Politiek mmi\ der week.
Zondag 3
Maart 1901
45ste Jaargang No. 3606.
EERSTE BLAD.
Gemeente S c h a g e n.
Bekendmakingen.
Snel loonende Fruitteelt.
Buitenlandsch Nieuws.
Binnenlandsch Nieuws.
Aliciltl NiEBWS-,
ROT.
AiïcrtEiiiE- k Lanliiiiillafl.
Dit blad verschijnt tweemaal per week: Woensdag- en
Zaterdagavpnd. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTËNTIEN in het eerstuitkomend nummer geplaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Bureau: i( H AGKJH, Laan, I) 4.
UitgeverP. TRAPMAN.
MedewerkerJ. YV I k E L.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 5 Cent.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25 iedere regel meer 5 ct.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
Dit nummer bestaai uit twee bladen.
POLITIE.
Ter Secretarie der gemeeDte Schagen
zijn inlichtingen te bekomen omtrent een
achter uebleven Vorken.
Sinds enkele jaren maakt eene nieuwe
manier van fruitteelt grooten opgang, omdat
er spoedig flinke oogsten van voortreffelijke
vruchten door verkregen worden en de
behandeling der boompjes niettemin zoo
eenvoudig mogelijk is. Het is de cultuur
van peren, appels, pruimen en kersen aan
kortstammige struiken, die reeds 30 cents
meter boven den grond hare eerste takken
dragen. Vaardigheid in het hanteeren van
snoeimes, -schaar en boomzaag wordt er
niet voor vereischt, want snoeien is het
geringste onderdeel b(j de verpleging van
zulke ooftstruiken. Juist dit is het enorme
voordeel dezer kweekwijze
Gaarne laat ik aan onberispelijk gevormde
boomen, zooals pyramiden, fruithagen en
snoeren de eer, die ze toekomt. Zij bekoren
wel door den indruk van netheid en zijn in
stijf regelmatig aangelegde tuinen heel goed
op hare plaats. Staan z(j van den beginne
af onder bekwame leiding, dan beloonen
zy hare gelukkige verzorgers met keurige
vruchten. Maar deze methode is kostbaar
en tydroovend en eischt zeer veel oordeel
kundige kennis van snoeien. Deze laatste
omstandigheid is een bron van teleurstel
lingen voor den liefhebber van heerlijk
ooft. Ieder, die van meer nabij kennis
maakte met streng gesnoeide vorm-ooft-
boomen, zal gaarne toegeven dat het
meerendeel ervan wordt verknoeid door
al dat snijden Uit zucht tot zelfbehoud
brengen de mishandelde boomen geen
vruchten, maar slechts loten, heel veel
loten voort. Dat was geenszins de bedoeling
der snoeikunstenaars. Die ongewenschte
scheuten worden daarom ingenepen, uitge
dund, afgebladerd en omgedraaid, want het
moet en zal „vruchthout" wordenEn op
al dat geknutsel reageeren de arme
gefolterden maar steeds met loten, rijk
voorzien van bladeren, waarmeê ze weer
groeien kunnen en strijden voor hun voort
bestaan. en het levenwekkend zonlicht eten,
dat ze hunne geroofde krachten hergeeft
Mistroostig laten velen het snoeien tenslotte
varen en, waarachtig, de bloesemdragende
„sporen" komen van zelf De boomen gaan
bloeien, gaan dragen, dikwijls zelfs over
vloedig. Aldus beloont de milde natuur het
herkrijgen van haar goede rechten, maar
knotwilgachtig bedorven blijft de vorm van
deze boomen, die „mooi" en vruchtbaar
tegelijk moesten zijn.
Tot heden kende men alleen hoog- en
halfstamboomen voorde gemakkelijk uitvoer
bare ooftteelt en slechts deze vormen waren
voor de grootcultuur, voor de boomgaarden
geschikt. Maar aan deze vormen kon men
geen dessert-ooft kweeken en juist hiernaar
is vraag voor goede prijzen. Keuken- en fa-
brieksvruchten zijn er genoeg, vooral nu ge
droogde vruchton en vruchten preparaten in
ongehoorde massa's uit andere werelddeelen
en zuidelijker landen voor billijken prijs
worden aangeboden.
