Marktvee.
Zondag 21 April 1901.
45ste Jaargang No. 3620.
Dit blad verschijnt tweemaal per week Woe ïsdag- en
Zaterdagavond. Bij inzending tot 's morgens 9 ure, worden
ADVERTENT1EN in het eerstuitkomend nummer gallaatst.
INGEZONDEN STUKKEN één dag vroeger.
Bureau KlHilCIKlIf, Laan, D 4t.
UitgeverP. TRAPMAN.
MedewerkerJ. WINKEL,
EERSTE BLAD,
Gemeente S c ha gen.
Bekendmakingen.
Keuring van
Binnenlandsch Nieuws.
Prijs per jaar f 3.Franco per post f 3.60.
Afzonderlijke nummers 6 Cent.
ADVERTENTIEN van 1 tot 5 regels f 0.25 iedere regel meer 5 cf.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
TRANSVAAL.
Buitenlandsch Nieuws.
Politiek overncM dei weel.
SCHAB
AIicicci Nioiffs-,
COURANT.
AlmtHtie- Liittnvllii
Bil nummer bestaal uil twee bladen.
POLITIE.
Tor Secretarie der gemeente Schagen
zijn inlichtingen te bekomen omtrent
twee achtergebleven schapen, bene
vens een gevonden sleutel.
Burgemeester en Wethouders van Schagen;
brengen ter kennis van belanghebbenden,
le. dat ter bestrijding der verspreiding van het
mond- en klauwzeer rot nader bericht het rund
vee, te Schagen ter markt gebracht wordende, vóór
dit aldaar wordt toegelaten, zal moeten worden
gekenrd door daartoe aangewezen deskundigen, en dat
de dieren, gezond bevonden wordende, ten bewjjze
daarvan zullen worden voorzien van een kenteeken,
zynde een stempel, waarin de letter S., aangebracht
met roode menie.
2a. dat de keuringen voorloopig znllen plaats
hebben op de volgende plaatsen
a. van vee, komende van het Noord en Loet,
bij den ingang naar de markt vanaf het Rensgas
ter hoogte van het huis van Hd. Smit.
b. van het vee, komende langs de Hoep en uit de
richting van Grootewal, ter hoogte van het
Statlons-Kofflehnia, bewoond door A. Visser
het vee, komende nit laatstgenoemde richting, zal
naar de keuringsplaats moeten worden gedreven langs
den nieuwen Stationsweg.
3e. dat de eigenaars van vee, zich in de kom der
gemeente op de stallen of in de weide bevindende,
dit, wanneer zij het ter markt willen brengen, mede,
vooraf op de voor hen naastbijzynde plaats ter keuring
zuilen moeten aanbieden.
Schagen, den 9 April 1901.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
H. J. POT.
De Secretaris,
DENIJS
Te Schayerbrufp trad j1Donder
dag in het lokaal van den hr. ABruin op de heer FW
N. Hugenholtz, de eandidaat voor de 2e Kamer der
Sociaal-Dem. Arbeiderspartij in 't district Helder.
Na voorgesteld te zijn door den Voorzitter van het
Bestuur der afd. Helder van die partij, begon de
spreker in de eerste plaats in korte trekken het streven
van zijn partij uiteen te zetten. Hij wees op de groote
tegenstrijdigheden en misstanden in onze maatschappij
en stelde in 't licht, dat als oorzaak van dien treuri-
gen economischen toestand beschouwd moet worden de
sociale productie naast een individualistisch kapita
lisme, het werken van velen ten voordeele van enkelen,
die door hun kapitaal heerscken en van den arbeid
het meeste voordeel trekken Spreker gat voorbeelden
van enorme kapitalen in ééae hand en hoe die kapita
listen door hunne vereenigingen of trucs den kleinen
industrieel, den kleinen grondbezitter en ondernemer
verdringen, zoodat een ieder van hen afhankelijk
wordt en de arbeiders met hoofd en hand hunoe
slaven zijn.
