44ste Jaargang, No. 3504.
f. Van het onderzoek naar de uit
komsten van de fabriekmatige kaasbe
reiding, de inrichting der gebouwen en
de organisatie der betreffende vereeni-
gingen in deze provincie, door den heer
inrichtingen was
Extra nonimer.
Verslag-
a. Door den heer "W. Teengs van de vangen 20 bleven geheel onbeantwoord.
vergad. der Vereen. Het Nedorlandsch lïet aantal kaasfabrieken in deze pro
vincie kan op 50 a 60 geraamd worden.
Door de Commissie werden 16 fabrie
ken bezocht.
De toestand dier
onvoldoende
Meestal was de fabriek tiets andere
dan een oude boerderij, zoowat fabriek-
achtig ingericht.
Eukele vcreenigingen hadden in 't ge
heel geen gebouw, doch kaasden in het
huis van den „kaasmaker.* Weer ande
re werkten alleen met gekochte melk.
Piarden-Sta inboek
b. Van de werkzaamheden van den
/.uivelconsulent over 1899. Daar dit
Donderdag 15 Maart 1900, verslag verleden Zaterdag reeds in het
1 Landb. eekblad was opgenomen, wprd
voorlezing daarvan nu overbodig geacht
e. Van de werkzaamheden derPacht-
commis-eën over 1899 was door der.
algemeenen secretaris, den hr. P. Buis Jz.,
schrifteljjk rapport ingekomen, waarin
vermeld werd, dat in 't begin van 't
jaar door den heer J. L. T. Groneman
als lid der Commissie was ontslag ge- Allerlei zonderlinge verhoudingen en be-
van de Vergadering der Vereeniging tot nomen, wegens redenen van gezondheid, palingen bestonden er ten opzichte van
Ontwikkeling van den Landbouw woorvi van dank werd gebracht aan ieden-melkleveranciers en niet—leden-
teekend.
De blauwe poters waren alle van 2.5
c.M. langn spruiten voorzieu en zooveel
mogelijk aan elkaar gelijk, om lat zij
moesten dienen voor het winnen van
poters voor de eigenlijke proefneming,
die eer*t in dit voorjaar een aanvang
zal nemen.
kregen, misschien op rekening moeten
worden gesteld van de uiterst zorgvuldige
wijze, waarop de uit zaad gekweekte
planten en poters in den aanvang moeten
worden gesorteerd.
6. Bij Eigenheimers en Fortuna's
was de opbrengst belangrijk kleiner,
naarmate de poters grooter waren deze
wogen ongeveer 32, 50 en 80 Gr. Bjj
1 n
den heer Groneman, die door woord en i raeikleverancierswelke laatste o. a
- - i" ii/ T'h
8
Ofschoon de oorspronkelijke bedoeling
was geweest, dat ook een onbemest proef- de Hollandsche jammen wogen de poters
veld zou worden aangelegd, precies icgs- 15,21 en 33 Gr. en steeg de opbrengst bij
richt als het onbemeste, moest dit anders een toename van het gewicht der poters
worden ingericht wegens gebrek aan van 15 tot 21 Gr. en bleef hij ongeveer
poters stationnair bij eene gewichtstoename van
Al het pootgoed, dat van de verschil- de poters van 21 tot 33 Gr. Bij de
lende variëteiten was overgebleven, werd blauwen werd met poters van slechts 18
hier op juist deozeifden afstand uitgepoot, Gr. eene zeer hooge opbrengst verkregen
Hollands daad getoond had, deze instelling oprecht of 1 x cent per Liter in hun netto-winst
Al Horl/u/ürtiür lief te hebben gehad en die steeds bepleit gekort werden voor zoogenaamd gebruik
NooroerKwarner, heeft het goed recht dezer Commissiën in van 't gebouw. Slechts op één fabriek
op Woensdag 14 Maart 1900, in het de rij der publieke instellingen. Tot was een volledig koopmansboekhouden
lokaal van ^en heer O. li'ieft te diens opvolger was benoemd de 'neer ingevoerd. Bij 3 labriekeu werd reserve-
Wiolsel. S- J°ngh te Stompetoren terwijl in kapitaal geformeerd
De vergadering werd bezocht door 62 de Commissie van het lste district tot
leden, 6 gasten en 1 zoon van een lid. lid was gekozen
Bjj de opening der vergadering door Haringcarspel.
