algemeen aan te geven,
welke regelen elk gemeentebestuur met
het oog op locale toestanden noodig
heeft, zag het van dit laatste af en
bepaalde er zich toe, om de zorg voor
de volkshuisvesting aan de gemeente
besturen op te dragen, er echter voor
wakende, dat deze lo. daartoe de macht
hadden, 2o. dat de nalatige gemeente
besturen daartoe konden worden
dwongen.
Art, 1 van het wetsontwerp luidt dan
ook: „De volkshuisvesting is een voor
werp van de aanhoudende zorg der
gemeentebesturen."
Wij viuden dezen tekst niet gelukkig
gekozen volkshuisvesting toch is geen
voorwerp, niet iets dat tastbaar is, maar
een begrip, en daarom zouden wij daar
voor liever lezen: „Aan de aanhoudende
zorg der gemeentebesturen wordt de
volkshuisvesting opgedragen" of „de
aanhoudende zorg voor de volkshuis
vesting wordt opgedragen aan de
gemeentebesturen", of „is de taak der
gemeentebesturen".
Het begiusel, in de Gemeentewet
neergelegd, is hierbij nader aangeduid en
omschreven. De gemeentebesturen zullen
toezicht houden op en de volkshuis
vesting regelen.
Artikel 2 en volgende, omschrijven de
macht, in deze aan de gemeentebesturen
gegeven. De gemeenteraad stelt in het
belang van gezondheid en veiligheid voor
schriften vast betreffende, de eischen,
waaraan moet worden voldaan a. bij het
bouwen van woningen b. bij geheele
of gedeeltelijke vernieuwing van wonin
gen c. met betrekking tot bestaande
woningen.
In vele gemeenten, o. a. te Amster
dam, 's-Gravenbage, Utrecht, enz., bestaan
reeds zulke bepalingen, maar zij worden
nader gedefinieerd, en bovendien volgt
daarop een voorschrift, dat aan de ge
meentebesturen veel uitgebreider macht
geeft en in volkomen strijd is met het
door den minister Van Houten uitgelokt
Koninklijk Besluit omtrent de Utrechtsche
verordening.
„De Gemeenteraad", lezen we, „stelt
in het belang van gezondheid en zedelijk
heid voorschriften vast nopens behoor-
1 ij k e bewoning."
Hier wordt dus een nieuw terrein be
treden, want de voorschriften kunnen
verschillend zijn naar gelang van den
aard en de grootte der woningen, als
mede van baar ligging in de verschillende
deelen der gemeente. Daarbij kunnen
eischen worden gesteld omtrent de af
scheiding van slaapplaatsen en de ruimte
der vertrekken in verband met het aantal
bewoners, zoodat ophoopingen van men-
schen kunnen worden voorkomen.1)
Ten aanzien van geheel of gedeeltelijk
te vernieuwen of nieuw te bouwen wo-
bovenstaande bepalingen worden toege
laten wij geven slechts een overzicht.
De vergunning om te bouwen of te ver
bouwen mag echter dan alleen geweigerd
worden, wanneer niet aan de door den
gemeenteraad vastgestelde voorschriften
wordt voldaan.
Het wetsontwerp betreffende de volks
huisvesting was vergezeld van een ander,
dat het Staatstoezicht op de Volksge
zondheid regelt, waarbij dit is opgedra
gen aan een centralen gezondheidsraad, aan
inspecteurs en gezondheidscommissiën.
Art. 6 van dat wetsontwerp bepaalt,
dat de verordeningen van de gemeente
raden betreffende de volkshuisvesting, de
verwijdering en den afvoer van vuil, de
reinheid van wegen en wateren, de voor
koming, wering of beteugeling van be
smettelijke ziekten, de drinkwaterleidingen
of andere voorzieningen tot verkrijging
van drinkwater, het gezondheidstoezicht
op levensmiddelen en alle overige veror
deningen dier raden in het belang der
volksgezondheid, niet worden vastgesteld,
gewijzigd of ingetrokken, dan na inge
wonnen advies van d6 gezondheidscom
missie, of de gezondheidscommissiëD, voor
de gemeente vastgesteld.
Volgens de Woningwet kortheids
halve zullen we van woningwet en ge
zondheidswet spreken worden boven
genoemde door den gemeenteraad vast te
stellen voorschriften aan de goedkeuring
van Gedeputeerde Staten onderworpen,
die, alvorens te beslissen, het advies van
den inspecteur inwinnen, die natuurlijk
weer de gezondheidscommissie hoort.