Dat kan en dat moet anders worden, sprak hij,
zoodra de arbeiders 't onwaardige van hun bestaan
inzien en zich eraan onttrekken. Het streven der
arbeiderspartij is: de voordeelen van de sociale productie
ten goede te doen komen aan, te laten vloeien in den
zak van allen. Dan zullen er geen personen zijn,
die honderd duizend gulden per dag hebben te vertereu,
maar ieder zal kunnen krijgen een menschwaardig
bestaan, elke arbeider zal voldoende hebben om te
leven en het hem niet aan tijd ontbreken met de zijnen te
leven, voor zijn geestelijke en zedelijke ontwikkeling
te zorgen. Niet in eens zal men daartoe komen
Men kan er slechts bij gedeelten toe naderen Stappen
in die richting zijn reeds gedaan en wijzen uit, dat
het mogelijk is, en welke voordeelen de gemeenschap
er van geniet. De posterjj, de telegraaf, binnenkort
de spoor- en tramwegen, zjjn in handen van den staat,
en allen komt dit ten goede.
In Amsterdam en andere groote steden behaalt men
winst voor allen door het van gemeentewege exploiteeren
voor gas, tram, waterleiding enz De Wieringers ver
dienen meer, nu door de gemeente de wierwaarden
gepacht worden, dan vroeger, toen particulieren ze
pachtten.
In het Noordwesten van Friesland zyn de loonen
der landlieden,—arbeiders en pachters gestcgeu.nadat
men eerst van de opbrengst der boerderjj had afge
trokken 't loon en de bedrijfskosten en daarna van
overschietende de pacht betaalde
Wanneer er derhalve een wetgeving komt in dien
geest, dan wordt het beter, maar om daartoe te
geraken, moeten er ook mannen gekozen worden, die
dien weg op willen. Er zyn wel democratische libe-
falen, -katholieken, anti-revolutionnairen, maar hoe
alle partijen ook tegenwoordig sociale hervormingen
voorstaan, daarmeê schiet men niet op. Het bljjft
halfbakken werk, doordat de geldzak van enkelen
steeds in 't oog'gehouden wordt. Dat hebben we
Weer gezien in de laatste vier jareD. Wjj mogen de
tegenwoordige regeering dankbaar zijn voor de onge
vallenwet, de woningwet, de leerplichtwet, maar dat
deze niet beter zijn dan sc uh zyn, dat is te wjjten.
Ran de lui die oiii den geldzak dachten. Ia de onge
vallenwet zijn niet opgenomen de landarbeiders, de
''aschers, de zeelieden, dank zjj ook den heer Staalman,
dle dat tegenwerkte. Moest er ook niet voor hen
®etorgd Zijn Bovendien is de ongevallenwet nu zoo,
rt'>1 1I-Cir „;rtk
o-vrgu zijn r Jiovencnen is ue
a| de ondernemer van een klein bedryf zich mot
fiïneeren, om zijn ongelhkkigen weikman te helpen en
"la zal hij trachten veel verzwegen te krijgen.
Sprekers partijgenooten hadden alles willen laten
8en door den Staat en arbeider en werkgever
Wa'en gebaat, zoo een ongeluk voorkwam.
De woningwet bevat veel goeds, doch aangezien cie
L£°eemebe8turen voor geen nieuwe, betere woningen
behoeven te zorgen, is het vaak een dwaasheid de
nschen uit een krot te zetten
'""THohtwet komt het kind ten goede, maar
let ai me, gebreklijdende kind en daartegen had,
zooals de sociaal-demo raten gewild hadden, gewaakt
moeten worden.
Znllen echter de arbemers hunne wenscheD bevredigd
krygen en tot betere toesvanden geraken, dan moeten
ze in de gelegenheid zijn, allen te kunnen kiezen
Daarom willen de arbeiders in de eerste plaats
kiesrechtwijziging, algemet.,i kiesrecht.
Het geld is te verkrijgen, wanneer men de millioenen
spaart, die nn aan leger, vloot en vestingen worden
besteed en weggeworpin. Vandaar dat zij zijn
tegen het militarisme.
De ouden van dagen mo-sten aiien matig kunnen
leven, en daarom staat spr. voor het verschaffen van
staatspensioen aan allen.
Sprekei eindigde zijn kenrige, gloedvolle rede, die
geen enkele hatelijkheid bevatte, maar een eerlijk,
krachtig betoog was, met den wensch, dat het volk
ook hier getuigenis sou geven van zyn wensch om
een beter bestaan te verkrijgen. Hij hoopte dat
volstrekt niet om zichzelven, maar om de zaak, die
hij voorstond, om de arbeiders, die door hun arbeid
al 't andere mogelyk maken en slechts een hongerloon
hebben.