den Voorzitter, den heer Koopmas,
wees spr. er op, dat deze eerste verga,
dering in 1900 ook
gadering in het tweede tijdperk van het
vereenigingsleven
de heer Jb. Swan te
was als nieuw lid in deze Com
missie gekozen de heer J. Koomen van
was de eerste ver- VVinkeL Gewezen werd op een belang
rijke episode, welke in het afgeloopen
Toen in de vorige j iaar net betrekking tot de Commissiën
vergadering de vraag was gesteld omtrent
de wenschelijkheid van het voortbestaan
der Vereeniging, werd met algemeen
applaus dit voorstel begroet en daartoe
besloten, waardoor de leden het bewijs
gaven, dat zij allen van meening waren,
dat Holl. Noorderkwartier nog steeds
niet heeft uitgediend. Zeker allen onder
schrijven deze gedachte, dat onze Vereen,
nog voor de bevordering der belangen
van den landbouw eene kracht kan
vormen, grooter dan van particulier
initiatief kan worden verwacht. Spr.
hoopt, dat ook deze vergadering het
bewijs zal leveren, dat alles door de
Vereen, wordt aangewend, wat kan
dienen tot bevordering van den landbouw
in het algemeen en van Holl. Noorder
kwartier in het bijzonder.
Door den Voorz. wordt nu medege
deeld, dat
a. het ledental thans 170 bedraagt,
w. o. 2 zoons van leden.
b. met den schrijver der te laat in
gekomen brochure op de prijsvraag voor
Brochure over Veeverloskunde was ge
correspondeerd en voor den aankoop dier
Brochure voor de Vereeu. hem f 100.
was geboden. Dit aanbod was door Schr.
evenwel geweigerd, daar hij dit werkje
voor eigen rek. wenschte uit te geven.
De prijs was bepaald op 40 ets. per exempl.
c. met\ betrekking tot de Veetentoon
stelling te Parijs werd door het Bestuur
de oproeping geplaatst en werden de
aangiften ontvangen. Eerst scheen het,
dat de quarantaine-maatregelen het zen
den eener collectie vee naar Parjjs
zouden onmogelijk maken. Doch er
is nu te dien einde een over
eenkomst gesloten, volgens welke nu het
vee eenige dagen in Den Haag zal
worden gestald en daar door een Fran-
schen veearts gekeurd, waarna het
ongehinderd de grenzen mag passeeren
om naar de tentoonstelling vervoerd te
kunnen worden.
d. met de castratieproef is men
vrijwel weder gekomen tot het punt
van uitgang. Volgens besluiten van
vorige verg. zou de heer Billroth te
Hoorn op vee bij slagers de operatie
toepassen, om zich daarin te bekwamen.
Daarna zou de heer Billroth het Bestuur
bericht zenden, als door de Vereen,
beesten zouden kuunen worden aange
kocht en opgestald teneinde over te
kunnen gaan tot de officiëele castratieproef.
In de eerste bestuursverg. na de
laatste alg. verg. ontving het Best.
bericht, dat in Jan. 1900 de heer B. het
definitief besluit zou kunnen melden.
Later werd nog een maand uitstel ge
vraagd. Nu 3 weken geleden, op de
bestuursverg., werd door deu heer B.
verzocht nog te wachten tot na den
afloop der hengstenkeuring.
Nu heeft het Bestuur het wenschelijk
geacht, den heer B. van de te dezen
opzichte op
te ontslaan en
aangekochte materieel aan de Vereen, te
willen teruggeven.
Onder de ingekomen stukken kwamen
als vermeldenswaard voor
Bericht van het Hoofdbestuur der
H. M. v. L., dat wederom was toegestaan
door het Rijk de subsidie van f 2000 voor
den zuivel-consulent.
De technische leiding was meestal
overgelaten aan siechts één persoon, in
den regel niet eens een deskundige.