Het practisch Amerika met zijne enorme
fruitteelt gaf de meest eenvoudige oplossing
van het moeilijk probleem. De schoonste
vruchten der edelste soorten teelt men aan
struiken, die bij behoorlijke bemesting, gehol
pen worden in den strijd tegen onkruid en
parasitische ziekten.
Vooral in Duitschland wint „Buschobst"
snel veld. Erkende deskundigen daar noemen
deze kweekwijze de vruchtenteelt der toe
komst Wij hopen dat zij goed zien, want
geen enkele tot nu gevolgde methode biedt
zulke besliste voordeeion aan en de erkenning
hiervan spoorde mjj aan, een korte beschrij
ving te geven der ooftteelt aan struiken.
Het voornaamste bij deze doenwijze is de
bemesting en bewerking van den grond,
gepaard aan eene verstandige keus der aan
te planten vruchten.
Vruchtbare gronden, waarbij op eene be
hoorlijke wijze voor de afwatering gezorgd is,
komen op de eerste plaats voor deze teelt
in aanmerking. Het zal wel overbodig zijn
■op te merken, dat terreinen, waarop de wind
vrij spel heeft eenige beschutting eischen,
die voor deze lage boompjes gemakkelijk te
maken is.
De te beplanten gronden moeten in den
Herfst flink, ongeveer als voor groenten
bemest en daarna 60 c. M. diep gespit worden,
waarbij de teelaarde bovengehouden moet
worden. Kunstmest, en waar noodig ook
kalk, kunnen met succes worden aangewend.
Van een jaarlijksche bemesting hangt het
verder welslagen grootendeels af en hieraan
moet de meeste zorg besteed worden.
De plant tijd valt van half October tot April,
natuurlijk niet tijdens vriezend weer. Plant
men in het najaar, wat het meest verkieslijk
is,dan is het zeer nuttig ruigen mest rondom
de boompjes uit te spreiden om het bevriezen
der wortels te voorkomen.
De plantwijdte is voor zwakgroeiende
struiken 2 of 21/, meter, voor sterk wassende
peerstruiken 3 M. in het verband.
De behandeling gedurende den zomer
bestaat in zorgvuldig los en onkruidvri)
houden van den grond en, zoo noodig,
begieten in droge tijden. Alle onderculturen,
als uien, boontjes, spinazie, ete., moeten
streng geweerd worden.
Hoewel minder goed voor de struiken en
het ooft, is tusschenplanting van half- of
hoogstambpomen voor boomgaarden aan te
raden, want als na een twintigtal jaren de
boven boomen volwassen zijn, zijn de strui
ken afgeleefd en kunnen door bessen
vervangen worden, die bij goede verzorging
nog redelijk zullen dragen.
Men meene vooral niet, dat struikvormen
niet passen in een tuin. Goed verzorgd en
rjjk beladen, zullen zij 's zomers dooi* hare
ongedwongen losheid sterker bekoren dan
de vormboomen. Reeds drie of vier jaar na
de planting beginnen de struikjes te dragen
en na 5 of 6 jaren kan men 15 4 20 jaren
lang op volledige oogsten rekenen.
Zullen de jonge boompjes vroegdragend
en niet te sterk groeiend zijn, dan moeten
we appels kiezen, die op paradjjs-, en peren,
die op kwee-stammetjes veredeld zijn, de
laatste met of zonder tusschenveredeling.
Deze eigenaardigheid behoeft niemand af te
schrikken, want dit kan men gerust overlaten
aan den boomkweeker, van wien men de
struikjes betrekt.
Voor aanplantingen in het groot zijn z.g.
„eenjarige veredelingen" het goedkoopst en
meest geschikt.
Zij worden na het besnijden der wortels
op 60 centimeter ingekort en vervolgens
netjes en regelmatig geplant. Het eerste
jaar krijgt men 4—6 krachtige loten, waarvan
de langsten het volgend voorjaar hoogstens
een derde worden ingekort. In latere jaren
bestaat het snoeien slechts in het verwijderen
van enkele verkeerd groeiende takken en
dood hout, waar zich dat vertoont.