Een krachtig applaus bewees, hoezeer velen daarmeê
instemden.
Aan 't debat werd slechts deelgenomen door den
heer Kuiper, die als Christelijk-anarchist zich
verklaarde tegen alle wetten en alleen heil verwachtte,
indien de menschen, door hunne overtuiging gedreven,
zich zedelijk gingen verheffen.
De heer Hngenholtz toonde aan, dat dit slechts
gehoopt kon worden en mogelyk zou zijn, als alle
menschen wkren wat ze moesten zjjn. Nu dat niet
het geval is, moet men rekening honden met de
omstandigheden, waaronder men leeft, en de opvoe
dende kracht niet voorbyzien, die ook in wetten en
tuchtmiddelen ligt opgesloten. Vele menschen zyn
als kinderen en kinderen moeten gewend worden aan
orde, leeren deugden te beoefenen ook door den krachti-
gen wil van anderen, die bun den weg aanwyzen.
Wjjl daarop niemand meer het woord verlangde,
werd de vergadering gesloten.
Vergadering van den Raad van
WIERINGEN, op Vrydag jl-, n.m. 2 uur.
Aanwezig allen.
Na opening door den Voorz. worden door den
Secretaris de notulen gelezen en door den Raad
goedgekeurd.
De maandstaat der zeegras-exploitatie over Maart
1901 wordt ingezien en in orde bevonden
Een missive is ingekomen van den heer C. M. Koorn,
mededeelende, dat hij op 18 April 1901 in handen
van den heer Kantonrechter te Alkmaar de vereischte
eeden als makelaar heeft afgelegd.
Wordt ter tafel gebracht het procesverbaal van de
gehouden kasverifleatie bjj den gemeente-onivanger.
De ontvangsten hadden bedragen f 23665.53», de
uitgaven 23297.63», alzoo moest in kas zijn en was
bevonden de som van f 867 90.
Opeen reclame van den heer J. Rotgans Sz,, verzoe
kende om veimindering van Hoofd. Omslag wordt
afwijzend beschikt.
Van den heer Poutsma, schoolopziener, was een
schrijven gekomen, vermeldende een dankbetuiging
voor de aangename samenwerking gedurende zyn
verblijf in dit arrondissement.
Wordt gelezen een rekest van de bewoners der
Quarantaine-plaats, waarin adressanten verzoeken,
om eenige verbetering aan te brengen aan het overpad
voorbij den aldaar bestaanden straatweg. Uit de kaart
van den kadastralen legger blijkt, dat de straatweg
aan de Gemeente behoort, en het overige van den
zijweg aan het Heemraadschap, zoodat adressanten
zich tot het Heemiaadachap zullen moeten wenden.
De rekening van het bestuur der Algemeene Armen
kassen wordt goedgekeurd.
Is aan de orde bespreking tot benoeming van eene
onderwyzeres aan de Sehool te Hippolytushoef. Het
aantal kinderen is thics voor het onderwijzend perso
neel te talrijk, en nu zijn er nog een 15-tal kinderen,
welke niet toegelaten kunnen worden. Voorz stelt
namens B. en W. voor, om van heeren Gedeputeerde
Staten machtiging te vragen om nog een onderwijzeres
te mogen benoemenhet tractement te bepalen op
I 600.—, met een drie-jaarlijksche verhooging van
f 50.sollicitanten op te roepen, en den datum
van in-dieDst-trediug te bepalen op 1 Juli 1901.
Wegens het groote aantal kinderen moet er toch
iets gebeuren, hetzy een onderwijzeres benoemen oi
hulponderwijzeres aanstellen in de handwerken,
omreden op 't oogenblik aan 90 meisjes handwerkles
wordt gegeven,wat voorlonderwijzeres geen uithouden is.
Doch het komt den Raad dan ooit heter voor, om
een onderwyzeres te benoemen, want dan kunnen de
overblijvende kinderen ook ter school gaan. Met
algemeene stemmen wordt hiertoe besloten. Bjj de
rondvraag meent de heer Kuut^ dat het wenschelyk ib,
dat ereeB datum wordt bepaald, waarop de grint langs
de wegen moet gereden worden, b v. 16 Nov. a. s.,
hetgeen goedgevonden wordt. Verder niemand meer
het woord verlangende,sluit de voorzitter de vergadering.