Enkele, directeuren maakten eene gunstige
uitzondering. Gewoonlijk was de „kaas
maker" de man, die alles regelt en be
heert. Die „kaasmaker" is gewoonlijk
een gewoon werkman, die op een of
andere fabriek de handgrepen geleerd
had, doch geenerlei ontwikkeling, of in
zicht in 't bedrijf had. hij moest dus
al doende leeren, ten koste der vereen.
Die menschen waren niet berekend voor
de taak, hun opgelegd. Zulk een kaas
maker werd dan bijgestaan door zijne
vrouw en nog 1 of 2 gehuurde werk
krachten, die er al niet veel meer van
weten. Het loon dier kaasmakers bestaat,
behalve in een vast geld, uit verschillende
emolumenten en premiënvoor man en
vrouw f 9 en f 17 per week. Dat is geen
en andere kosten de f 50 subsidie dit loon, waarvoor men kan eischen, een
jaar niet kon worden gemist. De Com- ontwikkeld man te krijgen.
doch zonder parallelveldjoB.
De blauwen werden hier op een afstand
van 40 c.M. gepoot, alzoo 600 op 1 Are.
De zeer sterke bemesting met gemak
kelijk opneembare meststoffen op het
eene gedeelte van het proefveld had ten
doel, daardoor mogelijke ongelijkheden in
en nog wel een e»en hooge opbrengst
als bij de Eigenheimers door poters van
32 Gr. werd voortgebracht.
Hoewel men hier met verschillende
variëteiten te doen heeft, zou men b ij n a
geneigd zijn tot het maken der gevolg
trekking, dat op dezen zeer vruchtbaren
plaats vond, nl. dat de Directeur-Gene
raal van Landbouw op de Staatsbe-
grooting voor 1900 een som voor de
Pachtcommissiën had beschikbaar gesteld.
Als de Regeeriug besluit, die subsidie
te verleenen, zal de instelling een otüciëel
karakter krijgen, terwijl de adviezen dan
kosteloos zullen kunnen worden gegeven.
In zake schatting heeft 1899 echter
teleurstelling gebaarder is namelijk
slechts ééne schatting aaugevraagd en
wel in het 2de district. Het financiëele
resultaat is, dat vanwege de advertentie-
de vruchtbaarheid van deu grond, zoo zavelgrond, bemest met veel kunstmest,
mogelijk, geheel oaschadelijk te maken, bij een pootafstaud van 45 c.M., en onder
Bij deze sterke bemesting werden alle de in 1899 aanwezige weersomstandig-
planten overvloedig voorzien van alle heden, voor de verschillende variëteiten
voedingsstoffen en kon dus van minder een poter van 2030 Gr. de beste
goeden groei tengevolge van een te kort resultaten gaf.
aan de eene of atidere voedingsstof bij 7. Op het onbemeste veld bleek daar-
geene enkele plant van dit veld sprake entegen, dat bij een minder uitstekenden
zijn. bemestingstoestand zonder uitzondering
De grond was uit zichzelf reeds zeer de grootste poters het beste resultaat
missie hoopt, dat vaD lieverlede de groote
grondbezitters toch bij haar om advies
zullen komen. In een naschrift werd
bericht, dat de geldelijke bijdrage voor
1900, voor 't loopend jaar, niet word
noodig geacht.
d. Van de vergad. der Vereen, voor
Vakonderwijs in de Zuivelbereiding te
Bolsward werd door den heer W. Keestra,
die als afgev. voor Holl. Noordurkw. die
vergad. had bijgewoond, medegedeeld,
Met betrekking tot het te verkrijgen
product werd opgemerkt, dat dit afhangt
van de behandeling en van den aard van
de
18,
de
dat 2 maal
melk in de
melk. Te verkiezen
gekaasd, althans
fabriek gebracht wordt.
Op de reglementen der verschillende
fabrieken heelt rapporteur ook nog al
wat af te dingen.