Voor tuinen is het aan te bevelen twee-
of drie-jarige pyramiden te nemen, die wel
wat duurder zijn, doch een jaar vroeger
dragen en alleen bjj het planten ingekort
behoeven te worden.
Aanbevelenswaardige vruchtvariëteiten
voor struikvormen zijn o. a.
AppelsLord Sufheid, Keswick Codlin, The
Queen, de Bismarckappel, Keizer Alexander,
roode zomer Calville, Celline, wintergoldpar-
main, Ananas-reinette en Pigeon.
Peren Bon Chrétien William, Glapp's Fa-
vourite, Doublé Philippe, Souvenir du Congrès,
Louise bonned' Avranches, Beurré Glairgeau,
Beurré d' Amanlis, Beurré Mortillet, Duchesse
d' Angoulême.
Van de pruimen leent zich de beroemde
Reine Victoria bij uitstek voor de heester
cultuur. Waar abrikozen en perziken als
leiboom goed voldoen, is ook van de struiken
succes te verwachten.
Wie genot van een paar morellen- of ker
senboompjes wil hebben, plante niet anders
dan struiken. Alleen dezen vorm kan men
door netten tegen den snoeplust der vogels
beschermen.
Het oude spreekwoord„Het boompje groot,
het plantertje dood!" is op struikooftteek
niet van toepassing. Menigmaal bloeien zulke
boompjes één of twee jaar na de planting
reeds mild. In zoo'n geval mag men er
slechts weinig vruchten op behouden, om
uitputting van de struiken te voorkomen.
Onze provincie Noord-Holland is uitstekend
voor deze methode van fruitkweek geschikt
en hier en daar, o. a. in de Streek, zijn reeds
aanmoedigende resultaten ermede verkregen.
<J. A. J. M. de GJ-iei*.
't Is reeds enkele weken geleden, dat
j wij or op wezen en er redenen voor
aanvoerden, dat de verhouding tusschen
j Duitschland en Rusland langzamerhand
koeler wordt, 't Schijnt wel, dat het er
meê gaat als met een voorwerp hetwelk op
zeer hoog gelegen plaats in beweging
raakt. Eerst is die beweging langzaam,
doch weldra vermeerdert hare snelheid,
om later in een vliegende vaart over te
gaan. In het tweede stadium, zooal niet
in het derde, verkeert thans de politieke
verstandhouding tusschen genoemde rij
ken. Wanneer het ontbindingsproces
niet door eene bekwame hand in zijne
vernielende werking wordt gestuit, zullen
er miasmen uit ontwikkelen, die doo-
delijk in hunne uitwerking kunnen zijn.
Drie hoofdgrieven bestaan er in Rus
land tegen het aangrenzende Duitschland.
In de eerste plaats is het den Rus een
doorn in het oog, dat de verbonden
troepen in China onder bevel van een
Duitschen maarschalk staan. Ook is
door Duitschland's krachtig optreden in
de Chineesohe kwestie, de Russische
invloed in Oost-Aziè zooal niet bedreigd,
dan toch in zijn voortgang gestuit en
tot zekere gedeelten beperkt.
Voorts is de toenadering tusschen
Duitschland en Engeland een kink in den
kabel der Russische politiek.
In Rusland weet men, dat te eeniger
tijd met Engeland over de opperheer
schappij in Azië gestreden zal worden.
Die tijden kunnen veraf zijn, maar
het is ook heel wel mogelijk dat
die vraag reeds in de naaste toekomst
wordt opgelost. Als in dien oorlog, of in de
voorafgaande diplomatieke besprekingen en
onderhandelingen, Engeland op den steun
van Duitschland, wat in dezen beteekent
op dien van 't drievoudig verbond,kan re
kenen, dan is natuurlijk de zaak voor Rus
land van veel ernstiger aard, dan wanneer
het met Engeland alleen de kwestie moet
beslechten. Nu komen bij deze grieven
nog de agrarische neigingen van Von
Bülow als eene donkere wolk over den
Russischen landbouw opzetten. Als toe
voegsel verdenkt men Duitschland ervan
dat door dit rijk de invoer van
Russische suiker in Amerika bemoeilijkt
dreigt te worden, waardoor ook do be
trekkingen met Amerika aan hartelijkheid
zouden verliezen. Met kracht is er juist
in de laatste tijden naar gestreefd om
met Amerika op een zeer goeden voet
te komen.