Op Dinsdag 14 Mei 1901
zal vanwege de Afd. W ieringen
der Hollandsche Maatschappij van Land
bouw, gesteund door de Provinciale
Commissie tot bev. der veefokkerij, eene
keuring van stieren worden gehouden.
Als premiën worden geldprijzen beschik
baar gesteld tot een gezamenlijk bedrag
van f 100.
De vermiste W ieringers.
Te Hippolytushoef op Wieringen is
wederom een lijk aangebracht van een
der sedert 16 Jan. 11. vermisten. Het
werd in do nabijheid van het eiland
gevonden door den visecher P. Pool en
herkend als dat van den beurtschipper
P. J. Wigbout 8r..
Door den heer D. Mulder
Sz. te Stol per vlotbrug is aan
gekocht een tweemast-N ed. Barkschip,
met het doel dit aldaar te doen sloepen.
Datums der a. s. verkie-
Drooglegging Zuider
zee!
Naar de N. Ct. verneemt, is het ont
werp der commissie tot drooglegging der
Zuiderzee bij den Minister van Waterstaat
ingekomen en zal het waarschijnlijk nog
in deze zitting aan de Tweede Kamer
worden aangeboden.
Menschrijftuit SITTARD
In de laatste jaren is het hier
gewoonte geworden, dat candidaten
voor gemeenteraad of Prov. Staten
zich op den stemmingsdag op het stad
huis in levenden lijve aan de ter stembus
gaande kiesgerechtigden vertoonen.
Maandag j.1. was dit bij de stemming
voor een lid der Prov. Staten weder
het geval. Een ingezetene dezer stad,
de heer J. A-, die zijn burgerplicht als
kiezer ging vervullen, en terzelfder tijd
ter secretarie aangifte ging doen van de
geboorte van een zoon, had de leuke
gedachte de beide candidaten, de heeren
Beckers en Pijls, uit te noodigen als
getuigen bij de aangifte te willen fun-
geeren. Door beiden werd hieraan
bereidwillig gevolg gegeven, zoodat de
datum van dezen voor hen zoo gewich-
tigen dag ook in de registers van den
burgerlijken stand voor altijd is geboek
staafd.
weg, tnaschen Maritsani en Kraaipan, veertig Engel-
schen omsingelde. Een bereden macht met een Maxim
en twee vyftienpondera vond bij aankomst de Boeren
afgetrokken
Terwijl de Engelsche troepen in den Vrijstaat de
Boeren zoeken, hebben dezen even een presidents
verkiezing gehouden. President Steyn werd in 1896
voor den duur van vijf jaar gekozen, zjjn ambtstijd
was dns dit jaar verstreken en zoo kwam te Boshof
een vergadering van Boeren bijeen om een nieuwen
president te kiezen. Volgens de Engelsche berichten
waren maar 40 Boeren tegenwoordig, die de
commando's te velde vertegenwoordigden en dezen
herkozen den heer Steyn tot president van den
Oranje-Vrijstaat.
Londen, 18 April. Een telegram van lord Kitchener,
gisteren uit Pretoria verzonden, meldtBij den
opmarach van generaal Kitchener nit Lijdenburg,
lieten de Boeren eene Longtom in de lacht vliegen
dertien hunner werden gevangen gemaakt.
Een colonne onder kolonel Douglas bezette
Dnlstroomzea Boeren werden gedood
Pltimer bezette Badfontein en Dam 18 Boeren
gevangen hy maakte er geweren en ammunitie bnit.
Elliota divisie in den Oranje-Vrjjstaat bracht een
aanzienljjke hoeveelheid vee mede
Londen, 19 April. Kitchener seint uit Pretoria van
18 dezer
Een afdeeling van het negende regiment lanciers
is in een hinderlaag gevallen. Een luitenant en 3 man
zijn gedood, vijf man zyn gewond.
zingen.
Voorloopig bestaat het plan de ver
richtingen voor de nieuwe samenstelling
van de Tweede Kamer aldus te bepalen
de verkiezingen (candidaatstelling) op 4
Juni, de stemmingen op 11 of 13 Juni,
de herstemmingen op 25 Juni.