Het is dringend noodig, dat elke fabriek
heeft een bekwaam kaasmaker, en ook
dat die Vereen, bezig is een nieuw sta-een bezoldigd, ervaren directeur. Op 22
dium in te treden, door de in hare vergad. fabrieken werd gekaasd met lange, op
dd. 23 Dcc. '99 besloten reorganisatie, 7 met korte wei.
waardoor die zaak nu van veel belang De inrichting der fabrieksgebouwen is
nu
begint te worden. De jongelui, die
zich nu van 't jaar zullen aangeven,
moeten kunnen voldoen aan een vrij
zwaar examen, dat gelijk staat ongeveer
met het eind-examen van een Hoogere
Burgerschool 3-jarigen cursus.
Als ze dan zijn toegelaten, moeten
zij 1 jaar onder controle vau den
directeur der school ir. zuivelfabrieken
werkzaam zjjn en daarna worden ze
toegelaten tot deu theorotischen cursus,
welke ook 11/2 jaar zal duren en ge
durende welken tijd onderricht wordt gege
ven o.a in zuivelbereiding, bacteriologio,
scheikunde, natuurkunde, wiskunde, me
chanica, boekhouden, gezondheidsleer van
het vee en vier talen. In verband hiertoe
zal ook het aantal leeraren worden uit
gebreid. Het plan isdirecteur met
f 2200 tract.leeraar in de scheikunde,
natuurk. en wisk. 1 1800en verder
zal geld worden toegekend voor de lessen
van een veearts, voor de talen en voor
het boekhouden.
e. Van de proeven tot onderzoek,
welke graad van rijpheid de gewenschte
is bij den oogst van onze landbouwge
wassen, werd door den heer K. Bree-
baart Jz. rapport uitgebracht. Die com
missie bestond uit de heeren C. Nobel,
Geerligs en K. Breebaart Jz.
De proef was genomen met karwij-,
gebrekkigbij de een meer, bij de
ander minder. Dringend noodig zijn
ruime kelders voor 't zouten en rijpen.
De boekhouding liet ook veel te wen-
schen over. Slechts 4 bezaten een tech
nisch boekhouder.
Uit de opgaven over 1897 bleek, dat
de kaasfabrieken hoogst zelden op de
markt den hoogsten prijs verwierven,
's Winters gemiddeld 1 a 1 ,/2 gld. be
neden de hoogste markt en. 's zomers
gemiddeld 5 a 7 gld. beneden hoogste
markt.
Van weiboter-bereidiug was weinig
werk gemaakt en toch zou men door de
weiboter-bereiding nog honderden guldens
kunnen winnen.
De omzet der kaasfabrieken liep van
200.000 tot 1.125.000 K.G.. tot 50 k
60.000 gld. Al te groote fabrieken acht
rapporteur, met het oog op de kosteo,
niet geschikt.
g. Van de uitkomsten der proefvel
den met het oog op de keuze van zaad- en
pootgoed bij aardappelen en erwten, werd
door den hr. C. Nobel rapport uitgebracht.
Inleider ging eerst na een proef met
vroege aardappelen bij de heeren Vijn
te Twisk en Visser te Nieuwe Niedorp
die evenwel tengevolge van misverstand
geen resultaten opleverden.
Eene kleine proef met erwten is bij
gerst-, haver-, en tarwevelden. Door de den heer Vijn begonnen, doch niet voort-
heeren G. Beers te Waardpolder, G.
Geerligs te Anna Paulowna en J.
en K. Breebaart te Groetpolder, was de
noodige grond daartoe beschikbaar gesteld.
Van karwij was gebleken, dat de pe
riode van volrijpheid gerust kan worden
zich genomen verplichting afgewachthoe rijper, hoe beter. Bij
heeft hem verzocht het de gerst doet 't er weinig toe, in welke
periode van rijpheid men oogst. Het
beste schijnt niet te rijp, doch in de
periode van geel-rijp.
Bij haver is de geel-rijpheid-periode
de bestehier beliep het verschil in de
4 proeven 1000 pd. per Hectare.
De tarwe kan zonder schade volrijp,
zelfs dood-rijp worden.
De
Missive van Z.Ex. den Minister J|
van Binnen). Zaken, meldende de toe- dank aan de heeren M. de Jong te Hoorn,
kenning van f 150 subsidie voor 1900 Oostveen te Enkhuizen, Bos en Zaadnoor-
voor het aardappelenproefveld. Op voor- dijk te Alkmaar, voor hunne bemoeiingen
stel van het Bestuur werd met algemeene in deze, alsmede aan de heeren Geerligs
gezet, omdat aan eene werkelijk juiste
uitvoering dier proef al te groote moei
lijkheden zijn verbonden.