In de oplossing der Chineesohe moei
lijkheden is eene goede verstandhouding
mot Washington van bijzondere waarde
ook heeft Rusland de Amerikaansche geld
markt voor zijne leeningen noodig, nu men
in Frankrijk minder neigingen gevoelt,
om geregeld de leege schatkist van den
Czaar te vullen. Yoor hen, die opmerken
en in de staatkundige wpreld hebben lee-
ren zien, zijn de politieke voorpostenge
vechten tusschen Rusland en Duitschland
reeds in vollen gang.
Het bezoek van den Duitschen keizer
aan Engeland, gevolgd door de komst
van koning Eduard VII in Duitschland, in
beide gevallen schijnbaar wegens familie
aangelegenheden, is beantwoord met een
reis van den chef van den Franschen
generalen staf naar St. Petersburg, om
bij deu Czaar verslag uit te brengen over
den toestand van het Fransche leger.
Op den Zwarten Adelaar aanLord Ro
berts, kwam de Alexander Nefski-orde
aan het adres van den Franschen presi
dent-minister Waldeck-Rousseau. Nu
weer is men in Duitschland druk bezig,
om de Polen tegen Rusland uit te spelen.
De Polen vormen in de verstandhouding
tusschen Oostenrijk, Rusland 6D Pruisen
een machtigen factor.
Tot voor korten tijd dacht ieder in en
buiten Duitschland, dat de Pruisische
regeering aari de Poolsche agitatie in de
Oostelijke provinciën een einde zou maken.
Er scheen een vast plan te bestaan, om
eiken Pool in een oprechten Germaan
te vervormen. Met een bedrag van 100
inillioen mark werden Poolsche land
goederen in Posen en Oost-Pruisen aan
gekocht en bij gedeelten aan Duitsche
boeren tegen eene matige huureom af
gestaan. Doch 't ging er mêe als met
de Fransehen en Duitschers, die in de
17e en 18e eeuw naar Zuid-Atrika
emigreerdenna weinige jaren werd er
Fransch, noch Duitsch in Zuid-Afrika
gehoord hunne taal is opgegaan in die
van het overheerschende volk, de Hol
landers. En zoo zien wij ook in de
Poolsche provinciën van Pruisen het getal
Poolsch-sprekende bewoners in 8 jaren
tijds met 200.000 vermeerderd. De Polen,
met .deze aanwinst niet tevreden,brachten
op hunne beurt mede belangrijke sommen
bijeen om in de aangrenzende districten
Germaansche goederen aan te koopen,
die dan weder door Poolsche pachters
werden bewerkt. De liefde voor hunne
taal en nationaliteit heeft eenheid ge
bracht in de gelederen der immer twis
tende en verdeelde Polen, zoodat zij in den
economischen strijd tegen de Duitschers
gemakkelijk overwinnaars bleven. Het
scheen wel, dat de Polen, in stede van
verduitscht fe worden, Germanië met
een slavische volksverhuizing bedreigden.
Het getal Poolsche mijnwerkers, tabrieks-
en veldarbeiders steeg in weinige jaren
in de Rijnprovincie en Westfalen van
27.000 tot 150.000.
Gymnastiek-vereenigingen en bóeren-
banken waren in den strijd voor het
goed recht der Polen van zeer nabij
betrokken. Op last der Pruisische regee
ring werden de gymnastiek- en schiet-
vereenigingen, wegens den ultra-Pool-
schen geest die bij de leden werd
aangekweekt, als gevaarlijk voor de een
heid van den staat ontbonden.