Gedeputeerde Staten deelen, wanneer
zij de goedkeuring weigeren, onder over
legging van het raadsbesluit, hun beslis
sing mede aan bovengeDoemden centralen
raad. Acht deze vernietiging van dat
besluit noodig, dan brengt hij een met
redenen omkleed advies aaa den Minister
van Binnenlandsche Zaken uit. Hier heb
ben we dus te doen met de controle der
regeering op gemaakte voorschriften
maar wanneer een gemeenteraad binnen
twee jaren na het in werking treden
der wet, voor zoover geen vrijstelling is
verkregen, geen voorschriften vaststelt,
d. i. wanneer een gemeenteraad artt. 1,
2, 3 en 4 van de woningwet niet nakomt,
dan stellen Gedeputeerde Staten, den
inspecteur gehoord, en onder overlegging
aan den gemeenteraad van diens advies,
zoodanige voorschriften vast, onvermic-
derd de bevoegdheid van den gemeente
raad, om deze voorschriften, behoudens
de vereischte goedkeuring, te wijzigen
of in te trekken. Zijn Gedeputeerde Sta
ten bovendien van oordeel, dat, den
inspecteur gehoord, wijziging of intrek
king van reeds vastgestelde voorschriften
dringend wordt geëischt, zoo noodigen
zij, met overlegging van het advies van
den inspecteur, den gemeenteraad uit,
tot eene wijziging of intrekking over te
Dus elk gemeentebestuur kan die ver
plichting aan de verhuurders der wonin
gen opleggen. B. en W. brengen voor
den löden van elke maand de opgaven,
in de afgeloopen maand ontvangen, ter
kennisse van do gezondheidscommissie,
ingevolge de gezondheidswet ingesteld.
De taak der gezondheidscommissie vangt
dan aan. Zij wijst de woningen aan, die,
hetzij wegens niet inachtneming van de
voorschiften omtrent nieuwe, bestaande,
of niet behoorlijk bewoonde woningen,
hetzij uit anderen hoofde, ongeschikt
ter bewoning zijn, of waarbij
het aanbrengen van bepaaldelijk
aangeduide verbeteringen in 't belang van
gezondheid, veiligheid, of zedelijkheid
noodzakelijk is, alsmede die, waarin meer
personen gehuisvest zijn, dan volgens
plaatselijke verordening geoorloofd is.
Ook kunnen vinr of meer meerderjarige
personen bij het gemeentebestuur klach
ten indienen betreffende in hun buurt
gelegen woningeo, waaromtrent het
gemeentebestuur het advies der gezond
heidscommissie in wint.
Het gemeentebestuur treedt alsdan
handelend op. Strekt het advies der ge
zondheidscommissie tot onbewoonbaar-
verklaring, dan Ifkt het een desbetreffend
besluit van den gemeenteraad uit, en
worden verbeteringen noodig geacht, dan
wordt de eigenaar, vruchtgebruiker of
beheerder der woniQg daarvan in kennis
gesteld, alsmede van de gevolgen, die
het niet aanbrengen dezer verbeteringen
na zich kan slepen.
Zijn er in de woning meer personen
gehuisvest dan de verordening veroor
looft, dan worden de personen, die daarin,
in strijd met de verordening, hun intrek
hebben, gelast, (He woning te verlaten
en den bewoner, hoofd van het gezin,
aangeschreven de bewoning door genoem
de personen te doen staken.
B. en W. kunnen ook, de gezond
heidscommissie gehoord, op eigen
initiatief handeleO-
Natuurlijk staat omtrent deze besluiten,
aanschrijvingen, enz., beroep op Gedepu
teerde Staten opf»n.
De onbewoonbaarheid, de ontruiming,
de sluiting en eindelijk de afbraak van
de woning zijn dan de wapenen, welke
de wet aan B. er- W. geeft, om tot betere
toestanden te geraken, of ten minste
slechte woningtoestanden op te beffen.
Van alle in deze door den gemeente
raad of door B. en W. genomen besluiten
of voorzieningen kunnen de getroffenen
bij Gedeputeerde Staten in hooger beroep
gaan.
Ten slotte kan onteigening plaats
hebben.
Om deze voof de gemeentebesturen
gemakkelijker te doen zijn, dan bij de
bestaande Onteigeningswet het geval
is, wordt daarom bij de "Woningwet
aan de Wet van 28 Augustus 1851
(Staatsblad No. 125), gewijzigd bij de
Wet van 15 April 1886 (Staatsblad No.