De proef met late aardappelen, die
door den heer J. Hartog Jacobszoon te
Hoogwoud werd genomen, mag tot nog
toe in alle opzichten uitmuntend geslaagd
heeten en dat is voor een zeer groot
deel te danken aan de groote zorg en
moeite, die de proefnemer zich voor eene
nauwkeurige uitvoering der gegeven voor
schriften heeft willen getroosten en de
bekwaamheid, die hij daarbij aan den
dag heeft gelegd. Ik meen, dat een woord
van hulde en dank aan den heer Hartog
hier daarom geheel op zijne plaats is en
vruchtbaar, dat blijkt genoegzaam uit
de groote oogsten, op het niet bemeste
deel verkregen, n.1. van de „blauwen*
386 H.L. van de „Eigenheimers* 466
H L. en van de „Fortuna's* 377 H.L per
H.A. De bemesting bestond uit 150 K.G.
chili-salpeter, 250 K.G zwavelzure ammo
niak, 750 K.G. superphosphaat en 350
K.G. patentkali per H.A.
Met deze proef zijn tot nog toe de
volgende uitkomsten verkregen
1. De „Zeeuwsche blauwen van Har
tog" hebben een zeer grooten oogst voort
gebracht, nl. per bunder gerekend (slooten
en greppels daarin begrepen]529 H.L.
eetaardappelen en 620 H.L. in het geheel.
2. De hoogste opbrengst, van Eigen
heimers verkregen, namelijk die van de
kleine poters, bedroeg per bunder 540
H.L. eetaardappelen en 630 H.L. in 't
geheel, dus slechts weinig meer dan die
van de Zeeuwsche blauwen.
3. Hier is dus niets gebleken van de
waarheid der bewering, door velen geuit,
dat zeer lang voortgezette vermenigvul
diging van de aardappelen door middel
van knollen noodzakelijk aanleiding moet
geven tot vermindering der opbrengst.
Want de Blauwen hebben eene zeer
groote opbrengst gegeven van goed
gevormde knollen en leden niet het minst
van ziekte en toch zijn zij, voor zoover
kan worden nagegaan, nimmer kunst
matig door zaad voortgekweekt, doch
altijd door middel van de knollen.
De Zeeuwsche blauwen van den heer
Hartog zijn niet geheel zonder teeltkeus
verkregen, want eenige jaren geleden
heeft hij eens van de mooie stoelen poters
genomen en de thans gebruikte poters
zijn daarvan de afstammelingen. De
blauwe aardappelen, die in deze provincie
worden verbouwd, zijn »voor een niet
onbelangrijk gedeelte afstammelingen van
bovengenoemde poters van den heer
Hartog.
4. Niets is gebleken van de waarheid
der bewering, dat voortplanting, door
middel van zaaizaad, de voorkeur verdient
boven de voortplanting door middel van
knollen, waQt de Eigenheimer, verkregen
uit zaad door middel van zorgvuldige
kruising, en beroemd in hot geheele land
om zijn hooge opbrengsten, gaf slechts
onbeteekenend meer opbrengst dan de
blauwen vele groote aardappelen waren
hol en op een veldje waren de k n o 1-
1 e n vrij sterk door ziekte aangetast,
terwijl zij op de andere niet vrij waren
van ziekte; en de Fortuna's moesten
ver voor de blauwen onder doen in op-
i brengst, terwijl zij in de kook slecht vol
deden en ook niet vrij van ziekte waren.
5. Uit de lijst, die door den proefnemer
bij de sorteering der stoelen en poters
is bijgehouden, blijkt, dat op de bemeste
perceelen met blauwe aardappelen van
de 1000 stoelen, die er op stonden, 248
beste stoelen werden uitgezocht waar
aan gemiddeld per stoel 14 gewone eet
aardappelen voorkwamen en 1 extra
gaven. Hier werden de grootste en de
kleinste poters van Fortuna's en Eigen
heimers alleen met elkaar vergeleken en
van de Jammen alle drie soorten van
poters De blauwen legden het hier tegen
de Eigenheimers af, waarschijnlijk vooral,
omdat do poters zoo klein waren.