In den jongsten tijd hebben de Polen
er iets geheel nieuws op gevonden, om
de regeering te plagen. Brieven, door
Polen naar Duitsche steden verzonden,
worden in toenemend getal in het
Poolsoh geadresseerd, zeer ten ongerief
van de postadministratie, die uit de
haar geheel onbekende taal geen steek
wijs kan worden.
Toen de Polen over deze plagerijen
in den Rijksdag onderhanden werdeD
genomen, heriepen zij zich op de con
venties van Genève en 's-Gravenhage,
waarbij het Poolsch als taal werd
erkend. De verklaring van ZExc., dat dit
wel voor buitenlandsch, doch niet in
onderling verkeer was toegestaan, kon
de Polen geenszins overtuigen. Daarop
volgde het dreigement van hooger hand,
dat brieven met Poolsche adressen
(uitgezonderd voor buurtverkeer) voor
taan niet meer naar de plaats hunner
bestemming verzonden zouden worden.
Sedert enkele weken is de wind echter
gedraaid. Het verbod op de Poolsche
vereenigingen is opgeheven. Voor de
vertaling van Poolsche adressen zijn
vertaalbureaux opgericht. Ministers
en ambtenaren zijn voor de Poolsche
onderdanen van het rijk de vriendelijk
heid en inschikkelijkheid in persoon. Zoo
worden de Polen gebruikt als een dreige
ment tegen Rusland. Wijlen Bismarck ge
bruikte de Hongaren als roede om Oos
tenrijk in bedwang te houden.
Toen Duitschland in 1870 in een oorlog
met Frankrijk werd gewikkeld, vreesde
men algemeen, dat Oostenrijk thans
wraak op Königgratz zou nemen. Doch
de slimme vos te Berlijn had zulks
voorzien en er zijn plannen naar gemaakt.
In stilte was er met eenige Hongaarsche
invloedrijke personen eene overeenkomst
gesloten, waarbij de Hongaren zich ver
plichtten, Oostenrijk aan te vallen zoo dat
revanche op 1866 zou willen nemen.
Zijnerzijds beloofdeBismarck hun algeheele
onafhankelijkheid. Daarop wist de Prui
sische diplomatie het zóó aan te leggen,
dat er een klein tipje van den sluier
werd opgelicht. In Weenen durfde men
nu den aanval op Pruisen niet aan, en
déérom was het Bismarck juist te doen.
De agrarische beweging in Duitschland
heeft Rusland zeer onaangenaam getroffen.
Rusland moet voor zijne overproductie
afvoergebied hebben. Het is vooral
Duitschland, dat tot de groote afnemers
behoort. Doch met de verhoogde graan
rechten zal dat alles anders worden. Wel
dreigt de Russische regeering officieus
met maatregelen van weerwraak op de
Duitsche nijverheid, doch daarmede vindt
de overvloed van landbouwproducten zijn
weg naar Duitschland niet terug. Zoo
zien wij, dat eene economische wetgeving
soms van grooten invloed kan zijn, op de
politieke verhouding tusschen twee lan
den.
De Italianen hoopten bij de hernieuwing
van het drievoudig verbond daaruit
voor hunnen invoer goede muntte slaan.
Men zou het verbond met de midden-
Europeesche Staten wel willen verlengen,
maar tegen vermindering der invoerrech
ten voor Italiaansche producten in
Duitschland.
Jammer, dat de nieuwe minister Pri-
netti in di^ geval zijn neus voorbij heeft
gepraat. De heer Prinetti, vroeger een te
genstander van het verbond, heeft zich
nu niet alleen als een voorstander er
van verklaard, doch heeft tevens als
zijne meening uitgesproken, dat een sa
mengaan met Duitschland voor Italië een
levenskwestie is.
Daarmee heeft hij Duitschland een
troef in de handen gegeven, die het te
zijner tijd wel goed zal gebruiken. In
plaats van conditiën te stellen, zal Italië
de voorwaarden moeten aannemen, die
Duitschland het zal stellen. Dat ook zoo'n
knap man als een eerste minister zich
zoo deerlijk kan verpraten.
Jeugdige echtg enooten.