Alfred Miluer, de gouverneur over de beide gean
nexeerde republieken,gaat een poosje naar huis toe. De
mao heeft zich overwerkt, zijn gezondheid is geschokt,en
meteen zal de regeering in Engeland eens met hem
confereeren over den toestand in Zuid-Afrika. De hooge
Engelsche mijnheer heeft zoo het een en ander reeds
over den toestand meêgedeeld. Eerst heeft hy langen
tijd geaarzeld om iets meê te deelen, omdat hjj steeds
maar hoopte op een keerpunt in den oorlog. „Maar
ik moet," zoo zegt hij nu, „tegen mijn zin bekennen
dat er zulk een keerpunt niet zal zjjn Ik heb niet
den minsten twijfel aan den einduitslag, maar voorzie
dat het werk langzamer, moeiljjker, en kostbaarder
zal zjjn dan ooit werd vermoed. Het kan niet ont
kend worden, dat het laatste halfjaar een tjjdperk van
achteruitgang is geweest. Zeven maanden geleden was
deze kolonie (de Kaapkolonie) volkomen rustig, althans
even rustig ais de Oranje-Rivier-kolonie, maar nn is
de toestand ten eenenmale veranderd.
«Het is overbodig om uit te weiden over de grootere
verliezen voor het land, veroorzaakt door den langen
duur vao den strjjd en door den vorm, dien de
oorlog heeft aangenomen, Bovendien wordt nn
hoofdzakelijk om de voortbrengselen gevochten. Inder
daad is het verlies van den oogst en den veestapel
een veel ernstiger zaak dan het vernielen der hoeven
waarover zooveel te doen is geweest. De gevolgen
van de gebeurtenissen der laatste zes of zeven maanden
zullen zich veel langer en dieper doen gevoelen, vooral
voor den landbouw, dan voorzien kon worden toen
de oorlog begon.
„Als ik het oveiheerschend, bjjna algemeen gevoelen
moet weergeven van de Zuid-Afrikaners, die met de
Britsche regeering sympathiseeren, dan zou ik dit
aldns doen
„Zjj zijn den oorlog doodmoede, dien oorlog, die
velen van hen heeft geruïneerd en van bjjna allen
aaDzieniijke opofferingen heeft gevergd, maar zij zonden
liever zien dat de oorlog voor een onbepaalden tjjd
wordt voortgezet, dan het gevaar te loopen van eenig
compromis, dat ook maar de kleinste kans zou geven
op herhaling van een zoo verschrikkelijke plaag.
„Zij zjjn bereid om te strijden en te lijden, om
Zuid-Afrika voor altjjd en onbetwistbaar te maken tot
een ondeelbaar land, onder een vlag, met een vorm
van bestuur, en wel het Britsche.dat, naar zjjgeloo-
ven, de grootst mogeljjke gerechtigheid en vrijheid
biedt aan mannen van alle rassen Is dit doel bereikt,
dan zyn zij bereid, allen rassenhaat ter zjjde te
stellen Zjj hebben gestreden tegen het beginsel van
rassen-oligarchie iD éónen vorm en willen dit beginsel
niet in een anderen vorm in eere herstellen.
„Om dit doel te bereiken zonden zjj voor het
oogeuolik willen berusten in een krachtige voort
zetting van den oorlog en zjjn zjj bereid daarin een
zeer werkzaam aandeel le nemen daarbij willen zjj
den vijand elke gelegenheid bieden om op de reeds
aangeboden voorwaarden zich te onderwerpen en
wenschen zjj, zoodra de openbare orde verzekerd is
en de omstandigheden het gedoogen, het stelsel van
koloniaal zelfbestuur nit te breiden tot de nieuw-
verworven landen.
„Ik voor mij ben overtuigd dat deze houding zeer
verstandig is en het is alleen maar noodig om,
ondanks de ontmoedigende omstandigheden van het
oogenblik, daarin te volharden, om ons eindeljjk
succes te verzekeren".
't Is, zooals reeds meermalen is beweerd, geen
opgewekt betoog en de toestand in de repnblieken
moet veel minder gunstig zjjn voor de Engelschen
dan wjj wel weten, anders zou de regeerings-com-
missaris welk niet zulk eene verzuchting slaken.
Gek gaat het in Transvaaleen poos geledeD, in
Februari, bezette Freach Ermelo en veegde het
district schoon nu is dat plaatsje weer de hoofdplaats
van Transvaal en het district weer in handen der
Boeren.
Uit Louren9o Marqués komt bericht, dat verschillende
Boerencommando's een gezamcnljjke beweging op de
grenzen van Natal in den zin hebben. Er is dns nog
leven genoeg in de Transvaalache brouwerij.