8. Opmerkelijk is nog het feit, dat
op het sterk bemeste veld van de kleinste
poters belangrijk meer zeer groote
aardappelen werden geoogst dan van de
grootste poters. Bij alle acht veldjes
valt dit feit in meerdere of mindere mate
waar te nemen, terwijl op het niet be
meste gedeelte het juist andersom was.
ZooaR gezegd, zal de proef dit jaar
worden voortgezet met poters, die uit
den oogst van de blauwen zjjn gesorteerd.
Van de beste stoelen, dat waren die
stoelen, waaraan het grootste aantal
bruikbare eetaardappels voorkwam, zijn
bewaard poters van flinke grootte, onge
veer 60 Gram wegende, en kleine poters,
van ongeveer 20 Gram. En geheel even
eens is gehandeld met de slechte stoelen,
zoodat wij thans in het bezit zijn van
vier verschillende soorten van blauwe
poters, n. 1. groote en kleine poters van
beste en slechte stoelen. Daar alle plan
ten, naar net loot te oordeelen, zich
voortdurend bijzonder gelijkmatig hebben
ontwikkeld, zoodat dus alle planten onge
veer even sterk belicht werden en voorts
alle groei-omstandigheden geheel gelijk
waren, kon de vruchtbaarheid der stoelen
geheel beoordeeld worden door de goede
eetaardappels te tellen, die zij hadden
voortgebracht.
Het voornemen is, deze vier soorten
van poters dit jaar met elkander te ver
gelijken. Hierbij doet zich echter de
moeilijkheid voor, dat wij niet weten, op
welken pootafstand de kleine poters, en
op welken de groote het beste resultaat
zulleu geven. Waarschijolijk zullen wij
voor de groote eonen grooteren afstand
moeten kiezen dan voor de kleine, en
met behulp van hetgeen de ervaring leert,
knnnen wij wel ongeveer gissen, dat de
beste afstand voor de kleine poters mis
schien 40 c.M, zal zijn en die voor de
groote 50 c.M. Ten einde nu evenwel
meerdere zekerheid hieromtrent te ver
krijgen en tevens e e n i g e n waarborg
te bezitten, dat da poters op denjuisten
afstand gepoot zullen worden, zal elke
8 o o r t van poters op twee veldjes van
l/2 Are worden uitgepoot. Op het eene
veldje zal dan een pootafstand van 40
c.M. en op het andere een afstand van
50 c.M. worden genomen. Later zal dan
worden nagegaan, op welk van de twee
veldjes een bepaalde soort van poters de
grootste opbrengst heeft gegeven, en van
dat veldje zullen dan weer nieuwe poters
worden uitgezocht.
Bij deze proef, die telken jare weer
op dezelfde wijze wordt voortgezot, wor
den dus steeds 4 soorten van poters met
elkaar vergeleken.
De eoiteejiug is zoo gekozen, dat daar-
stemmen besloten, vóór 1 Nov. e. k. ten cn Beers, voor
dienste van het jaar 1901 gelijke subsidie oogst besteed,
wederom aan te vragen.
Omtrent het jaarverslag der Yereen.
werd besloten, het ter plaatsing op te zen
den aan het Landbouw Weekblad.
Door den heer H. Siebert Coster werd
nu uitgebracht het rapport der finantiëele
commissie (bestaande uit de heeren Cos-
ter, Govers en Houtkooper) betreffende
de rek. en verantw. over 1899; waaruit
bleek, dat de ontv. bedroegen f 3554.415,
de uitgaven f 1012,21 en het batig saldo
f 2542.205. Onder dit laatste is echter
begrepen f 1000 als subsidie, ontvangen
voor het zenden der vee—collectie naar
de Parijsche tentoonstelling.
Hierop werden de volgende verslagen
uitgebracht
rapporteur bracht een woord van dat onze vereeniging zich gelukkig mag
rekenen, dat zij voor eene zooveel zorg
vereischende proef zulk een proefnemer
heeft gevonden.