In de beide deelen, die tot dusver zijn
verschenen met de uitkomsten der acht
ste tienjarige volkstelling op 31 Decem
ber 1899 (Noord-Brabant en Zeeland),
vinden wij in de lijst der gehuwden als
jongsten vermeld in Noord-Brabant één
man en drie vrouwen van 16 jaar. In
Zeeland waren vijf gehuwde vrouwen
van 16 en twee gehuwde mannen van
17 jaar. De jongste weduwe, in Noord-
Brabant, telde ook slechts 16 jaren.
Naar men verneemt zul-
len verbazend veel Haarlemmers getuige
willen zijn van den plechtigen intocht
van de Koningin en den Prins-Gemaal
op Dinsdag 5 Maart te AMSTERDAM.
Er schijnt te Haarlem een algemeene
sluiting van winkels en kantoren op til
te zijn. Reeds is door B. en W. aange
kondigd, dat de openbare bureelen en de
scholen van hooger, middelbaar en la
ger onderwijs Dinsdag gesloten zullen zijn.
Naarmen mededeelt zal
het huldeblijk, door de Kon, Ned. Ma
rine aan H. M. de Koningin aan te bieden,
bestaan uit een zilveren Neptunusbeeld,
geplaatst op een rots, omgeven door oor
logsschepen, waaronder ook de Gel
derland". Het beeld zal niet voor Mei
gereed zijn en bij het bezoek van het
Vorstelijk echtpaar aan Amsterdam zal
dan ook alleen een oorkonde en een
teekening van het beeld aangeboden
worden.
Door den polder Wie-
ringerwaard is verleend de
gevraagde f 150.aan het tramcomité
WieringenSchagen.
Te Oallantsoogf zijn tot
leden der Commissie tot wering van
schoolverzuim benoemd de heerenDs.
J. L. Klein, M. W. Berrevoets, Joh. Vis.
Wieringen.
Voor de a. s. verkiezing van een lid
der Prov. Staten (vacature-Th. J. Wal-
ler) is alhier tot candidaat gesteld de heer
L. C. Kolff, Burgem. dezer gemeente.
De vrijzinnige Kiesver-
een. „Zijpe" heeft in hare vergadering te
Schagerbrug op 28 Febr.met algemeene
stemmen besloten de candidatuur van
den heer K. Breebaart Jz. voor de Pro
vinciale Staten te steunen.
Een buitenkansje.
In de papierfabriek der firma Huis
kamp en Sanders te EERBEEK zijn
door de wed. Spekking, bij het uitzoeken
van snippers, twee bankbiljetten elk van
f 100, een van f 60 en een van f 50
gevonden.
Te Schagerbrug is deze
week de eenmaal zoo wijd vermaarde
zangvereeniging „Euphonia" voor goed
opgeheven. De vereeniging leed den
laatsten tijd aan verval van krachten
en zoo was 't te voorzien, dat zij niet
bestaan kon blijven, waar de pogingen
om haar op te beuren schipbreuk leden.
Dank zij de welwillende
medewerking van zes jonge dames, heeft
de inzameling op Amajuba-dag te
Winkel f63.21 opgebracht.
Namens den Staatspre-
sident Paul Kruger is thans te KAMPEN
bericht gekomen, dat hij er van afziet,
zich daar metterwoon te vestigen. Door
den kerkeraad der ger. gem. was den
President de woning aangeboden van
ds. J. Bavinck aan den Burgwal, wien
tegen Juni a. s. eervol emeritaat ver
leend is.
Uit UTRECHT wordt aan
„Het Volk" gemeld, dat kinderen der
R. K. school in Abstede aldaar ter eere
van het huwelijk der Koningin getracteerd
zijn op warme punch.Eenige kinderen
waren te beneveld om naar huis te gaan
en moesten op school gehouden worden
om bij (e komen. Anderen liepen gierend
langs de straat.
Ook op de zusterschool in Abstede
heeft men op dezelfde wjjze getracteerd.
De drankbestrijders behooren zich deze
zaak aan te trekken.
Anna Paulowna, 1 Maart*
Nader vernamen wij, dat de school
jeugd een feestje bereid wordt op Dins
dag a. s., des namiddags half twaalf, in
Veerburg.