In de Kaapkolonie bljjft, ondanks alle Engelsche
jachtpartyen en overwinningen, alles bjj het oude.
Een der belangrijkste punten voor de republikeinen
bljjven de Znnrbergen. Van daar uit hebben zij al
onnoemljjk veel kwaad gesticht. Het plunderen der
hoeven vaD loyalisten gaat nog ongehinderd voort,
en de legermacht in de Kaapkolonie, die alleen reeds
grooler is dan die waarmede die goede Engelsehen
vóór den oorlog Transvaal dachten te veroveren,
bljjkt onbekwaam dat plunderen te beletten.
Te MafekiDg werd bericht ontvaDgen, dat een klein
commando op twaalf mjjlen ten oosten van den spoor-
't Schijnt, dat de Porte al heel slecht
tegen de weelde kan. Nauwelijks is een
opstand in Macedonië over haar hoofd
gedreven, nauweljjks zijn ernstige ver
wikkelingen met Bulgarije tijdelijk van
de baan geschoven, of Sultan Abd-ul-
Hamid begint de aanvallende partij te
worden. Het zijn evenwel niet de naaste
buren, die hij gaat bestoken zijn aanval
is op Engeland gemunt. Het wapen,
waarmee de Engelsche bezetting van
Egypte wordt bedreigd, is een proces
tegen de Suez-kaDaal-maatschappij. Deze
maatschappij neemt voor iederen passagier,
die het kanaal passeert, tien franken
tolgeld.
Deze belasting heft ze niet alleen van
de passagiers van handelsvaartuigen en
postbooten, ook de soldaten, die op die
wijze worden vervoerd, worden daarvoor
aangeslagen.Het aantal Turkrche soldaten,
dat geregeld elk jaar uit en naar de
Arabische provincies werd vervoerd,
bedroeg gemiddeld 25.000 man.
In de laatste jaren is dit evenwel
nog belangrijk grooter geworden. De
onophoudelijke opstanden, die zich in
Jemen voordoen, hebben den Sultan tot
groot militair vertoon genoodzaakt. Dien
tengevolge heeft de Turksche schatkist
jaarlijks van 250.000 tot 300.000 fran
ken betaald.
Reeds voor 15 jaren heeft de Porte
tegen de heffing van dit kanaalgeld voor
vervoerde militairen verzet aangeteekend,
waarin het toen door Nederland en
Engeland, die ook bij deze kwestie van
zeer nabij betrokken zijn, werd gesteund.
Verschillende omstandigheden hebben toen
evenwel samengewerkt om de zaak in
den doofpot te stoppen.
Nu is de Porte evenwel op de kwestie
teruggekomen en verlangt ze van de
gemengde rechtbank te Kaïro uitspraak
omtrent de geldigheid dier heffing.
De Ottomaansche regeering beroept zich
op de bij de Suez-conventie gewaarborgde
rechten als de mogendheid door wier
gebied het Kanaal loopt. Worden deze
rechten door genoemde rechtbank erkend,
dan volgt daar de voor Engeland minder
gewilde gevolgtrekking uit, dat Egypte
nog altijd tot het Turksche gebied
behoort. Mocht daarenboven de rechtbank
besluiten, dat de doorvoer van militairen,
geheel vrij behoort te zijn, dan zal zulks
ook voor Nederland, Engeland, Rusland,
Frankrijk en Italië eene gewichtige be
slissing zyn. Al deze landen toch hebben
meer of minder uitgebreide bezittingen
in Oost-Azië, die jaarlijks belangrijke
zendingen Europeesche militairen eischen.
Het behoeft zeker geene verwondering
te wekken, dat de Porte in haren eisch
door Frankrijk en Rusland wordt bij
gestaan. Bij hen geldt het niet zoozeer
de financiëele kwestie, als wel de her
innering aan Engeland, dat zijne aan
wezigheid in het Nijldal door niemand
wordt erkend. In antwoord op dezen
Fransch-Russischen zet hoeft de Britsche
regeering zeer officiéél hulde gebracht aan
de Chineesche staatslieden, die hebben
medegewerkt om de overeenkomst tus-
schen Rusland en China omtrent Mant-
sjoerije te vernietigen.