De proef bij den heer Hartog werd
hunne zorgen, aan den genomen met vier aardappel-variëteiten,
nl.Zeeuwsche blauwe, geteeld door
den heer Hartog, Eigenheimers en For
tuna's van het aardappelkweekveld te
Sappemeer en Hollandsche jammen van
gebroeders Vau Namen te Zwijndrecht.
Deze aardappelen werden gepoot op
groote, terwijl 157 s 1 e c h-t e stoelen ge- uit, van jaar tot jaar, met steeds grootere
middeld slechts 7 gewone en 0 5 extra zekerheid zal zijn af te leiden, welke
groote opleverden. sorteering van pootgoed de beste is, tot
De opbrengst aan verkoopbare aard- welke opbrengst men het op die wijze
appelen van de beste stoeleu was dus zal kunnen brengen en ook hoe laag
juist tweemaal zoo groot als die van de de opbrengst bij eene verkeerde sortee-
slechte stoelen. ring kan worden.
Bij poters en kriel was het verschil Zooveel mogelijk wordt getracht de
geringde beste stoelen leverden proef zoo in te richten en met zooveel
hiervan iets miuder op, n.1. 4 poters en zorg uit te voeren, dat zij kritiek zal
kunnen doorstaan en ten slotte geheel
vertrouwbare gegevens zal kunnen op
leveren.
W. Keestra. Tot deze Commissie behoor- j zeer sterk met kunstmest bemest veld,
den de heeren: Brander, Dr. v. d. Zande verdeeld in 8 perceelen, zonder tusschen
poters en
7 kleine per stoel, tegen 5 poters en 8
kleine van de slechte stoelen.
Wanneer wij deze cijfers in aanmer
king nemen, dan bestaat er wel eenig
uitzicht, dat de opbrengst nog belangrijk
Alle bijzonderheden zullen worden ge
publiceerd telkens zoodra er uitkomsten
en Keestra. Het rapport was zeer uit
voerig en gaf aan, hoe in velerlei opzich
ten in onze provincie de kaasbereiding
nog op een zeer lage trap van ontwik
keling staat. Bij de kaasfabricatie
zijn tal van fouten, welke volgens
rapporteur bij goeden wil zijn te verbeteren.
Aan 36 fabrieken was de door de
comm. vastgestelde vragenlijst gezonden.
Van 9 was die oningevuld terugont-
paden. Ieder perceel was nauwkeurig 1
Are groot. Telkens werd op twee veldjes,
niet bij elkander gelegen, dezelfde
variëteit gepoot. De aardappelen werden
zeer nauwkeurig op afstanden van 45
c.M. gepoot, even diep, en telkens 500
poters op 1 perceel. Van de vreemde
variëteiten werden vooraf de poters ge
sorteerd in drie grootten het aantal, dat
in 1 K.G. ging, werd geteld en aange-
zal kunnen worden verhoogd, want in de zijn verkregen,
bladontwikkeling vau de verschillende De proef met vroege aardappeleo, die
planten viel geen noemenswaard verschil in het vorig jaar op touw werd gezet bij de
waar te nemen, zoodat dus het groote ver- heeren Vijn en Visser,zal dit jaar opuieuw
schil in opbrengst hieraan niet kan wor- worden begonnen bij den heer W.SingerJz.
den toegeschreven. te Andijk, omdat Andijk ons voor deze
Deze proef heeft mij daarom thans proef de meest geschikte streek toescheen,
reeds in de meening zeer versterkt, dat Deze proef zal dit jaar aanvangen met
door eene zorgvuldige keuze van het het uitpoten van zooveel mogelijk gelijke
pootgoed even goede resultaten zijn te poters van Duitsche muizen, alle voorzien
verkrijgen als, en misschien nog wel
betere, dan met het kruisen van varië
teiten en bet kweeken uit zaad, en dat
op den keper beschouwd de goede
uit-
van mooie spruiten.
Omdat het bij deze proef vooral ook
in de bedoeling ligt raar een vroeg
gewas te streven, zal het rooien plaats
komsten, met het kweeken uit zaad ver- hebben zoodra ook op andere perceelen,