64), een vierde TTitel toegevoegd.Over
gaan. Voor zoover medewerking hiertoe
ningen (art. 4) moeten volgens het wets- j door den raad wordt geweigerd, kunnen
ontwerp, voor zoover niet vrijstelling is j Gedeputeerde Staten, na verloop van een
verleend', voorschriften vastgesteld worden jaar, met goedkeuring der regeering, die onteigening in Het belang der Volks-
betreffende a. de plaatsiug vandegebou- voorschriften wijzigen of intrekken. huisvesting."
Hier hebben wij dus den dwang, wel- Over de bepalingen, daarin voorko
ken de regeering op nalatige gemeente- mende, in een volgend artikel.
besturen kan uitoefenen. j
Volgens fiiet rapport van
Hoe houdt een gemeentebestuur, dat meentelijken Gezondheidsdienst
con amore van zijn recht wil gebruik
wen ten opzichte van den openbaren weg;
b. de hoogte van de gebouwen c. de
afmetingen der ter bewoning in te richten
vertrekken d. beschikbaarheid van drink
water e. brandgevaarf, voorkoming
van vochtigheid in fundamenten en muren;
e lichtheid van muren, vloeren, trappen,
zolderingen en dakh. verwijdering van
rook water en vuili. toevoer van lucht;
en de bepalingen sub e tot en met i zijn
ook van toepassing op bestaande woningen.
Is het bovenstaande de taak van het
gemeentebestuur, art. 5 omschrijft ook
het recht van Burgemeester en Wet
houders omtrent de zoo vaak betwiste
vergunning om te bouwen ofte verbouwen.
Zonder schriftelijke vergunning van U.
ên W lezen we, „is het verboden een
tot bewoning bestemd gebouw op te rich
ten of zoodanig gebouw geheel of gedeelte
lijk te vernieuwen" maar de wet gaat
noff verderhet is ook zonder schnfte-
lijke vergunning van B en W. verboden
tot woning in gebruik te nemen eeu
gebouw of een gedeelte van een gebouw,
laatstelijk niet als woning gebez.gd.
Voldoet een nieuw gebouwde woning,
of een bestaand perceel, dat voor woning
werd ingericht, dus niet aan do voor
schriften, dan kan den huurder of den
eigenaar het betrekken van die woning
verboden worden.
bestek gedoogt
niet om ook de
binnen het Kijk verblijf vreemdeling!
v™, ingezeten wordt met gehouden devr hebben, net "W mo0t bij Ons bestek gedoogt met u-
den Ge-
der ge
meente Amsterdam waren erin de Valken-
maken, het door de woningwet geschon- burgerstraat, liggende in de Israëlietische
ken, controle op de volkshuisvestirg wijk, 261 éénkamerwoningen,woningen
Verhuurders van woningen (art. 9), wel-bestaande uit eeri kamer, waarin gewerkt,
ke minder dan drie ter bewoning bestemde a's er iets is, gegeten, en des nachts ge
vertrekken bevatten en gelegen zijn in slapen wordt - die bevolkt waren door
1336 menschen, dat is 5.11 per kamer,
en waren er daarbij 21 waarin 8, 17
waarin 9, 8 waarin 10, 7 waarin 11 en
2 waarin 12 me®schen nacht on dag hun
verblijf hielden.
De Nieuwe Nietlor-per*
van straat en nummer, van het gebouw vereeniging „IJs-^en Volksvermaak ver-
waarin zich de verhuurde woning be- j gaderde Woensdagavond11. in het lokaal
vindtc. het aantal vertrekken
gemeenten, die meer dan 20.000 zielen
tellen, zijn, onverschillig of de woning
op zichzelve een gebouw vormt, dan
wel een deel van een gebouw uitmaakt,
v e r p 1 i c h t bij het bestuur der gemeen
te waarin die woniüg is gelegen, binnen
een door het gemeentebestuur vast te
stellen termijn, aangifte te doen vana.
hun naam, voornamen en woonplaats b.
de ligging, zoo mogelijk met aanduiding
der wo
ning d. het aantal der bewoners met
vermelding van Daam en beroep. De
verhuurders zijn voorts verplicht nieuwe
aangifte te doen binnen een maand nadat
de woning door een nieuwen huurder is
betrokken
Gelijke verplichtingen kunnen bij
plaatselijke verordening worden voorge
schreven in gemeenten van 20.000 zielen
of daar ber eden.
van den heer Kooiman.
Ruim een 20-tal leden was opgekomen.
De Voorzitter, de heer W. C. Visser,
na geconstateerd te hebben, dat hij nu
eens niet de laat-st aanwezige was, opende
met het gebruikelijk welkom do verga
dering.
De notulen v^tu de vorige bijeenkomst,
gelezen door der* secretaris, den hr, J. B.
Wilken, werden goedgekeurd. De reke
ning van deüzelTde als penningmeester,