Vanuit Europa gezien, schijnt het, dat
de Engelsche invloed in China weder
winnende is. Aan dien invloed wordt
het hervormingsprogram toegeschreven,
dat, in 1898 door de keizerin ter zijde
geschoven, thans weder aan de goedkeu
ring der onderkoningen is voorgelegd.
De voornaamste punten uit dit program
zijnPrinsen en edelen moeten buiten
China studeeren om als ambtenaar te
kunnen worden benoemd, moet de
betrokken persoon een buitenlandsch
diploma kunnen overleggenhet leger
moet op buitenlandsche wijze worden
geoefendhet financiëel beheer moet
geheel worden gewijzigd en hervormd.
De invoering van dit program kan mede
beschouwd worden als tegen Rusland
gericht.
Een financiëel en militair krachtig
China toch is de beste waarborg tegen
Rusland's verder doordringen naar het
Zuiden, Het is evenwel jammer, dat de
financiëele sterkte en daarmeê alle her
vormingen, die feitelijk geheel van
's lands geldmiddelen afhangen, voorloopig
een luchtkasteel zijn. De schadevergoe
dingen, door de mogendheden van
China geëischt, zullen jaren de veer
kracht van 't land verlammen. Uit de
bekend geworden cijfers noteeren wij
het volgende. De gevraagde schadeloos
stellingen voor krijgsverrichtingen, doch
zonder de eischen van particulieren,
zendings-genootschappen, enz., bedragen
voor Engeland 54 millioen gulden, voor
Duitschland 144, voor Frankrijk 156 en
voor Rusland 204 millioen. De eischen
van particulieren en zendings-genoot
schappen zullen deze bedragen nog met
vele millioenen vergrooten. Het is niet
te verwonderen, dat de Chineezen de
Westerlingen een innigen haat toedragen
en met name de zendelingen en missies
met welgemeenden toorn verloeien, daar
zij aan de werkzaamheden dier geeste-
telijken het ongeluk van hun land
toeschrijven. Dat de zendelingen opeen
verren afstand door den generaal gevolgd
worden, hebben trouwens ook andere vol
ken meermalen tot groot nadeel hunner
zelfstandigheid ondervonden. Yoor de
propaganda der Protestantsche en Katho
lieke kerken onder het Gele Ras is de
afwikkeling der Chineesche zaken een
gevoelige slag.
Geen wonder dat de Paus een ver
zuchting heeft geslaakt over den tegen
spoed en den tegenstand, waarmee de
Kerk in vele landen heeft te kampen.
Nu, voor den wind gaat het zeker in
den laatsten tijd niet. In Frankrijk
heeft de wet op de vereenigingen de
or^en en congregaties geheel aan het
gezag der regeering onderworpen. In
Spanje en Portugal heeft de macht der
kloosterlingen een gevoeligen knak ge
kregen. Nog dezer dagen had in Valla-
dolid eene betooging tegen de Jezuïeten
plaats, waarin de menigte onverholen
hare antipathie tegen deze volgelingen
der kerk uitsprak. Vaandels met opschrift
„Weg met de Jezuïeten 1" „Leve het
vrije onderwijs 1" zijn sprekend genoeg.
In Portugal heeft de Kardinaal-Aarts
bisschop van Braja met een talrijken
stoet van middeleeuwsch-denkende edelen
het goed recht der Monniken-orden be
pleit. Koning Pedro, die niet vrij is van
liberale neigingen, heeft den prelaat met
eene nietszeggende belofte afscheid gege
ven. In Italië denkt het ministerie eene
wet op de echtscheiding in te voeren,
waardoor al weder een der pilaren van
de kerk ondermijnd zal worden. Tot
heden gingen de Italiaansche grooten,
wanneer verschil van meening de huwe
lijksbanden al te zeer deed knellen, een
uitstapje naar Frankrijk maken, om
vandaar als vrije vogeltjes terug te
keeren.
De burgerman en de nog minder ge
goeden kunneo zich evenwel de weelde
van een dergelijk reisje niet veroorloven,
zoodat van echtscheiding bij die standen
geen sprake kan zijn. Met de nieuwe wet
zal dit in Italië thans geheel anders
worden.
In Oostenrijk neemt de„Los van Rome!"-
beweging gaandeweg in kracht toe. Nieuw
voedsel heeft de beweging gekregen door
een toespraak van den Aartshertog Frans
Ferdinand, den vermoedelijken troon
opvolger. In die toespraak kwam hij
